ó một hiệu sách mới vừa mới mở ở ngay cạnh trường, chỗ trước kia là một hiệu giặt, và khi tan học, cùng với bọn bạn, chúng tôi bèn đi xem. Cửa kính cúa hiệu sách hay phết, có hàng đống tạp chí, báo, sách, bút, và chúng tôi bước vào bên trong và ông chủ hiệu, khi nhìn thấy chúng tôi, ông ấy đã nở một nụ cười to tướng và ông ấy nói:

- Đây! Đây! Các khách hàng đây! Các cháu ở trường bên cạnh phải không? Bác chắc chắn là chúng ta sẽ thành bạn bè thôi. Bác tên là Escarbille.

- Còn cháu, Nicolas, tôi nói.

- Còn cháu, Rufus, thằng Rufus nói.

- Còn cháu, Geoffroy, thằng Geoffroy nói.

- Ông có tạp chí Những vấn đề kinh tế xã hộí của thế giới phương Tây không? một ông vừa bước vào đã hỏi luôn.

- Còn cháu, Maixent, thằng Maixent nói.

- Có, à... rất tốt, cậu bé ạ, ông Escarbille nói. Tôi sẽ phục vụ ông ngay đây, thưa ông; và ông ấy bắt đầu tìm trong đống tạp chí, và thằng Alceste hỏi ông ấy:

- Vở kia bác bán bao nhiêu ạ?

- Hừm... Gì kia? ông Escarbille hỏì. À! vở kia ấy à? Năm mươi franc, cậu bé ạ.

- Ở trường, người ta bán cho bọn cháu có ba mươi franc thôi, thằng Alceste nói.

Ông Escarbille ngừng tìm tạp chí cho ông kia, ông ấy quay lại và ông ấy nói:

- Cái gì, ba mươi franc? Vở ô li 100 trang?

- À! không, thằng Alceste nói; vở ở trưòng chỉ có 50 trang. Cháu xem quyển vở kia được không ạ?

- Được, ông Escarbille nói, nhưng cháu hãy lau tay đi; tay cháu dính đẩy bơ bánh mì phết.

- Thế nào, ông có hay là không có tạp chí Những vấn đề kinh tế xã hội của thế giới phương Tây vậy? ông kia hỏi.

- Có chứ, thưa ông, có chứ, tôi tìm nó ngay bây giờ đây. ông Escarbille nói. Tôi vừa mới chuyển đến và tôi vẫn chưa sắp xếp được các thứ đâu vào đấy... Cháu làm cái gì đấy hử?

Và Alceste, cái thằng đã đi ra sau quầy hàng, nói với ông ấy:

-Vì bác bận nên cháu tự đi lấy quyển vở mà bác bảo có 10 trang vậy.

– Không được! Đừug động vào đó! Cháu làm đố hết cả đâý! ông Escarbille nói. Bác đã phải mất cả đêm đế sắp xếp... Đây, vớ đây, cầm lâý này, và đừng vãi vụn bánh sừng bò của cháu ra nhé!

Thế rồi ông Escarbille cầm lâý một quyển tạp chí và ông âý nói:

- A! tờ Những vấn đề kinh tế xã hội của thế giới phương Tây đây rồi. Nhưng vì cái ông muốn mua tạp chí đã bỏ đi, ông Escarbille thở một cái rõ dài và ông ấy để lại quyển tạp chí vào chỗ cũ.

- Ô! thằng Rufus vừa nói vừa chí vào một quyển tạp chí, đây là quyển tạp chí mà mẹ cháu tuần nào cũng đọc.

- Tuyệt! ông Escarbille nói; vậy thì từ giờ, mẹ cháu có thế mua tạp chí cho mình ở đây rồi.

không, thằng Rufus nói. Mẹ cháu chẳng bao giờ mua tạp chí cả. Đâý là cô Boitafleur ở cạnh nhà cháu đưa cho mẹ cháu sau khi cô âý đã đọc xong. Và cô Boitafleur cũng không mua tạp chí đâu;tuần nào cô âý cũng nhận tạp chí từ bưu điện.

Ông Escarbille nhìn thằng Rufus mà không nói gì, và thằng Geoffroy kéo tay tôi và nó báo tôi: ”Đến đây mà xem.Và tôi đến xem, và sát bên tường có hàng đống, hàng đống truyện tranh. Kỉnh khủng!

Chúng tôi bắt đầu xem bìa các truyện tranh, và rồi chúng tôi lật bìa ra để xem bên trong, nhưng chúng tôi không mở được mâý, bởi vì có những cái kẹp kẹp chặt các quyển truyện tranh lại với nhau. Chúng tôi không dám gỡ kẹp ra, vì việc đó có thế khiến ông Escarbille phật ý, và chúng tôi thì không muốn làm phiền ông âý.

- Này, thằng Geoffroy nói với tôi, cuốn kia kìa, tao có đấy. Đấy là một câu chuyện có các phi công, dỉn. Có một anh, râ't dũng cảm, nhưng lần nào cũng có một bọn muốn làm các thứ với cái máy bay của anh ta đế cho nó rơi; nhưng khi cái máy bay rơi, thì không phải là anh phi công ở bên trong, mà là một người bạn. Thế là tất cả bạn bè anh ta đều tin rằng chính là anh phi công đã làm rơi máy bay để hại người bạn, nhưng không phải thế và anh phi công sau đó đã phát hiện ra bọn xấu thật. Mày chưa đọc à?

- Chưa, tôi nói. Tao âý à, tao đọc câu chuyện có chàng cao bồi và cả một cái mó bị bỏ hoang, mày biết chưa? Khi anh ta đến, có một bọn đeo mặt nạ bắt đầu bắn vào anh ta. Pằng! pằng! pằng! pằng! Có chuyện gì vậy? ông Escarbille, đang bận nói với thằng Clotaire đừng nghịch cái thứ quay mà người ta bày sách lên đế cho mọi người chọn rồi mua, đã kêu lên.

- Cháu giái thích cho nó một câu chuyện mà cháu đã đọc, tôi nói với ông Escarbille.

- Bác không có quyển truyện đó ạ? thằng Geoffroy hỏi.

- Chuyện nào? ông Escarbille hỏi, đoạn lấy ngón tay chải tóc.

- Có môth thằng cao bồi, tôi nói, đi đến một cái mỏ bỏ hoang. Và ở trong mỏ, có một bọn chờ anh ta.

- Tao đọc rồi! thằng Eudes kêu lên. Và bọn đó bắt đầu bắn: Pằng! pằng! pằng!...

-... Pằng! Thế còn cảnh sát trưởng thì nói: "xin chào kẻ lạ mặt", tôi nói: "ở đây chúng tôi không ưa những kẻ tò mò..."

- Đúng vậy, thằng Eudes nói, thế là chang cao bồi rút ngay súng lục ra, và pằng! pằng! pằng!

- Thôi đủ rồi! ông Escarbille nói.

- Tao âý à, tao thích câu chuyện phi công của tao hơn, thằng Geoffroy nói. Dỉn! Dẻn!

- Mày làm tao phát phì cười với chuyện phi công của mày, tôi nói. So với chuyện cao bồi của tao, chuyện phi công của mày đần độn khó tả!

- Thật thế há? thằng Geoffroy nói, còn cái chuyện cao bồi của mày thì không gì có thể đần độn hơn, thế đâý!

Mày muốn một quá đấm vào mũi không hả? thằng Eudes hỏi.

- Thôi nào các cháu!... ông Escarbille kêu lên.

Thế rồi chúng tôi nghe thấy một tiếng động kinh khủng, và cả cái thứ quay quay cùng sách vở đổ chổng kềnh xuống đất.

- Cháu gần như không động đến nó! thằng Clotaire nói, mặt mũi đỏ dừ khắp cả. Ông Escarbille có vẻ không hài lòng tí nào và ông âý nói:

- Thôi, đủ rồi đấỹ! Đừng có động vào cái gì sất! Các cháu có muốn mua cái gì không hả, có hay không?

- 99... 100! thằng Alceste nói. Đúng là vở của bác có 100 trang thật, không phải là chuyện bốc phét. Cực kỳ thật đấy; cháu sẽ mua một cuốn.

Ông Escarbille lấy cuốn vở từ trong tay Alceste, cũng chẳng khó lắm bởi vì tay Alceste luôn trơn tuột, ông ấy nhìn quyển vở và ông ấy nỏi:

- Nhóc con vô phúc! Tay cháu đã dây bẩn ra tất cá các trang rồi! Mặc kệ cháu vậy! Tất cả là đi năm mươi franc.

- Vâng, thằng Alceste nói. Nhưng cháu làm gì có xu nào. Đế đến bữa trưa nay ở nhà, cháu sẽ hỏi bố cháu xem bố cháu có bằng lòng cho cháu không. Nhưng mà chẳng chắc mâý đâu, bởi vì hôm qua cháu đã giở trò nghịch, và bố cháu bảo hôm nay sẽ phạt. Và bởi vì đã muộn, tất cả chúng tôi vừa ra khỏi cửa hàng vừa nói ”Tạm biệt ông Escarbille!” Ông Escarbille không hề trả lời chúng tôi; ông âý còn đang bận nhìn cái quyển vở mà thằng Alceste có thể sẽ mua.

Còn tôi, tôi ưng ý với cái hiệu sách mới, và tôi biết rằng từ nay chúng tôi sẽ luôn luôn được chào đón hết sảy. Bởi vì, như mẹ đã nói rồi: ”Lúc nào thì cũng phải làm bạn với các chủ hiệu; bởi vì sau đó họ sẽ nhớ đến mình và phục vụ mình tử tế."