gày… tháng…

Nghỉ đông rồi, các bạn ai nấy đều như Tôn Ngộ Không thoát khỏi vòng kim cô, chỉ riêng mình chẳng thấy thanh thản tí nào. Đúng như thầy giáo dạy Lý dự đoán, mình không đủ điểm Lý.

Thầy bảo đầu học kỳ hai sẽ có một đợt thi. Ý thầy không nói ra là nghỉ đông mình phải ở nhà mà ôn bài cho tốt.

Trong lớp có nhiều bạn đi làm thuê trong kỳ nghỉ đông này, một phần vì tò mò, phần khác muốn kiểm tra năng lực của mình. Mình và Hân Nhiên đã hẹn nhau tìm việc trong kỳ nghỉ này. Hôm nay nói với mẹ, mẹ bảo: “Đừng có lắm trò, những nơi đó phức tạp lắm, vạn nhất nếu xảy ra chuyện gì thì…”

_ Nhưng lớp con nhiều bạn đi làm lắm. Tập thể ghi tên, nhà trường liên hệ với nhà máy, không có vấn đề gì đâu”.

_ Bây giờ xã hội loạn lắm, các cô thợ cũng lung tung, chung chạ với họ, vạn nhất bị họ làm cho hư hỏng thì sao nào?

_ Mẹ, con lớn thế này rồi, sao có thể làm hư hỏng này nọ được? Con có suy nghĩ của con chứ!”

_ Tuổi các con mới là tuổi hay sinh chuyện. Con cứ nên ở nhà thôi. Mẹ bảo con nhé, làm thuê thì thiếu gì dịp, còn cơ hội đi học thì chỉ có hạn thôi.

_ Nhưng bọn Hân Nhiên cũng đi mẹ ạ.

_ Đừng có nhưng, nhưng mãi thế. Chúng nó thi tốt, còn con? Về mặt học tập, con bì sao được với các bạn ấy?

Lại thế rồi! Ấy là mẹ còn là biên tập viên cơ đấy, phụ trách mục Chị gái tâm tình cơ đấy! Mẹ thì tâm tình thế nào được với người ta bởi mẹ có hiểu được tâm tình của ai đâu.

Mình bực mình chạy vào nhà trong, cánh cửa đóng “sầm” lại rất mạnh. Hẳn là mẹ lại tưởng mình làm nũng. Có điều, mình quả cũng oan. Thi không tốt không thể đổ lỗi hết cho mình được. Xem phòng mình đây này, trên bàn, giường ghế, sàn nhà, bậu cửa sổ… Chỗ nào cũng sách với sách, “chiếu tướng” chuẩn bị thi mấy hôm trước còn chưa kịp thu dọn đó!

Không biết mẹ vào buồng từ lúc nào:

_ Hiểu Húc, mẹ không định trách con đâu, nhưng mà kết quả học tập như thế chưa nói không phải với ai khác mà trước nhất là không phải với ba con!

Ba, ba ở đâu? Mau về giúp con với!

Thôi, chẳng tìm việc làm nữa! Mình thôi đừng nhắc đến nữa, mà cũng chẳng còn mặt mũi nào nhắc đến. Kết quả học tập như thế, trước hết là không phải với mình. Thôi, hãy tận dụng kỳ nghỉ đông này mà cố sức một phen. Mong cả lớp cứ vui chơi trong kỳ nghỉ đông này đi, đừng có ôn tập gì cả. Không biết mình nghĩ như thế có tồi tệ không nhỉ? Mình hy vọng vào đầu học kỳ sau thi tốt.

CHỈ CÓ CHĂM CHỈ HỌC HÀNH MỚI LÀ THỰC

Chị hai của Liễu Thanh là Liễu Mi, lại về nước. Nếu lần trước về vui mừng hớn hở thì lần này lại âu sầu ủ rũ.

Liễu Mi mếu máo kể lại tình hình mấy tháng qua:

_ Râu Quai Nón có mới nới cũ, lại kiếm một con khác, định ly dị con. Con nhất định không nghe, Râu Quai Nón không nói gì nữa, đưa luôn con kia về ở ngay trong nhà. Con uất quá, thế là sảy.

Liễu Mi càng nói càng đau lòng, khóc nức nở. Mẹ ngồi cạnh luôn miệng khuyên đừng khóc nhưng mẹ cũng không nín được, bật khóc lên. Bà cũng bực mình:

_ Con không kiện nó à?

_ Chẳng ăn thua gì đâu.

_ Đồ chết giẫm, đúng là thằng Trần Thế Mỹ mũi lõ (Tên nhân vật phụ vợ nổi tiếng trong văn học cổ Trung Quốc).

…

_ Thế sau này con tính thế nào?

Liễu Mi ngẩn ngơ lắc đầu.

Liễu Mi mơ tưởng ra nước ngoài ngay cả khi ngủ. Còn nhớ Xi mông có nói: “Khi các cô gái không có nghề nghiệp và tài hoa thì cơ hội duy nhất của họ là ái tình. Đối với cô gái trẻ không có sở trường gì ngoài sắc đẹp mà lại chăm chăm muốn ra nước ngoài thì không nghi ngờ gì nữa, hôn nhân với người nước ngoài là các cầu bắc ho cô gái ấy”.

Liễu Mi rất thích xem phim nước ngoài, thường nhiều lần ảo tưởng ra cảnh một người đàn ông mắt xanh cao lớn một tay dắt con tuấn mã lông trắng như tuyết, một tay ôm chặt eo nàng; nàng mặc váy áo trắng, mái tóc đen buông lơi, chân để trần; cả hai dạo bước trên bờ biển trong khung cảnh đầm ấm, lãng mạn. Liễu Mi theo cô bạn gái lấy Tây lần đầu tiên tới tửu lâu Nam Hải. Phòng buồng sang trọng hào hoa, tiệc rượu đầy món đắt tiền, phòng nhảy đèn màu nhấp nháy khiến Liễu Mi mở mắt ra. Cô bất giác cảm khái:

_ Hai chục năm trước đây của mình chỉ là sống uổng!

Cô nhờ bạn giới thiệu cho một người nước ngoài, thế là làm quen với Râu Quai Nón. Họ vừa gặp đã yêu, sau đó trong một đêm thu thoáng đãng, trăng treo giữa trời, chàng đã mượn lời trong vở Rômeo và Juliet của Sếchxpia để ngỏ lời cầu hôn nàng:

_ Thưa nàng, tôi xin mượn vầng trăng sáng trong đang tỏa ánh sáng lên những ngọn cây này mà thề rằng…

Liễu Mi sung sướng như điên. Cô chỉ biết truyền thuyết Trung Quốc cổ xưa kể về ông già ngồi dưới trăng là Nguyệt Lão xe tơ cho những mối duyên xa nhau hàng ngàn dặm cũng thành chứ không biết nhân vật Juliet đáp lại rằng:

_ A!, chàng không nên chỉ trăng mà thề bởi trăng thay đổi bất thường, tháng nào cũng có khi tròn khi khuyết. Nếu chàng chỉ trăng mà thề thì có thể tình yêu của chàng cũng sẽ bất thường như trăng vậy.

Thế rồi họ làm lễ cưới, nhanh như tia chớp. Cha mẹ Liễu Mi lúc đầu không đồng ý, bảo rằng một người chưa biết tiếng nước ngoài như Liễu Mi mà ra nước ngoài thì chẳng bao lâu sẽ bị vứt bỏ. Lúc ấy Liễu Mi trả lời cha mẹ với vẻ kiêu căng:

_ Sao ba mẹ lại nói tốt cho người còn đánh giá con thấp như vậy? Sao ba mẹ không nói ra đến nước ngoài, con sẽ cho anh ta rớt?

Ba mẹ trợn tròn mắt, không nói gì nữa, sau đó đành đồng ý với cuộc hôn nhân này, song không phải câu nói hùng hồn của Liễu Mi mà vì biết gia đình ông con rể Tây khá hiển hách. Khi Râu Quai Nón đặt năm ngàn tờ cổ phiếu phát triển vào tay cha mẹ Liễu Mi thì hai ông bà rạng rỡ cả mặt lẫn mày.

…

_ Ba mẹ ơi, con ngủ chung giường với em Thanh mấy hôm nhé!

_ Hai chị em ngủ chung không thoải mái, cứ để con Thanh ngủ ngoài phòng khách cũng được! - Mẹ bao giờ cũng thiên vị.

_ Mẹ đừng để em nó mếch lòng, ngủ chật một chút cũng được - Liễu Mi nói.

Mẹ gật đầu, lấy từ tủ tường ra một bộ chăn đệm:

_ Những thứ này đều mua sẵn cho con cả đấy. Thanh đâu, đem trải giường cho chị!

Liễu Thanh mang vào trải giường trong buồng.

_ Liễu Mi này, dù sao con cũng không thể trở về nước được đâu!

_ Con biết lắm chứ, con cũng không còn mặt mũi nào trở về được - lại một lần nữa nước mắt chảy vòng quanh mắt Liễu Mi.

_ Liễu Mi! Mẹ đâu lại chẳng muốn con ở luôn cạnh mẹ, nhưng mà… Bây giờ cả họ hàng lẫn bè bạn đều biết con đã đi lấy chồng Tây, nếu con trở về thì mất thể diện lắm đấy. Mẹ chỉ muốn tốt cho con… - Mẹ đưa khăn tay lên thấm nước mắt, lại lấy một tờ khăn giấy lau nước mắt cho Liễu Mi – còn em gái con nữa, mẹ trong chờ ở con!

Liễu Mi chớp chớp, gắng ngăn nước mắt trào ra rồi cố gượng cười:

_ Mẹ, mẹ đừng lo, con biết phải làm như thế nào. Sau này con sẽ đón em con sang bên đó.

Ở trong buồng Liễu Thanh nghe đến đây thì ngả đầu vào cánh cửa, lòng rộn lên bao ý nghĩ. Mẹ biết rõ hoàn cảnh chị đang khó khăn thế mà vẫn muốn chị trở lại Úc, lại còn muốn bạn cũng theo sang. Còn chị cũng kỳ, đã không còn mặt mũi nào trở về lại định đón em gái sang? Cả hai sao cùng muốn đi trên con đường trái ngược đó?

Đêm ấy chẳng ai ngủ được. Đèn trong phòng ba mẹ sáng suốt đêm. Liễu Mi và Liễu Thanh nằm chung giường, giường quá nhỏ, không còn chỗ để trở mìh. Liễu Mi nằm im trên giường không động đậy khiến Liễu Thanh tưởng chị đã ngủ.

_ Liễu Thanh! - Liễu Mi ngoảnh đầu lại gọi.

_ Chị hai, chị chưa ngủ ư?

_ Chị không ngủ được?

_ Chị Hai, chị cũng đừng nghĩ ngợi cho đau lòng - Liễu Thanh trở mình ngoảnh mặt vào chị - Trước kia chẳng êm thấm lắm là gì?

Quả vậy, tất cả như một giấc mơ!

Hồi mới đặt chân lên nước Úc, phong cảnh xinh tươi, những tòa nhà chọc trời liền liền như vẩy cá, những buổi dạ hội sang trọng đắm say… Mọi thứ của nước Úc khiến Liễu Mi mở cờ trong bụng, khiến cô say đắm khôn cùng… Nhưng chẳng bao lâu, dần dần cô cảm thấy tù túng. Xa lạ và ngán ngẩm vô cùng!

Cụ của Râu Quai Nón là tù của nước Anh bị đi đày ở nước Úc nhưng đến ông nội thì gia đình đã bước vào xã hội thượng lưu. Cha và bạn thân Râu Quai Nón đều là thương nhân. Làm ăn không lớn lắm song họ có mối giao mật thiết với xã hội thượng lưu, nhất là Râu Quai Nón. Anh ta kết bạn với nhiều người danh giá, có địa vị, họ thượng định kỳ hoặc không định kỳ tổ chức những buổi sinh hoạt sa lông trong gia đình, trao đổi về thời sự, chính trị, kinh tế, văn hóa, nghệ thuật; phong tục dân tình các nơi cùng những tin tức lạ đó đây cũng thường là nội dung của những buổi trò chuyện vui vẻ đó. Đối với những chuyện ấy, một phụ nữ nội trợ như Liễu Mi chẳng hiểu biết chút nào, nên không cảm thấy hứng thú. Lại thêm tiếng Anh nửa mùa nên khi họ trò chuyện cô chỉ biết ngồi ngây ra, chân tay chẳng biết để đâu cho ổn. Thoạt đầu, người ta tưởng cô e lệ giữ phép lịch sự, sau mới biết cô kém cỏi, thiếu hiểu biết, thế là chẳng ai đếm xỉa đến cô nữa và khinh thường cô ra mặt. Thậm chí người làm trong nhà cô cũng không coi cô ra gì.

Chồng Liễu Mi thấy khó chịu, phiền lòng rồi cũng bỏ mặc cô. Từ sau ngày Liễu Mi về thăm nhà trở sang, cô thấy rõ anh ta lạnh nhạt và thô lỗ với mình nhưng cố gắng nín nhịn. Cuối cùng một ngày kia, từ trên ban công cô chợt phát hiện thấy trong xe của chồng có một cô gái tóc vàng mắt xanh. Liễu Mi làm ầm ĩ lên với chồng thế là anh ta đề nghị cô ly dị.

Cô sợ hết hồn. Ở nơi đất lạ người không quen này, chỉ có một mình thì sống sao nổi. Cô khóc bảo với chồng:

_ Anh quên lời thề trước mặt trăng rồi à? Anh bảo mãi mãi không thay lòng cơ mà!...

_ Trăng có lúc tròn lúc khuyết, tình yêu cũng cần không ngừng đổi mới! - Chồng cô đáp.

…

Bây giờ Liễu Mi như vừa tỉnh một cơn ác mộng.

Cuối cùng Liễu Mi đáp rành rọt từng chữ một:

_ Chỉ tại lòng hư vinh làm hại chị để bây giờ chị phải chịu hậu quả. Hôn nhân không phải là trò đùa đâu em ạ.

Trăng lọt qua ô cửa sổ chiếu sáng khuôn mặt đầy nước mắt của Liễu Mi.

_ Chị có căm thù anh ấy không?

_ Căm thù? - Liễu Mi cười nhạt – Trong số những người ra nước ngoài, vô khối người còn thảm hại hơn chị. Nếu cần căm thù thì căm thù chính họ trước đã.

_ Chị hai này, anh Cường lấy vợ rồi đấy.

_ Ừ… chị thật có lỗi với anh ấy.

_ Chị ơi! - Liễu Thanh chợt thấy thương chị.

_ Gì cũng chẳng phải thật, chỉ có học hành chăm chỉ trong mấy năm là thật thôi! - Liễu Mi nói. Đấy có thể nói là một kinh nghiệm quí báu mà Liễu Mi rút ra được trong hơn hai chục năm sinh ra đời.

_ Sau này chị định thế nào hả chị Hai?

_ Nghĩ được thông suốt thì chị không buồn nữa. Chị trở về Úc là làm thủ tục ly hôn, sau đó tìm một việc làm, rửa bát bưng bê cũng được. Sau nữa thì tìm một lưu học sinh Trung Quốc. Người Trung Quốc vẫn đáng tin hơn.

Hai chị em không nói gì nữa, cùng nhìn ngắm trăng và mỗi người đều có cảm thụ riêng của mình.

Liễu Thanh cầm giáo trình huấn luyện do ETS chỉ định theo học lớp nâng cao tiếng Anh dành cho lưu học sinh ở các nước không nói tiếng Anh.

Trước đây, người Trung Quốc coi việc được ra nước ngoài như được lên cung trăng. Từ ngày cải cách mở cửa đến nay, ra nước ngoài học đã trở thành phong trào. Người đi ngày một đông, hầu như nơi nào có người ở là nơi đó có người Trung Quốc. Tên gọi hình dung làn sóng này cũng muôn màu muôn vẻ, nào “xâu chuỗi thế giới”, “về đội sản xuất bên Tây”, “mạ vàng” v.v… Bây giờ, phong trào ra nước ngoài đã từ các trường đại học lan xuống các trường trung học.

Đi nước ngoài đã không còn là mộng tưởng cá biệt của học sinh trung học trong điều kiện nhất định, rất nhiều người đã tính đến chuyện đó. Đương nhiên mỗi người có mục đích và nhận thức khác nhau về việc ra nước ngoài, chẳng khác gì một dàn hợp tấu, có âm cao âm thấp và có xen cả tạp âm.

Liễu Thanh là một âm dự bị của dàn hợp tấu đó. Bạn sẽ tấu lên nốt nhạc nào? Cảnh ngộ của chị gái khiến bạn không an tâm, hết nhảy từ âm này sang âm khác.

Lớp nâng cao tiếng Anh chuẩn bị thi TOEFL thuộc phân hiệu một trường đại học. Cửa trường dán mấy tờ yết thị thật to, thông báo về các lớp huấn luyện cấp tốc và lớp bổ túc. Liễu Thanh theo học lớp nâng cao chỉ riêng lệ phí ghi tên và học phí đã hơn ba trăm, thời gian học tập lại chỉ có hai mươi buổi. Mẹ dặn đi dặn lại:

_ Cố mà học nhé, lần này là bỏ vốn cho cô đấy!

Liễu Thanh rụt rè hỏi người canh cổng rồi đi tìm lớp theo sự chỉ dẫn của người đó. Tới cửa lớp học, Liễu Thanh nắm chặt sách, bước vào. Điều khiến bạn kinh ngạc là trong lớp có đến nửa là học sinh trung học cùng độ tuổi với mình.

Mấy năm nay, độ tuổi thi TOEFL ngày càng giảm. Nhiều học sinh trung học tham gia thi khiến lớp TOEFL không còn là của sinh viên đại học nữa. Trong tình hình người làm việc tại chức “nhất thống thiên hạ”, điểm chuẩn của thi TOEFL là 677 điểm. Hai năm nay, học sinh trung học thi đạt 600 điểm trở lên đã không còn là chuyện hiếm. Trong trường trung học Số Chín đã có khối bạn đạt được.

Test of English as Foreign Language (thi tiếng Anh dành cho người không thuộc nước nói tiếng Anh) được viết tắt là TOEFL, người Trung Quốc phiên âm thành “thác phúc”. “Thác phúc” có thật sự mang phúc đến cho không nhỉ? Sau khi theo học, Liễu Thanh cứ nghĩ mãi về câu hỏi đó.

Tốc độ học ở lớp nâng cao rất nhanh, Liễu Thanh có cảm giác như vịt nghe sấm. Chưa kịp hiểu, đang còn suy nghĩ thì thầy giáo đã sang vấn đề khác rồi. Tất nhiên cũng vẫn nghe không hiểu, Liễu Thanh rất nản; nhưng nghĩ đến lời mẹ không nói gì khác, chỉ đặt mỗi việc ấy, Liễu Thanh đã cảm thấy rất không phải với hơn ba trăm tiền học rồi. Bạn cố gắng nghe song chẳng ăn thua thế là không còn tập trung nữa.

_ Nếu mình mà đi được thì mình phải tự giặt lấy quần áo rồi! - Đột nhiên Liễu Thanh nghĩ tới chuyện đó. Bây giờ quần áo của bạn vẫn do mẹ giặt giúp, nếu ra nước ngoài thì Liễu Thanh phải tự giặt thôi.

_ Này cậu đừng có ngó ngoáy cái đầu nữa, tớ không thấy gì cả! - Một bạn ngồi đằng sau nói.

Liễu Thanh ngoảnh lại, nhận ra đó là Tô Lạp, học lớp mười hai. Học sinh ở Thâm Quyến, đừng nói là khác khối, ngay cùng khối cùng trường cũng chưa chắc đã quen biết nhau.

_ Bạn học lớp Mười hai phải không?

_ Ừ!

_ Tôi học lớp Mười, cùng lớp với Tiêu Dao.

_ Thế cậu cũng biết Hân Nhiên chứ?

_ Đương nhiên, cùng lớp mà!

Liễu Thanh quay đầu lên. Bọn Hân Nhiên đi làm thuê trong kỳ nghỉ đông. Bạn đã từng do dự: cả một lũ với nhau hẳn là đông vui lắm. Nghĩ thêm, lại chẳng có ý nghĩa gì. Vì một trăm đồng bọ mà mất đứt cả tháng trời, thật chẳng bõ bèn. Liễu Thanh còn lo sẽ gặp người cùng quê. Nhiều bạn học trước kia ở huyện Mai là quê hương Liễu Thanh tới Thâm Quyến làm thuê, mười mấy tuổi đầu đã rời nhà đi kiếm sống, kiếm cơm. Liễu Thanh cảm thấy các bạn “thảm” lắm, vạn nhất gặp bọn nó, Liễu Thanh biết ăn nói thế nào?

Sao Tô Lạp cũng tới đây học nhỉ? Bạn ấy đang học lớp Mười hai mà cũng muốn “về đội sản xuất bên Tây” sao? Liễu Thanh nghĩ thế rồi đưa mắt nhìn khắp lớp. Chợt bạn giật mình như phát hiện ra một châu lục mới:

_ Trần Minh!

Trần Minh ngồi bàn trên cùng như chỗ ngồi của bạn trong lớp, rất cố gắng, rất chăm chú.

Trần Minh cũng theo học, cũng muốn ra nước ngoài?

Ngồi trong lớp này mà phát hiện ra nhiều bạn cùng trường là điều Diễm Thanh cảm thấy rất bất ngờ.

Tô Lạp, Trần Minh và Liễu Thanh. Thế là thế nào? Không hiểu, thật không hiểu nổi.