ọc xong lá thư của Tố từ U Sung gửi do Tiển đem về, Cắm tắt đèn pin, ngẩng lên, hỏi Tiển:

- Anh Tố có dặn gì anh nữa không?

- Anh ấy bảo: Cứ bình tĩnh. Rồi anh ấy sẽ về.

Bỗng thấy bàn tay anh Cắm bóp chặt cổ tay mình, Tiển vội nép vào cạnh Cắm. Có tiếng giày giẫm trên đá sỏi rào rạo ở bờ suối mỗi lúc một to. Rõ ràng là lính đồng cả Tây lẫn dõng đang đi tuần đêm. Ép mình xuống đất một lát, chừng như tức nghẹn, Tiển chồm ngay dậy.

- Cẩn thận, Tiển.

- Mặc em.

Thoắt cái, Tiển đã lẻn ra sau bụi lau. Như bị sức hút của chính Tiển, Cắm cũng nhỏm dậy, chui qua búi lau, lần theo con đường mòn về làng Nhớn. Hai ngày rồi, anh mới lại trở về làng. Mặc dầu Tố đã nhắc nhở và anh đã nghĩ tới, vậy mà sự việc xảy ra vẫn có vẻ đột ngột thế nào. Sáng hôm ấy, Cắm đang ở nhà, Yên, vợ anh giận anh vẫn ở quê ngoại bên Gia Phù, bỗng nghe thấy tiếng bà cụ Va gào: “Các ông bắt ai thì bắt chứ sao lại phá phách nhà cửa của tôi thế này.” Hình như bà cụ có ý báo tin cho Cắm. Cắm đút vội giấy tờ vào túi và nhảy qua cửa sổ xuống đất. Mấy phát súng nổ bay chiu chiu qua mái nhà anh. Brusex, tổng đoàn Ngao và một tốp dõng đã ập vào làng và sục vào nhà anh.

Địch đã đánh hơi thấy tổ chức của ta. Chúng bắt đầu đánh phá. Cắm phải lánh vào làng Hẻo và ở đây, nhờ có Tiển đi lại thư từ, anh vẫn nắm được tình hình chung. Ở làng Nhớn, không nhà nào không bị địch lục soát khám xét. Nhà bà cụ Va bị phá tung bốn bên vách. Ở làng Thác, địch chặt một lúc mấy chục cây cau, bắt mười người đi phu. Nhà ông Yểng bị lật sàn dỡ mái tìm tài liệu, vũ khí. Brusex lôi ông binh thầu Phù ra hạch tội vì sao không nộp gạo, thịt, đá ông ngã lộn xuống suối. Lần đầu tiên bị khủng bố, làng xóm có vẻ xao xác thế nào. Bản thân Cắm cũng có lúc thấy do dự. Anh viết thư cho Tố bày tỏ sự băn khoăn, lo ngại của mình. Nhưng liền đó anh biết là mình sai lẩm. Nhận lá thư Tố viết, thấy nét chữ của anh, là như nghe được tiếng nói của anh, nhìn thấy gương mặt có đồi mắt sâu trầm, cái gò mũi cao, tỏa ra một ánh sáng tinh thẩn của ý chí, tình thương và sự vững vàng của anh. Trong những ngày này, Tiển chính là cái sợi dây điện dẫn truyền đến cho Cắm những nghị lực mới. Làng Dao U Sung trên kia đã đứng lên cầm súng đối mặt với giặc là nguồn kích thích mới cho niềm tin của Cắm. “Không được nao núng! Phải tìm mọi cách vượt qua cơn thử thách này.” Cắm tự nhủ.

Qua nhà mình, ghé vào giây lát, Cắm lội qua con suối lớn. Đêm nay anh nhất định phải gặp được các đồng chí, phải họp được chi bộ. Nhưng đang bước đi hăm hở, anh bỗng dừng chân, nép vào bụi trúc đào, vì linh cảm thấy có người đang đi ở phía sau. Đúng là sau anh, có tiếng giày săng đá đang hình hịch bước tới mỗi lúc một gần.

Nhờ que diêm xoè châm thuốc của bóng đen, Cám nhận ra đó là tổng đoàn Ngao. Ngao đang phập phè điếu thuốc trên môi. Xách đôi giày nặng trịch trên tay, chân bước êm như một con mèo khôn ngoan đi tìm mồi, Ngao đi lên phía Cối Ngàn. Trên ấy, hai cái cối ngàn bị Lẳng phá dạo trước đang được sửa vội. Cánh thợ mộc thuê từ tỉnh lị vào kì cạch đục đẽo suốt ngày lúc này cũng đã về nghỉ. Giờ ở đó chỉ còn lại tên quản lí của Ngao.

Chờ cho tổng đoàn Ngao qua được một lát, Cắm mới bò lên bờ suối. Anh định lên một đoạn nữa rồi sẽ tạt ngang qua khu ruộng sang làng Thác. Nhưng vừa đi được vài bước, Cắm bỗng nghe thấy tiếng chân huỳnh huỵch chạy ngược trở lại phía mình. Anh vội thụt xuống bờ suối.

Trong bóng đêm, Cắm nhận ra hai cái bóng đen chạy từ phía Cối Ngàn lại. Một bóng thấp lùn. Một bóng cao lớn. Cái bóng cao lớn thở hồng hộc:

- Nả ma! Cái gì mà mày làm tao hết hồn thế?

- Bẩm... Ma! - Cái bóng thấp lùn đáp sợ hãi.

- Ma thật à?

- Bẩm... Vâng. Đêm nào cũng cứ vào quãng này là nó hiện lên. Nó đi lộc cộc, miệng kêu oe oe, nó trùm áo vải chàm dài, nó nhe răng trắng ởn.

- Mẹ mày, thật à?

- Con xin quan cho con nghỉ việc thôi. Con không trông coi thợ chữa cối nữa đâu, con sự lắm. - Cái bóng thấp lùn thở dốc rồi thình lình thét to. - Đấy, đấy... Nó đến đấy. Nó đến đấy!

- Đâu? Đâu?

- Nó đi lọc cọc đấy. Phạ ơi! Ma cối ngàn đấy. Ông Ngao bỏ tôi ra! Bỏ tao ra!

- Chờ tao với!

- Ối giời ôi!

Hai cái bóng khiếp đảm quấn ríu lấy nhau rồi lao vào đêm tối. Thế là thế nào? Cắm bật dậy. Những tiếng lọc cọc như gõ đều đều trên mặt đất đang tiến dần lại phía Cắm cùng với tiếng mèo hoang kêu trong đêm nghe rờn rợn thật! Nhưng nó là cái gì? Chẳng lẽ là ở đây có con ma đêm đêm hiện hình lên như mấy người dõng vẫn truyền tai nhau? Căng mắt nhìn xuyên vào bóng đêm và lát sau anh nhận ra một bóng người khổng lồ đang chầm chậm đi tới.

Cái bóng người khổng lồ cao lều nghều, choàng áo chàm xanh thẫm. Nó đứng lại, ngất ngư cái đầu nhỏ xíu ở tít trên cao. Cái đầu trẻ nít. Đôi chân nó là hai lóng vầu. Nó vừa dận đồi chân vừa huýt một hơi sáo mồm, rồi quay ngoắt đi, lộn trở lại.

Cắm nhảy ra đường, mỉm cười nhìn theo cái bóng ma đi cà kheo có cái đầu trẻ con nọ.

Cuộc họp chi bộ trong đêm ấy kết thúc với câu chuyện về con ma cối ngàn. Không dám cười to nói to, nhưng một niềm tin tưởng âm thầm đã dào dạt bốc dậy trong lòng mọi người. "Nó đến hỏi mượn vài tấm vải đang nhuộm chàm của bà cụ, tôi hỏi thế nào nó cũng không nói.” Va kể. Còn Cắm - người chứng kiến câu chuyện, cứ gật gù trầm ngâm. Phải như thế! Phải như thằng Tiển! Quyết không lui một bước! Phải tìm mọi cách, từ những cách dễ dàng, có vẻ như trẻ con nhất để tấn công kẻ thù!

Chia tay Va về làng Giềng, Cắm rẽ vào nhà binh thầu Phù.

Trời đã chuyển sang phần sáng.

Trằn trọc cả đêm trên cái đệm bông, ông Phù mắt vẫn mở chong chong. Thấy Cắm bước vào, ông liền ngồi dậy, xoa mông, nhăn nhó.

- Ông hãy còn đau à?

- Còn đau lắm. Ông một đá một cái. Tổng đoàn Ngao lại quật mấy gậy song vào lưng.

Cắm im lặng.

- Khổ thế! - Với tay lấy ấm tích nước, ông Phù rên. - Sông lắm bãi, nước biết chảy dòng nào.

“Ông Phù hoang mang rồi.” Cắm nghĩ và cúi xuống:

- Con hổ ăn thịt người, ăn mãi quen mồm, nay không có ăn thì lồng lộn lên thôi. Chẳng lẽ mới có thế mà đã chùn bước, ông Quyết Tâm?

Nghe thấy cái tên hiệu thể hiện điều tâm sự buổi nào, lương tri như có một luồng sáng rọi chiếu, ông Phù vội ngồi thẳng dậy, lắp bắp:

- Không, không... Đâu có dễ thế ạ!

Cắm ngồi sát lại ông binh thầu, rắn rỏi:

- Ta càng núng thì nó càng lấn tới, ông Phù ạ.

- Dạ.

- Cho nên, tôi định bàn với ông, Không thể để nó tiếp tục khủng bố dân được, phải làm cho nó chùn tay, làm cho cấp trên của nó bắt nó phải bớt hung háng đi.

- Hay là... Để tôi xin với quan tri châu Vi Vân Dẻn. Quan châu tiếng thế còn thương dân hơn.

Cắm lắc đầu:

- Miệng nước bụng lửa đấy thôi. Quạ đen, quạ trắng cũng là quạ cả mà.

- Dà dà...

- Thế này ông Phù nhé. Brusex, tổng đoàn Ngao thuộc ngạch quân sự. Tri châu Dẻn, lí Tăm là ngạch dân sự. Có phải không ông? Vì vậy, ta làm thế này... - Cắm ghé sát tai ông Phù, thầm thì.

Đầu gật gật liên hồi, cặp mắt mòng mọng chợt mở to, ông Phù vỗ tay đánh độp, vẻ đắc ý:

- Được đấy! Được đấy!

Cắm rành rọt:

- Ông làm đơn, nội dung như thế, như thế rồi đưa các ông binh thầu khác kí vào. Tiếp đó có thể đưa lí Tăm xem qua rồi đưa thẳng lên châu. Tăm nhất định ủng hộ ta vì ta kiện Ngao. Tăm đang ghét Ngao mà.

Ông Phù lại gật gật:

- Được! Được! Tôi sẽ viết cả tiếng Tây nữa. Nghe đâu các quan chỉ huy đồn binh Tây ở toàn phân khu Lào Cai sắp họp đấy. À, nhưng mà đừng bắt tôi đưa đơn kiện lên châu nhá, cán bộ!