au khi kể lại chuyến phiêu lưu vừa rồi, không thể nào giữ chân Nam tước thêm được nữa và ông thực sự muốn đứng dậy, mặc kệ cả nhóm bạn bè sau lưng vẫn trong tâm trạng hưng phấn. Tuy nhiên ông hứa khi nào có dịp sẽ kể lại chuyện phiêu lưu của cha mình cùng vài giai thoại độc đáo khác nữa mà các bạn bè vẫn hồi hộp chờ đợi. Khi mọi người tỏ ra thỏa mãn với cuộc chuyện trò thì một người trong số họ, đồng thời cũng là tùy tùng từng theo chân Nam tước qua Thổ Nhĩ Kỳ, kể rằng gần Constantinople có một khẩu thần công khổng lồ mà Nam tước Tott có nhắc tới trong cuốn sách mới xuất bản của ông về những điều kỳ lạ. Đại khái những gì ông kể là “người Thổ đặt một khẩu thần công to khủng khiếp trên pháo đài ở một thành phố bên bờ sông Simois nổi tiếng. Súng đúc toàn bằng đồng và bắn các quả đạn bằng đá cẩm thạch nặng ít nhất năm tạ. Tott nói, tôi rất muốn bắn một phát để qua đó đánh giá chính xác hiệu lực. Mọi người đứng quanh tôi run như cầy sấy, vì họ tin chắc rằng cả lâu đài lẫn thành phố đều tan nát thành gạch vụn. Dần dần người ta cũng bớt sợ và tôi được phép bắn.

Người ta nạp ít nhất một trăm bảy lăm cân thuốc súng, và nhả đạn, như tôi nói ban nãy, nặng năm tạ. Khi một pháo thủ cầm mồi lửa đến, đám người đứng xung quanh lùi ra xa hết tầm có thể. Tôi phải vất vả thuyết phục viên sĩ quan rằng ông ta lo lắng là thừa. Ngay cả tay pháo thủ, người châm ngòi nổ theo lệnh của tôi, cũng tim đập chân run. Tôi vào vị trí của mình sau một tường chắn phía đuôi khẩu pháo, ra hiệu lệnh, và cảm thấy sức giật như một trận động đất. Quả đạn bay khỏi nòng chừng ba trăm sải thì vỡ thành ba mảnh, cả ba mảnh bay qua eo biển, nẩy lên trên mặt nước và rơi vào sườn núi đối diện, biến cả eo biển rộng mênh mông thành một thảm bọt.” Thế đấy, thưa các quý vị, như tôi nhớ lại thì Nam tước Tott đã thuật lại về khẩu thần công lớn nhất thế giới như vậy. Khi Nam tước Munchausen và tôi đến thăm địa điểm đó, Nam tước Tott đã say sưa thuật lại vụ điểm hỏa khẩu thần công khủng khiếp đó.

Ông chủ của tôi vốn không thể chấp nhận chuyện một người Pháp đã làm được gì đó trước cả ông. Ông bèn vác chính khẩu súng đó lên vai, chỉnh cho nó nằm ngang và nhảy xuống biển, vác nó bơi một mạch qua bên bờ kia. Rồi từ chính vị trí đó ông toan ném khẩu thần công về chỗ cũ, thật không may! Tôi nói “thật không may” vì khi ông lấy đà ném thì khẩu thần công trượt khỏi tay ông hơi sớm, nó rơi xuống eo biển và có lẽ còn nằm cả nghìn năm nữa dưới đó. Và thực ra chính điều đó, thưa quý vị, khiến nhà vua hoàn toàn không hài lòng với ngài Nam tước. Câu chuyện vàng bạc châu báu bữa trước, nguyên nhân của sự bất hòa giữa hai bên, đã trôi vào quên lãng từ lâu, vì nhà vua có đủ mọi nguồn thu và chẳng mấy chốc kho báu của Người lại đầy ắp. Ngài Nam tước cũng đã được đích thân nhà vua mời sang Thổ Nhĩ Kỳ, và có lẽ hôm nay ngài vẫn ở đó, nếu như vụ mất khẩu súng tai tiếng không làm bọn người Thổ tàn bạo phát điên lên và nhà vua phát lệnh chặt đầu ông. Một nữ lãnh chúa từng sủng ái ông đã báo ngay cho ông cái tin rùng rợn đó, và không chỉ thế, bà còn dấu ông ở ngay trong dinh thự của bà, khi viên sĩ quan nhận lệnh hành quyết dẫn lính đi truy nã ông. Trong đêm kế đó, chúng tôi trốn lên một chiếc tàu thủy đang chuẩn bị dong buồm đi Venezia, và thế là cả bọn may mắn thoát hiểm.

Ngài Nam tước không ưa nhắc đến vụ ấy, vì toan tính của ngài bất thành và thiếu chút nữa thì ngài mất mạng. Tuy nhiên, cũng vì chuyện đó không hề tổn hại đến thanh danh của ngài nên tôi vẫn thường mạn phép kể lại sau lưng ngài. Thưa quý vị, giờ thì quý vị đã biết rõ về Nam tước Munchausen, và tôi hy vọng quý vị sẽ chẳng hề mảy may nghi ngờ sự chính trực của ngài. Để quý vị cũng không nghi ngờ sự chính trực của tôi, điều mà tôi chẳng dám cấm quý vị, tôi buộc phải nói với quý vị đôi chút về cá nhân mình. Cha tôi, hay ít nhất người vẫn được coi là cha tôi, vốn sinh ra ở Bern, Thụy Sĩ. Ở đó ông nhận chức vị giám sát đường phố và cầu cống. Công chức làm nhiệm vụ ấy ở Thụy Sĩ, kể cũng lạ, được gọi là Người quét đường. Mẹ tôi sinh ra ở vùng núi Savoie và bà có cái đầu to rất đẹp, khá bất thường trong giới phụ nữ ở đó. Bà sống tách khỏi cha mẹ khá sớm để đi tìm hạnh phúc của mình ở chính thành phố mà cha tôi chào đời. Chừng nào còn son rỗi, bà kiếm sống bằng đủ ngón yêu đương đối với phái tính của chúng ta. Nghe nói bà không bao giờ từ chối khi được hỏi xin một nụ cười, đặc biệt là khi người hỏi có gì đó trong tay. Hai con người khả ái đó tình cờ gặp nhau ngoài phố, và do cả hai đều đã phê phê nên họ loạng choạng va vào nhau và cùng nhau loạng choạng ngã lăn ra đường. Hòn bấc ném đi hòn chì ném lại, ai cũng cố to mồm hơn người kia, cuối cùng cả hai bị dẫn vào trạm gác và sau đó bị tống vào trại lao cải. Ở đây họ tỉnh ngộ về vụ cãi cọ ngu xuẩn của mình, hai người xin lỗi nhau, yêu nhau rồi cưới nhau. Vì mẹ tôi quay lại với cách kiếm ăn cũ nên cha tôi, một người rất đề cao danh dự, chẳng mấy chốc chia tay với bà, sau khi đã ném cho bà một ít tiền sinh sống. Bà nhập bọn với một toán biểu diễn múa rối rong. Rồi số phận đưa đẩy bà đến Roma, nơi bà mở hiệu bán hàu.

Nhất định các quý vị đã nghe nhiều về Giáo hoàng Ganganelli hay Clemens XIV, cùng với sở thích ăn hàu của ngài. Vào một ngày thứ Sáu, khi đoàn của ngài long trọng diễu hành qua thành phố để đến nhà thờ Saint Peter làm lễ, ngài trông thấy mẹ tôi bán hàu (bà thường kể là hàu của bà rất đẹp mắt và tươi rói) và đã không thể nào điềm nhiên đi qua mà không thử. Đoàn rước của ngài có hơn năm nghìn người, mặc dù vậy ngài vẫn bảo mọi người dừng chân và cho báo về nhà thờ là ngài không thể làm chủ lễ trước ngày mai được. Nói xong ngài nhảy xuống ngựa – hồi đó các Giáo hoàng đều cưỡi ngựa vào những dịp tương tự. Ngài vào của hàng của mẹ tôi, ăn hết sạch số hàu ở đó rồi cùng mẹ tôi đi xuống tầng hầm, nơi bà cất giữ nhiều hàu nữa. Dưới đó mẹ tôi có nhà bếp kiêm phòng khách và phòng ngủ. Ngài rất hài lòng ở đấy, vì vậy ngài đuổi hết tùy tùng đi. Tóm lại, Đức thánh cha ở lại qua đêm với mẹ tôi. Sớm hôm sau, trước khi ra đi, ngài xá tội hoàn toàn cho mẹ tôi, không chỉ đối với những tội lỗi mà bà đã từng mang nặng trên vai, mà cả những tội lỗi trong tương lai bà muốn phạm phải. Về những điều chân thực này, thưa quý vị, tôi dám thề trước danh dự của mẹ tôi, và ai còn có thể nghi ngờ một danh dự cao quý như thế, bởi tôi chính là mầm sống đơm hoa kết trái từ đêm ăn hàu thời ấy?