aria Kirilốpna đang ngồi thêu trong phòng riêng, trước khung cửa sổ. Nàng không lẫn đường kim như tình nhân của chàng Cônrát (14), vì mơ tưởng đến người yêu mà thêu hoa hồng bằng chỉ xanh. Dưới mũi kim của nàng, đường thêu mô phỏng đúng y như hình mẫu. Tuy vậy ý nghĩ của nàng không để vào công việc, ý nghĩ của nàng đang gửi đến một chốn nào xa xăm lắm.

Đột nhiên một bàn tay nhè nhẹ thò vào khung cửa sổ; có người vừa đặt một bức thư lên bàn thêu và biến mất trước khi Maria Kirilốpna kịp trấn tĩnh lại. Vừa lúc đó một người đày tớ vào gọi nàng ra cho Kirila Pêtơrôvích. Nàng bồi hồi giấu bức thư vào khăn quàng và vội vàng đến phòng làm việc của cha.

Kirila Pêtơrôvích không ngồi một mình. Công tước Vêrâyxki cũng đang ở đấy. Khi Maria Kirilốpna bước vào, công tước yên lặng đứng dậy cúi chào nàng với một dáng điệu lúng túng mà trước đây lão không hề có.

Kirila Pêtơrôvích nói:

— Con lại đây Masa, cha cho con biết một tin mà cha hy vọng sẽ làm cho con vui mừng. Đây, vị hôn phu của con đây: công tước đến hỏi con đấy.

Masa vô cùng kinh ngạc. Mặt nàng tái xanh đi như người chết. Nàng lặng thinh. Công tước đến gần nàng cầm lấy tay nàng và có vẻ cảm động hỏi nàng có bằng lòng ban hạnh phúc cho lão ta không. Masa lặng thinh.

Kirila Pêtơrôvích đỡ lời:

— Bằng lòng, nhất định bằng lòng rồi! Nhưng công tước còn lạ gì, đàn bà con gái chúng nó cũng khó nói thẳng ra như vậy. Nào, các con hôn nhau đi chứ, chúc các con hạnh phúc.

Masa đứng đờ ra, không nhúc nhích. Công tước hôn tay nàng. Đột nhiên hai giọt nước mắt từ từ lăn trên khuôn mặt tái xanh của nàng. Công tước hơi cau mày.

— Thôi đi đi, đi đi, — Kirila Pêtơrôvích nói, — đi mà lau nước mắt đi và trở lại đây mặt mày cho tươi tỉnh.

Rồi lão quay sang phía công tước nói tiếp:

— Ấy đàn bà là họ thế cả đấy mà, cứ đến lễ đính hôn là thế nào cũng khóc, cái thói ấy đã thâm căn cố đế lắm rồi… Công tước ạ, bây giờ chúng ta bàn về công việc thôi, nghĩa là về số tiền hồi môn ấy mà…

Maria Kirilốpna vội vàng lợi dụng cơ hội để xin phép lui ra. Nàng chạy về phòng riêng khoá cửa lại và để mặt cho nước mắt tha hồ tuôn chảy. Nàng hình dung phải làm vợ lão công tước già; nàng bỗng dưng thấy lão khả ố và kinh tởm lạ lùng… nàng thấy ghê sợ việc hôn nhân như ghê sợ tử thần. Nàng đau đớn tự nhủ: “Không! Không! Thà chết, thà đi tu, thà lấy Đubrốpxki còn hơn”. Đến đây nàng sực nhớ đến bức thư và vội vã đưa ra đọc, vì nàng đoán chắc đó là thư của Đubrốpxki. Đúng thế, chính là thư của chàng viết; trong thư chỉ vắn tắt có mấy chữ: