[1] Có nghĩa là quay lại, ý nói không tiếp.

[2] Nghĩa là tránh sự ồn ào.

[3] Công chúa Thụy Bà, chị vua Thái tông.

[4] Ta-ta (Tatar) vốn là tên một bộ lạc Mông Cổ, người ta thường dùng để chỉ chung người Mông Cổ (còn gọi là Tartar). Dịch theo âm Hán-Việt là Thát-đát. Vì vậy Mông - Thát vẫn là đại từ chỉ người Mông Cổ.

[5] Mông-kha gọi Oa-khoát-đài (Ögodaï) bằng bác ruột và là cháu nội của Thành-cát-tư-hãn (Činggis-gan).

[6] Hốt-tất-liệt (Qubilai) là em ruột của Mông-kha.

[7] Ngột-lương-hợp-thai (Uriyangqadai) là danh tướng của Hốt-tất-liệt. Có bản dịch là Ngột-lương-hợp-đài.

[8] Đời Trần gọi “diện” là mẫu. Hiện chưa khảo được diện tích của sào, mẫu thời đó so với cách đo lường thời nay.

[9] Tam giáo: Phật giáo, Nho giáo, Đạo giáo.

[10] Chín học phái của Trung Hoa cổ đại: Nho gia, Đạo gia, Mặc gia, Tung hoành gia, Tạp gia, Nông gia, Âm dương gia, Danh gia, Pháp gia.

[11] Cơ quan này coi sóc về các nghề chế tác thủ công.

[12] Long Hưng nay là tỉnh Thái Bình.

[13] Thiên Trường nay là tỉnh Nam Định.

[14] Là nơi yên tĩnh tránh tiếng ồn. Thật ra đây chỉ là chiếc lều nhỏ, bốn hoặc tám mái khoảng hơn chục mét vuông để uống nước, ngắm cảnh hoặc đọc sách nhằm thư giãn.

[15] Chỉ đạo Phật.

[16] Công chúa Thụy Bà.

[17] Cửa Pha Lũy tức cửa Nam Quan sau này.

[18] Cửa Phú Lịnh trên thượng lưu sông Lô, gần tỉnh lỵ Hà Giang bây giờ.

[19] Liêu phòng là nơi ở của thiền sư.

[20] Gió đập cửa tùng trăng sáng sân,

Lòng cùng phong cảnh hẹn nhàn thanh.

Trong này thú vị đâu ai biết,

Đến sáng mặc sư vui một mình.

(Thiền sư, tiến sĩ Lê Mạnh Thát dịch)

[21] Việc chỉ có thế nhưng người đời hiếu sự lại bảo Thái tông đem Chiêu Thánh gả cho Lê Tần.

[22] Nay vẫn là cửa Nhật Lệ thuộc Quảng Bình.

[23] Cửa Kỳ La còn có tên Cửa Sót thuộc Hà Tĩnh.

[24] Cửa Hội nay vẫn còn tên cũ thuộc Nghệ An.

[25] Cửa Đại An sau này là cửa Đại thuộc huyện Giao Thủy, Nam Định.

[26] Nay vẫn giữ tên Vân Đồn, cửa này vào vịnh Hạ Long rồi vào sông Bạch Đằng mà tiến sâu vào Lục Đầu giang.

[27] Tô Mậu tương ứng với đất huyện Bình Liêu tỉnh Quảng Ninh ngày nay.

[28] Môn tương ứng với đất huyện Đình Lập tỉnh Lạng Sơn ngày nay.

[29] Pha Lũy chính là cửa ải giáp với cửa Nam Quan.

[30] Cửa khẩu đoạn sông Hồng giáp với Vân Nam Trung Quốc, nay thuộc tỉnh Lào Cai.

[31] Ải Hà Dương nay thuộc tỉnh Hà Giang.

[32] Thành Đô thủ phủ của tỉnh Tứ Xuyên Trung Quốc, xưa là kinh đô của nước Thục.

[33] Đại Lý tức tỉnh Vân Nam Trung Quốc ngày nay.

[34] Bình Lâm tức là miền Quảng Uyên tỉnh Cao Bằng.

[35] Bạch Hạc nay là ngã ba Việt Trì tỉnh Phú Thọ.

[36] Các địa bàn trên thuộc hai tỉnh Lào Cai, Yên Bái ngày nay.

[37] Uriyangqadai âm Hán-Việt dịch là Ngột-lương-hợp-thai. Có bản dịch là Ngột-lương-hợp-đài.

[38] Đại Lý nguyên là nước Nam Chiếu sau đổi là Đại Mông, lại đổi là Đại Lễ, đến đời Ngũ đại đổi là Đại Lý. Nam Chiếu đã từng xâm lược nước ta bị Ngô Quyền đánh tan trên sông Bạch Đằng năm Mậu tuất (938) (Ở đây có lẽ tác giả nhầm với quân Nam Hán. Năm 902 Nam Chiếu đã sụp đổ, năm 937 Đại Lý được thành lập – Caruri)

[39] Thiện Xiển tức là Côn Minh, thủ phủ tỉnh Vân Nam ngày nay.

[40] Đoạn in nghiêng trong sách không có. Người tạo ebook thêm vào để hợp logic (Caruri).

[41] Thế truyền: tựa như truyện dân gian truyền miệng.

[42] Nay là huyện Nam Sách tỉnh Hải Dương.

[43] Nay là huyện Bố Trạch tỉnh Quảng Bình.

[44] Tế Giang nay là huyện Lạng Giang tỉnh Bắc Giang.

[45] Đường Hào nay là huyện Mỹ Hào thuộc tỉnh Hưng Yên.

[46] Thái học sinh đời Trần, Minh kinh bác sĩ đời Lý, tương đương với học vị tiến sĩ các đời Lê, Nguyễn sau này.

[47] Khương Tăng Hội trước tác rồi dịch ra tiếng Hán vào khoảng cuối thế kỷ thứ hai đầu thế kỷ thứ ba sau Công nguyên (theo thiền sư Lê Mạnh Thát).

[48] Bốn loài là: noãn sinh, thai sinh, thấp sinh, hóa sinh.

[49] Trích trong Lục thời sám hối khóa nghi của Trần Thái tông (Trần Cảnh). Bản dịch của thiền sư Lê Mạnh Thát.

[50] Sông Thao ngày nay.