à Fauvel đã phải chịu bao nỗi dằn vặt khổ đau khi buộc lòng chịu khuất phục trước ý chí của ông hầu tước Clameran tàn nhẫn.

Từ đó, nhờ có những mối quan hệ của hai người em họ, Raoul lao vào thế giới những chàng trai giàu có, sống một cuộc đời hoang phí. Anh luôn luôn xin mẹ hết khoản này đến khoản khác. Bà Fauvel lúc đầu vui vẻ cho anh không hề tính toán, nhưng bà nhanh chóng hiểu ra rằng nếu không lập lại trật tự thì lòng hảo tâm của bà sẽ làm cho bà khánh kiệt.

Chưa bao giờ chồng bà có ý định tính đếm với bà. Ngay sau hôm cưới ông đã giao cho bà chìa khóa tủ, và từ đó bà được tự do lấy những gì bà cho là cần thiết để chỉ tiêu cho gia đình và cho bản thân. Nhưng vì bà luôn luôn tỏ ra giản dị và điều hành công việc gia đình một cách khôn khéo, nên bà không thể bỗng nhiên tiêu những khoản tiền lớn mà không gây nghi ngờ. Vậy mà trong vòng ba tháng Raoul đã phung phí cả một gia tài nho nhỏ. Nào đồ đạc, ngựa, xe, làm sao mà bà từ chối được anh.

Mùa xuân sắp đến, bà yêu cầu Raoul về nông thôn sống gần lãnh địa của bà ở Saint-Germain. Thế là Raoul thuê một căn nhà ở Vésinet và chuyển đồ đạc về đó sinh sống.

Một buổi tối, trong bữa ăn bà nhẹ nhàng nhắc nhở anh về chuyện cá cược 2.000 franc tại trường đua ngựa.

- Ôi dào! - ông Fauvel vô tâm bảo. - Bà Lagors sẽ trả tiền. Các bà mẹ sinh là để trả tiền mà.

Rồi không để ý đến vẻ mặt của vợ đang tái xanh như tàu lá, ông nói thêm:

- Đừng lo, cháu ạ, khi nào cần tiền cháu cứ đến gặp chú, chú sẽ cho cháu vay.

Bà Fauvel còn biết nói gì nữa, bà đã chẳng theo lệnh ông Clameran giới thiệu rằng Raoul rất giàu đó sao? Thế là đến cuối tuần, Raoul đi thẳng vào phòng chú mình hỏi vay ông 10.000 franc.

Biết tin về sự táo tợn không thể tưởng tượng nổi ấy, bà Fauvel tuyệt vọng vò hai bàn tay kêu lên:

- Nhưng lạy Chúa! Nó cần từng ấy tiền để làm gì?

Từ lâu Clameran đã không hề bước chân tới dinh thự của ông Fauvel. Bà Fauvel liền quyết định viết thư xin được gặp ông ta. Khi tới nơi và được biết điều gì xảy ra, ông hầu tước tỏ ra lo lắng và bực tức hơn nhiều so với bà Fauvel. Giữa ông ta và Raoul đã nổ ra một cuộc cãi vã kịch liệt. Nhưng lòng ngờ vực của bà Fauvel đã thức tỉnh. Bà kinh ngạc quan sát thấy rằng hình như họ giả vờ làm mặt giận, rằng trong khi họ cãi nhau thì mặt họ lại rạng rỡ tươi cười.

Bà không dám nói gì, nhưng nỗi nghi ngờ này ngấm vào tâm trí bà như một giọt thuốc độc, nó làm tăng thêm nỗi cực hình vốn đã không thể chịu nổi của bà. Bà đang cố sức mà không hiểu nổi mục đích của con người quái ác kia. Nhưng chẳng bao lâu chính ông ta đã nói ra cho bà biết. Sau khi than phiền về thằng Raoul, sau khi cho bà Fauvel thấy rằng con bà đang khoét sâu một vực thẳm ngay dưới chân bà, ông hầu tước tuyên bố rằng chỉ có một biện pháp duy nhất để cứu vãn tai họa: đó là ông ta sẽ cưới cô Madeleine.

Từ lâu bà Fauvel đã hiểu được lòng tham của con người này, lời tuyên bố bất ngờ của ông Clameran làm cho bà gai cả người. Bà phẫn nộ kêu lên:

- Ông tưởng rằng tôi sẽ sẵn sàng tiếp tay cho những mưu mô bỉ ổi của ông sao?

Lão hầu tước gật đầu đáp:

- Vâng.

- Ông nghĩ là ông đang nói chuyện với ai vậy? À, tất nhiên là trước đây tôi đã phạm sai lầm. Nhưng cuối cùng thì sự trừng phạt cũng đã tha thứ cho lầm lỗi. Chính ông đã tàn nhẫn bắt tôi phải sám hối. Nhưng khi mà sự việc chỉ liên quan đến một mình tôi thôi thì tôi yếu đuối, nhu nhược. Còn hôm nay ông đã động đến người thân của tôi thì tôi phải chống lại!…

- Thưa bà, chẳng lẽ việc tiểu thư Madeleine trở thành bà hầu tước Clameran sẽ là một bất hạnh lớn hay sao?

- Thưa ông, cháu tôi nó tự kén chồng cho mình rồi. Nó yêu anh Bertomy.

Lão hầu tước khinh bỉ nhún vai:

- Đó chỉ là một mối tình nhăng nhít. Cô ấy sẽ quên đi nếu bà muốn.

- Nhưng tôi không muốn.

- Xin lỗi!… - Lão Clameran khẽ nói như thể cố nén nhịn, - chúng ta không nên mất thời gian bàn cãi một cách vô ích. Từ trước đến nay bao giờ ban đầu bà cũng phản đối tôi nhưng sau đó bà lại phải chấp nhận trước những lý lẽ đúng đắn của tôi. Lần này tôi cũng mong bà hãy nhượng bộ.

- Không! - Bà Fauvel kiên quyết đáp. - Không!

Lão hầu tước vẫn không thèm để ý đến câu nói của bà.

- Sở dĩ tôi thiết tha với cuộc hôn nhân này là muốn sắp đặt lại công việc của chúng ta hiện thời đang bị liên lụy. Tiền của bà không đủ cho Raoul tiêu xài hoang phí. Đến một lúc nào đó bà sẽ chẳng còn gì để cho nữa và cũng sẽ chẳng giấu được chồng bà về những khoản tiêu lạm. Lúc ấy sẽ ra sao?

Bà Fauvel rùng mình vì bà cũng đã thấy trước được điều đó. Lão hầu tước vẫn nói tiếp:

- Đến lúc ấy bà sẽ thấy là tôi khôn ngoan nhìn xa trông rộng. Tiểu thư Madeleine giàu có, của hồi môn của cô sẽ cho phép tôi bù đắp các khoản thiếu hụt của bà và sẽ cứu bà.

- Tôi thà chết còn hơn là để được cứu theo cái lối ấy.

- Nhưng tôi thì tôi không chịu để cho bà làm hỏng số phận của cả ba chúng ta. Thưa bà, bà đừng quên rằng chúng ta đang liên kết nhau vì một mục đích chung: đó là tương lai của Raoul.

Bà Fauvel đưa con mắt sáng suốt liếc nhìn lão và bảo:

- Đừng nài nỉ nữa, tôi đã quyết rồi.

- Quyết thế nào?

- Tôi sẽ làm tất cả để thoát khỏi sự ám ảnh xấu xa của ông. Thôi, ông đừng ra vẻ mỉa mai nữa! Nếu ông cứ ép buộc tôi thì tôi sẽ quỳ gối khai hết với chồng tôi. Ông ấy yêu tôi và sẽ tha thứ cho tôi.

- Bà tưởng thế hả? - Clameran hỏi với vẻ chế nhạo.

- Ông định bảo sao? Ông nghĩ là ông ấy sẽ đuổi tôi chứ gì? Chẳng sao cả, vì tội tôi đáng như thế lắm. Sau những điều hành hạ khủng khiếp mà ông đổ lên đầu tôi như vậy thì chẳng có gì làm tôi sợ được nữa.

Sự phản kháng này đã làm cho lão hầu tước phát khùng. Lão liền vứt bỏ chiếc mặt nạ của một người đứng đắn và hiện nguyên hình là một tên vô lại trơ tráo. Lão làm vẻ mặt hăm dọa và cất giọng thô bỉ bảo:

- À, thế đấy! Bà đã quyết thú tội với ông Fauvel hả? Hay lắm! Có thể ông ấy tha cho lỗi lầm xa xưa của bà vì những năm tháng chung sống đức hạnh của bà với ông ấy. Nhưng ông ấy sẽ nói sao khi biết được đứa cháu vẫn ngồi ăn cùng bàn với ông lại chính là kết quả của mối tình đầu của bà? Dù có tốt bụng đến đâu thì ông ấy cũng không thế chấp nhận được sự đùa cợt đồi bại và táo tợn hiếm có như thế được.

- Đúng là như vậy! Nhưng bà Fauvel vẫn không nao núng. Lão bèn nói tiếp:

- Ghê chưa! Tôi thấy là bà quá yêu quý cái tay Bertomy kia. Bà đã không ngần ngại lựa chọn giữa danh dự của bà với ái tình của tay thủ quỹ đáng kính ấy. Được thôi! Bà sẽ được hài lòng khi chồng con bà bỏ bà, còn tay Bertomy thì được hạnh phúc.

- Muốn ra sao thì ra, - Bà Fauvel tuyên bố. - Tôi sẽ làm những gì phải làm.

- Bà sẽ làm những gì tôi muốn! - Lão hầu tước quát lên. - Đừng có để cho cái thói ủy mị làm cả lũ chúng ta phải chui xuống bùn đen. Chúng ta rất cần có của hồi môn của cô Madeleine. Vả lại… Tôi cũng yêu cô ấy. Giờ thì bà hãy cân nhắc những lý lẽ của tôi. Hãy tin tôi, hãy chấp nhận sự hy sinh cuối cùng này. Hãy nghĩ đến danh dự của gia đình bà chứ đừng nghĩ đến ái tình nhăng nhít của cô cháu gái. Ba ngày nữa tôi sẽ đến nhận câu trả lời của bà.

- Vô ích, thưa ông. Ngay khi chồng tôi về là ông ấy sẽ được biết hết.

Nếu như bà Fauvel giữ được bình tĩnh thì bà có thể nhận ra Clameran có một vẻ mặt lo lắng xót xa. Nhưng điều đó chỉ diễn ra trong chốc lát. Lão làm điệu bộ bất cần rồi bảo:

- Tôi tin là bà đủ lý trí để giữ kín điều bí mật của chúng ta.

Y trịnh trọng cúi chào rồi ra về. Vả lại y có lý do để lo sợ. Bà Fauvel không phải là làm bộ giả vờ.

- Phải! - Bà quả quyết kêu lên. - Ta sẽ nói hết với André.

Nhưng đúng lúc đó bà nghe thấy tiếng chân bước sau lưng. Bà quay phắt lại: Madeleine đang bước tới, người nàng trắng nhợt và lạnh cứng như pho tượng, hai mắt đẫm lệ. Nàng thì thào:

- Phải phục tùng con người này thôi, bác ạ.

Ở hai bên phòng khách có hai căn phòng nhỏ mà chúng chỉ ngăn cách với phòng khách bằng những tấm thảm treo. Madeleine đã có mặt tại một trong hai căn phòng đó và đã nghe được toàn bộ câu chuyện.

- Sao? - Bà Fauvel hoảng sợ kêu lên. Cháu biết…

- Cháu biết hết rồi, thưa bác.

- Và cháu muốn bác hy sinh cháu ư?

- Cháu quỳ gối xin phép bác cho cháu được cứu bác.

- Nhưng lẽ nào cháu lại không ghét lão Clameran?

- Thưa bác, cháu căm ghét và khinh bỉ lão. Đối với cháu lão đang và mãi mãi sẽ là kẻ hèn mạt nhất trên đời. Thế nhưng cháu vẫn sẽ là vợ lão.

- Tội nghiệp cháu, thế còn anh Prosper?

Madeleine nén tiếng nấc đang trào lên cổ rồi rắn rỏi đáp:

- Ngày mai cháu sẽ cắt đứt vĩnh viễn với anh Bertomy.

- Không! - Bà Fauvel kêu lên. - Không, bác sẽ không để cho cháu, một người vô tội, lại phải gánh chịu hậu quả cho những lỗi lầm của bác.

Cô gái cao thượng và dũng cảm buồn rầu lắc đầu:

- Cháu cũng sẽ không để cho danh dự của gia đình này mà cũng là gia đình của cháu bị ô nhục, khi mà cháu có thể ngăn chặn được. Cả đời cháu cũng không trả hết được ơn cho bác. Cháu sẽ ra sao nếu như trước đây không có bác? Thế mà khi hạnh phúc của nhà ta bị đe dọa thì cháu lại do dự ư?… Không. Cháu sẽ là bà hầu tước Clameran.

Thế là hai người thi nhau giành phần hy sinh cho mình. Nhưng Madeleine đã thắng, nàng nói tiếp:

- Về phần cháu thì cháu chỉ phải chịu thiệt một mình thôi. Trong khi bác còn có cả chồng con. Bác hãy nghĩ tới nỗi đau của bác trai nếu như bác ấy biết được sự thật. Có lẽ bác ấy không sống nổi.

Cô gái hào hiệp này nói đúng. Bà Fauvel vẫn phản đối yếu ớt:

- Không, bác không thể chấp nhận sự hy sinh của cháu được. Không biết cuộc sống của cháu với con người ấy sẽ ra sao?

- Ai mà biết được! Ông ta nói là ông ta yêu cháu. Có thể ông ta sẽ tử tế với cháu.

- Ôi! Giá bác có thể lấy đâu ra được một khoản tiền lớn! Con người ấy muốn tiền, chỉ có tiền thôi.

- Chẳng lẽ điều đó không phải là cho Raoul? Giá mà cháu có thể tin được lòng thành thực của ông Clameran!

Bà Fauvel tò mò sửng sốt nhìn cô cháu gái: Sao? Cô gái ngây thơ ít kinh nghiệm này cũng biết biện luận cho sự quên mình, trong khi đó thì bà chỉ biết nghe theo tiếng gọi của trái tim.

- Cháu muốn nói sao? - Bà hỏi

- Thưa bác, cháu tự hỏi không biết có phải ông Clameran thực sự nghĩ đến đứa cháu của ông ta không? Ông ta có định giúp đỡ anh ấy thật không? Khi chiếm được của hồi môn của cháu rồi ông ta có bỏ mặc mẹ con bác không? Cuối cùng, cháu có một nỗi nghi ngờ đáng sợ đang giày vò cháu.

- Nghi ngờ ư?

- Vâng. Cháu sợ là ông Clameran và Raoul đang cùng nhau đóng kịch.

Dục vọng thật là mù quáng. Bà Fauvel đã không còn nhớ cảnh cãi vã giả vờ giữa hai chú cháu Clameran nữa.

- Không thể như thế được, - Bà nói. - Ông hầu tước thật sự phẫn nộ trước lối sống của đứa cháu. Còn thằng Raoul thì mặc dù nhẹ dạ, hoang phí, nhưng nó tốt bụng, nó bị tiền bạc làm cho mất trí, nhưng nó yêu bác. Chỉ tại lũ bạn nham hiểm đã lôi kéo nó.

Nhưng Madeleine là một cô gái quá hào hiệp nên không muốn làm cho bà thất vọng.

- Cầu trời cho điều bác nói là đúng sự thật! - Nàng nói khẽ. - Cuộc hôn nhân của cháu sẽ không phải là vô ích. Ngay tối nay chúng ta sẽ viết thư cho ông Clameran.

- Tại sao lại tối nay, Madeleine? Không việc gì phải vội.

Madeleine có tính cách khác hẳn bà Fauvel. Đằng sau vẻ nhút nhát của nàng là một tâm hồn rắn rỏi. Khi đã quyết thì nàng muốn làm ngay cho xong.

- Tốt hơn hết là kết thúc sớm đi bác ạ. Chờ đợi sự bất hạnh chỉ càng làm cho bác thêm đau khổ. Từ bốn tháng nay bác đã soi gương chưa? - Nàng dắt bác mình đến đứng trước gương. - Đây, bác nhìn xem.

Bà Fauvel trong gương chỉ còn là một cái bóng. Trong vòng bốn tháng bà đã già hẳn đi. Nỗi phiền muộn đã đặt dấu ấn tai hại lên vầng trán bà. Hai thái dương bà trước đây tươi mát và mịn màng như má con gái giờ đây đã nhăn lại, những sợi tóc trắng đang điểm bạc cho mái tóc dày của bà.

- Bây giờ thì bác hiểu tại sao bác cần được yên ổn chứ? Bác có hiểu là bác đã thay đổi đến mức nếu như bác trai không lo lắng thì thật là một chuyện lạ không?

Nghĩ rằng mình có khả năng ngụy trang khéo léo nên bà Fauvel lắc đầu không tin.

- Ôi! Tội nghiệp bác, đến cháu mà còn đoán là bác có một điều bí mật nữa là!

- Cháu ư?

- Vâng! Chỉ có điều cháu tưởng… Ôi! cháu xin lỗi bác vì đã nghi oan cho bác. Cháu tưởng là bác có tình nhân.

Bà Fauvel không kìm được lời rên rỉ. Madeleine mà đã nghi thì những người khác cũng có thể nghi được. Bà cất tiếng thều thào:

- Thế là mất hết danh dự rồi.

- Thưa bác, chưa đâu, bác cứ yên tâm và can đảm lên: giờ đây cả hai bác cháu mình cùng hợp sức chống trả. Bác cháu mình sẽ bảo vệ nhau, sẽ cứu giúp nhau.

Ngay tối đó bà Fauvel viết thư báo cho hầu tước Clameran là bà chấp nhận tất cả. Bà chỉ yêu cầu ông là hãy để thư thả cho một thời gian. Bà nói là Madeleine không thể ngày một ngày hai mà cắt dứt được ngay với Bertomy. Hơn nữa còn phải đề phòng sự phản đối của ông Fauvel, vì ông rất quý Prosper và đã gần chấp nhận anh làm cháu rể rồi. Cuối thư còn có cả một lời đảm bảo của Madeleine.

Tội nghiệp cô gái! Nàng chẳng cần nể nang gì cả. Ngay ngày hôm sau nàng gọi Prosper ra một góc bắt anh phải hứa không bao giờ tìm cách gặp lại nàng, và thậm chí còn bắt chàng phải chịu trách nhiệm về sự cắt đứt này. Anh van xin yêu cầu Madeleine nói cho anh biết lý do, nhưng nàng chỉ đáp rằng danh dự và hạnh phúc của nàng đang phụ thuộc vào thái độ phục tùng của anh.

Từ lúc đó Clameran hoàn toàn yên tâm. Lão tự nhủ sẽ đến lúc sự thiếu hụt không thể bù đắp sẽ bắt bà Fauvel phải nhanh chóng cho cưới. Trong khi đó Raoul làm hết sức mình để thúc đẩy cho thời cơ đó đến nhanh. Y đã bộc lộ hoàn toàn bản chất đạo đức giả của mình. Y chỉ đến gặp mẹ mình khi cần tiền. Và lão hầu tước thì thận trọng đứng ngoài cuộc rình thời cơ thuận lợi. Và chỉ do có cuộc chạm trán tình cờ với ông Fauvel cách đây ba tuần mà lão buộc phải làm khách mời tới dự bữa cơm tối tại nhà ông.

Bữa cơm đó thật là to, số người có tới hai chục. Khi món tráng miệng vừa dọn ra và mọi người đang chuyện trò vui vẻ thì ông Fauvel bỗng quay sang Clameran:

- Thưa ngài hầu tước, tôi có một điều muốn hỏi ngài. Ngài còn có người bà con nào cũng mang họ ngài nữa không?

- Ít ra là tôi không biết, thưa ngài.

- Thế mà từ tám ngày nay tôi đã được biết một ngài hầu tước Clameran khác nữa đấy.

Cho dù trâng tráo đến đâu thì hầu tước Clameran cũng bị bối rối giây lát và tái mặt di.

- À! À! - lão ấp úng cố tỏ ra bình tĩnh. - Một Clameran, một hầu tước… Ít ra thì cái tước hầu này cũng có vẻ đáng ngờ.

Ông Fauvel đang thích thú được dịp trêu chọc một người khách mà thái độ tự phụ quý tộc đôi khi đã làm cho ông khó chịu. Ông nói tiếp:

- Hầu tước hay không thì theo tôi cái ông Clameran kia cũng có khả năng làm danh giá cho tước vị của mình.

- Chắc là ông ta giàu.

- Ít ra tôi cũng có lý do để tin rằng ông ta có một tài sản lớn. Thông qua một đại lý của tôi, tôi vừa phải nhập vào tài khoản của ông ta một khoản thu là 400.000 franc.

Clameran quả là có tài làm chủ bản thân. Lão đã tập cho mặt mình có thói quen không bao giờ bộc lộ tình cảm. Tuy nhiên lần này sự cố quái lạ đầy nguy hiểm đã làm cho vẻ mặt và con mắt lão phạm sai lầm. Lão thấy ông chủ nhà băng có một giọng mỉa mai và một vẻ kỳ cục khó tin. Những người khác có thể không nhận ra vẻ mặt của lão. Nhưng Madeleine và bà Fauvel đã bắt chộp được cử chỉ giật mình của lão cùng ánh mắt liếc nhanh sang phía Raoul.

- Chắc là ngài hầu tước mới này là thương gia.

- Ồ, tôi không rõ. Tôi chỉ biết là số tiền 400.000 franc ấy là các ông chủ tàu buôn ở cảng Havre phải trả cho ông ta, sau khi bán hết chuyến hàng của một con tàu Brasil.

- Vậy là ông ta từ Brasil về.

- Tôi không biết, nhưng nếu ngài muốn tôi có thể nói cho ngài biết tên tục của ông ta.

- Rất vui lòng.

Ông Fauvel đứng lên sang phòng khách lấy chiếc cặp màu nâu. Ông rút trong cặp ra một quyển sổ và vừa giở vừa lẩm nhấm đọc những tên người ghi trong đó.

- Đợi một lát… À đây rồi, Clameran Gaston… Ông ta tên là Gaston.

Nhưng lần này thì Louis không cau mày nữa. Lão đã có đủ thời gian để trấn tĩnh và chuẩn bị đỡ bất cứ đòn đánh nào.

- Gaston à? - Lão đáp với vẻ thư thái. - À phải rồi. Ông này chắc là con trai của một bà cô tôi mà chồng bà ta sống ở La Havana. Khi về Pháp ông ta đã không khách sáo lấy ngay họ mẹ, vì nghe nó kêu hơn so với họ bố, người mà nếu tôi không nhầm thì có tên là Moaro hay Boirot gì đó.

Ông Fauvel đặt cuốn sổ lên một chỗ trong phòng ăn rồi nói:

- Boirot hay Clameran thì tôi cũng tin là không bao lâu nữa sẽ được mời ngài ăn tối cùng với ông ấy. Trong số 400.000 đồng đó ông ấy chỉ yêu cầu gửi cho ông ấy một trăm, còn thì tôi giữ lại làm tài khoản vãng lai. Như thế có nghĩa là ông ấy sẽ tới Paris.

- Tôi thực sự không hề khó chịu nếu được làm quen với ông ấy.

Mọi người nói sang chuyện khác và chẳng lâu Clameran có vẻ như đã hoàn toàn quên mất câu chuyện của ông chủ nhà băng. Quả thật, vừa nói chuyện vui vẻ lão vừa không ngừng theo dõi bà Fauvel và cô cháu gái. Hai người đàn bà đang tỏ ra hồi hộp hơn cả lão. Họ đang lén đưa mắt cho nhau một cách đầy ý nghĩa. Madeleine còn hồi hộp hơn cả bà bác mình. Đúng lúc ông bác nàng nói ra cái tên Gaston thì nàng nhìn thấy Raoul lùi ghế ra sau và liếc nhìn ra cửa sổ như một tên kẻ cắp bị bắt quả tang đang tìm đường chạy trốn.

Bữa ăn kết thúc, mọi người đứng dậy kéo sang phòng khác, Clameran và Raoul nấn ná ở lại phòng ăn. Còn lại một mình, họ không giấu giếm nỗi lo sợ nữa.

- Đúng ông ấy rồi! …- Raoul nói.

- Chắc là thế.

- Thế là hết, chúng ta phải chuồn thôi.

Nhưng gã giang hồ táo tợn Clameran không phải là người dễ đầu hàng. Lão thì thào:

- Biết đâu đấy!… Tại sao gã chủ nhà băng khốn kiếp này không nói cho chúng ta biết tay Clameran xúi quẩy kia đang ở đâu nhỉ.

Lão ngừng lời mừng rỡ reo lên. Lão vừa nhìn thấy cuốn sổ tay của ông chủ để trên chiếc tủ buýp-phê.

Lão vớ lấy quyển sổ hấp tấp giờ ra và tìm thấy dòng chữ: Gaston, hầu tước Clameran, Oloron (tỉnh Pyrénées Hạ)

- Bây giờ có địa chỉ của ông ấy rồi liệu chúng ta có hoàn thành công việc xong trước được không? - Raoul hỏi.

- Có thế chúng ta sẽ thoát. Thôi sang đấy kẻo họ nghi. Bình tĩnh nhé, và vui vẻ lên!

Họ sang phòng khách. Nhưng nếu như câu chuyện của họ không có ai nghe thấy thì hành động của họ đã bị theo dõi. Madeleine đã rón rén đến bên cửa và nhìn thấy lão Clameran xem sổ tay của bác mình. Nhưng nàng có thể làm gì được. Nàng không còn nghi ngờ gì bản chất xấu xa của con người này nữa, người mà nàng đã hứa làm vợ. Song muốn hạ được lão thì phải nói ra sự thật, phải thú nhận tất cả…

Hai tiếng đồng hồ sau, khi tiễn Raoul về tới Vésinet thì Clameran đã thảo xong kế hoạch.

- Đúng là ông ấy, nhưng chúng ta hoảng hốt quá sớm đấy cháu ạ.

- Nhưng ông chủ đang đợi ông ấy.

- Câm đi! Liệu ông ấy có biết ông Fauvel là chồng của bà Valentine không? Tất cả vấn đề là ở chỗ đó. Nếu ông ấy biết thì chúng ta chỉ còn cách ba chân bốn cẳng mà chạy. Còn nếu ông ấy không biết thì chưa phải là hết hy vọng.

- Làm sao mà biết được điều đó?

- Bằng cách đi hỏi ông ấy, rất đơn giản.

- Hay lắm, nhưng rất nguy hiểm.

- Ở lại đây còn nguy hiểm hơn.

- Còn nếu bỏ trốn vì một điều nghi ngờ vô cớ thì thật là ngốc nghếch.

- Thế ai sẽ đi gặp ông ấy?

- Chú.

- Ồ! - Raoul thốt lên thán phục sự táo bạo của chú mình.

- Còn cháu? Cháu hãy chiều chú mà ở lại đây. Nếu gặp nguy chú sẽ gửi điện cho cháu để cháu chuồn.

Họ dừng lại trước cổng nhà Raoul. Lão Clameran bảo:

- Thế là thỏa thuận rồi nhé. Cháu sẽ ở lại đây. Nhưng phải chú ý, trong khi chú vắng nhà cháu phải tỏ ra ngoan ngoãn. Không được làm điều gì dại dột. Không được xin tiền nữa… Thôi chào cháu!… Tối mai chủ sẽ có mặt ở Oloron và sẽ gặp lão Clameran kia.

- Canh chừng nhé, - Lão bảo Raoul.