ai người Kzamms lừng lững tiến tới, mặc dầu bước đi có chậm lại. Tên khỏe hơn vung ngọn lao cuối cùng và phóng ra suýt trúng Naoh. Anh đưa sống rìu gạt, chiếc vũ khí nhọn rơi vào trong đống lửa. Ngay lúc đó, cả ba ngọn chùy vung lên.

Ngọn chùy của Naoh gặp cùng một lúc hai chiếc kia và sự va chạm đã chặn đà của các đối thủ. Một tên Kzamms, yếu hơn, đã ngã gục. Nhưng chính Naoh cũng bị thương: một cái mẩu chùy rạch vào vai trái, rất may là anh đã thoát được một đòn nhằm chính giữa sọ. Anh thở phì phò, nhảy lùi để lấy lại thế đứng vững chắc rồi giơ cao vũ khí, anh đợi.

Mặc dầu chỉ còn có một đối thủ, đây mới lại là lúc quyết liệt nhất. Bởi vì cánh tay trái của anh khó khăn lắm mới cử động theo ý anh được, trong khi tên Kzamms đứng thẳng người, vũ khí trong cả hai tay còn nguyên lành - gấp đôi Naoh - tột mực sung sức. Đó là một chiến sĩ vóc dạc to cao, thân hình đầy đặn, những vòng sườn giống sườn con bò tót hơn là sườn con người, đôi cánh tay vươn dài ra đến hơn một phần ba so với cánh tay Naoh. Cặp chân khum khum, có phần quá ngắn để chạy nhanh, lúc này lại tạo được thế thăng bằng vững mạnh.

Trước khi hạ đòn quyết định, hắn lấm lét xem xét anh chàng Oulhamr cao lớn. Tính toán rằng lợi thế của hắn sẽ chắc chắn hơn nếu đánh được bằng cả hai tay, hắn bèn chỉ giữ lại cây chùy. Thế rồi, hắn tấn công.

Hai vũ khí, nặng xấp xỉ nhau, đẽo gọt từ gỗ sồi cứng, choang vào nhau. Đòn của tên Kzamms giội xuống mạnh hơn đòn của Naoh: anh này không thể dùng cả sức tay trái! Nhưng con trai Báo đốm đã phá thế đánh bằng một động tác tạt ngang. Tên Kzamms giáng tiếp một đòn nữa; hắn choảng hụt: Naoh đã kịp tránh trước rồi. Bây giờ đến lượt anh tấn công tới đòn thứ ba, ngọn chùy của anh giáng tới như một tảng đá. Đòn giáng có thể bửa đôi sọ đối thủ nếu hai cánh tay dài cơ bắp cuồn cuộn không kịp thời giơ lên; những mấu gỗ sồi lại đập vào nhau và tên Kzamms phải bước lùi. Hắn đánh trả một đòn rung trời chuyển đất, suýt nữa đánh bật cây chùy khỏi tay Naoh, và trước khi anh này kịp đứng vững, đôi tay tên Kzamms đã lại vung lên rồi đập mạnh xuống. Người chiến sĩ Oulhamr chỉ kịp đỡ cho nhẹ bớt đi chứ không chặn nổi ngọn đòn bị trúng đầu, anh khuỵu xuống, thấy quay cuồng cả trời đất, cả cây cối và Lửa. Trong cái giây phút một sống mười chết đó, bản năng không lìa bỏ anh: một sức sống mãnh liệt tột cùng vùng lên từ đáy sâu con người và trước khi đối thủ kịp định thần, anh tung chùy quật tạt ngang. Tên Kzamms đổ nhào xuống, không kịp kêu một tiếng.

Thế là, niềm vui sướng của Naoh rộn lên như một khe suối; anh ngắm nhìn, với một tiếng cười rộn rã, cái đống lửa cùng những ngọn lửa đang bập bùng. Dưới những ngôi sao xa thẳm, trong tiếng ào ào dòng Sông Lớn, giữa giọng thì thầm nhè nhẹ của gió nồm, chen vào thỉnh thoảng có tiếng sủa của bầy chó rừng và tiếng gầm của một con sư tử lạc lõng ở bên bờ kia, anh phải khó khăn mới thấy được hết chiến thắng của mình.

Và anh hô to, giọng hổn hển:

- Naoh là chủ của Lửa!

Lửa dường như đối với anh là cuộc sống. Chúa tể trên mặt đất. Anh đi thong thả quanh con vật đỏ rực, anh vươn bàn tay về phía nó, anh chìa ngực đón lấy cái làn vuốt ve đã vắng hẳn từ lâu lắm. Rồi anh lại thì thầm, bừng bừng phấn khởi và khoái cảm:

- Naoh là chủ của Lửa!

Thế rồi, cơn sôi nổi của niềm hạnh phúc cũng nguôi dần. Anh bắt đầu lo đụng đầu bọn Kzamms trở về. Phải đem Lửa đi ngay. Cởi những mảnh đá mỏng dẹt mang theo từ khi rời Đầm lầy lớn ra đi, anh tìm cách bó chúng lại với nhau bằng những cành nhỏ, vỏ cây và thân sậy. Thế rồi trong khi sục sạo quanh chỗ trú quân, anh lại có được một niềm vui mới: ở một gò đất, anh chợt nhìn thấy cái chuồng trong đó Lửa được những kẻ Ăn thịt người nuôi dưỡng.

Đó là thứ tổ bằng vỏ cây, bên trong lót những mảnh đá dẹt phẳng, sắp đặt theo một nghệ thuật thô thiển, kiên trì và vững chắc; vẫn còn một ngọn Lửa nhỏ nhấp nháy bên trong.

Mặc dầu Naoh thạo làm chuồng nuôi Lửa không kém bất cứ một ai trong bầy của anh, thật cũng khó mà anh có thể làm được một chiếc hoàn hảo như thế, cần phải có thời gian rảnh rỗi, phải chọn lựa rất kĩ càng những mảnh đá, phải thay đi đổi lại nhiều lần không kể xiết. Cái chuồng của những người Kzamms gồm ba lớp những mảnh đá phiến, bên ngoài bọc kĩ bằng vỏ cây sồi xanh, chung quanh quấn chặt những cành thon dẻo. Một khe hở giữ cho luôn luôn thông thoáng vừa đủ.

Những cái chuồng ấy đòi hỏi một sự chăm sóc đặc biệt liên tục; phải giữ gìn ngọn Lửa tránh mưa và mọi thứ gió, cẩn thận để ý luôn giữ cho nó không lụi đi mà cũng không bùng to lên quá mức quy định bằng kinh nghiệm hàng ngàn năm nay và phải thường xuyên thay vỏ bọc ngoài.

Naoh thì không còn một nghi thức nào tổ tiên đã truyền lại mà anh không biết. Anh thổi nhè nhẹ cho Lửa bừng lên một chút, anh dấp mặt bên ngoài một chút nước vớt trong vũng, anh thử lại cái khe hở và tình trạng những mảnh đá phiến. Trước khi quay đi, anh nhặt lại những chiếc rìu và những mũi lao rơi rải rác, rồi anh đưa mắt nhìn một lần cuối nơi trú quân và khắp trên cánh đồng...

Naoh đi thẳng đến chân mỏm đá đã hẹn với Nam và Gaw nhưng chưa thấy ai cả. Anh không ngạc nhiên; hai chiến sĩ trẻ ấy còn phải loanh quanh với những vòng chạy rộng ngoằn ngoèo nhử bọn người đuổi theo.

Sau khi hái một nắm lá liễu đắp vào vết thương, anh ngồi xuống bên ngọn Lửa trong đó đang lấp lánh số phận của anh.

Thời gian trôi qua cùng với sóng nước con Sông Lớn và cùng với ánh sáng mặt trăng đương lên dần. Khi trăng lên tới giữa vòm trời, Naoh ngẩng đầu lên. Trong trăm ngàn tiếng ầm ì từ khắp nơi, anh nhận ra một nhịp điệu đặc biệt đúng là nhịp bước của con người.

Đó là một bước chạy nhanh nhưng không rối ren như bước của những con thú bốn cẳng. Trước tiên rất khó nhận thấy; nó rõ dần, rồi cơn gió nồm đưa tới một làn hơi đột ngột nào đó, anh chàng Oulhamr tự nhủ:

- Đúng là con trai cây Sến đã đánh lạc hướng quân địch rồi.

Quả vậy: không có một tín hiệu nào chứng tỏ có cuộc đuổi bắt nổi lên trên đồng cỏ.

Bỗng chốc, một bóng đen dẻo dang hiện ra giữa hai cây sung; Naoh nhận thấy anh không nhầm: chính là Nam đương chạy tới trong dải bạc của ánh trăng. Chẳng mấy chốc, anh ta đã có mặt bên chân mỏm đá.

Và người chỉ huy hỏi:

- Bọn Kzamms đã mất dấu vết của Nam rồi ư?

- Nam đã nhử chúng rất xa về phía bắc rồi vượt xa chúng và lại đã lội rất lâu trong con sông nhỏ. Sau đó, Nam đã dừng lại và không còn nhìn thấy, nghe thấy hoặc đánh hơi thấy quân Ăn thịt người!

- Tốt quá! - Naoh trả lời và đưa tay vuốt sau gáy Nam. - Nam đã nhanh lẹ lại tinh khôn. Nhưng Gaw thì thế nào?

- Con trai Dê núi bị một toán Kzamms khác đuổi theo. Nam không gặp dấu vết anh ta.

- Chúng ta đợi Gaw ở đây! Và đây này, Nam hãy nhìn!

Naoh kéo người bạn đồng hành đi với anh. Vòng qua phía sau mỏm đá, Nam thấy, trong một hốc lốm, lấp lánh một ngọn lửa nhỏ xíu bập bùng và nóng.

- Đấy! - Người chỉ huy nói đơn giản. - Naoh đã đoạt được Lửa!

Anh chàng trẻ tuổi kêu lên một tiếng, đôi mắt anh mở to vì sung sướng; anh quỳ phục trước con trai Báo đốm và thì thầm:

- Naoh tinh khôn bằng cả một bầy người... Anh ta sẽ là người cầm đầu cao nhất của những người Oulhamr và không một kẻ thù nào chống nổi.

Hai người ngồi xuống trước ánh lửa yếu ớt ấy và dường như cũng là lò lửa đỏ của những đêm tối đã che chở họ với tất cả sức mạnh dữ dội của nó, bên rìa những hang động quê hương, dưới những ngôi sao giá lạnh, trước những đốm sáng chập chờn trên đầm lầy lớn. Ý nghĩ về chặng đường dài trở về không còn là nỗi lo lắng của họ: khi mà họ đã rời khỏi miền đất bên con Sông Lớn, những người Kzamms sẽ không còn đuổi theo nữa; họ sẽ đi trên những vùng chỉ có các loài thú rình mò trong vắng lặng cô đơn.

Họ mơ màng lâu lắm; tương lai là ở họ và vì họ, không gian tràn đầy hứa hẹn. Thế nhưng, khi mặt trăng bắt đầu chuyển dịch trên bầu trời phía tây, nỗi lo lắng lại luồn sâu trong ngực họ:

- Gaw đang dừng lại ở đâu? - Người chỉ huy lẩm bẩm. - Hay là anh ta không đánh lạc hướng được những người Kzamms? Hay là anh ta đã bị một đầm lầy chắn đường hoặc sa vào cạm bẫy?

Cánh đồng cỏ mênh mông câm như hến; các thú vật lặng thinh; ngay gió nồm cũng đã thoi thóp trên mặt sông và tan đi trong những cây hoàn diệp liễu; chỉ còn nghe tiếng nước chảy ầm ầm đến điếc tai. Cứ chờ đây cho đến tảng sáng hay là bắt tay ngay vào việc đi tìm người thiếu mặt? Phải giao Lửa lại cho Nam trông coi, thâm tâm Naoh không thể yên lòng. Mặt khác thì hình ảnh người chiến sĩ trẻ bị quân Ăn thịt người săn đuổi lại khiến anh lồng lộn lên. Vì Lửa, anh có thể phó mặc anh chàng đó cho số phận anh ta, mà có thể đúng ra thì anh phải xử sự như thế. Nhưng anh lại nặng tình đối với các bạn cùng đi; họ thật đã nhập vào chính anh; tai họa của mỗi người đều làm cho anh mất ăn mất ngủ cũng như tai họa đến với chính anh; có khi còn hơn thế nữa, bởi vì anh hiểu rằng họ dễ bị lừa vào cạm bẫy, dễ bị những lực lượng của thiên nhiên và mọi sinh vật đe dọa hơn anh.

- Naoh đi tìm dấu vết Gaw đây! - Cuối cùng anh nói. - Naoh giao lại cho con trai cây Sến trông coi Lửa. Nam không được buông lơi lúc nào cả; anh ta thấm ướt cái vỏ bọc ngoài khi thấy nó đã quá nóng; anh ta không bao giờ được đi đâu xa quá thời gian cần thiết để đi ra sông rồi quay trở lại.

- Nam xin trông coi Lửa cũng như mạng sống của mình. - Anh chàng lữ hành trai trẻ trả lời mạnh bạo.

Anh ta nói thêm, đầy tự hào:

- Nam đã thạo cách giữ ngọn Lửa. Mẹ đã bày bảo cho Nam ngay từ khi còn bé tí ti như một con sói nhỏ.

- Tốt lắm! Khi mặt trời cao tới ngang ngọn những cây sến mà Naoh chưa trở về thì Nam sẽ đến trú gần bầy ma mút. Và nếu Naoh không trở về trước khi trời tối, Nam phải một mình chạy về miền đất săn của bầy Oulhamr.

Anh đi xa dần; mọi thớ thịt ở anh đều rần rật nỗi bơ vơ bất lực; và đã mấy phen, anh ngoái nhìn phía bóng Nam mờ dần, phía cái chuồng nhỏ giữ Lửa mà anh vẫn mường tượng thấy cái ánh sáng yếu ớt, trong khi nó đã lẫn vào với ánh trăng.