Nguyên tác: Walden
Số lần đọc/download: 0 / 32
Cập nhật: 2023-06-22 21:34:40 +0700
11.Luật Tối Thượng [388]
K
hi tôi qua rừng về nhà với xâu cá trên tay trời đã tối lắm rồi, tôi thoáng thấy một con chuột chũi lẻn băng qua đường, và cảm thấy run lên một cách lạ lùng vì một niềm vui hoang dại, và bị cám dỗ mãnh liệt bắt lấy nó mà ăn ngấu nghiến; không phải vì khi ấy tôi đang đói, mà chỉ vì cái vẻ hoang dã của nó. Tuy nhiên trong thời gian tôi sống ở đầm, có một hai lần tôi thấy mình đi lang thang khắp trong rừng, giống như một con chó săn sắp chết đói, với sự phóng túng kì lạ, đi kiếm thịt nai để có thể nhai ngấu nghiến, và không miếng nào là quá hoang dã đối với tôi. Những cảnh hoang dã nhất đã trở thành quen thuộc một cách không giải thích được. Tôi đã tìm trong bản thân tôi, và vẫn còn tìm, cái thiên hướng về một đời sống cao cả hơn, hay như cái tên của nó, đời sống tâm linh, như phần lớn người ta, và mặt khác, hướng về cái đời sống nguyên thủy và dã man, và tôi tôn kính cả hai. Tôi yêu cái hoang dã nguyên sơ không kém yêu cái thiện. Cái hoang dã và phiêu lưu trong thú câu cá vẫn gợi cho tôi nghĩ thế. Đôi khi tôi muốn ôm ghì sự sống và tiêu khiển chuỗi ngày của mình như những con vật sống. Có lẽ chính nhờ câu cá và săn bắn mà ngay từ khi còn rất trẻ, tôi đã hết sức thân thuộc với Thiên nhiên. Những công việc hay thú vui ấy đưa chúng ta đến với phong cảnh và cầm chân chúng ta ở đó, mà nếu không có chúng, ở tuổi ấy chúng ta ít biết đến. Người câu cá, người thợ săn, thợ đốn gỗ, và những loại thợ khác, sống cuộc sống của họ trên những cánh đồng và những khu rừng, theo một nghĩa nào đó họ chính là một bộ phận của Thiên nhiên, thường có một tâm trạng thuận lợi hơn để quan sát nàng [389], qua từng quãng thời gian trong công việc của họ, hơn cả những triết gia hay thi nhân chỉ đến gần nàng trong ao ước. Nàng không ngại phô bày bản thân nàng ra với họ. Lữ khách trên đồng hoang là một thợ săn, trên thượng nguồn sông Missouri và Columbia là người đặt bẫy, và ở thác nước St. Mary là người đánh cá. Người nào đơn thuần chỉ là du khách biết sự vật là biết qua người khác và chỉ biết nửa vời, và không xác thực. Chúng ta thấy thú vị nhất khi khoa học báo cáo lại điều mà những con người ấy đã biết qua thực tế hay một cách bản năng, vì chỉ có điều đó mới là tính người đích thực, hay sự mô tả kinh nghiệm con người.
Thật là lầm những người cho rằng người Mĩ có ít trò vui chơi giải trí, vì họ không có nhiều ngày nghỉ lễ, và thanh niên cũng như người lớn không chơi nhiều trò như ở bên Anh: ở đây những trò tiêu khiển nguyên sơ nhưng riêng lẻ như câu cá và săn bắt, v.v. chưa nhường chỗ cho những trò khác. Hầu như mọi cậu bé từ mười đến mười bốn tuổi trong số những người cùng thời với tôi ở New England đều khoác trên vai một khẩu súng bắn chim; và phạm vi săn và câu của cậu không bị giới hạn như những khu vực cấm bắn chim và câu cá của một quý tộc Anh, mà thậm chí còn bao la hơn của một người dã man. Bởi vậy không có gì đáng ngạc nhiên khi cậu ta không thường xuyên có mặt và chơi ở nơi công cộng. Nhưng một thay đổi đang diễn ra, không phải nhờ tinh thần nhân đạo được nâng lên, mà do trò chơi ngày càng hiếm, vì có lẽ người đi săn là người bạn lớn nhất của thú săn, hơn cả những hội viên Hội Bảo vệ Động vật [390].
Hơn nữa, khi ở đầm, đôi khi tôi muốn bổ sung thêm cá vào bữa ăn cho phong phú. Thật sự tôi đã câu cá vì chính cái nhu cầu như của những người câu đầu tiên. Bất kì lòng nhân đạo nào mà tôi viện ra để chống lại việc câu cá đều không thành thật, và gắn với triết lí của tôi hơn là với tình cảm của tôi. Đến bây giờ tôi mới nói về việc câu cá, vì từ lâu tôi đã cảm thấy khác về bắn chim, tôi đã bán khẩu súng đi trước khi vào rừng. Không phải tôi kém nhân đạo hơn người khác, nhưng tôi không cảm thấy tình cảm của tôi bị tổn thương nhiều. Tôi không thương hại lũ cá cũng như giun. Đây là một thói quen. Còn về bắn chim, mấy năm nay tôi đã mang một khẩu súng, lí lẽ biện hộ của tôi là tôi đang nghiên cứu môn điểu học, và chỉ tìm những giống chim mới hoặc hiếm. Nhưng tôi xin thú thực tôi không nghĩ rằng có cách nghiên cứu về chim tốt hơn là cách này. Nó đòi hỏi chú ý theo dõi sát hơn những tập tính của loài chim, đến nỗi, nếu chỉ vì lí do này, tôi cũng đã muốn bỏ súng. Tuy nhiên sự phản đối với lí do nhân đạo, tôi buộc phải nghi ngờ liệu có những trò tiêu khiển có giá trị ngang bằng để thay thế cho những trò này không, và khi một số bạn bè của tôi lo lắng hỏi tôi về những cậu con trai của họ, có nên để chúng săn bắn không, tôi đã trả lời có, nhớ rằng nó đóng một vai trò quan trọng nhất trong việc giáo dục của tôi, biến chúng thành thợ săn, dù ban đầu chỉ là săn để tiêu khiển, nhưng cuối cùng, nếu có thể, sẽ thành những thợ săn cường tráng, sao cho chúng sẽ không thấy con thú nào là quá lớn đối với chúng ở đây hoặc trong bất kì khu bảo tồn thiên nhiên nào - những kẻ săn người cũng như những kẻ câu người [391]. Tôi không đồng tình với ý kiến của tu sĩ của Chaucer, người:
Không đưa vào bản kinh tụng một con gà mãi tơ
Nó nói rằng người đi săn là kẻ không ngoan đạo [392].
Có một thời kì trong lịch sử của cá nhân, cũng như của giống loài, khi những thợ săn là "những người tốt nhất" như những người Algonquin [393] đã gọi họ. Chúng ta chỉ có thể thương hại một thanh niên chưa bao giờ biết bắn một phát súng; y không còn là một người chân chính, do việc giáo dục cho y đã bị bỏ bê một cách đáng buồn. Đây là câu trả lời kính trọng của tôi cho những ai dồn hết tâm sức cho nghề này, tin rằng họ sẽ sớm vươn cao hơn nó. Không có con người nào, qua tuổi niên thiếu vô tư, sẽ tùy tiện giết bất cứ sinh vật nào mang sinh mệnh của nó như chính y mang. Con thỏ trong giây phút cùng quẫn kêu khóc như một đứa trẻ. Hỡi các bà mẹ, tôi xin nói trước với các bà, sự đồng cảm của tôi không phải lúc nào cũng dành cho sự thiên lệch của lòng từ thiện, nhân ái [394] thông thường.
Đó là cách thông thường nhất để người trai trẻ làm quen với rừng, và là phần độc đáo nhất của anh ta. Anh ta vào đó trước hết như một thợ săn và một thợ câu, cho đến khi, cuối cùng nếu có được những hạt giống của một đời sống tốt hơn trong tâm hồn, anh ta phân biệt những mục tiêu riêng của mình, như một nhà thơ hay một nhà tự nhiên học, và vứt bỏ cả súng săn lẫn cần câu. Phần lớn con người vẫn mãi non nớt về phương diện này. Ở nhiều nước người thợ săn không phải là một hình ảnh hiếm thấy. Một người như thế có thể thành một người chăn cừu tốt, nhưng còn lâu mới thành được Đấng Chăn chiên. Tôi đã ngạc nhiên thấy cái công việc rõ ràng duy nhất, trừ đốn gỗ, đục băng, hay những việc tương tự, đã cầm chân suốt nửa ngày ở Đầm Walden bất kì một người dân nào của thành phố, những người cha hay những người con, chỉ với một ngoại lệ, là câu cá. Nếu không câu được cả xâu cá dài, thì họ không nghĩ rằng họ may mắn, hoặc được đền bù xứng đáng cho thời gian mất đi, dù họ đã có cơ hội ngắm nhìn đầm suốt cả thời gian ấy. Họ có thể đến đó nghìn lần trước khi chất cặn câu cá lắng xuống để cho mục đích của họ trong lại; nhưng chắc chắn một quá trình lắng trong như thế có thể đã diễn ra suốt thời gian ấy. Ông thống đốc và hội đồng của ông ta nhớ đến cái đầm một cách mờ nhạt, vì họ đã đến câu khi còn là trẻ con, nhưng bây giờ họ đã quá già và quá tôn quý nên đi câu không còn thích hợp, và họ vĩnh viễn không biết đến nó nữa. Thế nhưng thậm chí họ vẫn mong chờ cuối cùng được lên thiên đàng. Nếu ngành lập pháp của họ xem xét điều này, nó chủ yếu điều tiết số lượng các lưỡi câu được dùng ở đó, nhưng nó không biết gì về cái lưỡi câu chính yếu nhất, dùng để câu bản thân cái đầm, lấy lập pháp xâu làm mồi. Như vậy, ngay cả trong những cộng đồng văn minh, con người non trẻ trải qua giai đoạn săn bắn của sự phát triển.
Trong những năm qua tôi đã nhiều lần thấy tôi không thể câu cá mà không hạ thấp một chút tự trọng. Tôi đã liên tục cố gắng. Tôi có kĩ năng trong việc này, và như nhiều người khác, có một chút bản năng trong đó, nó diễn lại hết lần này đến lần khác, nhưng lần nào cũng thế mỗi khi câu xong tôi lại cảm thấy giá như tôi không câu thì tốt hơn. Nó là một gợi ý mơ hồ, như những vệt nắng đầu tiên của buổi sớm. Chắc chắn trong tôi có những bản năng thuộc về những bậc thấp hơn của sáng tạo, mỗi năm tôi lại giảm bớt đi tính cách của một người câu cá, mặc dù không tăng thêm tính nhân đạo hay thậm chí sự khôn ngoan; còn bây giờ tôi hoàn toàn không phải là người câu cá. Nhưng tôi thấy rằng nếu định sống trong cảnh hoang dã, tôi nên quay trở lại để cho mình bị cuốn hút trở thành một thợ câu hay thợ săn hăng hái. Ngoài ra, có một cái gì đó về thực chất không trong sạch trong việc ăn uống tất cả thịt cá, và tôi bắt đầu thấy công việc nhà bắt đầu từ đâu, và bởi vậy, việc cố gắng giữ được dáng người gọn gàng và phong thái khả kính hằng ngày và giữ cho ngôi nhà sạch sẽ thơm tho không có những mùi và những cảnh khó chịu là khá tốn kém. Là người mổ thịt, nấu nướng và rửa bát đĩa cho chính tôi, cũng là quý ông mà những món ăn được dọn lên hầu, tôi có thể nói bằng một kinh nghiệm hoàn hảo phi thường. Lí do phản đối chủ yếu về thức ăn có nguồn gốc động vật trong trường hợp của tôi là sự không sạch của nó, và ngoài ra, khi tôi câu, rửa, nấu và ăn con cá của tôi, nó dường như không nuôi béo tôi về thực chất. Nó không quan trọng và không cần thiết, và không bõ công. Một miếng bánh mì nhỏ hay vài củ khoai tây cũng xong bữa, đỡ rắc rối và đỡ lo ôi thiu. Giống như nhiều người cung thời với tôi, trong nhiều năm hiếm khi tôi dùng thức ăn động vật, hay trà, cà phê v.v. không phải chỉ vì những tác dụng xâu mà tôi đã thấy ở chúng, mà chủ yếu vì chúng không hấp dẫn trí tưởng tượng của tôi. Việc ghê sợ thức ăn động vật không phải là do tác động của kinh nghiệm, mà là một bản năng. Trên nhiều phương diện, sống giản tiện và khắc khổ đẹp hơn nhiều, và mặc dù chưa bao giờ làm thế, tôi đã đi đủ xa để thỏa mãn những tưởng tượng của mình. Tôi tin rằng bất kì ai từng tha thiết bảo tồn những khả năng cao và mơ mộng của mình trong những điều kiện tốt nhất đã đặc biệt nghiêng về việc kiêng thức ăn động vật, và kiêng ăn nhiều thức ăn các loại. Đây là một sự kiện có ý nghĩa, mà các nhà côn trùng học nêu lên, tôi thấy trong tác phẩm của Kirby và Spence: "Một số côn trùng trong trạng thái hoàn thiện, mặc dù có cơ quan tiêu hóa nhưng không sử dụng chúng", và, họ giải thích như "một quy tắc chung, hầu như tất cả côn trùng trong trạng thái này ăn ít hơn trong trạng thái ấu trùng. Con sâu bướm phàm ăn khi biến thành một con bướm"... "con dòi tham ăn khi biến thành ruồi nhặng", thỏa mãn với một hai giọt mật, hoặc một chất dịch ngọt khác nào đó. Cái bụng bên dưới đôi cánh của con bướm vẫn là ấu trùng. Đây là miếng mồi ngon dụ nó liều mạng. Một người phàm ăn là người còn trong trạng thái ấu trùng, và có cả những dân tộc trong trạng thái đó, những dân tộc không có khả năng mơ mộng và tưởng tượng, những cái bụng khổng lồ của họ hé lộ cho ta thấy điều đó.
Khó có được một chế độ ăn và cách nấu nướng thật đơn giản và sạch đến mức nó không làm hại đến trí tưởng tượng; nhưng tôi nghĩ cái này (trí tưởng tượng) sẽ được nuôi ăn khi chúng ta nuôi cơ thể, cả hai sẽ ngồi xuống cùng một cái bàn. Tuy nhiên có lẽ điều này có thể thực hiện. Ăn hoa quả một cách vừa phải sẽ không làm chúng ta xấu hổ về tính thèm ăn của chúng ta, cũng không làm trở ngại việc theo đuổi những mục tiêu xứng đáng nhất. Nhưng cho quá nhiều gia vị vào món ăn, thì nó sẽ đầu độc bạn. Phần lớn người ta cảm thấy xấu hổ khi bị bắt gặp tự tay nấu đúng cái món ăn, chay hay mặn, mà hằng ngày người khác nấu cho họ. Tuy nhiên chừng nào còn như thế thì chúng ta còn chưa thể tự coi là văn minh, và, dù có là những quý ông quý bà nhưng không xứng đáng được gọi là những con người chân chính. Điều này chắc chắn sẽ gợi lên cái gì cần được thay đổi. Có lẽ là vô ích nếu hỏi tại sao tưởng tượng không dung hoà được với thịt và mỡ. Tôi cho rằng nó không vô ích. Nói con người là một động vật ăn thịt có phải là một lời chê trách không? Đúng, con người có thể sống và thật sự đã sống, ở một quy mô lớn, bằng cách làm hại những con vật, nhưng đó là một cách khốn khổ - bất kì kẻ nào đi cài bẫy thỏ, hoặc giết cừu, có thể biết điều đó - còn kẻ nào dạy cho con người tự biết hạn chế bản thân trong một lối ăn uống vô tội hơn và lành mạnh hơn, sẽ được coi như một ân nhân của loài người. Dù thực tế tôi sống như thế nào, tôi không nghi ngờ gì rằng việc ròi bỏ tập tục ăn thịt động vật, cũng chắc chắn như những bộ lạc dã man ròi bỏ thói quen ăn thịt lẫn nhau, khi họ tiếp xúc với thế giới văn minh hơn, sẽ là một bộ phận trong số phận loài người, trong sự cải thiện dần dần của nó.
Nếu một người lắng nghe những lời gợi ý nhỏ nhẹ nhất nhưng kiên trì, của lương tâm anh ta, mà chắc chắn là đúng, anh ta sẽ không nhìn tới những gì cực đoan, thậm chí điên rồ, nó có thể dẫn dắt anh ta; mà khi anh ta trở nên cương nghị hơn và kiên định hơn, anh ta sẽ nhìn thấy con đường nên đi. Sự phản đối mơ hồ nhất mà một người đàn ông khỏe mạnh cảm thấy cuối cùng sẽ át những lí lẽ và phong tục cố cựu của loài người. Không có ai nghe theo tiếng gọi bên trong của mình đến mức nó làm anh ta lầm đường lạc lối. Cho dù kết quả là sự yếu đuối của cơ thể, nhưng có lẽ không ai dám nói rằng những hậu quả ấy là đáng tiếc, vì đấy là cuộc sống theo những nguyên tắc tối thượng. Nếu ngày và đêm đáng để bạn chào mừng bằng niềm vui, nếu cuộc sống tỏa hương như những bông hoa và những thứ cỏ dịu ngọt, nếu nó trở nên vui tươi hơn, lấp lánh hơn, bất tử hơn, thì đấy là thành công của bạn. Toàn bộ thiên nhiên là lời chúc tụng bạn, và tức thời bạn có lí do để tự chúc phúc cho mình. Những thành tựu và giá trị vĩ đại nhất không bao giờ được đánh giá đúng mức. Chúng ta dễ dàng đi đến nghi ngờ sự tồn tại của chúng. Chúng ta sẽ mau chóng quên lãng chúng. Chúng là thực tại cao nhất. Có lẽ những sự kiện đáng kinh ngạc nhất và thực nhất không bao giờ được con người thông đạt với nhau. Thu hoạch thực của cuộc sống hàng ngày của tôi là một cái gì đó không tả xiết và không nắm bắt được như sắc sớm và ráng chiều. Nó là một đám bụi-sao mờ, một đoạn cầu vồng mà tôi chộp được.
Tuy nhiên về phần mình, tôi không bao giờ câu nệ quá mức; đôi khi tôi có thể ăn một con chuột rán với nước sốt ngon, nếu cần. Cho đến nay tôi vui vẻ uống nước, vì cùng lí do tôi thích bầu trời tự nhiên hơn thiên đường của người nghiền a phiến. Tôi luôn giữ cho mình tỉnh táo, và đã say sưa tới bến với nhiều mức độ khác nhau. Tôi tin rằng nước là thứ đồ uống duy nhất của một người khôn ngoan, rượu vang không phải là thứ nước cao quý như thế, và tôi từng nghĩ nên thêm vào những hi vọng ban sớm bằng một tách cà phê nóng, hoặc một buổi tối bằng một bữa trà! Ôi tôi đã rơi xuống thấp đến đâu khi tôi bị chúng lôi cuốn! Ngay cả âm nhạc củng mê hoặc. Những nguyên nhân bề ngoài có vẻ tầm thường như thế đã phá hủy Hi Lạp và La Mã, và sẽ phá hủy Anh và Mĩ. Trong tất cả mọi cái say, ai không thích bị say hơn bởi cái không khí mà mình thở? Tôi đã thấy sự cản trở nghiêm trọng nhất trong cảnh lao động nặng nhọc thô lậu kéo dài, nó bắt tôi cũng phải ăn uống thô lậu như thế.
Nhưng nói cho đúng, tôi thấy bản thân tôi lúc này hơi thiếu chuyên tâm vào những khía cạnh đó. Trên bàn tôi ít sách tôn giáo, tôi không cầu được ban phúc, không phải bởi vì tôi khôn ngoan hơn trước, mà, tôi buộc phải thú nhận, vì dù có hối tiếc thế nào, năm tháng trôi đi tôi ngày càng trở nên thô thiên và thờ ơ. Có lẽ những vấn đề ấy chỉ được ấp ủ khi còn trẻ, nhất là còn tin ở thơ ca. Thực hành tâm linh của tôi là "không nơi nào", ý kiến của tôi là đây. Tuy nhiên tôi không hề coi bản thân mình là thuộc lớp người có đặc quyền, mà kinh Vệ Đà nhắc đến khi nó nói "người thật lòng tin vào Đấng Tối cao Toàn năng có thể ăn bất cứ thứ gì hiện hữu”, tức là, không săm soi hỏi hắn ăn cái gì, hoặc ai nấu cho hắn; và thậm chí trong trường hợp của họ, như một nhà bình luận Hindu đã nhận xét, rằng Vệ Đà hạn chế đặc quyền này ở "thời gian đau khổ".
Ai mà chẳng có lúc thấy thoả mãn một cách không nói nên lời với thức ăn của mình, sự thoả mãn không do thèm ăn mang lại? Tôi run lên khi nghĩ rằng cái cảm giác thường là thô thiển về mùi vị lại đem đến cho tôi một năng lực tinh thần, rằng tôi được truyền cảm hứng qua khẩu vị, rằng một số quả ngọt mà tôi đã ăn trên sườn đồi đã nuôi dưỡng tài năng tôi. “Lòng mình chẳng được ngay thẳng", Tăng Tử nói, "nhìn mà chẳng thấy, lắng mà chẳng nghe, ăn mà chẳng biết mùi" [395]. Kẻ nào phân biệt được hương vị thực của thức ăn không bao giờ là kẻ háu ăn, kẻ không phân biệt được thì ngược lại. Một tín đồ Thanh giáo có thể đến với mẩu bánh mì đen của anh ta với sự thèm thuồng thô thiển như một ông hội đồng bụng phệ với con cu gáy của ông ta. Cái làm dơ bẩn một con người không phải những thức ăn vào mồm, nhưng chính cái cách thèm thuồng mà người ta ăn chúng; không phải số lượng hay chất lượng thức ăn, mà chính sự tận lực thụ hưởng cái thơm ngon của chúng; khi chúng không phải là thứ được ăn vào để nuôi sống thể xác chúng ta, hay khơi nguồn cảm hứng cho đời sống tinh thần của chúng ta, mà là thức ăn cho giun sán đục khoét chúng ta. Nếu người thợ săn có sở thích ăn thịt rùa-bùn, chuột xạ, và những thịt rừng hoang dã như thế, quý phu nhân thanh lịch muốn nếm mứt làm bằng thức ăn cho bê, hoặc cá mòi từ biển xa, thì họ ngang nhau. Anh này ra giữa đầm, bà kia đến nồi thức ăn dự trữ. Lạ một cái là làm sao họ, anh và tôi có thể sống một cuộc sống nhầy nhụa tồi tệ như thế, ăn và uống.
Toàn bộ cuộc sống của chúng ta là sự đói khát về tinh thần. Không lúc nào có một cuộc ngừng bắn trong khoảnh khắc giữa cái thiện và cái ác. Lòng tốt là cuộc đầu tư duy nhất không bao giờ thất bại. Trong tiếng nhạc của cây đàn hạc rung lên khắp thế giới, chính lời nài nỉ khẩn khoản của nó làm chúng ta rung động. Tiếng đàn hạc là lời chào hàng lưu động của Công ti Bảo hiểm Vũ trụ, giới thiệu những luật của nó, và lòng tốt nhỏ bé của chúng ta là tất cả sự định giá mà chúng ta trả. Cho dù cuối cùng tuổi trẻ ngày càng thờ ơ, những luật của vũ trụ thì không thờ ơ, mà luôn đứng về phía người nhạy cảm nhất. Hãy lắng nghe những cơn gió mát để thấy lời quở trách, nó có đấy, và kẻ nào không nghe thay thì thật bất hạnh. Chúng ta không thể chạm vào một sợi dây đàn hoặc di chuyên một cần bấm, nhưng đạo đức quyến rũ làm chúng ta sững sờ. Nhiều tiếng ồn khó chịu, vang đi rất xa, nghe cứ tưởng tiếng nhạc, ngạo nghễ châm biếm cái tầm thường của đời sống chúng ta.
Chúng ta ý thức về con vật trong chúng ta, nó thức tỉnh chừng nào bản chất cao quý của chúng ta thiếp ngủ. Nó là loài bò sát và nhục cảm, và có lẽ không thể đuổi nó ra hoàn toàn, giống như những con giun chiếm cơ thể chúng ta. Có lẽ chúng ta có thể rút ra khỏi nó, nhưng không bao giờ thay đổi được bản chất của nó. Tôi sợ rằng nó có thể hưởng một sức khỏe của riêng nó; rằng chúng ta có thể khỏe, nhưng không trong sạch. Hôm trước tôi nhặt được chiếc hàm dưới của một con lợn, có những răng và nanh trắng khỏe, nó gợi cho tôi nghĩ rằng sự khỏe mạnh và cường tráng động vật khác rõ ràng với sức khỏe tinh thần. Tạo vật này thành công bằng những phương tiện khác chứ không phải sự điều độ và tinh khiết. Mạnh Tử nói, "Con người không khác xa với loài cầm thú, kẻ tầm thường thì rất dễ dàng mất nó, người cao thượng thì giữ gìn nó cẩn thận" [396]. Ai biết được nếu chúng ta đạt đến độ thanh khiết, thì sẽ đến được cảnh giới nào? Nếu tôi biết một người thông thái đến mức có thể dạy tôi thanh khiết, tôi sẽ lên đường tìm ông tức khắc. Kinh Vệ Đà viết, "việc kiểm soát được những dam mê dục vọng của chúng ta, những cảm giác bên ngoài thân thể, là thiết yếu cho một linh hồn gần với Thượng Đế" [397]. Tuy nhiên linh hồn có thể tỏa khắp và kiểm soát mọi thành phần và chức năng của cơ thể, và chuyển hóa thú nhục dục thô bỉ thành thanh khiết và sùng đạo. Năng lượng sinh ra, khi chúng ta buông thả, sẽ tiêu phí và làm cho chúng ta nhơ bẩn, khi chúng ta kiềm chế sẽ làm cho chúng ta cường tráng và hưng phấn. Trinh bạch là sự nở hoa của con người; và cái mà ta gọi là Thiên tài, Anh hùng, Thánh thiện, chỉ là quả sinh ra từ đó. Con Người chảy trôi theo Chúa ngay khi dòng thanh khiết được mở ra. Sự thanh cao nâng chúng ta lên và sự nhơ nhuốc quăng chúng ta xuống. Kẻ nào tin chắc rằng con vật trong hắn đang chết từng ngày sẽ được ban phúc, và tính thánh được lên ngôi. Có lẽ chẳng có ai không biết hổ thẹn vì cái bản chất thú vật thấp kém mà hắn dính vào. Tôi sợ rằng chúng ta là những vị thần hoặc á thần chỉ như những thần nông hay thần rừng [398], thần dính líu với dã thú, những tạo vật ham hố, và trong mức độ nào đó, chính cuộc đời của chúng ta là nỗi ô nhục của chúng ta.
Hạnh phúc biết bao kẻ chinh phục được con thú trong lòng hắn,
và phát quang khu rừng hoang trong tâm trí hắn
* * *
Kẻ nào trị được ngựa, dê, sói, và mọi con vật của hắn,
Thì bản thân hắn không phải là con lừa trước những người khác,
Nếu không, trong hắn không chỉ có đàn lợn hôi thối
Mà những con quỷ sống trong đàn lợn này
còn đẩy chúng vào cơn điên cuồng tồi tệ hơn.
Tất cả nhục dục chỉ là một, dù có nhiều dạng; tất cả thanh cao là một.
Chỉ là một cách con người dù là ăn, hay uống, hay ngủ, hay ăn ở với nhau một cách nhục dục. Chúng chỉ là một sự thèm thuồng, và chúng ta chỉ cần nhìn thấy một người làm bất kì việc gì trong số này, là có thể biết hắn là con người vật dục đến mức nào. Sự nhơ bẩn không thể ngồi hay đứng chung với thanh cao. Khi con bò sát bị tấn công ở miệng hang của nó, nó chui ra một miệng hang khác. Nếu bạn còn trinh bạch, bạn phải kiềm chế. Trinh bạch là gì? Một người đàn ông làm thế nào biết hắn có trinh bạch hay không? Hắn sẽ không biết điều đó. Chúng ta đã nghe nói về phẩm hạnh này, nhưng chúng ta không biết nó là gì. Chúng ta nói họa theo lời đồn mà chúng ta đã nghe được. Cố gắng dẫn đến khôn ngoan và trong sạch; lười biếng dẫn đến ngu dốt và nhục dục. Trong sinh viên, vật dục là thói quen bê trễ của trí óc. Một kẻ không trong sạch nói chung là kẻ lười biếng, kẻ ngồi bên lò sưởi, kẻ nằm sấp sưởi nắng, kẻ không mệt mà nghỉ. Nếu bạn muốn tránh sự nhơ bẩn và mọi tội lỗi, hãy mê mải say sưa làm việc, dù chỉ là lau một cái bàn. Bản chất con người khó khắc phục, nhưng cần phải khắc phục. Bạn là người Cơ đốc nhưng nếu bạn lại không trong sạch hơn một người ngoại đạo, nếu bạn không kiềm chế bản thân hơn, nếu bạn không ngoan đạo hơn, thì có ích gì? Tôi biết nhiều hệ thống tôn giáo quý trọng người ngoại đạo, những lời giáo huấn của họ khiến người đọc thấy đầy hổ thẹn, và thúc giục anh ta tới những cố gắng mới, dù chỉ trong hành lễ.
Tôi ngần ngại nói những lời này, nhưng không phải vì chủ đề của nó - tôi không quan tâm những lời của tôi bẩn thỉu đến đâu - mà vì tôi không thể nói chúng ra mà không để lộ sự không trong sạch của tôi. Chúng ta thoải mái trao đổi với nhau mà không xấu hổ về một dạng nhục dục, và im lặng về các dạng khác. Chúng ta thoái hóa đến mức không thể nói một cách đơn giản về những chức năng cần thiết của bản chất con người. Trong những thời đại xa xưa, ở một số nước, mọi chức năng được nói đến một cách cung kính và được điều tiết bởi pháp luật. Không có gì là quá tầm thường với một nhà làm luật Hindu, dù nó có vẻ chướng với khẩu vị ngày nay thế nào. Ông dạy người ta ăn, uống, ỉa, đái, làm tình, vân vân, nâng cao cái tầm thường thấp kém, và không tự bào chữa cho mình một cách giả dối bằng cách gọi chúng là những chuyện nhỏ mọn.
Mỗi người xây cho mình một ngôi đền, gọi nó là thân thể, ở đó anh ta thờ phụng Chúa, theo một phong cách hoàn toàn của riêng mình, và anh ta cũng không thể thoát ra bằng việc đẽo một pho tượng cầm thạch thay vào. Tất cả chúng ta là những nhà điêu khắc và họa sĩ, và chất liệu của chúng ta là thịt và xương và máu của chính chúng ta. Mọi vẻ cao quý bắt đầu ngay ở chỗ thanh lọc những đường nét của con người, mọi vẻ tầm thường hay trần tục biến chúng thành hung bạo.
Một buổi tối tháng Chín John Farmer [399] ngồi bên cửa nhà ông, sau một ngày làm việc vất vả, đầu óc ông vẫn còn ít nhiều quẩn quanh với công việc. Sau khi tắm rửa ông ngồi xuống để cho con người thông minh trong ông được nghỉ ngơi. Tối hôm ấy khá mát mẻ, và một số hàng xóm của ông đang ngại có sương giá. Ông đã không còn chú tâm được vào luồng suy nghĩ của mình khi ông nghe có ai đó thổi sáo, và âm thanh ấy hòa hợp với tâm trạng ông. Ông vẫn còn nghĩ đến công việc của mình, nhưng gánh nặng suy nghĩ của ông mặc dù vẫn chạy trong đầu ông, và ông thấy mình đang trù tính và xây dựng nó chống lại ý chí của ông, nhưng ông chẳng mấy bận tâm. Nó không hơn những vẩy trên da ông, thường xuyên bong ra. Nhưng những nốt nhạc từ tiếng sáo bay đến tai ông từ một phương trời khác với nơi ông làm việc, và gợi ra công việc cho những khả năng yên ngủ trong ông. Nó nhẹ nhàng thoát ra khỏi đường phố, và làng mạc, và đất nước trong đó ông sống. Một giọng nói với ông, tại sao ông lại ở đây và sống cuộc sống tầm thường cực nhọc này, khi có thể có một cuộc sống vinh quang cho ông? Vẫn cùng những ngôi sao ấy lấp lánh trên những cánh đồng khác với những cánh đồng này, nhưng làm thế nào thoát khỏi thân phận này và thật sự di cư đến đó. Tất cả những gì ông có thể nghĩ đến là thực hành một lối sống khổ hạnh mới, để cho tâm trí của ông nhập vào thân thể ông, và cứu chuộc nó, và đối xử với bản thân ông bằng lòng kính trọng tăng lên mãi.