hẳng có nhiều thứ để nhìn ở nơi trú ngụ ngày xưa ấy, nhưng bản thân mảnh đất - một đồi đá nho nhỏ nhấp nhô, tại một điểm hẹp có thể nhìn xuống hồ nước - lại rất đẹp. Những đống đá nhỏ nằm lẫn lấp ló dưới lớp cỏ cho thấy chúng là chân tường đá và góc nhà xưa. Mấy cây cổ thụ đứng rải rác ở đỉnh đồi bảo rằng ngày xưa con người đã thỉnh thoảng để tâm đến chúng, chứ không bỏ mặc như mấy cây bạch dương hay cây thông phía xa xa. Những cây trồng từ ngày xa xưa nay sừng sững đứng giữa mảnh đất cây dại mọc um tùm, giống như nhân chứng của thời đã qua bây giờ chào khách đến thăm, những người nhìn thật khác so với những người đầu tiên đã trống và chăm sóc chúng.

Có ngôi nhà mái lá cũ kỹ đổ nát đứng dưới chân đồi và bên vách nhà lúp xúp mấy bụi hoa dại. Những cây hoa chuông tím và những chùy hoa chuyển sang sắc tim tím của loại cỏ may chắc sẽ chẳng mọc được ở đây nếu không có kho chứa củi này. Còn có cả cỏ ba lá vừa mới nở hoa đỏ rực như máu. Helka cúi người nhìn kỹ đám cỏ mọc bên sườn đồi.

- Chưa, dâu rừng vẫn chưa chín.

- Phải rồi, đại mạch cũng đã trổ bông hết đâu.

- Không có lẽ.

- Chưa trổ bông hết mà. Anh mới xem sáng nay. Ít nhất thì một phần năm số bông vẫn chưa ngậm đòng.

Thì ít nhất cũng phải nói gì chứ. Họ đến đây vì công việc mà.

Họ ra về. Arvid nhìn người đi bên cạnh mình, lại nhớ đến lần gặp cuối cùng của họ hồi mùa đông trong thành phố. Thật là diệu kỳ, làm sao mà thân hình ấy, khuôn mặt ấy lại có thể hợp với bãi cây lúp xúp nơi cửa rừng cùng con đường mòn ngập cỏ họa hoằn lắm mùa hè mới có người đi đến thế. Cô bước những bước dài, cố gắng theo kịp nhịp bước của người đi cùng. Nơi đây trong bóng râm của rừng đi đứng thế nào chả được. Có ai theo dõi ngoài con chim đớp ruồi vừa bay vèo qua đó. Trong đám cỏ ven đường có thể thấy bông cúc dại vàng tươi và hoa mao lương vàng cằn cỗi.

Đường về lẫn vào cánh đồng cỏ cao ngút, chỉ có khoảng trống dẫn đến rừng cho thấy hướng đi. Cánh tay trái đang khoác tay Arvid của Helka đột nhiên cứng lại, cứ như cô vừa chợt nhìn thấy điều gì lạ lắm. Khi chàng trai cảm thấy điều đó và đứng lại, cô gái bật cười khúc khích. Tiếng cười vang lên như những giọt vàng, cánh tay rút ra rồi quàng lên cổ người thanh niên. Thiếu nữ hôn lên môi chàng vệ sĩ cạnh mình. Họ đi thăm nơi ở xưa, nay đã thành phế tích của dòng họ. Chuyến viếng thăm đã xong. Từ nơi đó về họ hoàn toàn đổi thay. Chàng thanh niên nắm đôi vai người thiếu nữ của mình, bóp có phần hơi mạnh, đoạn nhìn cô với cái nhìn hệt như lần đó sau khi cùng nhau chơi đàn. Anh hỏi:

- Em yêu anh chứ?

- Em có thể làm gì khác được! - và niềm vui trào dâng như chen lẫn với tiếng nức nở…

Rồi cái nhìn dừng lại trên cánh hoa môi tầm thường tím xanh, im lìm giữa đám cỏ trên đồng. Trông nó giống như cánh bướm rơi. Hay giống một con mắt, một con mắt đã chứng kiến sự việc vừa xảy ra.

Họ rời hàng rào gỗ tiến vào đồng cỏ. Từ nơi đó đã có thể thấy nhiều khu nhà, cả xa và gần. Phía trước trên nền trời phía nam màu chì càng đậm đặc hơn, còn phía sau đã có thể thấy màu vàng của đêm. Mặt trăng chắc còn phải chờ lâu hơn nữa.

Họ tiếp tục đi, mỗi người một bên lề con đường đất sét khô kêu lạo xạo dưới chân. Các bụi hoa mọc đầy cả hai bên đường, càng ngày càng đủ màu sắc rực rỡ. Phía bên Arvid, bên trái theo hướng họ đi, đường bị lún xuống. Nơi đó có cây dương nhỏ nhưng lá rất to. Còn giữa chỗ lún cơ man nào là hoa môi tím, hoa tràng sao trắng, cỏ ngỗng, các loại hoa chuông. Nơi đó còn có mấy cây kế sắp nở hoa, loại hoa đẹp nhất chốn sườn đồi rậm rạp: hoa màu tím, lá phía trên xanh thẫm, phía dưới gần như màu trắng và nếu như bạn có bẻ cành thì cây tràn ra dòng nhựa trắng đục. Phía bên kia đường là cánh đồng lúa mạch với những bông lúa đã trổ đòng thô kệch mập mạp. Rải rác đây đó những cây ngò dại hoa đã tàn và những quả hạt chắc mẩy nằm dưới tán lúa cao cao.

Trên con đường giữa những cánh đồng lúa tươi tốt, dáng đi của Helka lại khác hẳn so với lúc cô đi trên con đường rừng cỏ mọc dày mềm mại. Nơi ấy Arvid nhìn thấy đôi chân cô như đang lướt trên sàn nhảy. Mỗi một bước nhảy như tự hào bày tỏ tôi là người như vậy đấy. Còn bây giờ cô cũng không muốn nói chuyện nhiều với người bạn đường sau cái hành động lúc trước, mà chỉ hát thầm khe khẽ, nhấc mũ khỏi đầu rồi vung vẩy nó theo nhịp bước chân đi. Mỗi khi người bạn đường hỏi điều gì để nói chuyện, cô đều trả lời nhiệt tình, nhưng có thể thấy rất rõ, trạng thái hạnh phúc của cô đang lang thang ở một nơi nào khác.

Đây là đường trở về mà người chèo thuyền nhìn thấy từ trên hồ và câu chuyện ở trên là những điều xảy ra lúc trước.