a-ít đang hạnh phúc! Buổi sáng anh sẽ đến gặp Rêphic, và từ chỗ anh ta sẽ đến thẳng bữa ăn của gia đình Phe-phai-e-vec và sẽ được nhìn thấy Xê-vim. Không bao giờ! Anh sẽ không bao giờ làm cho cô ta phải xúc động nữa...

Người vợ của bác sĩ nồng nhiệt đón tiếp bạn học của chồng. Xa-ít ngạc nhiên một cách dễ chịu và vui mừng thấy căn nhà của bạn có đầy đủ và dư dật mọi thứ cần thiết,- anh còn nhớ rõ, tuổi trẻ của Rê-phic đã trôi qua trong cảnh nghèo nàn như thế nào. Xa-ít chưa biết rằng, Rê-phic đã trở thành một bác sĩ thần kinh nổi tiếng, đang giảng dạy ở trường đại học tổng hợp, là thành viên của nhiều hội khoa học quốc tế, còn ở Mỹ, anh đã kịp nổi tiếng là một chuyên gia trong lĩnh vực liệu pháp tâm lý.

Trong lúc ăn sáng, Rê-phic quan sát Xa-ít một cách kín đáo; không có gì có thể qua khỏi cặp mắt kinh nghiệm của người bác sĩ: ngồi trước mặt anh là một người mắc bệnh tâm thần, đòi hỏi phải cứu chữa ngay lập tức!...

Sau khi uống cà phê xong, hai người đàn ông đi vào phòng làm việc của bác sĩ, Xa-ít nhìn bạn hy vọng. Dù anh có nói với ai về nguyện vọng tha thiết trở thành cầu thủ bóng đá của mình thì tất cả đều chỉ cười: ''Anh, một người đàn ông đáng thương như thế này, thì làm sao mà trở thành cầu thủ bóng đá được?!'', ''Anh, một con người phải đeo kính, thì làm sao mà nhìn thấy bóng được?!'', ''Ai lại còn đá bóng khi tuổi đã già?!';- Nói tóm lại là những lời giễu cợt không có lúc nào ngớt. Chỉ có Rê-phic coi những lời của Xa-ít là nghiêm chỉnh. Những người quen càng cười Xa-ít nhiều bao nhiêu thì ước mơ lại càng mãnh liệt bấy nhiêu, đó là khát vọng chiến thắng sự yếu ớt và tính rụt rè của bản thân, đó là khát vọng chứng minh rằng anh cũng có thể làm được như tất cả mọi người...

Có lẽ chính vì thế mà Xa-ít chờ đợi sự ủng hộ, sự khuyên bảo, sự giúp đỡ anh trong những năm còn học ở trường.

- Anh nghĩ rằng tôi thật sự có thể chơi được bóng đá?

- Tất nhiên...

- Rê-phic, anh không chế giễu tôi đấy chứ?

- Đã có khi nào mình chế giễu cậu đâu?

- Chưa. Nhưng tôi gầy yếu thế này. Đến bóng tôi cũng không đuổi kịp.

- Mình nói với tư cách là một bác sĩ; cậu sẽ đuổi kịp và còn sút bóng nữa...

- Không, tôi không thể. Tôi không nhìn thấy gì ngay cả vào những ngày có ánh sáng mặt trời...

- Thôi được rồi, chúng ta không tranh luận nữa, mình chỉ nói một điều: nếu cậu muốn, cậu nhất định sẽ trở thành một cầu thủ bóng đá giỏi. Điều quan trọng, đó là sự mong muốn. Dĩ nhiên là không phải tất cả có ngay được. Hiện nay về sức khỏe cậu chưa được chuẩn bị cho việc đó... Mình sẽ điều trị cho cậu... Cậu sẽ khỏe mạnh và sẽ nhìn rõ. Tất cả rồi sẽ đến, chỉ cần tin vào mình, vào sức lực của mình, vào khả năng của mình…

Rê-phic nói và cố gắng tìm hiểu trạng thái tinh tinh người bạn của mình, bệnh tật đã làm thương tổn những trung tâm thần kinh nào... Vì anh không thể và không muốn hỏi anh ta như khi làm với các bệnh nhân tâm thần thật sự. Hay là phải dùng đến thuật thôi miên? Những việc điều trị bằng thôi miên đòi hỏi bệnh nhân phải biết bệnh của mình... Hãy cứ để cho Xa-ít nghĩ rằng anh ta đang được chữa bệnh gầy yếu và cận thị.

Họ nói về liệu pháp tâm lý: Rê-phic kể chuyện về thôi miên, Xa-ít thích thú lắng nghe, không tin là con người có thể ngủ được bằng thôi miên.

- Thật là hay... Không, anh không thể làm tôi ngủ được đâu. Đến thuốc ngủ còn không có tác dụng gì với tôi… nữa là chỉ có lời nói hoặc nhìn bằng mắt? Đó chỉ là câu chuyện dành cho những kẻ ngây ngô mà thôi. Chính anh cũng biết đấy, tôi không phải là trong số đó...

Rê-phic nói rằng, chỉ những người có ý chí mạnh mẽ mới không bị thôi miên.

- Tôi không biết, tôi có ý chí không, nhưng không ai có thể làm cho tôi ngủ được?

Trong lúc Rê-phic suy nghĩ xem anh cần phải làm gì với Xa-ít, thì anh ta đã bắt đầu ngáp, và thiu thiu ngủ nhờ giọng nói thân mật của bác sĩ, nhờ ánh sáng dịu, nhờ có loa và toàn bộ cảnh trang trí trong phòng làm việc, một văn phòng giống phòng của trẻ em nhiều hơn là phòng làm việc của bác sĩ. Suốt đêm Xa-ít nằm mơ thấy anh chạy trên sân bóng, ghi bàn thắng, chuyền bóng. Còn ở đây anh quên hết tất cả, cảm thấy khuây khỏa, anh ngả người xuống đi-văng, mi mắt thấy nặng trĩu...

Một bệnh nhân đến gặp Rê-phic, và người bác sĩ, sau khi xin lỗi bạn, đi sang phòng bên cạnh để thực hiện việc thôi miên ở đó.

- Bây giờ ngài sẽ ngủ,- bác sĩ bắt đầu nói - Ngủ đi... Ngủ đi!... Tôi bắt đầu đếm, còn ngài chỉ cần nhắc đi nhắc lại thầm một câu sau đây: ''Tất cả đều tốt, tất cả đều tốt lành cả...''. Một... hai... ba...

Bỗng có tiếng ngáy vang lên. Rê-phic ngạc nhiên nhìn bệnh nhân, còn ông ta thì nhìn bác sĩ. Tiếng ngáy vang lên từ phòng bên cạnh, nơi Xa-ít đã bắt đầu ngủ. Người bác sĩ buộc phải hủy bỏ buổi thôi miên và cho bệnh nhân về.

Rê-phic quay vào phòng làm việc, nhìn Xa-ít đang ngủ ngon lành, và ngồi xuống chiếc ghế bành đối diện anh bắt đầu hỏi. Xa-ít trả lời một cách thoải mái, và nếu ở ngoài cuộc thì có thể nghĩ rằng hai người bạn cũ đang nói chuyện với nhau. Những gì Xa-ít nói là những hồi tưởng về thời thơ ấu, anh không thích hồi tưởng về thời kỳ đó, nhất là lại còn kể cho một người nào đó nghe. Và nếu hình ảnh những năm thơ ấu bỗng hiện trong trí nhớ của anh, thì anh lập tức xua đuổi ngay những hình bóng đáng sợ đó của quá khứ.

Biệt thự của dòng họ lâu đời Sa-phơ-ran, mà Xa-it Rư-gi-xưn được thừa hưởng, trước kia rất đông người. Hầu như trong từng căn phòng - mà ở đó thì chúng thật là nhiều - đều có các cặp uyên ương vui đùa giải trí, ngay trước mặt cả những cặp mắt lạ. Sự bê tha, trụy lạc, tội lỗi có mặt hầu như trong từng góc nhà của biệt thự này. Và cậu bé Xa-ít, như anh còn nhớ, lúc bấy giờ đã đi lang thang khắp nhà, bẽn lẽn và thẹn thùng trước những cảnh diễn ra nhưng đồng thời cũng nhìn trộm xem qua các lỗ khóa cửa. Những trò giải trí của chính người mẹ đã làm anh khủng khiếp hơn cả. Ở tuổi của mình, có lẽ cậu bé Xa-ít đã biết quá nhiều, và được giáo dục giữa những người như vậy anh trở nên kín đáo, rụt rè, nhút nhát, và nhìn chung là một người ốm yếu.

Anh đã kể cho Rê-phic nghe về những cuộc phiêu lưu của mình ở Pa-ri. Tất nhiên là anh biết tất cả các mánh khóe của Ma-dlen, nhưng làm như không biết bởi anh rất muốn, dù chỉ một lần trong đời được chạm đến thân thể người phụ nữ... Gần như cũng như thể đang xảy ra hiện nay trong quan hệ của anh với Xê-vim. Lẽ dĩ nhiên, anh thừa hiểu rằng, tất cả chỉ là nhảm nhí xung quanh việc trở thành người cha hư ảo của anh, nhưng anh đành phải chịu đựng, cố gắng không nghe thấy những lời chế nhạo sau lưng mình, cố hình dung mình là một kẻ khờ dại - bởi anh rất muốn, dù chỉ một lần trong đời, được trở thành người cha...

Xa-ít đang xưng tội, Rê-phic vẫn tiếp tục hỏi, chăm chú lắng nghe và ghi chép một vài điều gì đó vào sổ tay. Thời gian trôi qua cũng đã khá lâu, mà Xa-ít vẫn còn chưa tỉnh dậy. Rê-phic đã kịp tiếp thêm một bệnh nhân, đọc sách, gọi điện thoại.

Mãi gần trưa, Xa-ít mới tỉnh dậy. Anh vươn vai, ngáp một cách khoan khoái, nhìn xung quanh và không hiểu mình đang ở đâu.

- Tôi ngủ hay sao?- nhìn thấy Rê-phic, Xa-ít hỏi.

- Đúng thế,- người bác sĩ nhìn đồng hồ.- Cậu đã ngủ được hai tiếng rưỡi...

- Xa-ít đứng bật dậy.

- Có lẽ tôi đến muộn mất?

- Cậu vội đi đâu?

- Ngài Kha-xip mời tôi tới dự bữa cơm trưa...

- Không sao, hãy còn kịp chán.

- Còn việc khám? Không lẽ anh lại không khám cho tôi?

- Mình và cậu nói chung không cần phải làm gì cả. Hãy cứ đến đây chơi như thế này, nói chuyện, nhớ lại hồi còn đi học là đủ.

- Thế còn việc chữa bệnh?

- Đừng băn khoăn về việc đó. Một bác sĩ khác sẽ chữa bệnh cho cậu. Mình sẽ dẫn cậu đến một người bạn tốt của mình. Anh ta sẽ giúp cậu.

Xa-ít cám ơn bạn, và khi ra về còn hỏi thêm một lần nữa.

- Thế nghĩa là theo anh tôi có thể chơi bóng đá được?

- Tất nhiên rồi, nếu cậu tha thiết mong muốn! Chúng ta sẽ nghe xem, người bạn của mình sẽ nói gì khi khám cho cậu.

Xa-ít cười đầy ẩn ý:

- Dù sao đi nữa thì cũng tự tôi ngủ đấy nhé! Nghệ thuật của anh chẳng có tác dụng gì đâu. Thật vô ích là anh đã bỏ phí thời gian của mình ở bên Mỹ. Xin hẹn gặp anh một lần khác.

Chúc cậu hạnh phúc!

Sau khi anh đi khỏi, Rê-phic vẫn còn suy nghĩ một hồi lâu về anh. Anh chàng Xa-ít này thật là một người kỳ lạ. Không thể nào mà hiểu được là anh ta đang nói thật hay đang đùa cợt. Có một cái gì vô lý đến ngốc nghếch trong chuyện bóng đá này. Lúc thì anh ta muốn trở thành cầu thủ bóng đá, lúc thì lại thuyết phục bản thân và mọi người rằng anh ta không thể. Còn câu chuyện khủng khiếp về thời thơ ấu thì giống như một cơn ác mộng, Biết bao điều dơ bẩn có thể dồn ứ lại trong tâm hồn của một con người. Nhưng nếu bỗng nhiên ước mơ này chỉ là một sự vờ vĩnh, chỉ là cái cớ để trút lên những người xung quanh tất cả những gì anh không đủ sức kìm giữ trong lòng mình thì sao? Đúng là Xa-ít không được thật khỏe mạnh...

Trong lúc đó Xa-ít đã ngồi vào ô-tô và lao về nhà. Cho đến bữa cơm trưa hãy còn thừa đủ thời gian. Anh đi tắm và chưa bao giờ thấy sảng khoái như thế, dường như anh mới sinh ra một lần nữa.

Đã từ lâu anh không có được một tâm trạng tuyệt vời như thế.

Anh nhã nhặn hôn người cô, bà An-giê-la và đi ra khỏi nhà, vui vẻ huýt sáo.

Bà Bê-rin, được giáo dục theo truyền thống cũ, không thể chịu nổi những cử chỉ âu yếm tương tự, nên bà coi chiếc hôn của người cháu như thêm một bằng chứng về sự bất thường của anh.