ôi theo Khiêm vào một tiệm hút ở ngay giữa phố Hàng Cót, một tiệm lịch sự, trong số mười tiệm lịch sự nhất ở Hà Nội, lại mới mở nên còn sạch sẽ lắm. Ấy là tôi nhắc lại ý kiến của Khiêm, chứ tôi, mới bước chân vào thế giới của Phù Dung lần này là một, tôi đã biết gì đâu.

Thực ra, tiệm này quả có vẻ sang trọng và sạch sẽ, trái hẳn sự tưởng tượng của tôi về các tiệm hút. Và có lẽ bởi thế, tôi đã không khó chịu khi thoạt bước chân vào đây, giữa một bầu không khí bế tắc và đục lờ những khói thuốc phiện, thuốc lào, thuốc lá đủ các hạng. Hơn thế, tôi còn thấy hay hay, là lạ, và tò mò muốn biết.

Tôi đương trông quanh trông quẩn, Khiêm đã sấn lại một đám trai trẻ đương quây quần nhau hút trên một cái giường tận trong cùng về bên tả. Hắn gọi tôi:

- Eh Lộc! Lại đây...

Và hắn giới thiệu tôi với các bạn chơi của hắn: Đây là anh Mãng Xà Vương, Kim Ngột Truật, Tête de Loup, và đây là Kim Vá, một boxeur đã từng lên ring và đã thắng nhiều trận. Hắn trỏ tôi: Còn đây - anh Lộc, bạn học của đệ và bạn chơi mới của chúng ta.

Một lượt bắt tay kèm những tiếng enchanté thân mật.

Mãng Xà Vương - anh chàng có cái đầu tròn như cái đấu, một màu da sành và một gương mặt vừa lắm sẹo vừa rỗ như tổ ong bầu, ngồi nhỏm dậy để nhường tôi cái chỗ nằm danh dự bên trái khay đèn:

- Sừ Lộc nằm đây hút mấy điếu...

- Tôi chưa hút bao giờ!...

- Càng hay! - Kim Ngột Truật, một anh chàng mặt choắt như hai ngón tay chéo, da bủng rớt, vội toe toét cái mồm ống nhổ và khôi hài bằng một giọng khê nằng nặc - Chưa hút bao giờ, bây giờ hút mới nhiều cảm giác lạ!

Kim Vá, đã tiêm xong một điếu, quay đầu dọc tẩu lại phía tôi:

- Nào, anh Lộc làm luôn đi. Điếu thuốc trình đồng hút cho cẩn thận vào!...

Tôi nằm vào chỗ Mãng Xà Vương vừa nằm, tiếp lấy đầu dọc và một mùi khăn khẳn đập mạnh vào mũi tôi. Tởm quá, nhưng từ chối tức là khinh họ...

Kim Vá vừa săn sóc điếu thuốc đương réo khan trên miệng chụp đèn, vừa dạy tôi thực hành:

- Cứ thế... kéo một hơi... Cổ nên mềm để người chiếu có thể lựa cho điếu thuốc lúc nào cũng đúng với ngọn lửa... Commeca!...

Tôi gieo đầu xuống gối, tôi thở hổn hển trong khi cả bọn cùng khen ngợi:

- Lộc mới hút mà khá quá! Nhiều thằng chơi đến gần thực thụ rồi mà kéo điếu thuốc vẫn không nên thân.

Tête de Loup - một chàng lai nom xỏ lá ra mặt, mãi lúc ấy mới nói góp:

- Ví dụ thằng Khiêm, nó hút như người đẩy xe bò lên dốc!

Khiêm trả miếng:

- Được!... Gì chứ về phương diện trô, đệ vui lòng làm đàn em các huynh.

Những câu qua lại bên khay đèn kế tiếp nhau lọt vào thính giác tôi. Sự thực, tôi không nghe gì cả, tôi còn đương bận với điếu thuốc phiện tôi vừa hút, nó mở đường cho bao nhiêu nông nỗi không ngờ về sau này.

Tôi bỡ ngỡ tự hỏi: "Quái, thuốc phiện như thế mà người ta có thể bê tha về nó được sao!". Thực chẳng còn ra nghĩa lý gì hết! Mùi thì khai khai, vị thì nhàn nhạt, đắng đắng...

- Này, luôn đi!

Tôi nhận điếu thuốc thứ hai và lại hút một hơi thẳng. Tôi nằm nghiêng hẳn lại, đối diện với Kim Vá để xem hắn tiêm. Thoạt đầu, hắn nhúng mũi nhọn cái tiêm sắt vào một cái chất nhựa đặc sệt, màu đen hung hung, đựng trong lòng cái cối đồng bóng loáng. Đoạn, hắn giơ mũi tiêm dính nhựa lên ngọn đèn, và nhắc đi nhắc lại việc làm ấy đúng ba lần. Chất a phiến, bị đốt nóng, nở phồnglên cho đến lúc tự nó xì hơi rồi dẹp xuống. Ngọn tiêm bắt đầu lăn nhanh trên mặt tẩu, điếu thuốc dần dần phác thành một hình búp măng. Kim Vá hơ nhĩ cho nóng và gắn tròn điếu thuốc vào đấy:

- Thế này gọi là tiêm trôn quýt, tay thạo mới làm nổi.

Tôi khen:

- Trông có vẻ ngon mắt thực!

- Mời anh!

- Ấy, các anh hút đi chứ!

Kim Ngột Truật đâm ngang:

- Thuốc phiện không ai hút một hai điếu, ít nhất là ba...

Mãng Xà Vương cười:

- "Liên trúng tam nguyên" mà lại!

Tôi chậc lưỡi:

- Vâng, thì xin lỗi các anh vậy!

Hút xong, tôi với gói Lucky và châm một điếu:

- Tôi xin thú thực với các anh rằng tôi hút thuốc phiện không thấy thú gì cả. Lại không bằng ngửi cái hơi thơm của nó, lúc anh Kim đương tiêm.

Tête de Loup cười mũi:

- Hứ! Nếu nhận rõ ngay được cái thú vị của thuốc phiện, nghệ thuật trô chẳng hóa ra dễ lắm sao!... Còn là chán! Rồi anh sẽ thấy rằng thuốc phiện có một vị bùi ngầy ngậy, ngon gấp nghìn lần lạc rang, ấy là chưa nói cái khoái du dương của nó, cái mà thiên hạ vẫn gọi là thú đi tàu bay. Thực, nếu thuốc phiện đừng bắt nghiện, đừng hành hạ ta, sự hút thuốc phiện có thể gọi là một khoái lạc thần tiên. Biết nó, loài người dám khoe rằng mình đã biết cõi Nát Bàn là gì...

Tôi lặng nghe Tête de Loup với một nụ cười hoài nghi. Tôi cho rằng con người có một thói quen đáng ghét nhất: coi mình là trung điểm của vũ trụ, và cứ xét đoán hết thảy bằng cách lấy ngay ý mình, sở thích, tin tưởng của mình làm căn cứ.

Kim Vá gạt lời anh chàng lai:

- Thôi, im đi! Hút thuốc phiện cần phải yên tĩnh. Ta hãy để Lộc ngẫm nghĩ và tự thưởng thức lấy cái gia vị của thuốc phiện, như thế còn hơn là ta cứ cố tán dương nó trong khi Lộc nhất định không tin.

Ai nấy cùng cho lời Kim Vá là phải. Hắn tiêm luôn cho tôi một dây chừng mười điếu. Tôi say quá, mồ hôi vã ra, óc tôi choáng váng, dạ dày tôi vợi hẳn, một rạo rực khiến tôi nghĩ đến sự buồn nôn. Đồng thời, tự một chỗ nào đó trong người tôi, một cái gì như một bàn tay ma quái lướt lên da tôi thành một cảm giác gờn gợn, tê mê. Lúc này là lúc sự phản động của thể chất đã dịu dần. Tôi hầu quên bẵng cái xác thịt nặng nề của tôi. Tôi cảm thấy một cái gì giống hệt sự siêu thoát, sự bay bổng. Các năng lực tinh thần, các tình cảm của tôi trở nên sáng suốt, tinh tế, có thăng bằng một cách lạ. Sự đau khổ nồng như vôi, cháy như lửa nhường chỗ cho một tình cảm lâng lâng nó dễ biến thành sự khoan dung, sự tha thứ, nhất là tha thứ... Là bởi, không lúc nào bằng lúc này, tôi nhận thấu triệt cái lý nhân quả của mọi sự vật nó bất di bất dịch như một định mệnh thần bí. Tôi hiểu cái tình thương bao trùm cả vũ trụ của Phật Tổ, tôi phàn nàn cho giống người, vì tham sân si ái dục, cứ xuẩn động liền liền, do đấy mà vô tình hay hữu ý cứ bách hại lẫn nhau. Tôi nghĩ lan man hết việc này sang việc khác, và sau cùng tôi lại quay về câu chuyện vừa xảy ra giữa Dung và tôi. Tôi thương Dung không để đâu cho hết thương. Tôi thấy cần phải yêu Dung đến mòn, đứt tới sợi dây tình cảm cuối cùng của lòng tôi mới tạm gọi là hơi đủ. Hình ảnh Dung mỗi phút thêm rõ rệt trước mắt tôi, mỗi nét như in bằng dấu sắt nung đỏ vào trí nhớ tôi. Tôi không ngăn được tiếng thở dài:

"Nhưng lúc này, giữa ta và Dung đã có cả một cái bể thù oán mất rồi!...".