hiếu hài hước

Thứ Năm, ngày 15 tháng Bảy năm 1993

Phần hai - Câu chuyện của Emma

Covent Garden và King’s Cross

Ian Whitehead ngồi một mình bên chiếc bàn dành cho hai người trong nhà hàng Forelli tại quận Covent Garden, và nhìn đồng hồ: trễ mười lăm phút, nhưng anh hình dung đây là một phần của trò chơi mèo chuột đầy kịch tính có tên gọi là hẹn hò. Được, hãy để trò chơi bắt đầu. Anh nhúng miếng bánh mì trắng vào đĩa dầu oliu nhỏ như thể đang dấp bút vẽ, mở thực đơn và xem qua những thứ mà anh có khả năng trả được.

Cuộc sống của một diễn viên hài dự bị vẫn chưa mang lại cho anh tiền bạc và danh tiếng như nó từng hứa hẹn. Các tờ báo Chủ nhật hằng tuần vẫn tuyên bố rằng hài kịch là một thể loại nhạc rockn’roll mới, vậy sao anh vẫn hối hả ngược xuôi giữa các tụ điểm biểu diễn ở Sir Laffalots vào các tối thứ Ba? Anh đã thay đổi để thích ứng với xu hướng thời thượng, hạn chế các vở chính trị và quan sát xã hội và thử chuyển sang hài kịch nhân vật, chủ nghĩa siêu thực, các vở ca kịch và bài hát vui nhộn. Chẳng có gì khiến mọi người cười. Việc chuyển hướng sang phong cách đối đầu đã khiến anh bị đập tơi bời, còn vai diễn của anh trong nhóm kịch tối Chủ nhật chỉ chứng tỏ được một điều rằng anh có khả năng không hài hước theo cách hoàn toàn bất ngờ và tự phát. Tuy nhiên, anh vẫn kiên cường, ngược xuôi tuyến tàu điện ngầm Northern Line, đi khắp nơi tìm kiếm những tiếng cười rộn rã.

Có lẽ, cái tên Ian Whitehead mang một ý nghĩa nào đó khiến nó cứ trơ trơ khi được thốt lên dưới ánh đèn điện. Thậm chí, anh còn nghĩ đến việc đổi thành một cái tên nào đó mạnh mẽ, nam tính và đơn âm tiết - Ben hoặc Jack hoặc Matt - nhưng trong lúc chờ phát hiện ra tính cách hài hước của mình, anh đã làm việc cho Sonicotronics, một cửa hàng điện tử trên đường Tottenham Court, nơi những thanh niên ốm yếu mặc áo thun bán bộ nhớ ROM và card đồ họa cho mấy thanh niên ốm yếu cũng mặc áo thun. Tiền bạc không nhiều, nhưng anh có được những buổi tối rảnh rỗi để diễn kịch, và anh thường khiến các đồng nghiệp cười sằng sặc bằng các vở kịch của anh.

Nhưng điều tốt đẹp nhất ở Sonicotronics là trong giờ nghỉ trưa, anh tình cờ gặp lại Emma Morley. Khi đó anh đang đứng bên ngoài khu văn phòng Giáo hội Scientology, đang suy nghĩ xem có nên thực hiện trắc nghiệm tính cách không thì anh nhìn thấy cô, gần như hoàn toàn khuất sau một cái rổ mây to đựng quần áo, và khi anh vòng tay quanh người cô, đường Tottenham Court như bừng sáng ánh hào quang và biến thành con đường của những giấc mơ.

Lần hẹn hò thứ hai, và lúc này anh đang ngồi trong một nhà hàng hiện đại bóng lộn của Ý gần Covent Garden. Khẩu vị của Ian có xu hướng thích đồ cay và nhiều gia vị, mặn và giòn, và món ưa thích của anh là cà ri. Nhưng anh đủ khôn ngoan để hiểu được tính cách bất thường của các cô gái vì thế anh biết rằng cô sẽ thích những món rau tươi. Anh nhìn đồng hồ một lần nữa - trễ hai mươi phút - và cảm thấy một chút mong mỏi trong lòng, nửa vì đói nửa vì yêu thương. Từ nhiều năm nay, anh đã dành tình cảm sâu nặng cho Emma Morley, không chỉ là thứ tình cảm thuần khiết mà còn có cả ham muốn xác thịt. Suốt những năm sau này, anh vẫn mang theo bên mình, và sẽ mang theo đến tận cuối đời, hình ảnh cô đang đứng trong bộ đồ lót không đồng màu tại căn phòng dành cho nhân viên ở Loco Caliente, được chiếu sáng bởi một vệt nắng chiều giống như thứ ánh sáng trong thánh đường, khi cô hét lên yêu cầu anh cút ra và đóng cánh cửa chết tiệt đó lại.

Không hề biết rằng anh đang nghĩ về đồ lót của mình, Emma Morley nhìn Ian từ bàn lễ tân của nhà hàng và nhận thấy thời gian gần đây, anh trông bảnh bao hơn. Chỏm tóc xoăn vàng đậm không còn nữa, thay vào đó là một mái tóc ngắn được cắt tỉa gọn gàng và được vuốt bóng với một ít keo, không có vẻ gì của cậu-bé-mới-lên-thành-phố. Thực ra, nếu không vì bộ quần áo kinh khủng và cái cách anh há miệng thì anh thật sự là người hấp dẫn.

Dù không quen thuộc với những chỗ như thế này nhưng cô nhận ra đây là nhà hàng dành cho những cuộc hẹn hò theo kiểu cổ điển - không quá đắt đỏ, không quá rực rỡ, không khoa trương nhưng cũng không đến nỗi tệ, nơi người ta đặt cải lông lên món bánh pizza. Nơi này trông cổ lỗ sĩ nhưng không buồn cười và ít ra không phải là nơi phục vụ món cà ri hay, lạy Chúa, một món burrito cá cuộn. Có nhiều cây cọ và nến và trong căn phòng kế bên, một người đàn ông lớn tuổi đang chơi những bản nhạc của Gershwin trên chiếc đàn piano bự chảng: ”Tôi hy vọng rằng anh/chị sẽ trở thành người quan tâm đến tôi.”

“Xin hỏi cô đi cùng ai?” nhân viên lễ tân hỏi.

“Người ngồi đằng kia.”

Lần hẹn hò đầu tiên của họ, anh đã đưa cô đi xem Evil Dead III, The Medeval Dead tại rạp Odeon trên đường Holloway. Không phải là người yếu đuối hay hợm hĩnh, Emma thưởng thức một bộ phim kinh dị tốt hơn hầu hết mọi phụ nữ khác, nhưng dù như thế thì cô vẫn nghĩ rằng đây là một lựa chọn, kỳ lạ, tự tin đến khó hiểu. Bộ phimThree Colours Blue đang chiếu ở rạp Everyman, còn cô thì đang ở đây, ngồi xem bộ phim về một người đàn ông với cánh tay làm bằng lưỡi cưa, và lạ lùng thay lại nhận thấy nó mới mẻ. Thông thường, cô mong đợi được đưa đến một nhà hàng sau khi xem phim, nhưng đối với Ian, sẽ không trọn vẹn nếu đến rạp phim mà chưa nhét vào bụng một bữa ăn ba món. Anh đứng ngẫm nghĩ trước quầy bán thức ăn nhanh như thể đó là thực đơn nhà hàng xịn, bắt đầu với bánh khoai tây rán, món ăn chính là xúc xích, tráng miệng bằng bánh so co la, và những vết tèm lem được làm sạch bằng cả một xô nước ngọt Lilt lạnh to bằng nửa chân người, để rồi kèm theo một vài cảnh trầm tư hiếm hoi của bộ phimEvil Dead III lại là từng luồng ợ hơi của anh phả vào nắm tay chính mình.

Tuy nhiên, bất kể những điều này - tình yêu đối với thể loại phim quá bạo lực và những món ăn mặn, mù tạt dính trên cằm - Emma vẫn cảm thấy thoải mái hơn những gì mình mong đợi. Trên đường đến quán rượu, lúc đi trên vỉa hè, anh đã đổi chỗ để chiếc xe buýt chạy ngang qua không va vào người cô - một cử chỉ lỗi thời đến kỳ cục mà cô chưa từng nhận được trước đây - và họ nói về những hiệu ứng đặc biệt, những hành động chặt đầu, moi ruột, và sau một hồi thảo luận, Ian tuyên bố rằng đó là phần hay nhất trong bộ ba phim về Dead. Những tác phẩm bộ ba và những bộ sưu tập các chương trình giải trí, hài kịch và phim kinh dị đã chiếm vị trí lớn trong đời sống văn hóa của Ian, và trong quán rượu, họ đã có một cuộc tranh luận thú vị về việc liệu một cuốn tiểu thuyết sinh động, ví dụ như cuốn Middlemarch, có thể mang chiều sâu và nhiều ý nghĩa như vậy được không.

Đầy che chở và quan tâm, anh giống như một người anh trai biết được nhiều điều thật sự hay ho, chỉ khác ở chỗ là anh rõ ràng muốn ngủ với cô. Quá nhiệt tình, quá chăm chút đến mức cô luôn cảm thấy như có thứ gì đó dính trên mặt mình.

Đó là cách anh cười với cô lúc này, trong nhà hàng, đứng đó với thái độ nồng nhiệt đến mức hai đùi anh đập vào bàn, làm đổ nước lên những quả ô liu được nhà hàng mời miễn phí.

“Tôi đi lấy khăn nhé?” cô nói.

“Không cần đâu, không sao mà, tôi dùng áo vest của mình là được rồi.”

“Đừng dùng áo vest, đây… khăn giấy của tôi đây.”

“Tôi đã lạm dụng quả ô liu. Không phải theo nghĩa đen đâu, tôi phải nói thêm như vậy!”

“Ồ. Không sao. Không sao mà.”

“Đùa đấy!” anh rống lên như thể đang hét, “Cháy!” Anh chưa từng căng thẳng như thế này kể từ cái đêm thảm họa tại buổi tập kịch, và anh quả quyết tự nhủ rằng phải bình tĩnh khi lau vết bẩn trên khăn trải bàn, lướt nhìn lên để thấy Emma đang uốn người khỏi chiếc áo khoác mùa hè của cô, hai vai nhô ra phía sau, ưỡn ngực về trước theo cách phụ nữ hay làm nhưng không hề biết được sự nhức nhối mà họ gây ra cho người khác. Nó lại xuất hiện, lần thứ hai trong một buổi tối, tình yêu lớn lao và niềm khao khát đối với Emma Morley. “Cô trông thật đáng yêu,” anh thốt lên do không thể kiềm chế được bản thân.

“Cảm ơn! Anh cũng thế,” cô nói theo phản xạ. Anh mặc bộ đồng phục với vở hài kịch độc thoại gồm chiếc áo khoác vải lanh nhăn nhúm bên ngoài áo sơ mi đen giản dị. Để đón tiếp Emma, áo không có tên ban nhạc hay câu châm ngôn mỉa mai nào cả: thế tức là ăn diện lắm rồi. “Tôi thích cái này,” cô nói, chỉ vào chiếc áo khoác. “Khá sắc sảo!” và Ian dùng hai ngón tay cọ cọ lên ve áo như thể muốn nói “Gì cơ, cái thứ cũ kỹ này hả?”

“Tôi có thể treo áo giúp cô được không?” người phục vụ đẹp trai đầu tóc bóng mượt nói.

“Được, cảm ơn.” Emma trao áo cho anh ta, và Ian nghĩ là mình sẽ bo cho cậu phục vụ ấy sau. Chẳng sao cả. Cô ấy xứng đáng được đối xử như thế.

“Cô có uống gì không?” người phục vụ hỏi.

“Tôi muốn một ly vodka tonic.”

“Ly đúp chứ?” người phục vụ hỏi, tìm cách khiến cô chi thêm tiền.

Cô nhìn Ian và thấy một chút hoang mang thoáng qua khuôn mặt anh. “Tôi có hấp tấp quá không?”

“Không, cô cứ gọi đi.”

“Được, ly đúp!”

“Còn anh, anh dùng gì ạ?”

“Tôi sẽ đợi rượu vang thôi, cảm ơn.”

“Anh có dùng nước khoáng không ạ?”

“NƯỚC LỌC!” anh hét lên, sau đó bình tĩnh lại, “Nước lọc được rồi, trừ khi cô…”

“Nước lọc được mà.” Emma mỉm cười trấn an. Người phục vụ bỏ đi. “Nhân tiện, điều này không cần nói ra nhưng tối nay chúng ta sẽ phần ai nấy trả nhé? Không tranh luận. Lạy Chúa, đây là năm 1993 rồi đấy,” và Ian cảm thấy mình càng yêu cô nhiều hơn. Cho phải phép, anh nghĩ mình nên giả vờ phản đối.

“Nhưng cô là sinh viên, Em!”

“Không còn là sinh viên nữa. Tôi hiện là một giáo viên chính thức! Hôm nay tôi vừa có cuộc phỏng vấn đầu tiên.”

“Vậy nó thế nào?”

“Thật sự, thật sự rất là tốt.”

“Xin chúc mừng, Em, đúng là tuyệt vời,” và anh chồm người qua bàn hôn vào má cô, không, cả hai má, không, đợi đã, chỉ một má, không, đúng rồi cả hai má.

Hài hước ở chỗ là thực đơn đã được chuẩn bị trước, và khi Emma cố gắng tập trung, Ian bắt đầu vào vai pha trò bằng một vài màn chơi chữ với tên gọi các món trên thực đơn: mì nui, mùi ni, đại loại vậy. Sự có mặt của món cá vược biến tướng khiến anh được dịp nói về việc phải đợi lâu như thế nào mới có được một con cá vược, thế mà ở đây lại có những ba con một lúc, rồi lại đến bài đây là món thịt nướng một phút, hay thịt tụt mốt, rồi thì món ragu ngày nay bị làm sao vậy, từ khi nào món mỳ Ý Bolognese thơm ngon lại bị gọi là “ragu” thế này. Anh trầm ngâm không hiểu vậy thì họ sẽ gọi món mì ống alphabetti là gì? Chữ alphabet ẩm ướt trộn nước xốt ư? Hay là gì?

Anh cứ lải nhải mãi, Emma bắt đầu cảm thấy niềm hy vọng về một bữa tối vui vẻ đang dần tan biến. Anh ta đang cố tỏ ra hài hước để tìm cách đưa mình lên giường, cô nghĩ, khi mà trên thực tế, những gì anh ta đang làm chỉ khiến cô muốn lao lên tàu điện ngầm về nhà ngay. Trong rạp phim, ít ra còn có kẹo socola và các hình ảnh bạo lực để thu hút anh ta, nhưng ở đây, trong tư thế mặt đối mặt này, chẳng có gì ngoài sự miễn cưỡng. Emma đã trải qua điều này rất nhiều. Những cậu bạn cùng khóa đào tạo thạc sĩ đều là những kẻ pha trò nghiệp dư rất có tay nghề, đặc biệt trong quán rượu sau khi đã uống được vài ly, và mặc dù điều đó khiến cô phát điên lên nhưng cô biết rằng mình cũng góp phần khiến nó xảy ra: các cô gái ngồi cười trong khi bọn con trai làm trò với mấy que diêm như trong mấy chương trình truyền hình thiếu nhi hoặc những cửa hàng bánh kẹo của thập niên bảy mươi bị lãng quên. Căn bệnh thích làm ngôi sao, những trò vui điên khùng không ngớt của đám con trai trong quán rượu.

Cô nốc một ngụm vodka. Lúc này, Ian đã có thực đơn rượu, và đang bắt đầu huyên thuyên về sự kiêu hãnh của rượu: Một vốc lửa rừng khoái lạc với dư vị của một quả táo bọc đường, v.v… Hùng tráng như một khúc nhạc cung Đô trưởng, bài ca về rượu của diễn viên hài nghiệp dư này dường như không có điểm dừng, và Emma thấy mình đang cố tưởng tượng ra một người đàn ông khác, một chân dung tưởng tượng của ai đó không nhặng xị lên vì mấy chuyện này, chỉ nhìn vào danh sách rượu và bắt đầu chọn ngay, khiêm tốn nhưng vẫn có uy quyền.

“… sự thơm ngon của món thịt lợn hun khói Wotsits với dư vị bổ dưỡng của hươu cao cổ…”

Anh ta đang biến mình thành một con ngốc, cô nghĩ. Mình có thể ngắt lời, mình cho là mình có thể ném một miếng bánh mì vào anh ta, nhưng anh ta đã ăn hết sạch rồi. Cô liếc nhìn qua những thực khách khác, tất cả đều đang đóng kịch, và tự nhủ rằng tất cả những điều này có phải là quy định chung không? Tình yêu lãng mạn, tất cả là thế này sao, một màn phô diễn tài năng? Dùng bữa, lên giường, yêu tôi và hứa với tôi về những năm tháng hạnh phúc như thế này ở phía trước?

“… thử tưởng tượng xem liệu họ đã bán bia theo cách này?” Một chất giọng vùng Glasgow. “Loại bia đặc biệt của chúng ta ngự trị nặng nề trong vòm miệng, với ám chỉ mạnh mẽ về khu cư xá, về loại xe đẩy mua hàng cũ kỹ và sự xuống cấp của thành phố. Đặc biệt phù hợp với nạn bạo hành gia đình!...”

Cô tự hỏi ở đâu ra các ngụy lý đó, rằng có điều gì đó không thể cưỡng được về những người đàn ông vui tính; Cathy không mong ngóng Heathcliff bởi vì anh ta đem lại những tràng cười sảng khoái, và điều khó chịu hơn cả về trở ngại này là cô thật sự rất thích Ian, đã rất hy vọng và thậm chí có chút phấn khích trước cuộc hẹn hò này, nhưng thay vào đó, anh ta lại đang nói…

“… nước cam của chúng ta là loại nước cam có một nốt trầm của những quả cam…”

Được, thế là đủ rồi.

“… được vắt, không, được tạo ra từ núm vú của những con bò, loại rượu sữa sản xuất năm 1989 có một màu trắng đục đặc biệt…”

“Ian?”

“Gì cơ?”

“Im lặng được không?”

Sau đó là một khoảng im lặng, Ian trông có vẻ tổn thương còn Emma thì cảm thấy bối rối. Hẳn tại ly Vodka đúp đó. Để khỏa lấp, cô nói thật to, “Hay là chúng ta chỉ cần gọi một chai Valpolicella?”

Anh xem thực đơn. “Trong này nói là nó có mùi vị quả mâm xôi và vani.”

“Có lẽ họ viết thế bởi vì loại rượu này có chút mùi vị của quả mâm xôi và vani chăng?”

“Cô có thích vị xôi và vani không?”

“Tôi rất thích.”

Mắt anh liếc qua phần giá tiền. “Thế thì chúng ta chọn loại nào vậy?”

Sau đó, tạ ơn Chúa, mọi thứ bắt đầu tốt hơn một chút.

Chào Em. Mình đây. Mình biết cậu đã ra ngoài hẹn hò với Cậu bé Chọc cười, nhưng mình chỉ muốn nói rằng khi cậu về nhà, nếu cậu về một mình, mình đã quyết định không tham dự buổi ra mắt nữa. Mình sẽ ở nhà cả đêm, nếu cậu muốn đến, ý mình là, mình thích thế. Mình sẽ trả tiền taxi cho cậu, cậu có thể ở lại qua đêm. Thế nên, bất cứ khi nào cậu về đến nhà, chỉ cần gọi cho mình, sau đó đón một chiếc taxi. Chỉ có thể. Hy vọng sẽ được gặp cậu. Tạm biệt, Em. Tạm biệt.

Họ hồi tưởng lại thời gian trước, cách đây ba năm. Trong khi Emma dùng súp rồi đến món cá thì Ian đang thưởng thức các món đầy carbonhydrat, bắt đầu với một bát mì ống to đùng ngồn ngộn thịt mà anh vùi giữa hai lớp pho mát trắng như tuyết. Món ăn này cùng với rượu vang đã giúp tâm trạng anh dịu đi một chút, và Emma cũng cảm thấy thoải mái, nói thật là cô sắp say đến nơi rồi. Sao lại không? Chẳng phải cô xứng đáng được như thế sao? Mười tháng qua, cô đã lao lực vì những gì cô tin tưởng, và mặc dù một số địa điểm giảng dạy được phân công đã khiến cô hoảng sợ nhưng cô đủ sáng suốt để nhận ra rằng mình giỏi về lĩnh vực này. Trong cuộc phỏng vấn chiều nay, rõ ràng là họ đều cảm nhận giống nhau, thầy hiệu trưởng gật đầu và mỉm cười tán thành, và dù không dám khẳng định điều đó nhưng cô biết rằng mình đã được tuyển dụng.

Thế sao không ăn mừng điều đó với Ian? Khi anh nói chuyện, cô nhìn kỹ khuôn mặt anh và cho rằng anh đã trở nên hấp dẫn hơn so với trước đây; khi nhìn anh, cô không còn nghĩ về những chiếc máy kéo nữa. Không có điểm nào là tao nhã hay tinh tế ở người này; nếu bạn đang tìm kiếm diễn viên cho một bộ phim chiến tranh, có thể anh sẽ đảm nhận vai Tommy gan dạ, viết thư cho mẹ mình, trong khi Dexter sẽ - gì thế này? Một đảng viên Quốc xã suy yếu. Dù có thế thì cô vẫn thích cái cách anh nhìn cô. Trìu mến, chính là từ này. Trìu mến và say mê, và cô cũng cảm thấy tay chân nặng trĩu, đầy ham muốn và yêu anh.

Anh rót phần rượu cuối cùng vào ly của cô. “Thế cô có gặp ai trong số những đồng nghiệp cũ không?”

“Không. Tôi tình cờ gặp Scott một lần, tại Hail Caesar, cái nhà hàng Ý kinh khủng đó. Anh ấy khỏe, vẫn còn tức giận. Ngoài điều đó ra thì tôi cố gắng tránh đề cập tới nó. Nó như một cái nhà tù - tốt nhất là không liên lạc với những người tù khổ sai cũ đó. Dĩ nhiên là trừ anh ta.”

“Cũng không tồi phải không? Làm việc ở đó ấy?”

“À, đó là hai năm của cuộc đời mà tôi không thể nào lấy lại được.” Cô nói thật to và bị bất ngờ khi mọi người quay lại nhìn mình nhưng cô nhún vai lờ đi. “Toi không biết, tôi nghĩ đó không phải là quãng thời gian quá vui vẻ, chỉ có thế.”

Anh mỉm cười một cách thảm hại và thúc các đốt ngón tay vào ngón tay cô. “Đó là lý do vì sao cô không trả lời những cuộc điện thoại của tôi?”

“Vậy sao? Có lẽ tôi không biết.” Cô nâng ly rượu lên môi. “Giờ thì chúng ta đang ở đây. Hãy chuyển đề tài đi. Công việc độc diễn của anh thế nào?”