uốn lần ra dấu đường Gaw chạy, Naoh trước hết phải quay trở lại chỗ trú quân của bọn Ăn thịt người. Anh bước chậm lại. Vai anh như phát bỏng dưới nắm lá liễu đắp ở vết thương; đầu óc anh choáng váng, anh cảm thấy nhức nhối ở chỗ bị ngọn chùy đập phải; và một nỗi buồn lớn bỗng xâm chiếm anh khi anh thấy rằng tuy Lửa đã đoạt được, nhiệm vụ của anh vẫn còn cực nhọc và cứ mơ hồ như trước. Với tình trạng ấy, anh đã đặt chân vào lối ngoặt sau chính cái bãi tần bì trước đó, cùng với hai bạn trai trẻ, anh đã nhận ra nơi bọn Kzamms nghỉ đêm. Khi đó, một bếp lửa hồng tại chỗ đã lấn át ánh trăng vừa lên; bây giờ, khu vực trú đêm trở nên tẻ lạnh; những mẩu than hồng bị rải tung ra đã tắt ngóm sạch; ánh bạc ban đêm nằm trên sự bất động của những con người và mọi vật, chỉ nghe thoảng tiếng rên ngắt quãng của một người bị thương.

Naoh căng hết mọi giác quan và anh tin chắc những kẻ chạy đuổi chưa trở về. Anh tiến về phía khu vực trú quân. Tiếng rên rỉ của người bị thương chợt im bặt, dường như chỉ còn lại hoàn toàn những xác chết. Vả chăng Naoh cũng không thể dềnh dàng; anh đi ngay tới chỗ Gaw đã bắt đầu bỏ chạy và theo hướng đó anh nhận ra dấu đường. Thoạt đầu thì cũng dễ lần theo vì sau những dấu vết ấy là vô vàn dấu vết người Kzamms và hầu như ruổi thành đường thẳng, rồi ngả dần dần, vòng vèo giữa những ngọn đồi thấp, đè lên vết cũ ở chỗ nào đó, xuyên qua những bờ bụi. Một dải ao bất ngờ cắt ngang, Naoh vòng qua bờ ao và gặp lại con đường bây giờ thấy ẩm ướt, như thể Gaw và quân kia đã dầm trong nước.

Đến trước một vạt rừng sung, chắc là cánh Kzamms đã chia thành nhiều toán. Tuy thế, Naoh cũng vẫn dò ra được hướng đúng và còn lần theo được đến ba hoặc bốn nghìn cẳng tay nữa. Nhưng rồi anh phải dừng lại. Những đám mây dày nuốt mất mặt trăng, bình minh thì lại chưa hé ra chút nào. Con trai Báo đốm ngồi xuống bên gốc một cây sung có lẽ đã sống tới ngang mười đời con người. Thú dữ đã chấm dứt cuộc săn mồi; những con vật kiếm ăn ban ngày thì lại chưa động đậy, vẫn còn ẩn náu trong lòng đất, trong bụi rậm, trong những hốc cây hoặc trong những đám lá cành.

Naoh nghỉ ngơi; dăm ba giọt của thời gian vĩnh cửu trôi đi qua cuộc sống thoi đưa của rừng rú. Rồi, một màu trắng nhờ nhờ lạnh lẽo bắt đầu lan từ ngọn cây này qua ngọn cây kia. Tinh mơ trời thu, nặng trĩu và chết lặng, vờn nhẹ những chiếc lá đã kiệt sức sống và những cái tổ hoang tàn, đẩy đi trước nó một ngọn gió nồm nhỏ giống như hơi thở từ những cây sung. Naoh đứng thẳng lên trước ánh sáng còn nhợt nhạt như tro trắng của một bếp lửa, nhai một mẩu thịt khô, cúi nhìn mặt đất và lại bắt tay vào lần đường mò dấu. Anh đi thêm được hàng nghìn cẳng tay. Ra khỏi rừng, đường chạy xuyên qua một trảng cát, cỏ lơ thơ cùng những cây nhỏ còi cọc; nó vòng vèo giữa những đám đất ngổn ngang thân sậy đỏ chết rữa bên bờ các mảnh ao; nó leo lên một ngọn đồi rồi len lách giữa đám gò đống nhấp nhô; cuối cùng nó dừng lại trên bờ một dòng sông nhỏ mà nhất định Gaw đã vượt qua. Bây giờ đến lượt Naoh cũng vượt sông, và sau nhiều quãng dài dò tìm, anh nhận ra có hai lõng đuổi của những người Kzamms khép vào với nhau: Gaw có thể bị bao vây.

Ngoài hai toán người Kzamms ấy mà Naoh vừa mới nhận ra mưu thâm, lại còn phải đề phòng cái toán đã đuổi theo Nam; sau không biết bao nhiêu là những vòng quanh đi lộn lại, nó cũng đã có đủ thời gian để chiếm lấy ít nhiều thế thuận lợi, cho dù nó không tự chia nhỏ thành nhiều nhóm bao vây. Tin chắc ở sức chạy tuyệt nhanh và đầu óc tinh khôn của mình, con trai Báo đốm không ngần ngại, theo ngay chính con đường của Gaw, chỉ dừng lại đôi chỗ để thăm dò ra xa.

Bây giờ lại gặp đất cứng: đá hoa cương xuất hiện dưới một lớp mùn xơ xác và nhờ nhờ màu xanh lơ, rồi một ngọn đồi lởm chởm sừng sững; Naoh quyết định trèo lên đồi: lúc này, dấu vết rõ ràng là tươi mới; từ trên đỉnh đồi, có nhiều hi vọng “bắt” được bóng Gaw hoặc một cánh bọn đuổi theo. Anh len lỏi trong bờ bụi và lên tới đỉnh đồi. Anh bật ra một tiếng kêu nhỏ: Gaw vừa xuất hiện trên một dải đất đỏ.

Chạy đuổi sau lưng chàng thanh niên, cách một nghìn cẳng tay, là những con người vóc dạc to lớn và chân cẳng ngắn, chạy thành một vệt dài; về phía bắc, toán thứ hai tràn tới. Tuy vậy, mặc dầu cuộc săn đuổi đã kéo dài khá lâu, con trai Dê núi chưa lộ vẻ đuối sức, bọn Kzamms thì coi bộ mệt nhọc hơn. Trong suốt cả đêm dài mùa thu, Gaw chỉ phi nước đại khi thấy cần phải lẩn tránh cạm bẫy hoặc để làm cho đối phương phải lo ngại. Khốn thay, những biến đổi thế trận của bọn Kzamms đã làm anh lạc đường; anh mất hướng, không còn nhận ra là mình đang ở phía tây hay ở phía nam mỏm đá mà anh phải đến để gặp người chỉ huy nữa.

Từ trên cao, Naoh có thể theo dõi những diễn biến cuộc săn đuổi, Gaw chạy vun vút về phía một cánh rừng thông ở đông bắc. Toán thứ nhất bám theo anh và tiến thành một đường gãy gập cắt ngang đường rút chạy trên một tuyến một nghìn cẳng tay. Toán thứ hai, tràn tới ở phía bắc, bắt đầu đi chếch dần để có thể tới cánh rừng cùng một lúc với người bị săn đuổi, nhưng trong khi anh này tiến lại từ hướng tây nam thì họ lại từ phía mặt trời mọc. Tình huống đó không đến nỗi tuyệt vọng mà cũng chưa phải đã quá kém thuận lợi, miễn là kẻ bị săn đuổi biết chạy tạt về tây bắc, khi anh ta đã được rừng cây che khuất; nếu mở hết tốc lực, anh ta sẽ dễ dàng tạo được một khoảng cách khá xa và lúc đó thì Naoh chạy đến kịp gặp anh ta và hai người sẽ nhằm hướng Sông Lớn mà chạy.

Chỉ đảo mắt nhìn qua, người chỉ huy nhận ra ngay cái ngả thuận lợi: đó là một khoảng đất um tùm bờ bụi, anh sẽ lẩn trong đó mà lần tới ngang tầm cánh rừng, về phía mặt trời lặn. Nào hay vừa lúc anh sắp lao xuống chân đồi, bỗng nhiên một tình huống mới diễn ra nguy hiểm gấp bội, khiến anh giật nảy mình: một cánh quân Ăn thịt người thứ ba xuất hiện, lần này ở tây bắc. Gaw chỉ còn mỗi một cách thoát khỏi vòng vây thắt chặt của bọn Kzamms là chạy thục mạng về phía tây. Nhưng anh chàng hình như chẳng hay biết gì tai họa lớn, anh cứ theo đường thẳng lùi lũi lao đi.

Sau một cái nhìn bao quát trên cảnh quan mà tất cả mọi đặc điểm đều đã in rõ trong mắt, con trai Báo đốm xuôi xuống chân đồi.

Anh len lỏi dọc đám bụi bờ theo bìa phía tây. Rồi anh quặt ngang qua những vạt cỏ cao màu lơ và hung; tốc độ của anh vượt xa tốc độ của những người Kzamms cũng như Gaw (cả hai bên đều muốn giữ sức), anh tới sát cánh rừng trước khi anh chàng bị đuổi lao được vào trong đó.

Bây giờ thì anh phải nghĩ cách thông báo sự có mặt của mình. Anh bắt chước tiếng con hươu rậm sừng tác và lặp lại ba lần: đó là tín hiệu quen thuộc của bầy Oulhamr. Nhưng khoảng cách còn quá xa, bình thường thì có thể Gaw cũng nhận ra đấy! Lúc này đã mệt lại phải tập trung chú ý vào bọn đuổi theo thành ra anh ta không bắt được tín hiệu.

Thế là Naoh quyết định phải lộ mặt: từ trong đám cỏ cao, anh nhảy vụt ra, sừng sững trước kẻ thù và thét lên tiếng hô chiến đấu. Một tiếng gầm gừ lắp lại ở những toán Kzamms từ phía tây và phía đông cánh rừng cùng xông tới, vang dội không gian. Gaw đứng sững lại, run lật bật vì mừng rỡ và kinh ngạc, rồi mở hết tốc lực, chạy thẳng tới con trai Báo đốm. Naoh, cầm chắc sẽ bị săn đuổi sát gót, đã chạy vào ngả có thể thoát được. Nhưng tốp Kzamms thứ ba, được báo tin, cũng đã chuyển hướng và phóng thật nhanh để chặn đường rút, trong khi hai tốp kia thì vùn vụt kéo về một hướng gần như song song với hướng của những người bị đuổi săn. Thế trận bài bố như thế đã trông thấy sự thành công: con đường phía tây thế là bị chẹn đứng vừa do những người Kzamms vừa do một mỏm đá cheo leo hầu như không thể leo lên được: mà cũng không còn quặt được về tây nam, ở đó các chiến binh đã dàn thành hình vòng cung.

Thấy Naoh dẫn Gaw chạy thẳng đến chỗ mỏm đá, bọn Kzamms thắt chặt vòng vây lại hơn, gào lên tiếng thét chiến thắng; nhiều đứa đã xông lên tới cách hai người Oulhamr năm mươi cẳng tay và phóng lao. Nhưng Naoh, chạy xuyên qua một hàng rào bụi rậm, kéo người bạn đường cùng lọt vào một con hẻm nhỏ mà trước đó, từ trên đỉnh đồi, anh đã phát hiện.

Bọn Kzamms rống lên; một số đã chạy theo lên đến đường hẻm; bọn còn lại thì chạy vòng qua mỏm đá chắn đường.

Trong khi đó, Naoh và Gaw chạy nhanh hết mức độ; họ đã có thể vượt được một khoảng cách rất xa nếu như mặt đất không đến nỗi quá cứng, quá gồ ghề và hay trơn trượt như thế này. Khi họ ra tới bên kia mỏm đá, ba tên Kzamms đã xông ra từ phía bắc và chắn đường. Naoh vẫn có thể lao sang phía nam mà chạy quặt lại; nhưng anh lại nghe thấy tiếng ồn ào của cuộc săn đuổi càng tăng lên; anh biết ngay về phía ấy con đường rút cũng sắp bị chẹn rồi. Chần chừ là đón lấy cái chết chắc chắn.

Anh xông thẳng tới bọn mới xuất hiện, cây chùy ở một tay, lưỡi rìu ở tay kia, còn Gaw thì nắm chắc ngọn lao. Sợ để lọt mất những người Oulhamr, ba tên Kzamms tản ra. Naoh lao tới tên phía trái.

Đó là một chiến binh rất trẻ, lanh lẹ và dẻo dai, vừa vung rìu lên chống đỡ. Một đòn chùy đánh bay vũ khí của hắn, và quật hắn đổ nhào.

Hai tên Kzamms kia cùng một lúc xông lại phía Gaw, hi vọng hạ sớm anh chàng này để kịp dồn sức mà cự với Naoh. Chàng trai Oulhamr phóng ngọn lao và gây vết thương nhẹ cho một tên địch; anh chưa kịp vung giáo tấn công thì đã trúng thương vào ngực.

Nhảy lùi lại thật nhanh, rồi một bước nhảy tạt ngang đưa anh vào được thế phòng ngự. Trong khi một tên Kzamms hộc tốc xông đến đánh anh trước mặt, tên kia tìm cách đánh anh ở phía sau: Gaw sắp có nguy cơ bị quật ngã thì vừa may Naoh nhảy tới. Ngọn chùy đồ sộ giáng xuống như một thân cây đổ, một tên Kzamms ngã nhào; tên kia bỏ chạy, rút lui về phía một tốp chiến binh hiện ra ở phía bắc đương chạy xộc tới.

Nhưng cũng chậm mất rồi! Hai người Oulhamr đã thoát khỏi vòng vây siết chặt; họ chạy về phía tây, dọc một tuyến đường không có một tên địch nào đón chặn, mỗi bước sải, họ lại tăng thêm khoảng cách.

Hai người chạy mãi, khi thì trên đất nén chặt, khi thì trong bùn hoặc những đám cỏ vi vu, khi thì trong bờ bụi cao rậm hoặc những bãi than bùn ngập nước, khi thì leo lên sườn đồi cao và khi thì quàng chân lên cổ mà lao xuống. Còn lâu lắm mặt trời mới lên tới giữa bầu trời, họ đã lợi đất được sáu nghìn cẳng tay. Luôn luôn, họ thầm mong đối phương bỏ dở cuộc săn đuổi; nhưng mỗi lúc lên tới một đỉnh cao, họ ngoái nhìn lại vẫn phát hiện ra bọn Ăn thịt người hăng máu.

Vậy mà Gaw yếu dần, vết thương của anh không ngừng ứa máu. Một vài lần thì chỉ là một dòng ri rỉ khó thấy: mặc dầu bước chạy hộc tốc nước đại, vết thương có vẻ như đã mím miệng; thế rồi, sau một vài cố gắng bất ngờ mạnh hơn, dòng nước đỏ lại bắt đầu sôi trào. Trên đường chạy, chợt gặp mấy cây sồi non, Naoh vơ ít lá, vò và đắp lên cho Gaw; nhưng vết thương vẫn ứa máu dưới nắm lá; dần dần sức chạy của Gaw chỉ còn ngang, rồi kém dần bọn Kzamms. Bây giờ, mỗi lần những người chạy trốn ngoái nhìn lại là thấy tốp tiền phong của bọn Kzamms đã lấn thêm đất. Và con trai Báo đốm, với một nỗi uất ức sâu nặng, nghĩ rằng nếu Gaw không lấy lại được chút ít sức lực, họ sẽ bị đuổi kịp trước khi có thể tới chỗ bầy ma mút. Nhưng Gaw không lấy lại được sức; một quả đồi chắn trước mặt và anh leo lên cực nhọc quá chừng; tới đỉnh đồi, chân anh run lên, mặt xám ngoét, tim đập dồn, anh lảo đảo. Và Naoh quay mặt về phía đám đông man rợ đã bắt đầu leo lên sườn đồi, thấy rõ khoảng cách đã rút ngắn lại quá chừng.

- Nếu Gaw không có thể chạy được nữa. - Anh nói, giọng khàn khàn, - quân Ăn thịt người sẽ đuổi kịp chúng ta trước khi chúng ta đến được chỗ nhìn rõ Sông Lớn.

- Mắt Gaw tối sầm, tai Gaw rít lên như con dế kêu! - Anh chàng chiến sĩ trẻ lắp bắp. - Thôi thì con trai Báo đốm cứ một mình tiếp tục trốn chạy; Gaw sẽ chết vì Lửa và vì người chỉ huy.

- Gaw chưa thể chết được!

Và quay về phía bọn Kzamms, Naoh gầm lên một tiếng thét chiến đấu dữ dội; rồi, xốc Gaw lên lưng, anh tiếp tục chạy. Thoạt tiên thì lòng dũng cảm vô biên và sức lực hùng hậu vẫn giữ được cho anh khoảng cách đã vượt được. Trên mặt đất thoai thoải, anh tung chân bước vun vút theo đà xuôi xuống. Dẻo dang như những cành tần bì, đôi giò của anh cứ sải vững trong cái thế lao xuống không ngừng. Đến chân đồi, hơi thở anh gấp lên, đôi chân anh nặng ra. Không có cái vết thương nó cứ đốt ngầm, không có ngọn đòn chùy trên sọ cho đến bây giờ còn làm cho tai anh vẫn ù lên, có lẽ, mặc dầu có Gaw trên vai, anh vẫn có thể bỏ xa bọn Ăn thịt người với bộ chi dưới ngắn ngủn và đã mỏi vì một cuộc chạy lâu. Nhưng anh đã vượt quá sức mình; không một con thú nào trên đồng cỏ hoặc trong khu rừng già có thể cáng đáng được một công việc kéo dài và tốn sức đến thế. Bây giờ, khoảng cách giữa anh và bọn Kzamms không ngừng rút ngắn nhanh chóng. Anh nghe rõ tiếng chân chúng hất đất và giẫm lên; luôn luôn anh nhận rõ từng tầm chúng xáp lại gần: còn cách năm trăm cẳng tay, rồi bốn trăm, rồi chỉ còn hai trăm. Con trai Báo đốm đặt Gaw xuống đất, và đôi mắt dại đi, anh ngập ngừng không còn nén nổi:

- Gaw, con trai Dê núi. - Cuối cùng, anh nói - Naoh không thể nào mang bạn đi, vượt bọn Ăn thịt người được nữa!

Gaw đứng vùng dậy, anh nói:

- Naoh phải bỏ Gaw lại và cứu lấy Lửa!

Mặc dầu bị lắc lư, anh đã thiếp đi trên vai người chỉ huy; bây giờ mình mẩy cứng đờ, anh vặn mình duỗi tay, và lũ Kzamms chỉ còn cách sáu mươi cẳng tay, đã giơ cao những mũi lao để bắt đầu cuộc chiến đấu. Naoh, quyết định chỉ bỏ chạy ở phút cuối cùng, quay mặt lại với chúng. Những mũi lao phóng tới kêu vù vù; phóng từ quá xa, một số lao rơi xuống trước khi tái được chỗ những người Oulhamr; chỉ có một mũi sượt đùi Gaw gây vết thương nhẹ như chiếc gai tầm xuân chọc vào. Trả lại đòn, Naoh phóng lao trúng tên Ăn thịt người gần nhất; tiếp đó, anh sát thương một chiến binh đương chạy tới với những bước dài. Chiến công cặp díp ấy gây hoang mang trong bọn tiên phong. Bọn này rú lên kinh khủng và dừng lại chờ sức tiếp viện.

Khoảng thời gian trống ấy đã có lợi cho hai người Oulhamr, vết thương nhẹ hình như lại khiến Gaw tỉnh táo thêm. Giơ bàn tay còn yếu, anh rút một ngọn lao vung lên, chờ bọn địch tiến tới đúng tầm. Thấy cử chỉ đó, Naoh bảo:

- Vậy là Gaw đã lấy lại được sức rồi đấy! Hãy chạy ngay! Naoh sẽ chặn cho cuộc săn đuổi chậm lại.

Người chiến sĩ trẻ ngần ngừ, nhưng người chỉ huy nhắc lại, giọng đanh gọn:

-Đi!

Gaw quay đầu chạy, nước bước lúc đầu còn vụng về và chệnh choạng cứ vững dần. Naoh lùi thong thả, chậm rãi và lẫm liệt, mỗi tay nắm chắc một ngọn lao, và bọn Kzamms ngần ngại.

Và cuộc đuổi bắt lại tiếp diễn trên đủ các loại địa hình. Gaw, khi thì cặp giò trở lại dẻo dai, khi thì đờ đẫn, cơ bắp nhão đi, hơi thở hồng hộc. Naoh nắm tay anh kéo đi. Thuận lợi vẫn không ngừng ngả về phía bọn Kzamms. Chúng rượt theo, giữ vững một nước vọt đều đều, cũng không cần phải dấn lên, tin chắc vào sức bền bỉ của chúng. Vậy mà Naoh thì không thể nào mang bạn được nữa. Đã mệt nhọc quá sức lại dồn thêm cơn sốt khiến cho vết thương càng nhức nhối; đầu óc anh đặc những tiếng ầm ì, và càng đen đủi, anh lại vừa vấp phải một tảng đá.

Lầm lũi, người chỉ huy không có phản ứng gì; anh lắng nghe bước chân chạy của quân thù. Giờ đây, chúng đã lấy lại cái khoảng cách hai trăm cẳng tay, rồi còn một trăm; khi đó hai người Oulhamr đương leo một sườn dốc. Thế là con trai Báo đốm tập trung hết sức tàn còn lại và giữ vững được khoảng cách ấy cho tới đỉnh đồi. Và ở đó, phóng tầm mắt xa về phía tây, ngực phập phồng vừa do mệt nhọc vừa do hi vọng, anh kêu to:

- Con Sông Lớn... Bầy ma mút!

Dải nước mênh mông kia rồi, lóng lánh giữa những cây sến, cây trăn, cây tần bì và cây sao. Bầy thú khổng lồ cũng ở đó, cách bốn nghìn cẳng tay, ăn các thứ củ và những cây non. Naoh lao tới, kéo theo Gaw trong một cái đà mạnh đã đưa họ bỏ xa thêm được hơn một trăm cẳng tay. Đó là sức bật cuối cùng, và khoảng cách ít ỏi đó lại bị thu rút dần từng cẳng tay một. Bọn Kzamms vang lên tiếng thét chiến đấu.

Khi Naoh và Gaw xa đỉnh đồi được hai nghìn cẳng tay thì bọn Kzamms gần như đã kịp tới tầm có hiệu lực. Chúng giữ vững bước chạy đều và gọn, nhất là khi đã nắm chắc trong tay sẽ tóm được hai người Oulhamr đang bị dồn lại phía bầy ma mút. Chúng hiểu rõ rằng những con thú này, mặc dầu cái vẻ lạnh lùng hiền hòa, không hề chịu nổi sự có mặt của bất kì kẻ nào khác và nhất định sẽ dồn những kẻ chạy trốn phải quay trở lại.

Tuy thế, những kẻ đuổi theo vẫn không buông lơi mà không dấn lên gần thêm; đã nghe được hơi thở của chúng, và còn phải vượt qua một nghìn cẳng tay nữa...! Thế là Naoh để bật ra một tiếng rền rĩ dài và bỗng thấy một người nhô ra từ một cánh rừng ngô đồng; rồi một trong những con thú khổng lồ giơ cao vòi lên với một tiếng rống the thé. Nó xông lại, theo sau có ba con nữa, tới thẳng con trai Báo đốm. Bọn Kzamms hoảng sợ và hài lòng, dừng lại, chỉ còn chờ cho những người Oulhamr phải lùi lại mà vây bọc mà tiêu diệt nữa thôi.

Trong khi đó thì Naoh vẫn chạy thêm khoảng một trăm cẳng tay, rồi hướng về phía bọn Kzamms bộ mặt hốc hác vì mệt nhọc và cặp mắt long lanh vì chiến thắng, anh nói to:

- Những người Oulhamr đã làm thân với ma mút; Naoh coi khinh quân Ăn thịt người.

Trong khi anh nói, mấy con ma mút đã bước tới gần, trước sự khiếp đảm tột bực của những người Kzamms, con thú lớn nhất đặt vòi lên vai anh chàng Oulhamr. Và Naoh nói tiếp:

- Naoh đã lấy được Lửa. Anh ta đã thắng!

Bọn Kzamms đáp lại bằng một tiếng hú căm thù; nhưng vì mấy con ma mút vẫn đương bước tới, chúng vội vàng rút lui; bởi vì, cũng không hơn gì những người Oulhamr, chúng chưa thể ý thức được là con người có khả năng đánh thắng những bầy thú khổng lồ ấy.