hi Nobutoshi thuật lại tình hình ở nhà, bác sĩ tại phòng khám liền kê đơn thuốc an thần như anh yêu cầu. Nobutoshi sau đó hỏi sự lú lẫn có phải là bệnh, bác sĩ trả lời: “Anh hẳn đang muốn nói đến bệnh sa sút trí tuệ.”

- Tôi không biết có một khái niệm như vậy. Một ông lão gặp phải ảo giác có phải đang bị bệnh tâm thần không?

- Những điều anh vừa mô tả dường như là trường hợp của trầm cảm nặng do lú lẫn. Miễn là ông không có hành vi bạo lực, anh không thể nói ông ấy bị bệnh. Đó là một dạng bệnh của nền văn minh rất giống như sâu răng.

Bác sĩ dặn dò Nobutoshi phải cẩn trọng liều lượng anh cho ông Shigezō uống, vì thuốc an thần sẽ gây hại đến tim. Ông cũng khuyên anh thử không dùng nó trong vài ngày nếu ông Shigezō bắt đầu có biểu hiện khá hơn.

Hôm đó Nobutoshi về nhà sớm và cho bố anh uống thuốc ngay trước khi đi ngủ. Ông Shigezō nuốt những viên thuốc an thần mà không phản kháng. Đang hỗ trợ người vợ, Nobutoshi bị tấn công bởi một mùi hôi thối, ngửi như khí độc, phát ra từ miệng ông Shigezō. Khi anh phàn nàn về nó, Akiko nói chị đã nhận thấy việc này được một thời gian.

- Em nghĩ múi đó từ bộ răng giả của ông, cho nên em đã mặc chúng. Nhưng thử nghĩ mà xem, thật vô cùng mất vệ sinh khi để chúng như vậy.

Akiko dồn lấy can đảm, thọc bàn tay vào trong miệng bố chồng và lôi bộ răng giả ra ngoài. Một cảm giác biến thái nhưng dễ chịu trào dâng khi chị làm việc này trước mặt chồng.

Cả Akiko lẫn Nobutoshi hét lên khi một mùi hôi thối nồng nặc, thối hơn cả mùi phân, đột ngột lan tỏa khắp phòng. Nó làm họ nghĩ đến mùi phân hủy của Yumenoshima, một bãi rác thải khổng lồ của vùng đô thị đang bành trướng. Gần như không thể ngăn việc lộn mửa, Akiko ném bộ răng bẩn thỉu vào bồn rửa nhà bếp và xả nước. Trong lúc mạnh tay chà sạch chúng bằng bàn chải, chị nhớ lại cảm giác buồn nôn vài tháng trước khi chị vô tình nhìn thấy chiếc hộp đựng đầy răng giả. Vài mảnh vụn thức ăn bám vào bộ răng giả có lẽ đã có từ dạo đó.

Khoảng không bên dưới mũi ông Shigezō co lại còn một nửa, và đôi môi nhăn nheo của ông tựa như phần miệng của một chiếc túi đựng tiền. Giận dữ, ông vụt hai tay và tạo các tiếng ồn kỳ lạ, nhưng không có răng ông không thể phát âm rõ ràng.

- Ông ơi súc miệng đi ạ.

Akiko hoàn toàn khiếp đảng. Nobutoshi, người kinh ngạc không kém, đang trong trạng thái sững sờ nên chẳng giúp được gì. Akiko túm lấy ông Shigezō và bắt ông súc miệng với trà lạnh, rồi tự nhắc bản thân mua loại nước súc miệng đặc biệt mà chị đã thấy ở một quảng cáo trên tivi. Khi ông Shigezō súc miệng xong, Akiko vật lộn để gắn bộ răng giả của ông vào chỗ cũ, vì ông Shigezō không chịu ngồi yên. Rốt cuộc cũng thành công, chị giờ có thể hiểu ông Shigezō đang nói gì.

- Akiko, con thật độc ác! Sao con dám lôi răng của bố ra ngoài?

- Nhưng ông ơi, ông phải chà rửa bộ răng giả hàng ngày. Chúng có mùi thật khủng khiếp! Nếu ông không muốn con rửa chúng cho ông, ông phải tự rửa chúng.

- Nhưng chúng không phải răng giả. Chúng là răng của bố.

- Thế sao con có thể lấy chúng ra?

- Cho nên bố đã nói chúng không thể bị tháo rời.

Như nhiều lần trước đó, Akiko cảm thấy khó hiểu; chị không bao giờ biết được ông Shigezō nhận thức đến mức độ nào những chuyện đang diễn ra quanh ông. Chị nhún vai rồi cho ông đi ngủ.

- Ông đang bị một bệnh mà y học gọi là sa sút trí tuệ, Nobutoshi giải thích.

- Bệnh sa sút trí tuệ? Ông chắc chắn đang bị như vậy!

- Bác sĩ nói rằng nó cùng một loại bệnh như sâu răng.

- Sao lại như vậy ạ?

- Theo lời bác sĩ, cả sa sút trí tuệ lẫn sâu răng đều là bệnh của nền văn minh.

- Cả sâu răng nữa ạ? Sao lại thế nhỉ?

- Ông ấy nói không có bệnh sâu răng trước khi con người bắt đầu nấu thức ăn. Người vượn có lẽ không có lỗ trên răng. Dù anh không biết các xác ướp Ai Cập thì thế nào.

- Nhưng không phải đó là vì con người đã không sống đủ lâu để răng bị sâu sao? Em nghĩ tuổi thọ bình thường lúc đó là khoảng năm mươi năm.

- Thế em không nhớ là răng của Satoshi đã bị thủng lỗ lúc con đi mẫu giáo à?

- Vâng, đúng rồi! Em không bị sâu cái răng nào cho đến khi học Trường nữ sinh. Satoshi hẳn đã thừa hưởng răng xấu từ anh.

Phụ nữ đổi chủ đề nhanh thật, Nobutoshi thầm nghĩ, cảm thấy thậm chí còn bí xị hơn. Trong lúc đó, Akiko ngẫm nghĩ về cuộc hội thoại giữa họ. Đột nhiên, chị hỏi với vẻ mặt ngạc nhiên:

- Sự lú lẫn là một bệnh của nền văn minh ạ?

- Đúng. Nó còn được gọi là trầm cảm nặng do lú lẫn. Nhưng bác sĩ nói nó không thực sự là bệnh.

- Tại sao nó được cho là do nền văn minh? Nó có liên quan đến sự tiến bộ của nền văn minh và tuổi thọ trung bình tăng lên không ạ?

- Anh cũng thắc mắc vậy.

- Nhân tiện anh đang nhắc đến, không có người già lẩm cẩm trong truyện cổ tích của người Nhật. Ông cụ đi thẳng lên núi để nhặt củi, còn bà cụ đi xuống bờ sông để giặt giũ.

- Ông cụ và bà cụ chắc cùng tuổi chúng ta.

- Nói gì mà khó nghe! Nhưng mà anh có lý. Người Nhật chúng ta luôn nghĩ việc một cặp vợ chồng ở tuổi bốn mươi có con là đáng hổ thẹn. Có thể đó là lý do truyện dân gian lại có đứa bé sinh ra từ quả đào thay vì thế.

Akiko cười vui vẻ lúc chị nêu lên quan điểm về truyền thuyết cậu bé quả đào, nhưng Nobutoshi vẫn cảm thấy buồn phiền. Anh đã sợ hãi khi nghe sự thật phũ phàng thốt ra từ miệng cậu con trai, nó khiến anh nhận ra phải chuẩn bị kỹ lưỡng cho tuổi già.

Giờ đây Nobutoshi chọn đọc mọi bài viết liên quan đến người cao tuổi trong tạp chí tuần mà anh đọc lúc đi tàu điện ngầm đến và về từ chỗ làm. Trong một bài viết về những khu rừng hẻo lánh ở New Guinea, mắt của anh bị thu hút bởi một đoạn mô tả cách mà người Papua treo những người già lên cây. “Nhìn trái cây kìa!” đám trai tráng sẽ hét lên, trước khi chặt họ xuống và xẻ thịt. Anh cũng đọc về người Khoikhoi, họ thiêu sống những người già tật nguyền. Nhiều năm nay anh chỉ lướt qua các bài viết đưa tin về dân số già của Nhật đang tăng nhanh như thế nào, nhưng hiện tại các con chữ như từ mặt báo nhảy lên người anh. Việc anh cảm thấy không chịu nổi là trong tâm trí mình, anh không gán từ “già” mỗi riêng cho người bố. Hai mươi năm trôi đi quá nhanh kể từ Đại chiến thế giới thứ hai, và thêm hai mươi năm nữa chính Nobutoshi sẽ được xem là một người già.

Nobutoshi cố hết sức để có thể bình tĩnh trước việc già đi, vì sau cùng nó là điều tất yếu của mọi thực thể sống. Có những thời điểm những chiếc lá xanh mọc um tùm và những bông hoa nở rộ. Anh có một người con trai. Và chính anh sẽ có khả năng đạt được một vị trí cao trong xã hội. Sau khi kết trái, cây khô héo và thối rửa, cho nên việc con người già đi là hết sức tự nhiên. Thậm chí ta còn có thể trông đợi việc sống một cuộc đời khổ hạnh đầy tao nhã trong những năm cuối đời. Quá trình suy nhược cơ thể trước cái chết là hoàn toàn tự nhiên, và cái chết là điều mà một người rồi phải nhận lấy.

Nhưng Nobutoshi không thể chịu được ý nghĩ sẽ kết thúc cuộc sống như một chiếc lá khô héo cuối cùng đang bám riết vào một cành của một cái cây trơ trụi hay một quả hồng vàng chín nẫu trên một nhánh cây cao vượt quá tầm với, hình dạng khó coi của nó hiển hiện rõ ràng trong khi nó thối rữa đi. Anh thành tâm hy vọng anh sẽ ngã xuống đất rồi thản nhiên chết đi khi anh về già. Bố anh là một chiếc lá khô héo? Hay là một quả hồng vàng chín nẫu? Nobutoshi không thể tìm ra hình ảnh phù hợp. Liệu sự lú lẫn có thật là một bệnh của nền văn minh? Nobutoshi cầu nguyện sâu răng sẽ là căn bệnh duy nhất khiến anh đau đớn khổ sở. Một lúc lâu sau khi đi ngủ, anh cứ trở mình trên giường. Nếu anh tiếp tục nghĩ những điều không mấy sáng sủa như vậy, sức khỏe tinh thần của anh sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Phải chăng sự thật rằng anh không thể bỏ qua chủ đề này là một minh chứng cho thấy anh cũng đang bị trầm cảm nặng vì lú lẫn? Đến lúc này Nobutoshi hoàn toàn ghê tởm chính mình. Tại sao anh không xin thuốc ngủ được kê đơn cho chính mình?

Akiko đã không ngủ đủ giấc trong vài ngày gần đây. Cạn kiệt năng lượng, chị rơi vào một giấc ngủ sâu, không mộng mị, không bị làm phiền bởi bất kỳ suy nghĩ triết lý nào cả. Ôm chiếc gối, chị ngủ ngon lành và thức dậy vào sáng hôm sau cảm thấy đã được nghỉ ngơi hoàn toàn. Có ánh đèn trong phòng. Chị nhớ đã để nó bật suốt đêm. Bình mình đã ló dạng. Lúc nhìn đồng hồ đeo tay, chị không thể đọc được số giờ. Bò ra khỏi nệm, chị nhìn chiếc đồng hồ trên tủ chạng. Đã sáu giờ sáng.

Akiko tắt đèn và nhìn xuống người bố chồng đang nằm trên nệm chớp mắt nhìn trần nhà.

- Chào ông buổi sáng. Ông ngủ có ngon không? Akiko vui vẻ hỏi.

- Vâng.

- Ông đã không hề thức dậy tối qua.

- Vâng.

Thuốc đã có tác dụng! Akiko quá phấn chấn đến nỗi chị cảm thấy muốn reo lên. Tại sao chị đã không nghĩ đến thuốc an thần sớm hơn? Phép màu của các phép màu, nó đã có tác dụng! Chị không còn bị tra tấn mỗi đêm vì các ảo giác của ông Shigezō nữa. Ngành y học thật thần kỳ! Căn bệnh của nền văn mình đã mất đi sự đáng sợ.

- Được rồi, ông ơi, đến lúc dậy rồi.

- Akiko…

- Sao thế ạ?

- Lưng bố nhột nhột.

- Ồ?

Ông Shigezō đã tè dầm ra nệm. Trong sự kích động, Akiko lật chăn lên, cởi quần lót của ông và mặc cho ông quần áo sạch. Rồi chị gấp nệm lại. Cùng lúc đó, Satoshi đi xuống lầu và cho hai lát bánh mì vào trong lò nướng. Sau khi rửa mặt, cậu uống sữa và ăn bánh mì nướng rồi nhanh chân ra khỏi nhà.

Lúc này, Nobutoshi cùng khuôn mặt sưng phồng đi xuống lầu.

- Tối qua bố thế nào? Anh hỏi.

Akiko khó chịu trả lời là ông đã ngủ xuyên đêm.

- Tuyệt quá! Anh nhận xét.

Nhưng tại sao Akiko không hề phấn khởi? Anh không có thời gian để hỏi vì anh phải vội vàng đi làm.

Akiko quá sốc để kể cho Nobutoshi hay Satoshi là ông Shigezō đã tè dầm. Vì thuốc quá mạnh nên ông không thể dậy để tiểu tiện? Có lẽ việc ông không nhịn được là một dấu hiệu cho thấy ông đã trở nên lú lẫn hơn. Mặc dù lấy làm cảm kích khi giấc ngủ của mình đã không bị làm phiến, chị biết các loại thuốc nhất định có tác dụng phụ gây hại. Chính chị đã từng uống thuốc ngủ, nhưng chị đã có thể dùng toilet hoặc chờ cho đến sáng mai để đi tiểu. Ý nghĩ về việc ông Shigezō tè dầm có thể là một dấu hiệu của sự suy nhược nặng hơn, còn bị làm tròng trọng thêm do thuốc, hủy hoại niềm vui của Akiko sau một đêm ngủ đủ một giấc.

Akiko chuẩn bị một hộp cơm trưa cho bố chồng và cùng ông đi đến Trung tâm Matsunoki. Sau đó chị đi thẳng đến văn phòng luật, muộn một tiếng đồng hồ. Các đồng nghiệp đầy thông cảm khi chị giải thích tại sao mình đến trễ.

Akiko chuyển đi nhiều văn bản, rồi ngồi xuống trước máy đánh chữ và bắt đầu gõ các phím. Trong lúc chị gõ ra một văn bản rất thông thường được trình trong tòa án, chị dụi mắt bằng mu bàn tay và đưa mặt đến gần sát bản sao được viết tay, cố gắng để đọc được từng chữ một. Chị liên tục chớp mắt. Cuối cùng chị nhìn vào trang giấy chị đã cố gắng hết sức để gõ và kinh ngạc. Mỗi cột ký tự có một đường kẻ trắng chạy dọc qua chính giữ nó. Tất cả chị có thể nhìn ngoài các dòng kẻ dọc là những đường nét mờ.

Hai vị luật sư ra ngoài để tham gia một phiên tòa, còn lại Akiko và cô thư ký trẻ trông nom văn phòng. Akiko đứng dậy, cầm tờ báo buổi sáng từ bàn làm việc của một vị luật sư và thử đọc nó. Chị chỉ có thể đọc các dòng tiêu đề. Bức hình của Thủ tướng rất rõ, nhưng khi chị cố đọc bài báo bên cạnh nó, chị chỉ có thể đoán mỗi ký tự là gì.

- Việc này thật là tệ! Chị không thể đọc được nữa! Akiko mất tinh thần la lên. Nghĩ kỹ thì chị đã không thể xem giờ trên đồng hồ đeo tay vào sáng nay. Mắt chị bị gì thế này?

Cô gái nhìn Akiko.

- Em thấy mắt chị bình thường. Chị mệt đấy. Thế thôi.

- Nhưng đêm qua chị đã ngủ ngon hơn nhiều tháng trước. Chị không gặp rắc rối khi đánh máy hôm qua. Suốt những năm qua chị đã tự mãn về thị lực hoàn hảo ở cả hai mắt, và giờ chị không thể đọc được. Việc này thật kinh khủng! Akiko rên rỉ, quá đau khổ như thể thế giới đang trở nên tăm tối ngay trước mắt chị.

Điện thoại reo liên tục trong một lúc và Akiko bận rộn trả lời nó, nhưng toàn bộ khi đó chị không kiềm được sự lo âu bởi vì chị tin là mình sắp bị mù. Chiều hôm ấy, chị nhận ra chị không thể làm việc hiệu quả cho đến khi chị đi kiểm tra mắt. Nếu mình biết nguyên nhân gây ra vấn đề cho mắt, mình có thể bình tĩnh một chút, chị nghĩ bụng.

- Chị nên đi gặp bác sĩ nhãn khoa, nhưng chị chắc người thợ kính mắt có thể nói cho chị biết có vấn đề gì. Chị sẽ đi gặp một người ngay bây giờ. Có thể chị đang bị loạn thị, Akiko nói trong khi nhanh chân ra khỏi văn phòng.

Nhưng chị định đi đâu? Chưa bao giờ gặp một người thợ kính mắt trước đây, chị bối rối không biết làm gì. Thế rồi chị nhớ ra mọi cửa hàng bách hóa lớn có một gian hàng bán kính. Chắc chắn chị có thể kiểm tra mắt tại đó chứ? Sau khi quyết định cửa hàng bách hóa nào để đến, Akiko rảo bước đi nhanh. Đợt gió giật lạnh lẽo thổi dữ dội phía trên đầu của đám đông bên dưới, len lỏi vào giữa các tòa nhà cao tầng. Akiko mặc một chiếc áo bành tô có lớp vải lót bằng lông thú chị đã mua ba năm trước, và một chiếc quần dài vải dày.

Mặc dù mặt trời buổi chiều đang chiếu sáng, mặt chị vẫn cảm nhận được cơn gió lạnh cắt da. Khi chị đặt chân vào cửa hàng bách hóa, Akiko bất ngờ để ý một tấm biển treo lơ lửng từ trần nhà thông báo bằng những ký tự lớn, “Giảm giá mùa xuân”. Tại sao các tạp chí phụ nữ và các cửa hàng bách hóa đều luôn đi trước hai tháng so với lịch? Sao lại có một đợt giảm giá mùa xuân trong khi không hề có một dấu hiệu nào của mùa xuân ở bên ngoài? Akiko nghĩ về ông Shigezō và nhắc nhở bản thân rằng sự ảm đạm của mùa đông sẽ ở cùng gia đình chị trong một thời gian dài nữa. Cùng với suy nghĩ u sầu này trong đầu, chị đi lên chỗ quầy hướng dẫn.

- Cho hỏi, tôi có thể tìm tã và miếng lót tã cho người già ở đâu?

- Chị có thể tìm thấy chúng ở gian hàng đồ cho trẻ sơ sinh ở phía tay phải khi chị đi lên cầu thang kia, trả lời bởi một cô gái trẻ đẹp trong bộ đồng phục lịch sự, đang đội một chiếc mũ vui nhộn trên đầu.

Đầy phẫn nộ, Akiko cất bước theo hướng đã được chỉ. Chị gần như chắc chắn cô gái đã phẩu thuật sửa mũi.

Một mùi thơm ngọt ngào của sữa dường như phát ra từ gian hàng đồ cho trẻ sơ sinh. Akiko đánh mắt xung quanh. Khó có thể chị sẽ thấy loại tã chị đang tìm kiếm trong một nơi thế này. Sự sắp xếp đầy màu sắc của đồ trẻ sơ sinh nhắc Akiko nhớ đến các viên đá trên bãi biển. Sau khi đi lang thang vô chủ đích trong gian hàng, chị cuối cùng tìm thấy miếng tã lót cho trẻ sơ sinh. Phải chăng cô gái tại quầy thông tin đã nghe chỉ một phần câu hỏi của chị? Hay có thể cô ta đã hờ hững và lịch sự giả vờ không nghe. Dừng suy nghĩ ở khả năng thứ hai, Akiko mất bình tĩnh. Giờ thì chị dám chắc rằng cô ta đã sửa mũi!

- Cho hỏi tôi có thể tìm tã cho người già ở đâu?

- Xin lỗi chị. Đây là gian hàng đồ cho trẻ sơ sinh.

- Tôi biết! Akiko gay gắt nói. Đó là lý do tôi đang hỏi nơi tôi có thể tìm thấy chúng. Cái cửa hàng này không bán miếng lót tã cho người già à? Cô gái tại quầy thông tin đã nói tôi sẽ tìm thấy chúng trên đây.

Akiko đang trong tâm thế thách thức. Đỏ mặt, nhân viên bán hàng rơi vào im lặng, sau đó biến mất vào phòng phía sau. Một lát sau một người đàn ông trẻ, có vẻ như là người chịu trách nhiệm cho gian hàng, xuất hiện. Anh lịch sự lắng nghe yêu cầu của Akiko, rồi đáp lời: “Tôi nghĩ chị sẽ tìm thấy chúng tại gian hàng thiết bị y tế đầu kia.”

Tại sao chị đã không nhận ra rằng không chỉ riêng người già cần phải mang tã? Mình nên diễn đạt yêu cầu của mình rõ ràng hơn, chị thầm nghĩ khi hướng đến gian hàng dược phẩm nơi nhiều loại vitamin được trưng bày. Chỉ một loại miếng lót tã bằng nhựa vinyl cho người lớn là có sẵn, nhưng có hai loại tã: dùng một lần và vải. Do chúng mắc hơn nhiều so với chị tưởng, chị chần chừ trước khi quyết định mua vài chiếc dùng một lần. Bởi vì có khả năng ông Shigezō làm bẩn quần áo của ông, chị cảm thấy nên dự trữ. Akiko cũng mua một chiếc bô cho người bệnh. Trong lúc chị đi về mang theo một gói đồ lớn trong tay, chị tự hỏi liệu bố chồng có tè dầm mỗi đêm kể từ bây giờ không. Có thể ông đã són ra quần tại Trung tâm và đang khiến người chăm sóc gặp rắc rối? Mỗi buổi sáng, trước khi dẫn ông đi, chị sẽ phải đảm bảo ông đã mặc một chiếc tã sạch. Chị có đang phá luật của Trung tâm khi dẫn ông Shigezō đến đó? Họ đã nêu rõ ràng chỉ những người già khỏe mạnh trong trí óc và cơ thể được chào đón ở đó. Bị bủa vây bởi cảm giác tội lỗi, Akiko cảm thấy thực sự tồi tệ.

Vừa đặt chân ra bên ngoài, chị đứng sững lại giữa vạch đi bộ, mắt chị dán lên đèn xanh giao thông. Chị đang làm gì thế này? Thật tốt khi chị đã mua những vật dụng cần thiết, nhưng vốn dĩ chị đi đến cửa hàng bách hóa là để khám mắt cơ mà? Sao chị có thể quên được? Đèn giao thông chuyển sang đỏ, nhiều tài xế tức giận nhấn còi về phía chị. Akiko đứng bất động giữa đường phố lớn nhộn nhịp Ginza, đầu óc trống rỗng trong khi chị lách những chiếc xe lao qua. Tại sao chị lại mua tã thay vì kiểm tra mắt?

Chị quay lại quầy thông tin và lần này hỏi gian hàng mắt kính ở đâu. Cô gái có chiếc mũi thẳng trả lời máy móc nó nằm ở tầng sáu và đề nghị Akiko nên dùng thang máy. Cô ta rõ ràng không nhận ra chị là vị khách đã hỏi về tã lót. Cảm thấy có chút thất vọng, Akiko đi thẳng lên tầng sáu. Gói đồ được bọc giấy đầy màu sắc có chứa tã và chiếc bô cọ xát vào ngực khi chị bước ra khỏi thang máy. Lúc Akiko yêu cầu được kiểm tra mắt, một người thợ kính mắt trung niên dẫn chị vào trong một căn phòng nhỏ. Chị tự mình ngồi lên một vật nhìn giống như ghế nha sĩ và thuật lại vấn đề về mắt của mình. Vì quá nhỏ con, chân chị không với tới được chỗ đặt chân.

Lần cuối cùng Akiko kiểm tra mắt là sau khi tốt nghiệp Trường nữ sinh không lâu đoạn trước chiến tranh. Vào dịp ấy, đầu tiên một mắt và sau đó mắt kia bị che và được kiểm tra về tật cận thị. Nền y học đã tiến rất xa từ dạo đó. Người thợ kính mắt dùng hai thiết bị giống như những chiếc kính hiển vi, sau đó yêu cầu chị tập trung nhìn vào một vật nhìn như một chiếc kính viễn vọng. Chị giật mình khi thấy mắt của anh ở đầu bên kia. Rồi chị được yêu cầu đọc các ký tự trong một bảng kiểm tra thị lực trên tường đối diện. Không có ký tự nào bị chia làm đôi bởi một đường kẻ dọc khi Akiko đọc chỉ bằng một mắt. Căn phòng tối dần, và Akiko dõi mắt theo một chùm sáng thông qua một thiết bị đặc biệt. Tiếp theo, người thợ kính mắt cẩn thận kiểm tra mắt chị trong khi hỏi trong hai ánh sáng, mỗi loại gồm lốm đốm các chấm đỏ và xanh lục, bên nào có vẻ tối hơn.

- Tôi đã bị cận thị phải không?

- Xin hãy chờ ít phút.

Akiko ngăn bản thân đặt câu hỏi trong khi người thợ kính mắt đeo cho chị một chiếc khung gọng sắt và cẩn thận chọn một cặp thấu kính rồi đặt vào bên trong. Thị lực của Akiko đột ngột bị mờ.

- Mọi thứ đều mờ cả.

- Còn cặp này thì sao?

- Tôi có thể nhìn rất rõ. Đó là chữ “re” phải không?

- Giờ thị lực của chị đã tốt hơn bình thường.

- Việc đó có tệ không ạ?

- Vâng, vì mắt của chị sẽ dễ bị mỏi hơn.

Trong hai mươi phút tiếp theo, từng cặp thấu kính lần lượt được thay vào trong gọng.

- Chị dường như không cần mắt kính cho tật viễn hay cận thị, anh lẩm bẩm.

Sau cùng, anh đặt hai thấu kính vào, rời khỏi phòng kiểm tra và trở lại sau một phút cầm theo một tờ báo.

- Hãy đọc nó trong mười lăm phút.

Akiko nhìn đồng hồ để canh thời gian, sau đó đọc chuyên mục chuyện gia đình trên tờ báo của ngày hôm qua. Có nhiều bản tin về tội phạm, trong đó là một vụ cháy do một người điên gây ra. Chị đọc nhanh hai trang và chuẩn bị lật tiếp thì để ý ở góc trang có một tiêu đề hai dòng ghi: “Một cụ ông tự sát”. Theo bài báo, một ông cụ neo đơn sống dựa vào phúc lợi, cảm thấy bế tắc về tương lai, đã treo cổ tự vẫn. Xác của ông được phát hiện bởi nhân viên xã hội ba ngày sau đó. Ông cụ bảy mươi tám tuổi, một cư dân của phường Katsushika, đã bị liệt từ phần thắt lưng trở xuống. Akiko thắc mắc liệu ông có phải mang tã không. Ông không thể bị lú lẫn nếu ông ấy đã tự treo cổ. Không nghi ngờ gì ông đã không thể chịu đựng sự khốn khổ của tuổi già. Ai may mắn hơn, ông Shigezō hay người tự tử? Ông Shigezō không biết cô đơn là gì và hoàn toàn chẳng có ý niệm về sự đáng thương của mình. Tự sát sẽ không bao giờ xuất hiện trong đầu ông.

- Mắt chị cảm thấy thế nào?

Đang đắm chìm trong suy nghĩ, Akiko trở lại với thực tại. Chị liếc nhìn đồng hồ đeo tay và thấy đã mười lăm phút trôi qua. Tại sao chị đã không thể đọc giờ trên đồng hồ của chị vào sáng nay?

- Tôi không gặp vấn đề gì khi đọc báo.

- Vậy thì tôi sẽ kê đơn cặp mắt kính này cho chị. Chị thích gọng kiểu gì?

Thông tin bản thân cần mang kính khiến Akiko cảm thấy chị đã đi đến một bước ngoặt mới trong cuộc đời. Bị phân tâm, chị lựa chọn gọng.

- Có phải tôi bị viễn thị không?

- Ồ không, chị mắc một bệnh các chuyên gia y khoa gọi là lác ẩn ngoài.

- Lác ẩn ngoài?

- Vâng. Mắt chị có xu hướng trệch ra hai bên, cho nên tôi đang kê đơn mắt kính dạng lăng kính cho chị.

- Tôi không hề nhận ra việc đó.

- Nó không nghiêm trọng vậy đâu. Công việc của chị hẳn yêu cầu phải dùng mắt rất nhiều nhỉ. Con người phải dùng các cơ tại các góc ngoài của mắt mỗi lúc họ đọc.

- Ý của anh là đến tận giờ tôi có thể tập trung thị lực bằng chính cơ mắt của mình nhưng giờ tôi đột nhiên mất khả năng làm việc đó?

- Tôi đảm bảo mắt chị sẽ không dễ bị mỏi từ giờ trở đi. Mắt kính dạng lăng kính sẽ giúp chúng tập trung vào bất cứ thứ gì chị đang đọc.

- Tôi đang già đi phải không ạ? Akiko lớn tiếng hỏi.

Tông giọng của người thợ kính mắt thậm chí còn lịch sự hơn. Chị chắc chắn không phải đang già đi, anh quả quyết với chị, vì chị chưa bị viễn thị. Anh nói kính của chị sẽ làm xong trong một tuần. Sau khi ứng trước, Akiko cảm thấy vô cùng chán nản. Đeo kính thật bất tiện làm sao! Chị nhớ lại một cô bạn cũ cùng lớp bị tật cận thị nặng đến mức cô không thể phân biệt ai ra ai, nhưng cô cứng đầu không chịu mang kính cho đến khi lập gia đình. Nhiều phụ nữ, thậm chí sau khi phát hiện họ cần mang kính, cứ cố sống mà không đeo chúng trong tận hai mươi năm. Akiko cảm thấy như thể bị một cơn động đất bất ngờ ập vào người. Mặc dù người thợ kính mắt đã khẳng định chắc chắn chị không bị viễn thị, tâm trí chị không hề nghi ngờ lý do mà chị phải mang mắt kính dạng lăng kính chính là vì chị đang già đi. Chị phải đối diện với sự thật cay đắng.

Akiko đã có thể ngủ ngon giấc vào đêm hôm trước bởi vì ông Shigezō đã không thức dậy lúc nửa đêm. Thật mỉa mai làm sao khi sự mệt mỏi vẫn tác động lên chị sau một đêm nghỉ ngơi ra trò! Hết chuyện không may này đến chuyện đen đủi khác. Ông Shigezō có thể ngủ thẳng giấc với sự trợ giúp của thuốc an thần, trong khi Akiko không còn có thể đọc báo nếu không có kính. Chị miễn cưỡng chấp nhận sự thật là chị đang già đi. Việc này đau đớn gấp nhiều lần so với sự khổ não của một người phụ nữ phù hiếm lựa chọn nên hay không nên đeo kính, và nó khiến chị nhớ đến cái cách mà Satoshi đã cầu xin bố mẹ cậu đừng sống quá lâu. Bước ra khỏi thang máy tại tầng một, chị bỗng dưng nhớ ra dầu gan cá tuyết có công dụng tuyệt vời đối với người đang bị lao lực; nên chị trở lại gian hàng dược để mua vài viên thuốc có chứa vitamin A và D. Tại đấy chị thấy một phụ nữ trung niên đang kỹ càng xem xét miếng lót tã như loại mà chị đã mua. Nếu Akiko không biết nó được dùng làm gì, chị sẽ không bao giờ để ý đến người phụ nữ. Akiko quan sát cô ấy một lúc, trong lòng tràn ngập sự thương cảm. Người phụ nữ có lẽ phải chăm sóc cho người thân cao tuổi, có thể là chính người bố hay bố chồng của cô. Nhận thức rõ về sự khổ sở mà người lạ mặt này đang trải qua, Akiko nhanh chân đi khỏi quầy tính tiền, mắt chị mờ đi vì dòng lệ.

Akiko ăn món cà ri trong một nhà hàng phía sau con đường ở khu Ginza trước khi quay lại văn phòng, nơi chị phát hiện hai vị luật sư đang ngồi tại bàn làm việc của họ. Chị nhanh chóng giải thích tại sao chị đã đi ra ngoài và xin lỗi vì sự vắng mặt của mình. Các luật sư, cả hai đều mang kính, thể hiện sự quan tâm sâu sắc và hỏi cô nhiều câu.

- Họ gọi nó là bệnh lác ẩn ngoài à?

- Tôi nghĩ nó được gọi là wall-eye trong tiếng Anh.

- Có phải vấn đề về mắt là một dấu hiệu của lão hóa không?

- Tôi nghĩ là phải. Mắt tôi quá dễ bị mỏi đến nỗi tôi phải ngừng đọc sách ban đêm. Tôi đi ngủ ngay sau khi uống một ly. Có thể tôi nên đi khám mắt.

- Tôi đoan chắc sương khói gây hại cho mắt.

- Thì nó không thể tốt cho mắt được.

- Có phải chị vừa nói là một người cuối cùng sẽ mất khả năng đưa mắt lại gần nhau không? Tôi đã nghe qua về bệnh gì đó gọi là chứng nhược cơ.

- Ô, em biết nó là gì, cô thư ký trẻ nãy giờ im lặng lắng nghe lên tiếng. Một người bị chứng nhược cơ không thể nâng được mí mắt. Bà của em bị như vậy. Già đi thật đáng thương nhỉ?

Tràn đầy sức sống của tuổi trẻ, cô gái cười vui vẻ. Ba người còn lại trong phòng không thốt nên lời bởi sự vô tư của cô.

Thật bi thảm khi già đi, Akiko nghĩ. Tiếng cười của cô thư ký trẻ nghe thật ác cảm. Cô ấy hẳn chưa bao giờ bị đãng trí, và nếu cô cảm thấy kiệt sức, tất cả cô cần là một giấc ngủ thật sâu. Cô thậm chí quá trẻ để tưởng tượng rằng cơ bắp của mình sẽ yếu đi vào một ngày nào đó! Khi Akiko còn trẻ, chị cũng đã không quan tâm đến người già. Hai mươi năm trước, chị cũng cười vui vẻ trước cuộc sống. Bởi vì tâm tính chị bẩm sinh đã vui tươi, người khác cảm thấy khó tin khi chị đã được nuôi lớn bởi người mẹ đơn thân. Nhưng về sau không có gì thú vị trong cuộc đời của chị. Thật chuẩn xác làm sao khi ví von tuổi trung niên là những năm tháng xế chiều!

Trời đã tối hẳn vào lúc Akiko về đến nhà. Người con trai đã có mặt ở đó để chào đón chị. Trước đấy cậu đã cùng ông nội đi từ Trung tâm về nhà.

- Hôm nay tâm trí ông dường như khá minh mẫn đó mẹ. Con nghĩ việc ngủ ngon tốt cho ông, cậu nói trước khi biến mất lên lầu.

- Con đã về, Akiko, ông Shigezō nói với vẻ mặt vô cảm.

Akiko đáp lại lời chào của ông, sau đó, nhớ lại chuyện đã xảy ra sáng nay, bước đến bên ông và chạm tay vào hạ bộ của ông để xem ông đã són ra quần hay chưa. Người khô ráo, có lẽ ông đã tự dùng toilet tại Trung tâm.

- Đừng làm vậy, Akiko! Ông Shigezō la lên.

Akiko đỏ mặt. Nếu còn trẻ hơn, chị sẽ cười phá lên.