Ông xã chị Hồng là đại diện ưu tú của lũ đàn ông ham chơi mãi mãi cứ tưởng còn tuổi thiếu niên. Số thú cưng của ông xã chị có thể xếp hàng thành một trung đội, và lần lượt chiếm cứ trọn cả bốn tầng của ngôi nhà 240 mét vuông. Đó là lý do vì sao những bà giúp việc ở với nhà chị được vài tuần, thậm chí vài ngày là… chia tay liền.

Tầng bốn là một sân trời bao la dành cho đàn bồ câu chục con của ông xã, bồ câu của ông xã rất đa tình, cứ thỉnh thoảng lại lôi thêm một người tình bồ câu từ đâu bay tới trú ngụ nơi “đất lành chim đậu”, chỉ bẵng đi vài tháng không mang đi biếu, đi tặng, là bồ câu đã lúc nhúc làm loạn những mái nhà hàng xóm, xơi tái đủ loại thực phẩm khô mà hàng xóm phơi trên ban- công. Dưới bóng những dãy chuồng bồ câu là một chung cư mini của gà chọi, có khu cho gà chọi ấp, có khu để nhốt lũ choai choai, khu gà chiến phải để riêng với lỉnh kỉnh bếp ga, nồi lớn, thuốc, trà để vần gà, thuốc bí truyền để gà tăng sức chiến đấu. Chung cư gà chỉ vỏn vẹn mười mấy chú giá bạc triệu đến bạc chục triệu, còn lũ gà con, đếm không xuể.

Tầng ba có một tiểu đội mèo chiếm giữ. Ông xã cưng mèo gần bằng cưng vợ. Mỗi năm nàng mèo sinh cho ông xã chừng hơn chục chú mèo con, có lần ông xã bảo, ãi chả ai xin, thôi để nuôi tất! Rốt cuộc, chị Hồng không dám động vào lũ mèo (dù hàng ngày, cứ tới bữa ăn tối, chị lại khéo léo gợi ý chồng đem mèo cho… ai thì cho!). Sau khoảng một trăm bữa tối nói đi nói lại mà chồng không suy suyển gì, chị Hồng chào thua, trả thù mèo bằng cách cắt luôn suất thực phẩm của mèo.

Thế là có những ngày, ông xã đi chợ để chỉ mua thức ăn cho lũ Pets móng nhọn chúa tể tầng ba của ông xã. Ông nói, tội nghiệp chúng!

Tầng hai người ở, không cho thú vật nào bén mảng. Nhưng thỉnh thoảng bồ câu bay lạc vào làm loạn, và mèo tối tối đi tuần quanh phòng ngủ, gào thét như sắp đại chiến thế giới xảy ra trên mái nhà hàng xóm.

Tầng một có lúc đông tới cả ngàn con cá đĩa, cá chọi, cá la hán. Là do cá cứ ông xã nuôi là… đẻ. Dù khó tính như cá đĩa thì ông xã cũng kiếm được cách phối giống ngay trong phòng khách, và ấp trứng trong phòng ăn. Rồi ông xã ra lệnh cho vợ kiếm đủ mọi dụng cụ giúp ông trải nghiệm cảm giác của một anh chồng đang muốn “nông thôn hóa thành thị”, ví dụ như: Dụng cụ đo độ PH của nước xem cá có êm lưng không để… đẻ, bóng nhiệt đủ màu theo đổi theo mùa để cá khỏi… khó chịu, đủ loại máy móc kèm dây dợ loằng ngoằng để giữ cho những bể cá lớn được ổn định về nhiệt độ và chất lượng nước.

Có dịp vắng cá, thì cả nhà chị chỉ độ… một yến cá bơi lội quanh tường. Ông xã chị thành lập hiệp hội thú cưng của khu phố, lấy nhà làm trụ sở, mỗi tối rảnh rang, lại dăm ông đàn ông tụ tập lại ngắm nhìn các loài và bàn tán về… kỹ thuật nông nghiệp.

Vợ đi nước ngoài, chồng chỉ dặn mua thuốc thú y, mua trứng gà chọi mang về nước để… ấp, rồi mua cá chọi Thái Lan giấu giấu giếm giếm mang lên máy bay. Sau mấy lần thất bại, cuối cùng chị Hồng phải dùng mẹo giấu những bịch cá chọi vào trong… quả sầu riêng và đóng thùng kín mít cho vào hành lý ký gửi máy bay thì mới trót lọt.

Áo sơ mi mua ở Thụy Sĩ về cho ông xã, vài bữa sau đã thấy ông lót ổ èo đẻ.

Sinh nhật chị Hồng, chờ mãi đến khuya ông xã mới về, hí hửng lôi ra món quà. Đó là một cặp vịt con, ông xã nói thả nó vào chậu nước trong buồng tắm, nó chỉ ăn cơm nguội thôi mà. Ôi trời!

Bà Osin mới tuần trước tới làm việc, thấy đầy nhà chó mèo gà chim cá, đã phát hoảng. Một lúc sau, bà thấy con rùa đá đủng đỉnh chui ra từ gầm tủ lạnh, bà nhổm phắt dậy kinh ngạc, hỏi liền:

– Này, chị Hồng ơi, cho tôi hỏi, thế… trên gác nhà chị có… nuôi lợn không?

Chị Hồng thật thà:

– Không cô ạ, nhà cháu trước đây có nuôi cả thỏ, chuột hamster, chó ta, chó béc-giê, chó Fox, khỉ, cua đất khổng lồ nặng gần 1kg, gà ác, gà tre, chứ lợn thì chưa!

Chắc chỉ còn thiếu mỗi lợn ỉn chưa nuôi!

Giả dụ đàn ông không thú cưng thì sao? Thì hẳn đó phải là những cậu bé từ nhỏ đã giết chó, phanh xác chuột, đánh đập chó mèo nhà hàng xóm, bắn giết chim trên cây. Còn đàn ông bình thường, cuộc sống bình thường, ít nhiều cũng phải mê loài nào đó.

Nhiều bà vợ quả quyết, thà chịu đựng thú cưng của ông xã, còn hơn ông ấy đi cưng… bồ!

Nhưng hàng xóm có nghĩ như vợ đàn ông không? Bởi hàng xóm lại là người hãi nhất các loại thú cưng mà đàn ông nuôi. Họ sợ chó chạy ra trước cửa nhà ị lung tung, và sủa suốt đêm. Hoặc họ sợ lũ thú sổng chuồng cùng một lúc làm loạn nhà họ. Ngày xưa nhà chị Hồng có một con mèo, mắc bệnh thích sạch sẽ. Nó thường sang nhà hàng xóm, tìm chỗ nào sạch nhất, giữa nền gạch bông bóng loáng của phòng khách nhà hàng xóm, nó ị một bãi, xong cắp đít đi về nhà! Ngày nào cũng như thế!

Rồi đến vụ đàn bồ câu nhà chị phát hiện ra cây cảnh bạc triệu nhà hàng xóm có thứ lá cây ngon tuyệt. Trong vòng vài ngày, chúng xơi sạch toàn bộ lá của chậu cây cảnh, hàng xóm khóc không thành tiếng vì tiếc của.

Những vụ việc lặt vặt ấy có thể dàn xếp. Nhưng đổi lại là việc, gia đình chị Hồng không bao giờ có được một ngày nghỉ đúng nghĩa, chưa bao giờ cả gia đình được đi du lịch lấy một ngày. Là bởi, nếu cả nhà đi chơi, ai sẽ ở nhà làm thủ lĩnh của lũ thú cưng kia?

Hóa ra, tưởng người là chủ của thú cưng. Nhưng nói một cách nào đó, chính con người lại là nô lệ của thú cưng.

Một ngày, báo đăng tin một cô Osin ở đâu đó làm chết con chim, cô ấy bèn vứt lồng chim xuống hồ còn bản thân thì tìm đường đào tẩu. Hóa ra chim thì thường thôi, nhưng lồng chim bằng ngà voi đáng giá năm trăm triệu. Chị Hồng dí tờ báo vào tay chồng, rồi bảo:

– Không biết người hay chim chó mèo gà đáng giá hơn!

Thực chất, thế giới đàn ông vẽ bằng thú cưng.

Một xã hội không có niềm say mê, thú vui giải trí thì chắc là xã hội thu nhỏ của một cái nhà tù, nơi đàn ông bị tước hết mọi quyền và thành No identity men – người đàn ông không thân phận, không bản thể. Còn một xã hội sống háo hức say mê, thì cứ để đàn ông vẽ nên thú vui của họ bằng những loài họ cưng.

Nhưng xã hội chỉ lên tiếng xì xầm khi đàn ông dắt người bạn chó ra quán phở sáng. Anh ta có thể rất hạnh phúc khi được ăn phở cùng chó cưng của mình, song người khách bàn bên có lẽ lại chỉ cảm nhận thấy sự xỉ nhục dành ình, khi bát phở chó đặt như bát phở mình. Họ có quyền lên tiếng về một thú vui và một hành vi chăm nuông loài thú cưng trở thành một hành vi mang tính biểu tượng và so sánh giữa thân phận chó và địa vị người. Không phải cứ hễ có tiền cho chó ăn phở, là chủ của chó có quyền biến mọi khách khác thành kẻ bằng vai phải lứa với… chó.

Và nếu chó người giàu cắn chết người nghèo mót cà phê, chó đi tù hay chủ đi tù? Hay chỉ có… sợi xích ràng không chặt là có lỗi, phải bị tuyên án?

Có những người chăm thú hơn chăm bố mẹ. Làm ma chó bắt mọi nhân viên phải tới phúng viếng. Điều ấy có nói lên gì về thế giới đàn ông không, những người dùng tiền và quyền để bao bọc thú cưng?

Những con voi nào ngã xuống để người giàu làm lồng chim bằng ngà, điều ấy có tồi tệ bằng việc, vợ chồng nghị Quế bắt con chị Dậu phải ăn nốt cục cơm thừa của chó bỏ lại không? Nói một cách khác, cái cách chúng ta sống, bao gồm cả cách chúng ta nuông loài thú và bắt nạt loài người, đã nói khá nhiều về giá trị của một người đàn ông, cùng những giá trị phụ gia làm nên người ấy.

Mà không có văn hóa, thì thú cưng hay siêu xe cũng chỉ như một trò quởn, qua mặt người đời, hời hợt chả đọng lại gì.

Chị Hồng bảo, may mà ông xã mình còn nuôi những thú dễ thương, bản tính ông ấy cũng dễ thương, chứ không thì… Chị nói:

– Ông xã cứ trách móc, nói, sao hồi xưa yêu nhau, em cũng thích nuôi thú cưng như anh, mà sao giờ em cằn nhằn? Mình trả lời, à, thì đó là vì thời đó, em còn chưa đẻ mấy con thú cưng giống anh như đúc đây này! Giờ nuôi chúng nó ăn học đủ thấy điên đầu rồi, thời gian đâu mà…

2011