ão kéo binh về Dầu Tiếng.

Sự thất bại nặng nề làm cho Bão nản chí, nhưng cái tin tất cả các tỉnh miền Tây đều thất thủ làm cho chàng lo âu. Tin tức của chánh phủ không còn liên lạc nữa. Mỗi sưđoàn mặc tình chiến đấu với những phương pháp theo ý mình, không còn có sự chỉ huy thống nhất. Nhiều tổ chức du kích lần lần tan rả dưới sự tấn công mãnh liệt của đối phương. Nhiều ủy ban hành chánh phải ra đầu hàng vì không còn hậu thuẫn bảo vệ.

Một sự khủng hoảng tinh thần lan tràn khắp đây đó. Ngày trước, đoàn dân quân đi đến đâu, dân tình lấy sự được đón tiếp làm vinh dự. Nhưng bây giờ họ đâm ra kinh hãi. Mỗi lần đoàn quân Việt đến, tức có trận kịch chiến xảy ra. Sau khi dân quân rút lui, cả làng xóm đều chịu tiêu tan. Họ hoang mang, họ lo sợ.

Non nước phong yên, ngút trời tao loạn, Bãoái ngại nhìn cảnh điêu tàn của chiến hoạ. Lòng người ấy chưa bao giờ nghĩ đến sự thấtbại, thế mà chàng cũng tìm ra một cảm giác đau thương. Bão sợ nếu không khéo điều khiển, rồi đây các sưđoàn sẽ tan rã.

Một hôm Bão đang ngồi định kếở văn phòng, bỗng cómột người lạ mặt mang vào một tin. Đó là tin đoàn Giải phóng quân ở Bắc bộ vào tiếp viện. Bãomừng rỡ được biết thêm rằng trong đạo binh ấy cócả Vũ.

Vài ngày nữa, một tin khác đến. Người ta dự định một cuộc hội họp quân sự giữa các sư đoàn trưởng và tham mưu trưởng ủy ban khánh chiến Nam bộ với chỉ huy trưởng đoàn Giải phóng quân vừa đến, ở một khu rừng miền Đông.

Ở cuộc hội họp, Bão gặp Vũ. Hai người bắt tay nhau, cảm động. Vũ ngày nay trông quắc thước, hiên ngang, không phải là Vũ thi sũ giàu mơ mộng.

Bão thuật lại tình hình Nam bộ từ ngày khởi chiến. Vũ lẳng lặng nghe, thỉnh thoảng ngắt lời bạn, hỏi một vài câu. Vẻ mặt chàng thản nhiên, gần như lạnh lùng.

Khi Bão thuật dứt, Vũ nói:

- Những tin tức ấy, phần nhiều tôi đã được nghe. Ngày Sàigòn còn ở trong tình trạng khẩn trương, tôi và đồng bào ta đàng ngoài vẫn hồi hộp ngóng trông tin từng phút. Hơn một triệu người biểu tình phản kháng ở thủ đô Hoàng Diệu, làm cho tôi càng muốn hăm hở trở về. Nhưng công việc quân binh không thể tự ý mình có quyền liệu định. Tôi phải chỉ huy một đơn vị bộ đội Giải phóng quân chận đánh sáu thuyền quân thổ phỉở Hòn Gay, phòng thủ luôn ở miền duyên hải. Đến khi hay tin các tỉnh miền Nam đều thất thủ, tôi cương quyết nhập vào đoàn quân tiếp viện. Về đến đây, tôi mới nhận rõ tình thế nguy khốncủa quân ta. Đó là tình thế không may, nhưng không phải là không có thể cứu vãn.

- Anh đã có phương pháp nào chăng?

Vũ ôn tồn:

- Lẽ tất nhiên là có, và ta sẽ bàn đến nó trong buổi họp. Tôi còn vài điều riêng muôn hỏi

- Hai Ngài hiện ở trong vùng bị chiếm và vẫn giữ chức vị cũ.

Vũ hơi cau mày, môi chàng điểm một nụ cười chua chát:

- Tôi không có can đảm nghĩ như thế, không ngờ đó là sự thật. Chỉ có hai con đường, cha tôi đã chọn một và tôi chọn một. Đối với luân lý xưa, tôi làmột kẻ có trọng tội.

- Điều ấy tôi đã hiểu anh từ xưa, nhưng đó không phải là một tội.

Vũ thơ thẩn nhìn ra dải rừng, nói khẽ:

- Còn một người…

- Phượng?

- Phải, Phượng! Anh có biết tin gì của Phượng không?

- Rất nhiều.

- Chắc là tin buồn?

- Cólẽ buốn, nhưng cólẽ sẽ làm cho anh sung suớng.

Mắt Vũ sáng lên, lòng hồi hộp. Chàng nhìn bạn, không dám hỏi. Biết Vũ đợi lời mình, Bão bật cười:

- Những lúc nầy, tôi mới thấy anh còn một tâm hồn thi sĩ. Phượng đãbị bắt, anh ạ!

Không để ý đến sự đổi sắc trên mặt, Bão bắt đầu kể lại những ngày hoạt động của

Phượng vàbác Tư, những chiến công và những cử chỉ anh hùng của Phượng.

Vũ cảm thấy có cái gì rung chuyển ở tâm hồn, những hình ảnh trong câu chuyện hiện ra trước mắt chàng, yêu kiều và linh hoạt. Chàng không biết rằng mình buồn hay là vui, hay chỉ là một cảm xúc mênh mang. Chàng lặng yên để giữ lấy nó ở lòng như để giữ lấy những tình cảm nghịch thường của cuộc đời cách mạng.

Chàng nói với Bão:

- Tôi không lầm Phượng, nhưng tôicũng không ngờ Phượng cóthể được như vậy.

- Phượng được như vậy, một phần lớn là nhờ anh.

Vũ nở một nụ cười thoả mãn:

- Nếu lời anh nói là đúng, thì quả thật tôi lấy làm sung sướng.

Chàng do dự một lúc:

- Ta phải tìm cách cứu nàng.

- Tôi cũng đã nghĩ.

Đôi bạn nhìn nhau một phút.

Có tiếng xôn xao ở phòng họp, Vũ vội nắm lấy tay Bão:

- Buổi họp đã nhóm. Hôm nay ta bàn đến nhiều vấn đề quan trọng, có thể nói là vấn đềmất còn của Nam bộ.

- Trung tướng Tổng tư lịnh đoàn Giải phóng quân là người như thế nào?

- Rồi anh sẽ rõ.

Hai người vào phòng họp. Trong phòng đã có đủ mặt các Sưđoàn trưởng, Tham mưu trưởng và nhiều sĩ quan cao cấp. Giữa bầu không khí trang nghiêm, ai nấy đều nhận thấy giờ phút nghiêm trọng. Sau khi bàn cãi về tình hình quân sự biến chuyển ở miền Nam, Tổng tư lịnh Giải phóng quân, kêu gọi phảicấp tốc tổ chức lại binh đội.

Cách tổ chức sẽ y theo chương trình của Chánh phủ:

Ngoài các vùng đãbị chiếm, những vùng dưới quyền kiểm soát của Chánh phủ được chia ra thành Chiến khu. Quân sĩ chiến đấu thường trực ở mỗi khu phân ra làm nhiều Chi đội (Régiments). Mỗi Chi đội chia ra làm ba Đại đội (Bataillons) đáng số thứ tự từ A đến C. Mỗi Đại đội gồm ba Trung đội (Compagnies). Mỗi trung đội chia làm nhiều Phân đội thường trực hoặc lưu động.

Số quân sĩ của những bộ đội ấy không nhất định, nhiều hay ít tùy theo các vùng địa phương. Ngoài ra nhiều ủy ban được tổ chức ở mỗi địa phương để hổ trợ sự hoạt động của quân đội như: ủy ban ám sát, ủy ban phá hoại, ủy ban tình báo, ủy ban tuyên truyền…

Đề nghị của Trung tướng được phần đông tán thành, nhưng cóvàingười phản đối. Họ ưng thuận cải tổ các đoàn "Dân quân cách mạng" thành "Giải phóng quân", nhưng họ không chịu phân sưđoàn thành Chi đội. Họ cho sự sửa đổi như thế sẽ làm hoang mang tinh thần quân sĩ vàlàm mất uy lực ở quần chúng.

Cuộc bàn cãi lại sôi nổi.

Sau cùng, Trung tướng tuyên bố:

- Đó là huấn lịnh của Chánh phủ, chúng ta có bổn phận là phải tuân theo.

Lời của Trung tướng làm cho mọi người im lặng. Nhưng trong sự im lặng dường đã điểm vài vẻ bất bình.

Khi tan cuộc nhóm ra, Vũ hỏi Bão:

- Anh nghĩ sao về Trung tướng?

Bão không ngần ngại đáp:

- Một người khí phách và cương quyết. Trung tướng sẽ thành công, mặc dù bắt đầu từ hôm nay sẽ có cuộc chia rẽ trong hàng ngũ.

Vũ mỉm cười. Chàng thấy Bão vẫn như xưa, vẫn có những cái gì khiến cho chàng phải kính phục.

Chàng phấn khởi nhìn bạn;

- Thế anh sẽ đứng trong hàng ngũ nào?

- Hàng ngũ của Chánh phủ.

Vũ để tay lên vai Bão:

- Phải, chúng ta chỉ có một con đường, anh ạ! Lúc nầy không phải là lúc chia rẽ. Lực lượng của đối phương là khí giới tối tân, lực lượng của chúng ta là một khối dân tộc, một khối ý chí. Rồi đây tôi sẽ chỉ huy một Chi dội về miền Đông, chừng ấy sẽ có dịp gần anh để cùng đứng sát bên nhau mà hoạt động.

Ngừng một lúc, Vũ tiếp:

- Hiện nay tôi đã có một tin tưởng.

- Hiện nay tôi cũng đã có một cảm tưởng.

- Tôi tin tưởng rằng ta sẽ thắng.

- Tôi có cảm tưởng rằng non nước sẽ huy hoàng. Giờ nguy khốn đã qua, ta đang bước đến một giai đoạn mới.

Đôi bạn cùng mỉm cười. Từ bên ngoài, vang lại những tiếng ca hùng dũng.