ào một buổi sáng tháng hai năm Ất Dậu (1285), đạo quân của Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản đã tề tựu đông đủ trên một bãi đất rộng trong trang hộ Giao Bình.

Lọt thỏm giữa một khu rừng rậm ngàn lá xanh rì, dưới những tầu lá cọ xòe ra như những cánh quạt, một biển gươm đao lớp lớp sáng lòe như muốn át cả ánh sáng mặt trời buổi sớm.

Lá đại kì “Phá cường địch, báo hoàng ân” đã được hạ từ ngọn cột cờ xuống và bay phất phới trước đạo quân.

Non một nghìn khuôn mặt tráng niên cùng ngùn ngụt một ý chí, đều ngửng đầu lên nghiêm trang nghe tướng lệnh của Hoài Văn Hầu.

Giọng nói của Hầu hôm nay không còn nhiễm chút nào đùa cợt nữa mà vừa rắn rỏi, vừa thống thiết, nhưng không kém vẻ thân mật, khiến mọi người đều nức một lòng giết giặc cứu nước.

Hầu vừa dứt lời, một tiếng pháo lệch nổ vang, xé tan bầu không khí quạnh quẽ của khu rừng.

Rồi muôn ngàn tiếng hô lớn, nhất loạt vang lên “Sát đát! Sát đát!”. Trên lưng con ngựa ô truy, vị thiếu niên anh hùng mĩm cười hoan hỉ. Đôi mắt Toản sáng ngời một niềm tin quyết thắng trong trận này.

Đoàn Nghĩa Dũng quân chuyển bước, bắt đầu cho một cuộc xuất quân. Dưới mỗi bước quân tưởng chừng từng ngọn cỏ cũng đều xao động, từng mạch đất réo sôi.

Ánh thép tôi còn xanh lè, lướt đi lấp loáng dưới ánh nắng vàng tươi rực rỡ của buổi sớm mai.

Có một điều mà vị tiểu tướng quân không ngờ đến là đạo quân hôm ấy đã thừa một người.

“Một người”, ngoài con số mà Hoài đã dự định cho được cái vinh dự xuất trận, đánh ngay vào sườn đạo quân lớn của một đại tướng nhà Nguyên.

° ° °

Theo đúng chiến lược của Toản đã định trước, Nghĩa Dũng quân chia ra làm hai cánh tả và hữu, phục hai bên sườn núi Cấm.

Toản ruổi ngựa trên sườn núi quan sát kỹ lưỡng, thấy quân của mình ẩn nấp rất kín đáo thì tỏ vẻ hài lòng. Ngàn cây như cũng run sợ trước tướng oai của tiểu tướng không dám lai động, rì rào trước những cơn gió nhẹ.

Chim muông như được mật lệnh của tiểu tướng, cũng nhớn nhác cất cánh bay xa.

Đúng ngọ thì xa xa đã trông thấy bụi cát mịt mù. Rồi tiếng ngựa hí mỗi lúc mỗi gần. Tiền quân của giặc Nguyên đã bắt đầu đặt chân vào trân địa của Toản. Giặc không biết cái chết đương đến sau lưng, vẫn thản nhiên vác cao cờ dương dương tự đắc.

Nghĩa quân cùng với khu rừng vẫn nín thở.

Tiền quân của giặc vừa qua, tiếp đến trung quân của giặc với lá cờ “Soái” ngạo nghễ tung bay trước gió. Viên chủ tướng giặc còn nằm ngủ kỹ trong chiếc cáng phủ gấm, lủng lẳng trên vai tám tên giặc lực lưỡng.

Theo sau ngay cáng là một tên quân dắt con ngựa Mông Cổ lớn, yên cương rất đẹp. Hẳn là con chiến mã của tên tướng giặc.

Nghĩa quân đã ghì chặt cán binh khí trong tay.

Một tiếng pháo lệnh vụt lên trời, nổ vang.

Rừng núi như tỉnh giấc.

Muôn ngàn tiếng hò reo nổi dậy tứ phía. Nghĩa quân từ hai bên hốc núi ào ra như thác lũ.

Trận ác chiến bắt đầu. Gươm, giáo, mã tấu chạm vào nhau nảy lửa, vang động cả khu rừng.

Quốc Toản trên mình ngựa, xông xáo vào trận giặc như vào chỗ không người. Hai thanh đoản đao của Toản vung lên, đầu giặc rụng xuống như sung chín.

Giặc Nguyên bị đánh bắt ngờ, hoảng hốt kêu thét rầm rĩ.

Tướng giặc nhảy choàng trong cáng ra, cướp được ngựa, vừa khoa đao vừa tháo lui lên phía trước. Toản vung đao đuổi theo, vừa thầm phục đao pháp của tướng giặc thực cao cường. Mặc dầu trong cơn hoảng hốt rối loạn, y vẫn giữ vững được đao pháp, che đỡ kín cho mình và kín cả cho ngựa.

Toản dấn lên, tìm chỗ hiểm đánh tới tấp, cũng không sao xâm phạm được vào mình nó lấy một mũi. Và sau cùng để tướng giặc dướn ngựa, nhẩy vụt qua đầu một đám quân đương hỗn chiến mà chạy lên phía trên mất.

Giặc rút lui lên phía trên. Tiền quân của giặc thấy biến, quay lại tiếp ứng. Hậu quân của giặc cũng được thúc tiến lên nhanh.

Thấy Nghĩa Dũng quân đã giết được khá nhiều giặc, và biết nếu để quân giặc thắt hai đầu lại thì có hại lớn, Toản đốt pháo ra lệnh cho nghĩa quân rút lui.

Nhờ quen biết địa thế như biết trong túi áo, chỉ trong chớp mắt nghĩa quân đã rút khỏi trận địa êm thấm, lẩn kín vào trong những cánh rừng rậm, trước những cặp mắt hoang mang, dụt dè, lo sợ của giặc… Trận “ phục Huê Dung Đạo” nầy của Hoài Văn Hầu kể như thắng lớn.

Trong lúc Hoài Văn Hầu đương tụ tập nghĩa quân lại để kiểm điểm quân sĩ, thì Cả Doãn cõng một người bị thương, máu thấm ướt sũng ở ngực, từ xa bước tới. Toản rú lên:

_ Trời ơi! Ân! Sao lại là Ân?

Mọi người cùng kêu lên kinh sợ.

Cả Doãn đặt nhẹ Ân nằm xuống đất.

Toản quỳ xuống ôm lấy Ân, nước mắt chẩy ràn rụa xuống mặt Ân. Nhưng Ân không hay biết gì, vì hai mắt nó vẫn nhắm nghiền lại.

Toản đưa mắt có ý hỏi.

Cả Doãn buồn rầu trả lời:

_ Sáng nay lúc quân ta được lệnh của Hầu, nấp vào hai bên sườn núi, tôi mới trông thấy anh ấy. Tôi biết là nguy hiểm lắm, vì xưa nay anh ấy có tập tành bao giờ đâu. Nhưng vì không được phép rời ra khỏi chỗ, nên tôi đành. Rồi.. trong lúc hỗn chiến tôi thấy anh ấy đánh hăng lắm, đâm lia, đâm lịa và lúc được lệnh rút lui, tôi thấy anh ấy đã nằm bên sườn núi, máu đẫm ở ngực mới cố cõng đem về đây.

Toản vừa nghe Cả Doãn nói vừa để mặc cho nước mắt chẩy tuôn trên gò má. Ghé tai vào ngực thằng Ân, Toản lẩm bẩm một cách tuyệt vọng:

_ Tim đập yếu lắm rồi! Mà vết thương lại quá nặng. Máu ra thế này thì còn gì?

Bỗng tay Toản dờ vào một vật cứng gài trong lớp áo bụng thằng Ân. Toản lách tay nhẹ vào, lôi ra một cái búa con đẫm máu. Cái búa mà hàng ngày thằng Ân vẫn dùng và không bao giờ chịu rời cái búa ấy ra một lúc.

Thằng Ân khẽ cựa mình mở mắt ra.

Toản vui mừng chứa chan hy vọng.

Thằng Ân lờ đờ nhìn Toản, khẽ nắm chặt lấy tay Toản; rồi đưa mắt nhìn Cả Doãn và khắp lượt những người chung quanh. Ân nhăn mặt phều phào nói rất nhỏ, Toản phải ghé sát tai xuống mới nghe thấy.

- Tôi xin vĩnh biệt Hầu! … xin Hầu cho tôi cái ơn cuối cùng là…là…

Thằng Ân đưa tay vào bụng như muốn tìm vật gì, Toản vội dơ cái búa lên. Thằng Ân khẽ gật đầu, gắng sức nói:

_ Hầu trao lại cho mẹ tôi cái búa này và bảo thằng Ân nó đã làm tròn được nhiệm vụ của nó… của nó…

Bàn tay thằng Ân bỗng ghì chặt lấy tay Toản, chân tay nó co rúm lại rồi dướn lên. Mắt nó trợn ngược, mất hết cả sinh khí.

Toản không kìm được xúc động, áp má vào mặt thằng Ân khóc nức lên như một đứa trẻ…

MẶC THU