ông cuộc chuẩn bị chiến tranh của Turnus và đồng minh lập tức truyền đến tai Énée. Chàng kiểm lại lực lượng của mình. Tất nhiên, quân Troie rất dũng cảm và thiện chiến, một lòng nguyện sát cánh bên chủ tướng, họ lớn tiếng kêu gào xông trận để trả thù việc hủy bỏ hoà ước, nhưng quân số họ quá ít ỏi! Để chống lại cả một đất nước Latium mênh mông, thử hỏi một nhóm lưu đày sẽ làm được gì? Trong buổi chiều tà, Énée ngồi bâng khuâng nghĩ ngợi, chàng lắng tai nghe tiếng hò hét của địch quân tụ họp trong thành Laurente, tiếng trui rèn vũ khí. Sự tĩnh mịch êm ả của đêm tối vây phủ lấy chàng. Dòng sông Tibre chảy rì rào, thoảng nhẹ như lời ru. Mặc bao nỗi âu lo, vị anh hùng chìm vào giấc ngủ. Trước đôi mi khép kín, đột nhiên một hình ảnh hiện lên. Như thể đích thân vị Thần Sông vừa trỗi dậy trên ngọn sóng mênh mang, sủi đầy bọt trắng, đội chiếc mũ kết bằng lá bạch dương. Tấm áo khoác lung linh màu xanh lam phủ lên thân thể loang loáng bạc của vị thần. Rồi một giọng trang nghiêm đầy sức thuyết phục vang lên: — Chủ tướng anh hùng của dân Teucère, ngươi đang hoài nghi và do dự ư? Tiếng va chạm vũ khí của các dân tộc đồng minh vẳng đến tai ngươi như tiếng sét kinh hồn. Ngươi đành lòng rời bỏ cái thành phố mà ngươi phải xây dựng trên đất này ư? Những sấm truyền bấy lâu vẫn đưa đường chỉ lối ngươi, giờ đây đã trở nên huyễn hoặc ư? Ngươi dằn vặt nỗi lo sợ chính đáng, không dám liều lĩnh lôi những kẻ đã giao phó đời họ cho ngươi vào một cuộc chiến đấu không cân sức ư? Nhưng hãy nghe đây: Dù cục diện thế nào, các chư thần vẫn luôn ở bên ngươi. Trừ một vị… Hãy cố gắng lấy lòng Junon. Bằng lễ vật và những lời cầu nguyện, hãy khiến nàng nhìn ngươi ưu ái hơn. Khi nào ngươi thấy một con lợn trắng đang cho ba mươi chú lợn con bú bên sông, dưới bóng mát xanh rờn ven bờ, bấy giờ ngươi có thể tự nhủ rằng: mọi gian khổ đã kết thúc ở nơi đây, rằng Ascagne của ngươi, trong ba mươi năm sẽ xây dựng thành Albe, đô thị trắng, Énée, những gì ta báo ngươi biết chẳng phải là mộng ảo đâu. Vị thần ngừng lại giây lát. Énée, trong giấc chập chờn, vẫn ưu tư lắng nghe: — Ta nhìn thấu tâm hồn ngươi, – Thần Sông lại nói – ngươi nghĩ sẽ chẳng còn người Troie nào sống sót, nếu lao vào chiến đấu với khối dân tộc đồng minh kia. Thế sao ngươi không đi tìm đồng minh? Để chống lại cái lực lượng dũng mãnh kia, sao ngươi không tập hợp một sức mạnh tương tự. Ngay khi bình minh ló dạng, hãy dẫn theo vài chiến hữu. Hãy hái những cành ô liu trắng trên bờ của ta, rồi cho một con thuyền ngược dòng ta đến tận thành Pallantée, do vua Evandre từ vùng núi băng tuyết của xứ Arcadien, nơi mặt trời Hy Lạp không chiếu tới, đã mang các gia thần đến đây. Evandre bị quân Latin quấy nhiễu liên miên, ông ta sẽ ân cần tiếp đón kẻ cùng chung số phận. Hãy thoả hiệp với ông ta. Để ngươi có thể dễ dàng đến Pallantée, ta sẽ lặng sóng cho thuyền ngươi trôi nhanh. Ta đã nói hết. Hãy yên lòng đi, hỡi Énée chiến thắng. Vị anh hùng bừng tỉnh ngay: bình minh nhuộm hồng trên dòng sông lặng lờ trôi xuôi một cách êm ả lạ thường. Nước tinh khiết và trong vắt, giống mặt hồ phẳng lặng hơn là sóng biếc trên sông. Énée vốc nước rồi hướng về phía đông, chắp tay cầu khẩn. — Sông Tibre nhân từ ơi! – Chàng kêu lên – Và các ngươi, những nàng tiên rừng vẫn nghiêng mình soi bóng nước, hãy bảo trợ ta. Đêm qua dòng sông nhiệm mầu đã ra lệnh. Ta xin cúi đầu tuân theo. Hãy đón rước và hướng dẫn ta đi. Chiến hữu ơi! Ta đi tìm đồng minh cho cuộc chiến sắp bắt đầu. Đó là ý muốn của thần linh. Chàng kể cho họ nghe giấc mộng tiên tri vừa qua. Câu chuyện vừa chấm dứt, thốt nhiên chàng reo lên một tiếng. Dưới rặng cây xanh cạnh dòng sông, chàng vừa nom thấy một con lợn cái to lớn, lông trắng nõn nà, nằm dài trên bãi cỏ ven bờ. Ba mươi lợn con cũng trắng như mẹ, chộn rộn và háu ăn, đang đeo bên vú mẹ. Tất cả đám người Troie sững sờ, rồi vui mừng hét lên. — Lễ vật đặc biệt này phải dành riêng cho Junon, nữ hoàng của các vị thần, – Énée vội nói – Ôi! Nếu ta có thể thuyết phục được nàng bằng những lời cầu khẩn. Sau đó, Énée cùng vài chiến hữu leo lên hai chiếc thuyền nhỏ. Các tay bơi tung mái chèo nhịp nhàng, lướt nhanh trên mặt sông êm ả. Chưa bao giờ họ bơi nhẹ nhàng đến thế, nước như đẩy thuyền đi. Trên đôi bờ, rừng xanh rồi đồng cỏ thay nhau xuất hiện trước đôi mắt say mê của dân Troie. Suốt một ngày, một đêm, họ chèo không ngơi tay mà chẳng biết mệt. Cuối cùng, đồi núi trập trùng hiện ra, một thành trì sừng sững trên ngọn đồi cạnh dòng sông, bao quanh bởi vài khu nhà rải rác. Đó là vương quốc của Evandre, mảnh đất cằn cỗi, luôn bị bọn láng giềng hung tợn quấy phá. Hôm ấy, dưới ánh nắng chói chang của mặt trời tháng Tám, vua Arcadien tổ chức trọng thể cuộc tế lễ Hercule – người đã tiêu diệt bọn cướp và trừ khử nhiều yêu quái. Cạnh ngài là những nhân vật trọng yếu của triều đình và thái tử Pallas, với vầng trán rộng và ánh mắt sáng quắc trông đẹp như một thiên thần. Thoạt nhìn thấy bóng dáng ngạo mạn của mấy con thuyền đang ngược dòng sông Tibre, dân chúng Arcadien hoảng hốt bật dậy định chạy trốn. — Cứ tiếp tục hành lễ, – chàng trai Pallas điềm tĩnh ra lệnh – tôi đi xem bọn chiến binh kia muốn gì? Tay cầm ngọn giáo, chàng mạnh dạn đi một mình xuống bờ sông, nơi thuyền Troie vừa cập bến. — Các người muốn gì? – Chàng sẵng giọng hỏi – Các người là ai, sao dám mang vũ khí ngang nhiên vào lãnh thổ của Evandre? Énée ngầm thán phục sự bình tĩnh và lòng can đảm của chàng trai. Chàng đưa tay ra hiệu, tất cả thủy thủ đều giơ cao các nhành ô liu khỏi đầu, tượng trưng cho thiện chí hoà bình. — Chúng tôi là con dân thành Troie, vũ khí của chúng tôi chỉ dùng để chém giết bọn Latin thù địch. Tôi có thể yết kiến Evandre không? Tôi đến đây để cầu cứu quý ngài. Pallas khi nghe nhắc đến tăm tiếng thành Troie thì rất đỗi xúc động và kinh ngạc, vội chạy lại nắm tay Énée siết chặt và đưa chàng đến gặp Evandre. — Tâu đức vua, – Énée nghiêng mình trước cụ già quắc thước, với gương mặt uy nghiêm mà hiền từ – tôi đường đột và thẳng thắn đến cầu viện ngài, không qua sứ giả. Chúng ta từng đối địch nhau trên chiến trường, ngài người Hy, tôi dân Troie, nhưng gia đình chúng ta cùng chung huyết thống, bà nội Maia của ngài và bà cố Électre của tôi đều là con gái Atlas, vị titan phải mang bầu trời bao la trên đôi vai. Giờ đây, chúng ta có chung một kẻ thù. Nếu bọn Latin có thể đuổi dân Troie ra khỏi bờ cõi này, như bọn chúng mong muốn, chúng sẽ chẳng để bất cứ người lạ nào tồn tại trên lãnh thổ của chúng. Đội quân ồ ạt như thác đổ của chúng sẽ hủy diệt thành trì ngài, như sẽ tàn phá những tường lũy vừa dựng lên của tôi. Sau dân Troie, dân Hy cũng sẽ bị trục xuất khỏi mảnh đất Italie hiền hoà này. Tâu đức vua, quân của tôi rất dũng cảm và thiện chiến. Hãy liên kết với tôi: chúng ta sẽ đủ sức chống lại bọn Latin. — A! – Evandre nhìn ngắm vị anh hùng, rồi dịu dàng nói – Énée lừng lẫy ơi! Ta nhận thấy ở chàng dáng đi, nét mặt, giọng nói, tưởng chừng như chính Anchise, cha cậu đang đứng trước mặt ta. Xưa kia, ngài có theo Priam đến Safamine thăm bà chị Hésione ở tận vùng đồi núi Arcadien. Ta thán phục Anchise biết bao, và ngài cũng tỏ ra rất quý mến ta. Nhiều kỷ vật mà ta vẫn trân trọng giữ gìn đến nay xác nhận tấm chân tình thắm thiết đó. Có thể nói khi bắt tay chàng, ta chỉ là nối lại mối giao hảo đã có với dòng dõi cậu từ lâu đời. Hoàng tử và các bạn hãy ngồi xuống đi để nghỉ ngơi cho lại sức. Ngày mai, chúng ta sẽ trù tính phải làm gì cho công cuộc phòng thủ chung. Quân Troie vui vẻ ngồi vào bàn tiệc. Ngày hôm ấy dành trọn cho việc cúng tế Hercule, nên các thực khách đã giắt cành bạch dương trên trán, loại cây rất được vị bán thần yêu thích. Đặc biệt, đoàn quân được thết đãi bằng thịt lưng bò và rượu vang được rót tràn các cốc, sóng sánh màu hồng ngọc. Trong bữa tiệc, Evandre kể cho khách nghe về những kỳ công của Hercule nơi đây và lý do hằng năm phải dâng cúng vào mùa này. Chính Hercule đã tiêu diệt được tên cướp Cacus – gã khổng lồ chuyên ăn thịt người hoành hành, cướp của giết người trong vùng suốt một thời gian dài. Hang động lục lâm của hắn cũng bị hủy diệt. Chỉ có sức lực kinh hồn của Hercule mới bật nổi tảng đá nơi tên quái ác ẩn náu và quật chết hắn. Từ đó, dân chúng đã dựng lên một đền thờ ở ngay nơi xảy ra trận đấu khốc liệt, hàng năm đều có tế lễ và dâng cúng để ghi nhớ công ơn người đã giải cứu họ. Trời chiều đỏ thắm và êm ả. Trước bàn thờ, các giáo sĩ cất tiếng hát ngợi ca kỳ công của Hercule. Cả khu rừng rền vang khúc hát. Sau khi buổi lễ hoàn tất, dân Arcadien và Troie lũ lượt kéo nhau quay về thành phố. Evandre phải dựa vào vai, một bên là đứa con lực lưỡng, bên kia là Énée, mới leo nổi lên đồi. — Sự tiếp đón của ta chắc sẽ không xa hoa lộng lẫy, – ngài vừa đi vừa nói – dinh thự của ta chẳng phải là một lâu đài tráng lệ. Ta chỉ có thể mời hoàng tử nghỉ ngơi trên chiếc giường phủ lá bình dị. Trước đây, có một giống người man rợ ẩn náu trên ngọn đồi rậm rạp này. Họ chẳng biết cách dùng thú kéo xe và không biết khai khẩn ruộng đất. Nơi họ ở là những thân cây to. Họ sống nhờ hoa quả và săn bắn. Ấy là thời đại hoàng kim. Sau đó nhiều nhóm người Ausonie và Sicanie tìm đến, và trải qua bao trận xung đột suốt nhiều năm, mảnh đất này đã được đổi tên. Dòng sông ta vẫn gọi là Tibre, thuở xa xưa tên là Albula. Lại đây, Énée, ta sắp đến nơi rồi. Trước mặt ta là cổng thành Pallantée. Énée đi theo người hướng dẫn đang say sưa chỉ cho chàng những nơi mà lịch sử qua bao thời đại đã làm rạng danh và sẽ trở thành Rome thiêng liêng. Trong khối đá lạnh băng, động của Lupeical mở ra ba hành lang sâu thẳm, khu rừng thiêng liêng bao la là nơi ẩn náu tuyệt vời của Romulus, mỏm đá Tarpéienne ai đến gần cũng rùng mình hoảng vía, và cái đầm lầy lởm chởm những bụi cây hoang, nơi sau này điện Capitol nguy nga tráng lệ, có vòm cửa trang hoàng toàn những pho tượng vàng sẽ sừng sững mọc lên. Énée xúc động, bồi hồi, đưa mắt nhìn miền đất quê mùa, nơi Định mệnh sẽ khiến dân tộc chàng trở nên hùng mạnh và đưa nó lên tuyệt đỉnh vinh quang. Khi nằm ngủ dưới mái nhà đơn sơ của vua Arcadien, trên chiếc giường phủ lá, có trải tấm da gấu, từ đáy lòng chàng thốt lên lời cầu nguyện thành tâm hướng về các chư thần mà sự vĩnh cửu luôn ngự trị trên kiếp sống phù du của con người. Sớm tinh sương, chàng đã thức dậy, đứng chờ vua Evandre. Dân Troie và Arcadien quây quần bên chủ tướng của họ. Họ ngồi dưới bóng mát rừng thông. Pallas khoác bộ da báo, trông giống hệt chàng Hippolyte trẻ trung, cũng kiêu hãnh và khôi ngô chẳng kém. Vua cha nhìn chàng với vẻ trìu mến và tự hào. Tuy nhiên, vầng trán cụ già đôi khi thoáng nét u buồn. Một linh tính bí ẩn như báo cha ông biết rằng, đứa con đứng hiên ngang, rạng rỡ dưới ánh mặt trời kia là một trong những hình ảnh cuối cùng mắt ông được nhìn thấy. Ngài thở dài, đứng lên: — Này, Énée, người thủ lĩnh bách thắng của dân Teucère, trong cái vắng lặng của đêm trường, ta mải mê nghĩ ngợi về thực lực của ta và quân thù. Riêng chúng ta, những người Arcadien, với dân số quá ít, quả chưa đủ sức để mạo hiểm lao vào cuộc chiến với kẻ địch. Nhưng may mắn thay, sự ngẫu nhiên bất ngờ đã đưa đến cho ta những đồng minh hùng mạnh và trang bị đầy đủ vũ khí, đó là con cháu dân Lydie xưa kia đã lập quốc trên dãy núi Etrurie. Vua cuối cùng của họ là tên Mezence tàn bạo hung ác, không thể nào kể hết tội lỗi của hắn. Quần thần quá phẫn uất đã nổi dậy, hắn đã nhanh chân tẩu thoát và lẩn trốn ở đất Rutrules để tránh sự trừng trị đích đáng. Chắc chắn để trả ơn thế nào hắn cũng tháp tùng theo Turnus trong trận chiến chống lại cậu. Nhưng dân Etrurie chưa nguôi giận đối với việc bỏ trốn của hắn. Họ đòi xử tử tên vua độc ác và sẵn sàng bao vây đất nước nào đón nhận hắn. Chính hoàng tử sẽ nắm lấy quyền chỉ huy cái đội quân tinh nhuệ và hừng hực khí thế chiến đấu đó. — Nhưng liệu dân Etrurie có chịu tuân phục một vị chỉ huy người nước khác không? Tôi e lòng kiêu hãnh sẽ khiến họ từ chối. – Énée hỏi lại. — Không đâu! – Evandre đáp – Khi quân đội họ định vượt biên giới qua lãnh thổ Rutulus, một nhà tiên tri đã ngăn họ lại: “Sấm truyền rằng, – vị ấy nói – một chỉ huy bản xứ sẽ đưa các người đến thảm bại. Hãy chọn một hoàng tử nước ngoài để lãnh đạo chiến đấu”. Ngay sau đó, Tarchon, một nhân vật trọng yếu của họ đã phái nhiều sứ giả mang vương trượng và kim miện đến dâng cho ta. Nhưng ta đã già yếu, không thể chiến đấu nữa. Con ta cũng không thể thay ta, vì mẹ nó gốc Italie. Énée, chàng là chủ tướng được chỉ định của đội quân không chỉ huy đó và quả là chư thần đã khéo đưa chàng đến đây, đúng vào giờ phút dân Etrurie đòi hỏi phải có một thủ lĩnh. Hãy đến dẫn đầu đội quân ấy. Con ta sẽ theo chàng. Nó sẽ được học hỏi và rèn luyện theo gương chàng. Ta sẽ trao cho nó quyền chỉ huy bốn trăm kỵ binh. Sức ta không thể theo các con để bảo vệ những kẻ lưu đày, phải khốn đốn vì Turnus và đồng bọn. Énée có vẻ trầm ngâm. Chàng đưa mắt hỏi ý Achate, viên cận thần trung tín thường cho chàng những ý kiến quý báu và bao lời khuyên nhủ chân thành giúp chàng luôn vững vàng. — Hãy nhận lời đi, Énée! – Achate sửng sốt nói – Hoàng tử chẳng thấy đó là ý muốn của chư thần sao? Như để chứng thực cho lời nói của Achate, ngay lúc đó, một ánh chớp lóe lên trên bầu trời trong trẻo, rồi một tiếng sét nổ vang rền, rung chuyển cả miền quê. Điệu kèn xa xăm cơ hồ từ trên trời vọng xuống. Dân Troie và Arcadien cùng thảng thốt, ngẩng đầu lên với vẻ sùng kính. Trên đầu họ, cao vút tận mây, nhiều bóng hình đỏ chói lay động, vũ khí và giáp sắt chạm nhau đinh tai. — Chấp nhận chiến đấu! – Bấy giờ Énée mới hét lên, tim đập rộn rã – Đó là hình ảnh những trận đánh sẽ diễn ra: những trận đánh mang lại chiến thắng cho chúng ta. Ôi mẹ! Vị nữ thần đã không quên con mình, mẹ có nói khi nào trên mây chập chờn hình ảnh những chiến binh, ấy là sắp có chiến tranh. Mẹ ơi! Con đang chờ nhận lãnh những vũ khí mẹ đã hứa. Énée dang đôi tay khẩn cầu hướng lên vòm trời rực sáng, lần theo con suối đôi bờ dằng dặc rặng tùng đen thẫm như bị xô đẩy bởi một sức mạnh huyền bí. Phút chốc, bức màn cây cối che khuất chàng khỏi tầm mắt đội quân. Một luồng sáng huyền diệu lấp lánh dưới tán lá. Vénus, vị nữ thần kiều diễm nhất đứng uy nghi giữa vầng hào quang rực rỡ, mỉm cười với con trai: — Đây là những vũ khí xứng đáng với con, – nàng đặt môi hôn lên trán vị anh hùng, rồi dõng dạc nói – đích thân mẹ đến cậy thần Vulcain đấy! Ngài đã ưu ái trao cho ta. Trước đây, Thétis và Amore đã từng đến nài xin cho con họ, còn mẹ, lẽ nào chẳng làm được chuyện đó hay sao? Suốt cả đêm, lò rèn trên đảo Libara vang dội tiếng búa trên đe. Đồng và vàng chảy cuồn cuộn trong bễ rèn bằng da bò mộng của bọn Cyclope. Con xem đây, kết quả của sự khổ công đó: chiếc khiên khổng lồ ghép bằng bảy thẻ vàng, chiếc mũ sắt lấp lánh như tóe lửa, bộ giáp sáng chói sẽ giúp con đương đầu an toàn với tên Turnus hung hăng và đồng bọn, dù chúng có xáp lại một lúc hai chục tên. Énée hớn hở và đắc ý nhận lấy thanh trường kiếm có chuôi chạm trổ tinh vi hào nhoáng. Chàng vung kiếm khỏi đầu: — Cảm tạ ơn mẹ, – chàng nói – mẹ đã trao chiến thắng cho con đây. Phải, dù kẻ thù có đông bao nhiêu chăng nữa, con trai của Vénus nhất định không thể chiến bại với từng này vũ khí quý báu. Con tạ ơn mẹ! Vị anh hùng mang những vũ khí sáng loáng trên tay, quay lại tìm Evandre và thái tử, họ nhiệt liệt hoan hô chàng. Quân Troie và Arcadien xúm xít nhau trầm trồ thanh kiếm, tấm khiên và cái nón sắt chưa hề thấy trên đời. Mọi người đều lấy làm hãnh diện được phục tùng con trai của nữ thần. Họ hối hả chuẩn bị giao chiến. Nhiều sứ giả vội đi thông báo cho Tarchon và dân chúng Agylla. Trong hàng ngũ Énée, đâu đâu cũng xôn xao tiếng cười đùa. Dưới quyền chỉ huy của một anh hùng như Énée, trăm trận sẽ trăm thắng. Lễ vật được bày ra để tế thần, rồi trong lúc vài người Troie xuôi thuyền về báo cho Ascagne hay mọi diễn biến vừa xảy ra, Énée, Pallas, quân Troie và Arcadie đều lên ngựa đến phối hợp với quân Trurie để cùng bao vây vương quốc Rutulus. Evandre đặt tay lên yên con ngựa của mình, đi theo đoàn kỵ mã cho đến lúc đôi chân rã rời, không thể bám gót chân ngựa nữa, ngài mới dừng lại, giàn giụa nước mắt: — Con ơi, – ngài thốt lên – con là tình thương, là nguồn hy vọng của tuổi già, là kho tàng quý báu, là niềm vui của ta, tại sao tuổi tác lại là cái rào chắn không thể vượt qua của nẻo đường ta đi? Nếu ta còn đứng vững, chẳng có gì ngăn ta theo con. Chẳng có uy lực trần gian nào cản được ta. Nhìn con ra đi, cha tan nát cả lòng. Ôi! Đấng Jupiter cao cả, nếu con tôi được trở về, nếu Định mệnh gìn giữ nó cho tôi, xin hãy cho tôi được sống. Sao cho tôi được siết chặt trong lòng đứa con thân yêu, vinh quang và chiến thắng. Nhưng nếu Parque104 đã mài sắc lưỡi kéo, nếu cuộc đời trai trẻ của nó phải kết liễu trên chiến trường Laurente, dưới ngọn giáo quân thù thì hãy cho ta chết đi, khỏi cần chờ đợi. Con ơi, con ơi! Nếu cha không còn được gặp lại con. Ôi! Thà ta chết ngay trong buổi tiễn đưa này. Pallas nức nở nghẹn ngào gỡ tay cha ra. Mái đầu bạc phơ ngả vào ngực chàng, giọng rên rỉ nghẹn tắt trong tiếng thở dài não nuột và Evandre ngất đi, ngã vào tay các bộ hạ, ai nấy cũng đang đầm đìa rơi lệ. Nhìn thấy cảnh thương đau của người cha già, Énée không sao ngăn được nước mắt. Chàng thốt lời cầu khẩn: — Hỡi các đấng thần linh công minh! Đừng để cho định mệnh tôi vì việc khôi phục thành trì mà làm khổ lụy những người thân thiết kia. Để chàng trai Pallas khỏi vương vấn u sầu vì cuộc chia ly ảo não, Énée thúc ngựa tiến lên ngang hàng với con của Evandre. Nhưng chàng cũng phải đè nén nỗi niềm riêng mới có thể cười nói vui vẻ được. Há chàng không biết, vinh quang nào mà chẳng phải trả bằng máu? Và trong thâm tâm, chàng tự trách mình đã đền đáp sự nồng hậu của đức vua già Arcadien bằng cách mang đi kho tàng vô giá của ngài: cuộc sống của đứa con duy nhất. Đứng trên thành lũy Pallantee, những bà mẹ, những cụ già lo lắng nhìn những đội kỵ binh, giáp sắt sáng lóe trong nắng, khuất dần sau đám bụi mù mùa hạ. Qua các lùm cây, đoàn chiến binh nhấp nhô đi tìm con đường ngắn nhất. Thỉnh thoảng, trống lệnh vang lên, đoàn quân lại siết chặt hàng ngũ. Tiếng móng ngựa va vào đá và tiếng sắt thép vang vọng khắp cánh đồng.