athias làm việc chăm chỉ ở mặt trận phía Đông. Khi Lucien không kịp lên lớp, anh qua tiêu khiển với Marc và họ đi ăn trưa tại tiệm Tonneau để khích lệ anh ta và vì họ rất thông cảm nhau. Thứ năm, Sophia Siméonidis cũng tới ăn trưa ở đây. Từ nhiều năm, thứ năm nào bà cũng đến.

Mathias phục vụ chậm rãi, từng tách một, không giữ thăng bằng. Ba ngày sau, anh nhận ra người khách ăn khoai tây rán bằng nĩa. Bảy ngày sau, Juliette có thói quen cho anh thức ăn thừa ế và trong căn nhà tồi tàn mục nát, khẩu phần ăn tối của họ vậy là được cải thiện. Chín ngày sau, Sophia mời Marc và Lucien đến ăn bữa trưa ngày thứ năm với bà. Thứ năm tiếp tức là mười sáu ngày sau, Sophia biến mất.

Ngày hôm sau, không ai nhìn thấy bà. Lo lắng, Juliette hỏi Thánh Matthieu là cô có thể gặp ông già Cảnh sát trưởng sau khi đóng cửa tiệm không. Mathias rất phật ý thấy Juliette gọi mình là Thánh Matthieu, nhưng vì đó là những cái tên ngu ngốc và khoa trương mà ông già Vandoosler đã nói với cô lần đầu tiên về ba người đàn ông mà ông cùng sống với họ, những cái tên này ăn sâu vào đầu óc cô không thể thoát ra được nữa. Sau khi tiệm Tonneau đã khoá cửa, Juliette đi cùng Maihias đến tận căn nhà tồi tàn mục nát. Anh trình bày với cô hệ thống tăng dần niên đại lôgic của những thềm cầu thang để cô không bị sốc khi thấy người già nhất ở tầng gác trên cùng.

Mệt nhoài sau khi trèo nhanh lên bốn tầng gác, Juliette ngồi đối diện với Vandoosler mà nét mặt lập tức trở nên chăm chú. Juliette có vẻ đánh giá cao những nhà truyền giáo nhưng thích nghe ý kiến của ông Cảnh sát trưởng già. Mathias, tựa vào một cái xà, nghĩ rằng thực tế cô thích bộ mặt của ông Cảnh sát trưởng già, điều này làm anh hơi tức tối. Ông già càng chăm chú thì ông càng đẹp.

Lucien trở về từ Reins là nơi anh được mời dự một cuộc hội nghị được trả thù lao cao về đề tài “Sự sa lầy của Mặt trận” đòi hỏi tóm tắt những sự việc. Sophia đã không xuất hiện lại. Juliette đã đi gặp Pierre Relivaux là không xuất hiện lại. Juliette đã đi gặp Pierre Relivaux là người nói rằng đừng lo ngại, Sophia sẽ trở về. Ông tỏ vẻ lo lắng nhưng tự tin. Điều đó cho ta nghĩ rằng Sophia đã biện minh trước khi đi. Nhưng Juliette không hiểu vì sao mình không được báo trước. Việc đó làm cô khó chịu. Lucien nhún vai. Anh không muốn xúc phạm Juliette nhưng không có gì buộc Sophia phải cho cô biết mọi chuyện. Nhưng Juliette muốn thế. Chưa bao giờ Sophia bỏ lỡ bữa ăn ngày thứ năm mà không báo trước cho cô. Người ta nấu riêng cho bà một món thịt bê thái mỏng với nấm. Lucien lẩm bẩm. Như thể một miếng thịt bê thái mỏng có thể tính đối mặt với một việc khẩn cấp không thể dự kiến. Nhưng tất nhiên, đối với Julietle, trước tiên là miếng thịt bê thái mỏng. Tuy nhiên, Julietle thông minh. Nhưng vẫn thế thôi: thời gian bứt ý tưởng hằng ngày của cô, của chính cô và của miếng thịt bê làm người ta nói rằng đó là một sự ngu ngốc. Cô mong rằng ông già Cảnh sát trưởng có thể làm cho Pierre Relivaux nói ra. Mặc dầu cô hiểu rằng Vandoosler rõ ràng không phải là một sự chỉ dẫn.

- Nhưng vẫn cứ thế – Juliette nói – Một cảnh sát vẫn là một Cảnh sát.

- Không hẳn tất nhiên – Marc nói – Một Cảnh sát bị thải hồi có thể trở thành một kẻ chống Cảnh sát, một con ma sói.

- Bà ấy không chán ngấy cái món thịt bê ấy à? Vandoosler hỏi.

- Không một chút nào – Juliette nói – Và bà ấy còn ăn một cách kỳ lạ. Bà ấy sắp thành hàng những miếng nấm nhỏ, chút gì như những nốt nhạc trên khuông nhạc và bà ấy ăn hết đĩa đều đặn từng nhịp một.

- Một người đàn bà có tổ chức – Vandoosler nói – Không phải, loại người biến mất mà không có lời giải thích.

- Nếu chồng bà ấy không báo động – Lucien nói – đó là vì ông ấy có những lý do đúng đắn và ông ấy không bị buộc phải thổ lộ cuộc sống riêng tư của mình dưới cái cớ là vợ mình bỏ nhà đi và bỏ lỡ một miếng thịt bê. Chúng ta hãy bỏ qua chuyện này đi. Không có gì cấm một người vợ chuồn đi một thời gian nếu việc đó làm bà ta thích. Tôi không thấy vì sao chúng ta lại hăm hở săn tìm bà ấy.

- Tuy nhiên – Marc nói – Juliette nghĩ có chuyện gì đó mà bà ấy không nói với chúng ta. Không phải chỉ có món thịt bê làm bà ấy tức tối, phải không Juliette?

- Đúng thế – Juliette nói.

Cô xinh đẹp trong ánh sáng yếu ớt soi sáng sườn núi. Tập trung vào sự lo lắng của mình, cô không để ý đến tư thế của mình. Ngả người về phía trước, hai bàn tay đan chéo vào nhau, chiếc áo dài không bó sát lấy cơ thể cô và Marc để ý thấy Mathias đứng ngay trước mặt cô. Lại một cơn bối rối bất động. Cần phải công nhận có chuyện gì đó. Cơ thể trắng trẻo, đầy đặn, gáy tròn, đôi vai thanh thoát.

- Nhưng nếu ngày mai Sophia trở về – Juliette nói tiếp – tôi sẽ giận mình đã kể những chuyện nhỏ nhặt với những người láng giềng đơn thuần.

- Chúng tôi có thể là láng giềng nhưng không đơn thuần – Lucien nói.

- Còn có cái cây – Vandoosler nhẹ nhàng nói – Cái cây buộc phải nói.

- Cái cây? Cây nào?

- Để sau này – Vandoosler nói – Cô hãy kể những chuyện cô biết đi.

Khó mà cưỡng lại âm sắc tiếng nói của viên cảnh sát già. Người ta không hiểu vì sao Miette lại nói chuyện ngoại lệ.

- Bà ấy từ Hy Lạp đến cùng một bạn trai – Juliette nói – Anh ta tên là Stelyos. Theo lời bà ấy thì đó là một người trung thành, một người bảo vệ, nhưng nếu tôi hiểu rõ thì đó là một người say mê cuồng nhiệt, quyến rũ và hay sợ bóng sợ vía. Sophia được Stelyos ưa thích, ấp ủ tình yêu và bảo vệ. Cho đến khi bà ấy gặp Pierre và bỏ rơi bạn đường. Hầu như việc đó làm cho Stelyos tìm cách tung hê hết thảy lên trời hoặc việc gì đó đại loại như vầy. Phải, anh ta đã muốn nhảy xuống biển tự tử, đúng thế, nhưng không được. Thế rồi anh ta gào thét, khoa chân múa tay, đe doạ và cuối cùng, bà ấy không bao giờ được biết tin tức về anh ta. Hết đó. Vậy, không có gì khủng khiếp cả. Trừ cái cách mà Sophia nói tới. Bà ấy không bao giờ bình thản cả. Bà ấy nghĩ rằng một ngày nào đó, Stelyos sẽ trở lại và sẽ không có chuyện buồn cười cho ai hết. Bà ấy nói rằng tính cách anh ta “rất Hy Lạp”, bị nhồi nhét những câu chuyện cổ Hy Lạp, tôi tin rằng chuyên đó sẽ không bao giờ biến mất. Những người Hy Lạp, đây là một người có gì đó của ngày trước. Sophia nói rằng người ta không quên cái đó. Tóm lại, cách đây ba tháng, không, ba tháng rưỡi, bà ấy chỉ cho tôi xem một tấm thiếp mà bà ấy nhận được từ Lyon. Trên tấm thiếp ấy đúng là chỉ có một ngôi sao, nói thêm là vẽ không đẹp. Tôi thấy cái đó không thú vị gì nhưng cái đó đã đảo lộn Sophia. Còn tôi, tôi nghĩ rằng ngôi sao muốn nói tới tuyết, tới lễ Giáng sinh chẳng hạn, nhưng bà ấy tin chắc rằng cái đó muốn nói tới Stelyos và cái đó không báo điều gì tốt lành cả. Hầu như Stelyos luôn vẽ những ngôi sao, mà những người Hy Lạp đã bày đặt ý nghĩ coi thường những ngôi sao. Thế rồi không có chuyện gì xảy ra cả và bà ấy đã quên đi. Thế thôi nhưng giờ đây, tôi tự hỏi. Tôi tự hỏi có phải Sophia đã nhận một tấm thiếp mới không. Có thể bà ấy có những lý do đúng đắn để sợ hãi. Những thủ đoạn mà ta không thể hiểu nổi. Những người Hy Lạp có điều gì đó mờ ám.

- Cuộc hôn nhân của bà ấy với Pierre vào khi nào? – Marc hỏi.

- Lâu rồi... Mười lăm năm, hai mươi năm – Juliette nói – Thành thật mà nói, một kẻ mãi hai mươi năm sau mới muốn trả thù thì tôi thấy có vẻ phi lý. Người ta vẫn có việc khác để làm trong cuộc sống hơn là nghiền ngẫm về những nỗi thất vọng của mình. Các ông có biết không? Nếu tất cả những kẻ bị bỏ rơi trên đời này đều nghiền ngẫm thủ đoạn để trả thù thì trái đất này sẽ thực sự là một chiến trường. Một hoang mạc... Có đúng không?

- Có lúc người ta có thể nghĩ đến một người nào đó thật lâu sau này – Vandoosler nói.

- Thì người ta giết kẻ đó ngay lập tức, tôi đồng ý – Juliette nói mà không nghe – đó là những thủ đoạn đạt tới. Một cơn xuất huyết. Nhưng hai mươi năm sau mới nổi giận thì điều đó không hợp ý tôi. Nhưng Sophia có vẻ tin vào loại phản ứng ấy. Cái đó hẳn có tính cách Hy Lạp, tôi không hề biết gì chụyện này. Tôi kể chuyện này chính vì Sophia coi đó là điều quan trọng. Tôi nghĩ rằng bà ấy hơi giận mình đã bỏ rơi người bạn trai Hy Lạp của mình, và vì Pierre làm bà ấy thất vọng, có lẽ đó là lý do bà ấy nhớ đến Stelyos. Bà ấy nói rằng sợ anh ta nhưng tôi tin rằng bà ấy nghĩ nhiều đến Stelyos.

- Thất vọng bởi Pierre ư? – Mathias hỏi.

- Phải – Juliette nói – Pierre không quan tâm đến gì hết, cuối cùng cả bà ấy nữa. Ông ta chỉ nói chuyện với bà ấy, không hơn. Ông ta nói chuyện, như Sophia nói, và ông ta đọc báo trong nhiều giờ mà không ghếch mũi lên khi bà ấy đi qua. Hầu như việc đó choán lấy ông ta ngay từ sáng sớm. Tôi đã nói với bà ấy rằng đó là chuyện bình thường, nhưng bà ấy, bà ấy thấy đó là đáng buồn.

- Thế rồi sao nữa? – Lucien nói – Thế rồi sao nữa? Nếu bà ấy đi chơi với người bạn trai Hy Lạp của bà ấy thì việc đó không liên quan tới chúng ta!

- Nhưng còn món thịt bê với nấm – Juliette bướng bỉnh nói tiếp – Bà ấy phải báo trước cho tôi chứ. Dẫu sao chăng nữa, tôi rất muốn biết. Cái đó làm tôi yên tâm.

- Thực tế không phải là món thịt bê – Marc nói – Đó là cái cây. Tôi không hiểu làm sao ta có thể ngồi im trước một người đàn bà mất tích mà không báo trước, một người chồng thờ ơ và một cái cây ở trong vườn. Cái đó gây nhiều chuyện đấy. Bác nghĩ gì về chuyện này, bác Cảnh sát trưởng?

Armand Vandoosler ngẩng bộ mặt đẹp lão lên. Ông có đầu óc của Cảnh sát. Cái nhìn tập trung của ông hầu như lõm sâu vào dưới đôi lông mày, cái mũi tỏ vẻ mạnh mẽ, tấn công hơn. Marc biết điều đó. Người đỡ đầu có bộ mặt thật linh hoạt làm ta có thể đọc được những sắc vẻ nghiêm trang là ông nghĩ tới hai đứa con sinh đôi và người vợ biến mất không biết ở nơi nào, trong những sắc vẻ bình thường là nghĩ tới cuộc điều tra kiểu Cảnh sát, trong những sắc vẻ sắc sảo thì đó là một cô gái quyến rũ. Để đơn giản hoá. Đôi khi tất cả những mặt trộn lẫn vào nhau thì cái đó trở nên phức tạp hơn.

- Tôi lo ngại – Vandoosler nói – Nhưng một mình tôi không làm được gì nhiều, về những gì tôi đã trông thấy tối hôm nọ, Pierre Relivaux sẽ không nói trước người Cảnh sát già bại hoại gặp đầu tiên. Chắc chắn là không. Đây là một người đàn ông chỉ khuất phục trước nhà chức trách. Tuy nhiên ta cần biết.

- Gì? – Marc hỏi.

- Biết có phải Sophia đã cho chồng mình biết lý do việc ra đi của mình và nếu có thì lý do gì, và biết có phải có cái gì đó dưới cái cây không.

- Cái đó không thích hợp để lại bắt đầu! – Lucien kêu lên – Không có gì dưới cái cây tồi tệ ấy cả! Chỉ có những chiếc tẩu đất ở thế kỷ thứ mười tám! Hơn nữa chúng đều bị vỡ hết.

- Đã không có gì dưới cái cây – Vandoosler nói rõ – Nhưng... hôm nay thì sao?

Juliette lần lượt nhìn họ không hiểu ra sao.

- Nhưng câu chuyện cái cây ấy có nghĩa gì? - Cô hỏi.

- Cây sồi non – Marc sốt ruột nói – Nó ở gần bức tường cuối trong vườn của bà ấy. Bà ấy đã yêu cầu chúng tôi đào ở dưới.

- Cây sồi ư? Cây con mới ư? – Juliette nói – Nhưng đích thân Pierre đã nói với tôi rằng ông ấy đã cho trồng nó để che khuất bức tường.

- Này – Vandoosler nói – Ông ta không nói với Sophia như vậy.

- Có một người trồng một cái cây trong đêm mà không nói việc đó với vợ mình thì có lợi gì chứ? Để làm bà ấy hốt hoảng không vì việc gì cả ư? Đó là hành vi tai ác ngu ngốc – Marc nói.

Vandoosler quay về phía Juliette.

- Sophia không nói gì khác ư? Về Pierre ấy? Nữ tình địch trong tầm mắt chẳng hạn?

- Bà ấy không biết gì hết – Juliette nói – Pierre đôi khi vắng mặt lâu vào ngày thứ bảy hoặc chủ nhật để dạo mát. Những chuyện dạo mát ấy, không ai tin nhiều. Lúc đó, bà ấy tự đặt ra câu hỏi, như mọi người. Tôi chẳng hạn, đó là một vấn đề không làm tôi bực tức. Này, làm vẻ như không là điều lợi.

- Cô cười. Mathias luôn bất động nhìn cô chòng chọc.

- Cần phải biết – Vandoosler nói – Tôi sẽ thử xoay xở với người chồng, thu xếp một cuộc nói chuyện. Còn cậu, Thánh Luc, ngày mai cậu có lên lớp không?

- Cậu ấy tên là Lucien – Mathias lẩm bẩm.

- Ngày mai là thứ bảy – Lucien nói – Đó là ngày nghỉ đối với các vị thánh, những binh sĩ có phép và một bộ phận còn lại của thế giới.

- Cậu và Marc, các cậu sẽ theo dõi Relivaux. Đây là một người đàn ông bận bịu và thận trọng. Nếu có tình nhân, theo cách cổ điển thì ông ta sẽ cấp cho người ấy một túp lều vào thứ bảy, chủ nhật. Các cậu đã theo dõi ai chưa? Các cậu có biết làm thế nào không? Tất nhiên là không rồi. Thoát ra khỏi những sự theo đuổi dòng lịch sử, các cậu chỉ là những kẻ vô tích sự. Tuy nhiên, ba nhà nghiên cứu các Thời đại có thể tung ra những chiếc lưới để tái dựng một quá khứ không thể nắm được, hẳn có khả năng vây dồn cái hiện tại. Trừ phi việc hiện đại này làm các cậu chán ngán hử?

Lucien bĩu môi.

- Còn Sophia? – Vandoosler nói – Các cậu coi thường bà ấy ư?

- Tất nhiên là không – Marc nói.

- Tốt. Thánh Luc và Thánh Marc, các cậu săn đuổi Relivaux suốt ngày nghỉ cuối tuần, không rời ông ta một phút đấy. Thánh Matthieu làm việc, để cậu ta ở lại tiệm ăn với Juliette. Dỏng tai lên, không bao giờ ta không biết. Còn về phần cái cây...

- Làm gì? – Marc nói – Ta vẫn cứ không thể lập lại hành động của những công nhân thành phố được. Nhưng bác thực sự không nghĩ rằng...

- Tất cả đều có thể – Vandoosler nói – Đối với cái cây, dứt khoát phải đến đấy. Leguennec sẽ làm việc. Đó là một người kháng chiến.

- Leguennec là ai thế? – Juliette hỏi.

- Một gã mà tôi đã chơi những ván bài thật tuyệt vời với gã – Vandoosler nói – Chúng tôi đã sáng tạo một trò chơi chưa từng thấy gọi là “Thuyền đánh cá voi”. Tuyệt vời. Gã biết một khu vực trên biển, gã đã là ngư phủ trong tuổi thanh niên. Đánh cá xa khơi ở biển Ai-len. Tuyệt vời.

- Bác muốn ta làm gì với người chơi bài của bác ở biển Ai-len? – Marc nói.

- Gã đánh cá chơi bài ấy đã trở thành Cảnh sát.

- Thuộc loại bác ư? – Marc hỏi – Dễ gần hay tâm trạng nặng tổ chức?

- Cả mặt này và mặt khác đều không. Chứng cứ là ông ta luôn là Cảnh sát. Ngày nay, ông ta còn là Thanh tra trưởng ở Đồn cảnh sát quận mười ba. Ông ta là một trong số người hiếm hoi cố bảo vệ tôi khi người ta cách chức tôi. Nhưng đích thân tôi không thể báo trước cho ông, việc đó đặt ông ta vào vị trí tai hại. Cái tên Vandoosler vẫn còn hơi quá nổi tiếng ở nơi này. Thánh Matthieu sẽ chịu trách nhiệm đối với ông ta.

- Nhưng dưới cớ nào? – Mathias nói – Cháu sẽ nói gì với Leguennec này? Rằng một người đàn bà không trở về nhà mình và chồng người đó không lo ngại ư? Cho tới lệnh mới, mọi kẻ trưởng thành được tự do đi tới nơi mình muốn mà Cảnh sát không nhúng vào, chết tiệt.

- Cớ ư? Không có gì đơn giản hơn. Hầu như có tới hàng mười lăm cớ như ba kẻ đến đào trong vườn của một bà coi mình là người của thành phố. Sự gian trá. Đó là một cái cớ tuyệt vời. Cậu cung cấp cho ông ta những yếu tố khác và chỉ nửa lời, Leguennec sẽ hiểu. Ông ta sẽ tới.

- Cám ơn – Lucien nói – cảnh sát trưởng khích lệ chúng ta đi đào bới và rồi Cảnh sát trưởng lại đặt những Cảnh sát vào việc với chúng ta. Thật tuyệt.

- Hãy suy nghĩ, Thánh Luc. Ta đặt Leguennec vào việc với các cậu có điều hơi khác. Mathias sẽ không nói tên những người đào bới.

- Ông ta sẽ tìm ra, Leguennec ấy, nếu ông ta thật mạnh!

- Ta không nói ông ta mạnh, ta nói rằng ông là người kháng chiến. Quả thật ông ta sẽ tìm ra những tên người bởi vì đích thân ta sẽ nói với ông ta, nhưng là sau này, nếu cần thiết. Ta sẽ nói với cậu khi nào thì can thiệp, Mathias ạ. Trong khi chờ đợi, ta tin rằng Juliette đã mệt mỏi.

- Đúng thế – Cô đứng lên nói – Tôi về đây. Liệu có cần để Cảnh sát tham dự vào việc không?

Juliette nhìn Vandoosler. Những lời nói của ông có vẻ làm cho cô an toàn. Lúc này cô tươi tỉnh nhìn ông, Marc liếc nhìn Mathias. Vẻ đẹp của người đỡ đầu già nua rồi, đã sử dụng nhiều, nhưng còn hiệu quả. Những nét cân bằng của Mathias có thể làm gì để chống lại vẻ đẹp già nua mòn mỏi nhưng còn có hiệu lực?

- Ta nghĩ – Vandoosler nói – rằng trước hết phải đi ngủ. Ta sẽ đi gặp Pierre Relivaux vào sáng mai. Sau đó, Thánh Luc và Thánh Marc sẽ làm tiếp.

- Thi hành nhiệm vụ – Lucien nói.

Và anh cười.