uổi chiều tháng tám, một sự rộn rịp khủng khiếp tại Plumfield, vì các cậu bé phải đi hái dâu rừng. Đó là một cuộc phiêu lưu lớn: gần giống như người ta đi khám phá eo biển Tây Bắc vậy!

– Giờ thì các con, hãy ra đi thật nhẹ nhàng. Ta không muốn em Rob đi cùng các con. - Bà Bhaer nói trong khi buộc mũ cho Daisy và cái tạp dề to màu xanh cho Nan.

Nhưng Rob, vì đã nghe thấy tiếng ồn ào của việc chuẩn bị, quyết định sẽ đi theo đoàn thám hiểm. Cả nhóm vừa định lên đường thì chú bé con xuất hiện với chiếc mũ đẹp nhất trên đầu, một cái xô bóng lộn trên tay và mặt mày rạng rỡ.

– Ôi lạy Chúa! Chúng ta sẽ có một cuộc cãi cọ đây! - Bà Bhaer than thở và thấy dạy dỗ đứa con trai lớn của mình thật là khó!

– Con đã sẵn sàng rồi. - Rob nói khi đến chỗ các cậu bé kia.

– Đường đi quá xa đối với con, cưng à; con ở nhà với mẹ, nếu không thì mẹ sẽ có một mình thôi. - Bà mẹ nói.

– Mẹ đã có Teddy. Con lớn rồi, con có thể đi cùng các anh. Mẹ đã bảo, con có thể đi cùng bao giờ con lớn kia mà, và con đã lớn. - Rob nài nỉ.

– Bọn anh đi ra đồng cỏ lớn, xa lắm. Bọn anh không muốn phải lôi em đi. - Jack nói vì cậu không ưa mấy đứa bé.

– Em sẽ không đi chậm đâu! Em sẽ chạy và bắt kịp các anh! Ồ, mẹ hãy cho con đi! Con muốn đựng đầy cái xô mới của con và con sẽ tặng mẹ tất cả dâu con hái được. Mẹ cho con đi đi, cho con đi đi, con sẽ rất dễ thương! - Rob vừa nài nỉ vừa nhìn mẹ, người đã bị mềm lòng trước vẻ khổ sở của con trai.

– Con sẽ rất mệt, nóng và sẽ không thấy thích thú. Hãy chờ bao giờ mẹ đi, lúc đó chúng ta sẽ ở đấy cả ngày và hái bao nhiêu dâu rừng tùy ý.

– Mẹ sẽ không bao giờ có thể đi được, mẹ quá bận. Con sẽ tặng mẹ tất cả dâu và con muốn đựng đầy cái xô mới của con! - Rob khóc to.

Mấy giọt nước mắt to rơi xuống cái xô làm mềm lòng các phụ nữ. Bà Jo vỗ vỗ lên lưng kẻ đang khóc, Daisy đề nghị sẽ ở lại nhà cùng với cậu bé. Cuối cùng Nan nói, giọng quả quyết:

– Cứ cho em đi. Con sẽ chăm lo cho em.

– Nếu như Franz có mặt trong đoàn thì ta sẽ không lo lắng khi cho nó cùng đi. Nhưng Franz phải lo vụ rơm rạ và ta không tin ở các con lắm. - Bà Bhaer nói.

– Đường xa lắm. - Jack thêm vào.

– Con sẽ công kênh em, nếu như con có thể đi được. - Dan nói vừa thở dài.

– Cảm ơn cưng, nhưng con phải coi chừng chân của con đấy. Hãy chờ một lát! Có lẽ ta có thể sắp xếp được.

Bà Jo vừa vẩy cái tạp dề vừa chạy đến chỗ chú Silas đang đánh xe ngựa chở rơm đi qua. Khi bà Jo đề nghị với ông là chở bọn trẻ đến đồng cỏ lớn và trở lại đó để đón chúng lúc năm giờ thì chú nhận lời ngay lập tức.

– Như vậy sẽ làm trễ nải công việc của chú một chút, nhưng chúng tôi sẽ trả ơn chú bằng mấy cái bánh mứt dâu rừng! - Bà Jo nói vì biết những điểm yếu của chú Silas.

– Nếu chị hối lộ tôi như vậy thì tôi nghĩ là tôi sẽ đồng ý. - Chú nói vui vẻ.

– Ta đã sắp xếp tất cả rồi các cậu bé! Tất cả các con đều được đi hái dâu rừng! - Bà Bhaer vui vẻ nói khi quay trở lại.

Bà thích làm vui lòng mọi người và cảm thấy buồn khi phải trái ý cậu con trai một cách tàn nhẫn như vậy. Bà cho rằng những ý muốn và dự kiến của mấy đứa trẻ cần được người lớn chia sẻ tôn trọng chứ không bao giờ nên quát mắng cũng như chế nhạo chúng.

– Con cũng được đi chứ? - Dan hỏi vui vẻ.

– Ta đã nghĩ đến con nhiều nhất. Hãy cẩn thận, và đừng để ý quá tới mấy quả dâu rừng, hãy ngồi yên và tận hưởng những thứ đẹp đẽ mà con thấy xung quanh. - Bà Bhaer đáp và nhớ đến sự quan tâm cao thượng của Dan đối với Rob.

– Con cũng vậy! Con cũng vậy! - Cậu bé Rob hát líu lo, nhảy múa vui mừng và dùng nắp xô để gõ như là chũm chọe vậy.

– Phải! Daisy và Nan sẽ trông chừng con. Hãy về chỗ hàng rào lúc năm giờ, và chú Silas sẽ đưa các con về.

Rob chạy lại ôm mẹ để tỏ lòng biết ơn và hứa sẽ biếu bà tất cả dâu mà em hái được. Rồi chúng leo lên xe và ra đi thật vui vẻ, người hạnh phúc nhất có lẽ là cậu bé Rob với chiếc mũ đẹp nhất trên đầu. Bà mẹ khoan dung của em không nỡ lấy đi chiếc mũ vì đối với em hôm nay là ngày hội!

Mặc dù không thể tránh khỏi rủi ro vào những dịp như thế, song đối với tất cả buổi chiều hôm đó thật thích thú. Tommy gặp chuyện bực mình: cậu ngã vào một tổ ong vò vẽ và bị ong chích; nhưng cậu đã quá quen với những chuyện chẳng may đó, nên cậu chịu đựng sự đau đớn như một người đàn ông.

Daisy đã trông thấy một con rắn và khi bỏ chạy em đã làm rơi mất phân nửa dâu. Ned bị ngã từ trên cây xuống rách áo, nhưng rất may là không bị thương. Emil và Jack giành nhau một bụi đầy quả; trong khi hai bên cãi nhau, Stuffy đã giải quyết êm thấm số phận của bụi cây và đến trốn dưới sự bảo vệ của Dan. Đi khắp đồng cỏ lớn cậu phát hiện ở đó nhiều thứ thật lí thú, Dan hạnh phúc nhận ra rằng chân cậu đã trở nên cứng cáp.

Sau khi đã khảo sát chung quanh, bị vướng áo ba lần và bị gai làm trầy mặt, Nan bắt đầu hái những quả dâu sáng bóng như ngọc trai màu đen trong bụi gai xanh. Các ngón tay nhanh nhẹn của em không bỏ lỡ thời gian, nhưng vì giỏ mãi không đầy như ý muốn, nên em luôn chạy đi tìm những nơi tốt hơn. Rob vì muốn hái những quả dâu đẹp nhất nên đã đi theo em.

Nhưng chẳng mấy chốc Rob phải ngồi xuống để nghỉ ngơi vì đôi chân nhỏ bé của em mỏi nhừ. Em bắt đầu nghĩ, việc hái dâu không thích thú như là em tưởng. Mặt trời thật nóng và dâu rơi ra khỏi xô của em nhanh như là em bỏ vào đó vậy.

– Em đã bỏ vào đấy thật nhiều mà cái xô không chịu đầy, và em mệt quá. - Em than thở.

– Lần trước bọn chị đã đến đây, phía bên kia bờ tường có nhiều hơn, chỗ cái hang mấy cậu con trai đã đốt lửa đó. Chúng ta đến đấy đi, để có thể hái đầy xô. Và sau đó chúng ta sẽ đi trốn cho mấy người kia tìm chúng ta. - Nan đề nghị, luôn luôn sẵn sàng cho cuộc phiêu lưu.

Rob đồng ý. Cả hai trèo qua bờ tường và các bụi cây. Thật vậy, có rất nhiều dâu ở đấy và chẳng mấy chốc hai cái xô đã đầy. Một con suối nhỏ chảy qua làm cho không khí thật mát.

– Chúng ta hãy vào trong hang nghỉ một chút và ăn bữa ăn của chúng ta. - Nan khoái chí nói vì hái được nhiều.

– Thế chị có biết đường về không? - Rob hỏi.

– Dĩ nhiên! Khi đã đến một lần là chị luôn luôn nhớ.

Rob tin tưởng, đi theo Nan một cách mù quáng. Cả hai đến hõm đá. Ở đó đá bị đen chứng tỏ người ta đã nhóm lửa.

– Có xinh không? - Nan lấy ra một miếng bánh mì trát bơ méo mó vì đã ở cạnh mấy cây đinh, mấy lưỡi câu và mấy hòn sỏi trong túi áo.

– Có! Và chị nghĩ là họ sẽ tìm thấy chúng ta nhanh chóng chứ. - Rob hỏi vì em bắt đầu muốn có nhiều người quanh em hơn.

– Không, chị không nghĩ như thế. Vì nếu chúng ta nghe thấy họ, thì ta sẽ đi trốn và sẽ rất vui khi để cho họ tìm.

– Có lẽ họ sẽ không đến.

– Đừng lo! Chị biết đường về nhà.

– Có xa lắm không? - Rob hỏi và nhìn đôi giày đã bị ướt của em.

– Cách đây mười cây số, có lẽ thế.

Nếu như về khoảng cách Nan không được rõ ràng lắm thì sự tin tưởng vào những khả năng của bản thân em thật mãnh liệt.

– Có lẽ tốt hơn hết là ta nên đi bây giờ. - Rob đề nghị.

– Chị sẽ không đi khi chị chưa hái hết dâu.

– Chị đã nói là sẽ chăm lo cho em thật tốt! - Rob thở dài khi mặt trời dường như khuất sau ngọn đồi.

– Chị sẽ chăm lo cho em, đừng sợ, chúng ta sẽ đi ngay. - Nan nói và xem Rob thật sự là một em bé.

Thế là cậu bé Rob ngồi xuống và nhìn quanh đầy lo lắng, nhưng em hoàn toàn tin tưởng ở Nan. Một con muỗi đốt em, mấy con ếch từ một đầm lầy bên cạnh bắt đầu buổi hoà tấu ban đêm của chúng.

– Em nghĩ trời sắp tối rồi. - Em nhận xét.

– Thôi chết rồi, đúng vậy! Nào nhanh lên, có lẽ mấy người kia đã đi về rồi! - Nan hét lên khi thấy mặt trời gần lặn mất.

– Em đã nghe thấy tiếng tù và cách đây một tiếng; có lẽ đó là để gọi chúng ta. - Rob vừa nói vừa đi cà nhắc leo lên đồi sau người dẫn đường.

– Ở đâu? - Nan hỏi và dừng hẳn lại.

– Ở phía kia. - Em nói và dùng ngón tay lấm bẩn chỉ về một hướng tưởng tượng.

– Chúng ta đi về phía đó, chắc chắn họ sẽ tìm thấy chúng ta.

Nan quay lại mấy bụi cây, hơi lo lắng vì có rất nhiều con đường mòn nhỏ và em không nhớ cả hai đã đến bằng lối nào. Cả hai đi một lúc lâu, rồi dừng lại để nghe ngóng tiếng tù và, nhưng đó chỉ là tiếng rống của bò đang về chuồng.

– Chị không nhớ đã nhìn thấy đống sỏi này, còn em thì sao? - Nan hỏi và ngồi trên đường nghỉ và quan sát chung quanh.

– Em không nhớ gì cả, nhưng em muốn về nhà.

Rob nói hơi run. Nan nhẹ nhàng bế em và nói với em giọng quả quyết:

– Chị sẽ đi thật nhanh, cưng à. Đừng khóc, chị sẽ bế em cho đến khi chúng ta ra tới đường cái.

– Đường cái ở đâu?

Rob chùi nước mắt để nhìn.

– Phía sau cái cây lớn kia. Anh Ned đã bị ngã từ cây đó xuống.

– À phải rồi! Có lẽ họ đang chờ chúng ta. Em thích đi về nhà bằng xe, chị không thích à?

Mặt Rob sáng lên khi bước đến đầu kia của đồng cỏ.

– Không, chị thích đi bộ hơn. - Nan đáp, tin chắc là em phải đi bộ và đã chuẩn bị cho việc đó.

Sau khi đi thật lâu trong chiều tà đang xuống, cả hai lại thất vọng: cái cây lớn không phải là cây mà Ned đã leo lên và chung quanh không có con đường nào.

– Chúng ta bị lạc rồi phải không? - Rob hỏi, ôm lấy cái xô tuyệt vọng.

– Chưa hoàn toàn. Chị phải xem nên đi về hướng nào và chị nghĩ chúng ta nên gọi to.

Cả hai bắt đầu gọi cho đến khi khàn cả cổ. Nhưng không có tiếng trả lời, ngoài tiếng ếch kêu.

– Có một cây to khác, ở đằng kia, có thể là cây đó. - Nan nói song lòng em bắt đầu dao động mặc dù bề ngoài có vẻ tin tưởng.

– Em sợ rằng em không thể đi xa hơn nữa. Giày của em nặng quá, em không nhấc lên được. - Rob nói và thả người trên một tảng đá, mệt lả.

– Thế thì chúng ta sẽ ở đây suốt cả đêm. Và mấy con rắn đến thì sao?

– Em sợ rắn. Ôi, em không thích đi lạc!

Gương mặt bé nhỏ của Rob cau lại như thể sắp khóc, bỗng một ý tưởng chợt đến và em nói giọng đầy tin tưởng:

– Mẹ sẽ đến tìm em, luôn luôn là như vậy! Bây giờ em không sợ nữa.

– Bà không biết chúng ta đang ở đâu.

– Bà không biết là em bị nhốt trong tủ đá, nhưng bà đã tìm thấy em. Em biết là mẹ sắp đến. - Rob nói đầy tin tưởng khiến Nan cảm thấy đỡ lo hơn.

– Ước gì chúng ta đã không đi. - Cô bé nói.

– Em cũng vậy. Nhưng không sao, mẹ sẽ vẫn yêu em. - Rob bám vào tấm ván cứu hộ cuối cùng đó đáp.

– Chị đói lắm. Hay là chúng ta ăn dâu đi? - Nan đề nghị.

– Em không thể ăn dâu của em được. Em đã nói sẽ giữ lại tất cả cho mẹ.

– Em sẽ phải ăn chúng nếu không ai đến đây tìm chúng ta. Nếu phải ở đây nhiều ngày, chúng ta sẽ ăn hết dâu ở cánh đồng này và sau đó chúng ta sẽ chết đói. - Nan buồn bã thêm vào.

– Em sẽ ăn rễ cây. Anh Dan đã giải thích cho em là mấy con sóc ăn rễ cây. Và em rất thích đào bới. - Rob đáp, hoàn toàn không thấy hấp dẫn bởi ý tưởng chết đói.

– Phải. Và chúng ta sẽ bắt ếch và nướng chúng. Bố chị có ăn ếch một vài lần và ông bảo, không tồi lắm. - Nan nói thêm.

– Thế chúng ta làm thế nào để nướng mấy con ếch? Chúng ta không có gì để nhóm lửa.

– Chị không biết. Lần sau, chị sẽ mang theo diêm.

– Chúng ta có thể nhóm lửa bằng mấy con đom đóm không? - Rob hỏi khi nhìn mấy con đang bay trong đồng cỏ.

– Chúng ta thử đi!

Chúng trải qua năm phút để bắt mấy con côn trùng đó và cố nhóm lửa với một nhánh cây nhỏ mà không được.

– Mẹ của em sẽ đến. - Rob nói sau một lúc im lặng và chúng nhìn các vì sao, hít thở mùi rơm lắng nghe bản nhạc đêm của mấy con côn trùng.

– Chị tự hỏi không biết Chúa tạo ra ban đêm để làm gì. Ban ngày dễ chịu hơn nhiều. - Nan nói suy tư.

– Để ngủ. - Rob nói, ngáp.

– Vậy thì chúng ta hãy ngủ? - Nan đề nghị.

– Em muốn giường của em cơ. Và em cũng muốn gặp Teddy. - Rob buồn bã thốt lên.

– Chị nghĩ mẹ em sẽ không bao giờ tìm thấy chúng ta đâu. - Nan nói vì em bắt đầu mất hết hi vọng. - Trời tối quá nên bà sẽ không thể nhìn thấy chúng ta.

– Trong tủ đá cũng tối thui và em rất sợ nên không gọi mẹ được. Nhưng mẹ đã tìm thấy em. Và bây giờ mẹ cũng sẽ tìm thấy, cả khi trời rất tối. - Rob lặp lại, với sự tin tưởng, vì chưa bao giờ mẹ không đến khi cậu cần.

– Em nhìn thấy mẹ rồi! Em nhìn thấy mẹ rồi! - Em hét lên.

Em chạy nhanh về phía bóng đen đang chầm chậm đến gần. Bỗng em dừng lại, xoay người, chạy trở lại, la hét:

– Không phải! Đó là một con gấu, một con gấu to màu đen!

Em trốn sau váy của Nan, đến lượt cô bé hoảng sợ. Can đảm của em biến mất trước một con gấu. Em định bỏ chạy thì một tiếng rống biến sự sợ hãi của em thành một trận cười.

– Đó là một con bò cái, bé Rob à! Con bò cái màu đen dễ thương hồi chiều!

Con bò cái có vẻ không thích sự gặp gỡ này lắm, nhưng nó vẫn để cho hai đứa trẻ vuốt ve và nhìn chúng bằng đôi mắt hiền từ. Nan không sợ con vật nào ngoài gấu. Bỗng cô bé nảy ra ý muốn vắt sữa bò.

– Chú Silas đã chỉ cho chị phải làm như thế nào. Dâu rừng và sữa, sẽ rất ngon đây. - Em nói và đổ những thứ trong xô ra mũ để bắt đầu công việc mới.

Nhưng con bò mới được vắt sữa rồi nên không muốn cho bọn trẻ nữa.

– Thôi! Đi đi! Mày chỉ là một con bò già xấu xa! - Nan hét lên thất vọng và con vật đáng thương bước đi với vẻ ngạc nhiên, trách móc. Có được một ngụm cho mỗi đứa và sau đó chúng ta sẽ đi một vòng. Hoặc ta sẽ ngủ nếu như em thích. Những người lạc đường không ngủ, nhưng mà thôi…

Cả hai chỉ đi được một vòng nhỏ vì Rob buồn ngủ quá và luôn ngã khiến Nan bực mình, và hoảng sợ trước trách nhiệm phải gánh vác.

– Nếu em ngã một lần nữa thì chị giận đấy. - Em nói và nhấc cậu bé lên một cách âu yếm.

– Không đâu, em xin chị! Chỉ tại đôi giày của em trượt đấy. - Rob nói và suýt bật khóc. - Nếu em không thấy lạnh - em nói tiếp - thì em có thể ngủ trong khi chờ đợi mẹ đến.

– Em hãy gối đầu lên đùi chị và chị sẽ đắp cho em bằng tạp dề. Chị không sợ màn đêm. - Nan nói và tự thuyết phục là em không sợ bóng tối cũng như các tiếng ồn bất thường bao quanh.

– Chị gọi em dậy bao giờ mẹ đến nhé. - Rob nói.

Sau năm phút thì em đã ngủ say, đầu kê trên gối của Nan.

Cô bé ngồi nhìn quanh với cặp mắt lo lắng được mười lăm phút, bỗng một ánh sáng yếu ớt chiếu trên đỉnh đồi.

– Mình muốn đêm qua đi. Mình thích thấy mặt trời mọc và bao giờ có mặt trời thì ta sẽ tìm thấy đường về dễ dàng hơn.

Nhưng trước khi mặt trăng hiện ra trên ngọn đồi, thì Nan đã ngủ giữa một đám dương xỉ và đang có một giấc mơ đẹp với đom đóm và dâu rừng.

Trong khi hai đứa trẻ ngủ ngon lành, được ru bởi tiếng kêu của dế, thì gia đình lo lắng tột độ. Khi chiếc xe ngựa trở lại lúc năm giờ, tất cả bọn trẻ, trừ Jack, Emil, Nan và Rob, đều có mặt ở rào chắn. Franz đã thay chú Silas đánh xe đi đón. Mấy cậu bé bảo với Franz là mấy đứa kia sẽ đi bộ xuyên rừng về.

– Lẽ ra chúng nên để Rob về bằng xe, em nó sẽ mệt lử vì đi bộ.

– Xuyên qua rừng, đường ngắn hơn, và ai đó sẽ cõng em. - Stuffy nói vì cậu muốn về nhanh để ăn tối.

– Các em có chắc là Nan và Rob đi cùng chúng không?

– Dĩ nhiên. Em đã trông thấy chúng nhảy qua bức tường và nói to là đã gần năm giờ rồi và chúng sẽ về bằng con đường khác. - Tommy giải thích.

– Tốt rồi. Vậy thì các em lên đi!

Và chiếc xe lên đường.

Khi bà Jo được tin những gì xảy ra, liền bảo Franz đi đón mấy đứa nhỏ trên lưng Toby. Bữa ăn tối đã xong và cả nhà ở ngoài sảnh thì Franz về tới vẻ mặt lo lắng, người đầy bụi.

– Chúng đã về chưa? - Em hỏi to khi đến giữa lối vào nhà.

– Chưa! - Bà Jo nói, giọng đầy lo lắng khiến mấy cậu kia chạy ngay đến chỗ Franz.

– Con không tìm thấy chúng!

Cậu vừa mới nói câu đó thì một tiếng “Xin chào!” làm mọi người giật mình: Jack và Emil đã về.

– Nan và Rob đâu? - Bà Jo hét lên và lắc mạnh Emil khiến cậu tưởng là bà đã phát điên.

– Con không biết. Chúng nó đã về với mấy cậu kia, không phải à?

– Không. George và Tommy nói là chúng đã về cùng các con.

– Chúng không về cùng bọn con. Bọn con không thấy chúng. Bọn con đã tắm trong ao và đi xuyên qua rừng. - Jack nói bối rối.

– Hãy gọi ông Bhaer. Lấy mấy cây đèn bão lại đây và nói với chú Silas là ta muốn gặp ông ấy.

Tất cả đều hiểu là bà định làm gì và vâng lời ngay lập tức. Sau mười phút ông Bhaer và chú Silas đã đi về phía khu rừng. Franz đi ra đường cái và hướng về phía đồng cỏ lớn. Về phần mình, bà Jo lấy một ít thức ăn trên bàn, một chai rượu trắng nhỏ trong tủ đựng thuốc, một cây đèn bão và yêu cầu Jack, Emil đi cùng bà. Bà ra đi với Toby mà không có khăn choàng cũng như mũ. Các cậu bé chạy theo sau bà, nhưng bà không để ý vì quá lo lắng. Ánh sáng ngọn đèn cho thấy gương mặt của Dan:

– Con đấy à! Ta đã bảo Jack đi cùng kia mà, chứ không bảo con!

– Con không muốn chúng đi. Chúng chưa ăn tối. Và con muốn đi cùng bà. - Em vừa mỉm cười nói vừa cầm lấy cây đèn.

Bà Bhaer cảm thấy mặc dù cậu bé còn trẻ, nhưng bà có thể tin tưởng ở cậu. Bà xuống lừa và bảo Dan leo lên, mặc dù em phản đối.

Thỉnh thoảng họ dừng lại để gọi, chờ đợi, nín thở, không một câu trả lời. Khi cả hai đến đồng cỏ lớn, nhiều ngọn đèn khác lập lòe như ma trơi. Người ta nghe thấy tiếng ông Bhaer đang gọi, chú Silas huýt sáo ra hiệu; Dan ngồi trên lưng Toby, đi khắp đồng cỏ.

Cuối cùng bà Jo nói giọng run run:

– Tiếng ồn có thể làm cho chúng sợ. Hãy để ta gọi chúng. Rob sẽ nhận ra tiếng của ta.

Chỉ có tiếng dội đáp lại. Trời tối thêm và chỉ có tia sáng yếu ớt của mặt trăng xuyên qua đêm tối. Ở phía xa người ta nghe thấy tiếng sấm báo hiệu một cơn giông sắp đến.

– Ôi, Rob bé nhỏ của ta! - Bà Jo đáng thương nói khẽ, đi lang thang như một bóng ma. - Ta biết nói gì với bố của Nan đây, nếu như có chuyện gì xảy ra với nó? Làm sao ta có thể để cho đứa con thân yêu của ta đi xa như thế?

Khi bà hỏi mấy người kia và họ trả lời là không thấy gì cả thì bà vặn tay đầy tuyệt vọng. Trông thấy bà như vậy, Dan xuống lừa, buộc dây cương vào hàng rào và nói giọng quả quyết:

– Có lẽ chúng đã đi về hướng nguồn nước. Con đi xem đây.

Cậu biến mất thật nhanh khiến bà Jo rất khó khăn mới theo kịp cậu. Khi đến nguồn nước, bà hạ ngọn đèn xuống và vui mừng phát hiện ra dấu vết những bước chân bé nhỏ trên nền đất ướt. Bà quỳ gối để xem xét, rồi bà đứng lên và nói quả quyết:

– Đây là vết đôi giày nhỏ của Rob. Chúng ta hãy đi về phía đó!

Một bản năng không thể giải thích dẫn dắt bà mẹ đang lo lắng. Một vật sáng sáng khiến Dan chú ý. Đó là nắp xô mà Rob đã đánh rơi. Xa hơn một chút họ tìm thấy mũ của Nan và rất nhanh họ đến chỗ hai đứa trẻ đang ngủ say. Bà Jo nhìn thấy gương mặt bé nhỏ, môi đầy vết dâu rừng, hé mở, mái tóc vàng ướt đẫm mồ hôi, hai bàn tay bé nhỏ vẫn ôm chặt cái xô còn đầy… Khi trông thấy những gì cậu bé hái được và giữ gìn cho bà mặc dù lo lắng, bà cảm động bế con lên và bắt đầu khóc. Bé thức dậy, ngạc nhiên. Khi bình tĩnh lại bé ôm chặt lấy mẹ và nói trong tiếng cười đắc thắng:

– Con biết là mẹ sẽ đến. Ôi, mẹ của con, con đã thật muốn có mẹ bên cạnh!

Một lúc lâu cả hai ôm hôn nhau, không còn biết có ai nữa. Bất kể những gì đã xảy ra, các bà mẹ quên tất cả và tha thứ khi họ ôm con vào lòng.

Trong khi đó, Dan chăm lo cho Nan với một sự tận tình như với Teddy. Cậu dỗ dành, lau nước mắt cho em. Thật tốt biết bao khi nhìn thấy một gương mặt bạn bè và ngả vào đôi tay mạnh mẽ đang dìu ta đi sau khi đã trải qua những giờ phút lo sợ khủng khiếp.

– Tội nghiệp cô bé, đừng khóc! Mọi thứ đều ổn rồi, không ai mắng con đâu. - Bà Jo nói, ôm lấy Nan.

– Đó là lỗi của con, nhưng con thật hối hận. Con đã cố chăm lo cho em, con đã đắp cho em, con đã để cho em ngủ và con không ăn dâu của em, mặc dù con rất đói. Con sẽ không bao giờ tái phạm nữa, không bao giờ, con xin hứa! - Nan khóc thật to, đầy hối hận và biết ơn.

– Chúng ta hãy gọi mấy người kia và trở về nhà! - Bà Jo nói.

Dan nghiêng người qua bức tường, vui mừng hét lên:

– Tìm thấy rồi!

Và tiếng em lan đi khắp đồng cỏ. Các ngọn đèn tụ lại quanh nhóm người nhỏ, giữa đám dương xỉ. Bao nhiêu là nụ hôn, những cái ôm và nước mắt!

Họ đi về nhà. Franz đi trước để báo tin vui. Dan và Toby dẫn đầu; rồi đến Nan trong đôi tay của chú Silas và chú thấy đây là một món hành lí thật giá trị. Ông Bhaer nhất định đòi phải chính ông bế cậu bé Rob, người đang chuyện trò vui vẻ và cảm thấy mình là anh hùng của đêm ấy. Còn mẹ của em thì không chán khi nghe em lặp lại câu: Con biết là mẹ sẽ đến mà! Bà ăn mấy quả dâu mà em đút, vì em đã hái chúng cho bà mà.

Trăng lên cao đúng lúc họ về đến con đường lớn dẫn vào nhà. Tất cả các cậu bé ra đón họ và mấy con cừu đi lạc đã được đưa về chuồng. Tất cả chạy vào nhà ăn, vì hai đứa bé được thoát nạn đòi ăn. Người ta cho chúng ăn bánh mì và sữa. Chẳng mấy chốc đầu óc Nan tỉnh táo lại. Và em kể lại cuộc phiêu lưu của hai đứa. Rob, bỗng dưng ngừng ăn, đặt thìa xuống và thét lên tuyệt vọng.

– Vì sao con khóc, cưng của mẹ? - Mẹ em hỏi và bà không rời mắt khỏi em.

– Con khóc vì con đi lạc. - Rob rống lên, cố nhỏ một giọt nước mắt không chịu chảy ra.

– Nhưng chúng ta đã tìm thấy con rồi! Nan nói ngoài đồng cỏ con đã không khóc, mẹ thật hãnh diện vì con đã can đảm.

– Con sợ quá nên không có thời gian để khóc. Nhưng bây giờ con muốn khóc, vì con rất ghét bị đi lạc!

Rob giải thích, miệng đầy thức ăn và em rất buồn ngủ.

Mấy cậu bé bật cười lây sang cả Rob, sau khi ngạc nhiên nhìn mọi người, em cũng bắt đầu cười và dùng thìa gõ mạnh lên bàn một cách vui vẻ, như thể em thích trò đùa đó.

– Mười giờ rồi! Tất cả lên giường! - Ông Bhaer nói.

– Và chúng ta hãy cảm ơn Chúa là đêm nay tất cả các giường đều có người ngủ! - Bà Bhaer nói thêm, nhìn Nan và Rob.

– Tội nghiệp bác Jo, bác ấy mệt quá nên cũng rất muốn được bế. - Franz nói và choàng tay qua vai bà.

– Chúng ta hãy làm một chiếc ghế cho bà đi. - Tommy đề nghị.

– Không đâu, cảm ơn các con. Nhưng ta rất muốn có một đôi vai để tựa vào.

– Con! Con!

Mấy cậu bé chen nhau quanh bà Bhaer vì gương mặt tái nhợt của bà khiến chúng cảm động. Vì thấy lũ trẻ xem việc này là một vinh dự, bà Jo chọn cậu bé xứng đáng nhất. Không có ai phản đối cả khi bà vòng tay qua đôi vai rắn chắc của Dan.

– Chính cậu bé đã tìm thấy bọn trẻ, vì vậy ta nghĩ cậu cũng có thể giúp ta.

Thế là Dan đã được trả ơn xứng đáng cho sự tận tình của cậu, không những vì cậu được chọn, mà còn vì bà Jo đã nói, từ tận đáy lòng, khi cậu tạm biệt bà nơi ngưỡng cửa:

– Chúc ngủ ngon con trai. Cầu Chúa ban phước lành cho con!

– Ồ! Con mong được như thế biết bao. - Dan đáp và nhờ cơn nguy hiểm hai người đã xích lại gần nhau. Cậu cảm thấy gần gũi bà hơn bao giờ hết.

– Con sẽ là cậu con trai cả của ta. - Bà kết luận và đánh dấu lời hứa đó bằng một chiếc hôn khiến Dan thật sự xúc động.

Ngày hôm sau bé Rob hoàn toàn bình phục. Nhưng Nan bị đau đầu; thế là em nằm trên chiếc ghế dài của bà Bhaer, đắp một cái khăn mát trên trán. Những hối hận của em đã bay mất, và em thấy thật là hay khi ta đi lạc. Bà Jo không cho thế là đúng vì vậy bà bình tĩnh nói chuyện với cô bé để cô hiểu cách sử dụng đúng đắn sự tự do.

– Tất cả trẻ con đều bỏ trốn. - Nan bào chữa một cách hoàn toàn tự nhiên như là bệnh ban đỏ hoặc ho gà vậy.

– Không phải đứa trẻ nào cũng bỏ trốn. Nhiều đứa trong số bỏ trốn đó không bao giờ được tìm thấy. - Bà Jo đáp.

– Thế ngày trước bà đã không bỏ trốn chứ? - Nan hỏi vì cặp mắt sắc của em đã nhận ra một vài điểm tương hợp giữa tính tình của em và tính tình người phụ nữ nghiêm trang đang giảng giải cho em.

Bà Jo hiểu ngay em định nói gì, buồn bã lắc đầu:

– Ta đã làm nhiều lần. Thật là làm khổ bà mẹ đáng thương của ta! Ta đã chơi cho bà những cú thật sốc. Nhưng sau cùng bà đã trị được ta.

– Bà đã làm thế nào? - Nan hỏi, rõ ràng em rất quan tâm.

– Một hôm, ta có đôi giày mới và muốn khoe nó. Mọi người bảo ta không được rời khỏi khu vườn, nhưng ta đã bỏ trốn và đi dạo chơi suốt cả ngày. Đó là vùng ngoại ô, và không biết ta đã làm thế nào để tồn tại! Nhưng ta đã trải qua một khoảng thời gian thật hay! Ta đã chạy chơi trong công viên với mấy con chó, ta đã thả thuyền trên một bể nước với mấy cậu con trai, ta đã ăn trưa với khoai tây và cá cùng một cô bé ăn xin người Ái Nhĩ Lan. Và sau cùng mọi người đã tìm thấy ta đang ngủ say trước cửa một ngôi nhà, trong tay ôm một con chó. Lúc bấy giờ trời đã khuya lắm rồi, ta bẩn thỉu không thua gì một chú lợn con và đôi giày mới của ta đã bị hỏng!

– Ôi thật là thích thú! - Nan thốt lên, sẵn sàng làm giống như thế.

– Thật sự không vui thích chút nào vào ngày hôm sau.

Bà Jo cố gắng che giấu cảm xúc vì những kỉ niệm đó khiến bà vui thích biết bao.

– Thế mẹ bà có đánh bà không? - Nan tò mò hỏi.

– Bà chỉ đánh ta một lần duy nhất, và sau đó bà đã xin lỗi ta vì chuyện đó khiến ta thật sự bị sốc!

– Vì sao mẹ bà lại xin lỗi? Bố con không bao giờ làm thế.

– Vì khi bà đánh ta, ta đã xoay người lại nói với bà: “Mẹ điên rồi, và người ta cũng phải đánh mẹ như con vậy.” Bà đã nhìn ta một lúc và cơn giận của bà nguôi đi. Thế là bà nói với ta như thể bà xấu hổ vì hành động của mình: “Con có lí, Jo, mẹ đang nổi giận. Và mẹ đã làm một tấm gương xấu cho con. Hãy tha lỗi cho mẹ, con yêu, và chúng ta hãy cố tìm ra một phương pháp khác để giúp đỡ lẫn nhau.” Ta không bao giờ quên và lời nói này có ích cho ta còn hơn nhiều roi vọt!

Nan suy tư một lúc; bà Jo không nói nữa để cho những điều đó có thời gian thấm vào bộ óc nhỏ bé, rất giỏi đọc suy nghĩ của bà.

– Cháu thấy làm như vậy thật là hay. - Nan nói và gương mặt em trông ít tinh nghịch hơn thường ngày. - Thế mẹ bà đã làm gì khi bà bỏ trốn?

– Bà đã cột ta vào giường bằng một sợi dây to để ta không thể ra khỏi phòng và ta buộc phải ở đấy suốt ngày với đôi giày bị mòn treo trước mặt để nhắc nhở về tội của mình.

– Con nghĩ làm như thế không thể trị được ai cả. - Nan thốt lên vì em thích sự tự do hơn.

– Cách đó đã trị được ta và ta sẽ thử với cháu. - Bà Jo nói và lấy ra một cuộn dây từ ngăn kéo bàn khâu.

Nan không tìm được lí lẽ thuyết phục. Em nhìn bà Jo buộc một đầu sợi dây quanh bụng em và đầu kia vào tay vịn chiếc ghế dài với vẻ mặt thua cuộc.

– Ta không thích chút nào khi phải cột con như một chú cún con xấu xa, nhưng nếu con không tiến bộ thì ta phải đối xử với con như vậy.

– Con cóc cần có bị cột hay không; dù sao thì con vẫn thích chơi trò cún con này.

Nan làm bộ bất cần bắt đầu sủa như chó con và bò lê dưới sàn. Bà Jo không nói gì. Bà để cho cô bé một hai quyển sách và đồ khâu rồi bỏ cô ở lại một mình với những suy nghĩ buồn bã. Thật không thích thú chút nào và sau một lúc, cô bé tháo dây ra. Được giải phóng, Nan đi về phía cửa khi nghe tiếng bà Jo ở trong sảnh:

– Không, em nghĩ bây giờ nó sẽ không bỏ trốn nữa đâu. Đó là một cô bé biết suy nghĩ và nó biết em làm như thế chỉ để giúp nó thôi.

Khi nghe thấy điều đó, Nan liền quay lại, buộc sợi dây như cũ và làm ra vẻ đang khâu. Rob đi vào thăm em và cậu bé khá thích thú hình phạt mới nên đã đi tìm một sợi dây nhảy rồi tự buộc mình vào tay vịn của ghế dài.

– Con cũng đã đi lạc và con cũng phải bị trói giống như chị Nan. - Em giải thích với mẹ khi bà trông thấy.

– Ta nghĩ con cũng xứng đáng nhận một hình phạt nhỏ, vì con biết rõ là không nên tách khỏi tập thể.

– Chính chị Nan đã đưa con đi. - Rob phân bua vì em muốn nhận hình phạt mà không bị mắng.

– Con không cần phải đi. Con đã có ý thức mặc dù còn bé, và con nên học cách sử dụng nó.

– Nhưng ý thức không bảo gì với con cả khi chị Nan đề nghị nhảy qua bờ tường. - Rob đáp.

– Thế con có chịu lắng nghe nó không?

– Thưa không.

– Vậy thì con không thể nói như thế được.

– Con nghĩ ý thức của con thật bé nhỏ nên nó đã không bảo đủ to để con có thể nghe thấy. - Rob nói thêm vào sau khi đã suy nghĩ về vấn đề một lúc.

– Chúng ta cần phải dạy dỗ nó. Thật là buồn khi ta có một ý thức đang ngủ. Con có thể ở đây cho đến giờ ăn tối và nói chuyện với Nan về tất cả chuyện này. Mẹ tin tưởng ở hai con, mẹ biết hai con sẽ không tự tháo dây trước khi ta cho phép.

– Bọn con sẽ không làm thế đâu. - Cả hai nói, cảm thấy có thêm can đảm khi chia sẻ hình phạt.

Cả hai thật ngoan trong một tiếng đồng hồ, rồi chúng bắt đầu chán khi bị nhốt trong phòng.

Chưa bao giờ sảnh lại có vẻ hấp dẫn như thế, cả phòng ngủ bé nhỏ cũng trở nên đáng chú ý: cả hai rất muốn làm cho mình một cái lều với mấy màn cửa. Cửa sổ mở toang khiến chúng muốn phát điên lên và thế giới bên ngoài đẹp quá khiến chúng tự hỏi vì sao đôi khi chúng lại thấy nó thật chán. Nan thèm được chạy quanh bãi cỏ và Rob nhớ ra em chưa cho chó của mình ăn sáng. Chúng nhìn đồng hồ. Nan giải nhanh chóng những bài toán về phút và giây, Rob tranh thủ học xem giờ chăm chú đến nỗi em không bao giờ quên nữa. Thật là phát rồ khi ngửi thấy mùi thơm của bữa ăn trưa, với món ngô nghiền và bánh táo dâu rừng, nhưng không dành cho cả hai. Khi Mary Ann bắt đầu dọn bàn, cả hai đu người trên dây để cố nhìn xem cô ấy bày thứ gì lên bàn. Nan đề nghị giúp cô trải giường lại cho ngay ngắn nếu như cô cho nhiều kem trên bánh táo của em.

– Hãy tháo con ra đi mẹ, lần sau ý thức của con sẽ chích con như một mũi kim, con tin chắc như vậy. - Rob nói với bà Bhaer khi bà đến xem các tù nhân tí hon.

– Để xem. - Bà đáp và giải thoát cho em. Em hổn hển chạy ngay ra sảnh, rồi vào phòng ăn và trở lại đứng trước mặt Nan, mặt sáng rỡ vì thoả mãn.

– Con mang bữa ăn trưa cho chị, con được phép chứ? - Em hỏi.

– Đúng là con trai dễ thương của mẹ! Con được phép, hãy kéo chiếc bàn lại và mang một cái ghế đến đây.

Bà Jo mau chóng rút lui để làm dịu đi sự nóng ruột của các cậu kia vì chúng luôn đói ngấu vào lúc trưa. Nan ăn trưa một mình, và trải qua một buổi chiều thật dài với sợi dây buộc vào chiếc ghế. Bà Bhaer nối sợi dây dài ra để em có thể nhìn qua của sổ; em nhìn thấy mấy cậu con trai tự do chơi trong một ngày hè trời đẹp và Daisy đang tổ chức bữa ăn ngoài trời cho các búp bê của em trên bãi cỏ. Tommy thì thực hiện những cú nhảy đẹp và nguy hiểm nhất của cậu để làm vui lòng em; Demi ngồi trên bậc thềm đọc lớn tiếng, giúp Nan giải trí được một lúc, còn Dan thì mang đến cho em một con ếch nhỏ, dấu hiệu của sự cảm thông. Nhưng không gì có thể bù đắp lại được sự mất tự do và mấy tiếng đồng hồ bị nhốt đã cho Nan thấy tự do thật quý giá. Nhiều suy nghĩ đi qua cái đầu bé nhỏ trong tiếng đồng hồ cuối cùng của sự cô đơn, mấy đứa trẻ đã ra bờ suối để xem Emil thử chiếc thuyền mới của cậu, mà chúng đã đặt tên là Josephine để làm vinh dự cho bà Bhaer. Nan lẽ ra là người đỡ đầu và đã dự kiến là chính em sẽ làm vỡ một chai rượu bé trên mạn thuyền, và Daisy lại phải thay em và sẽ không làm được tốt như em. Mắt em ngấn lệ khi nhớ lại mọi thứ đều do lỗi tại em. Thế là em nói to với một con ong lớn đang hút mật trên nhuỵ vàng của hoa hồng, ngay dưới cửa sổ.

– Nếu như cậu đã bỏ trốn thì tốt nhất là nên về mau đi và bảo với mẹ là cậu lấy làm tiếc và sẽ không bao giờ tái phạm nữa.

– Ta thật vui khi nghe thấy lời khuyên tốt như vậy vì ta nghĩ là ong sẽ nghe theo. - Bà Bhaer nói và bước vào, trong khi con ong vỗ cánh mang đầy những phấn hoa bay đi.

Nan chạy đến thu gọn mình trên gối bà Jo.

– Theo con thì mẹ của ta đã đúng chứ?

– Vâng, thưa bà. - Nan đáp, trở nên dịu dàng hơn sau một ngày dài sống trong yên tĩnh.

– Ta hi vọng không phải phạt con một lần nữa.

– Con cũng hi vọng thế.

Nan ngước nhìn bà Jo với một gương mặt dễ thương khiến bà không nói thêm gì nữa, vì bà cảm thấy sự suy nghĩ đã mang lại kết quả và ta không nên làm hỏng mọi việc khi giảng đạo đức quá nhiều.

Rob xuất hiện lúc đó, cẩn thận mang tới một bánh táo do bác Asia làm.

– Bánh được làm với dâu rừng của em và em sẽ chia cho chị một nửa vào bữa tối. - Em hãnh diện tuyên bố.

– Tại sao em lại làm như thế trong khi chị thật xấu xa? - Nan hỏi dịu dàng.

– Vì hai chúng ta đã cùng đi lạc. Nhưng bây giờ chị sẽ không xấu xa nữa, có phải không?

– Không bao giờ nữa. - Nan nói giọng quả quyết.

– Tốt rồi! Giờ thì chúng ta đến nhờ cô Mary Ann cắt bánh ra để ăn. Gần đến giờ ăn lót dạ buổi chiều rồi.

Rob biến mất với chiếc bánh ngon lành. Nan định đi theo em, nhưng em dừng ngay lại:

– Con quên, con không thể đi.

– Hãy thử xem! - Bà Bhaer nói vì bà đã tháo dây từ lúc nãy.

Khi thấy mình đã được tự do, Nan hôn bà Jo thật thắm thiết và chạy đi như một con chim ruồi. Nối gót chị, Rob cũng háo hức chạy, để lại phía sau một tia nước dâu.