ôi khi tôi đi lang thang đến những bụi thông, đứng như những đền đài hay những đoàn tàu trên biển với đầy đủ trang bị, với những cành cây lượn sóng, lấp loáng ánh sáng, mềm mại, xanh tốt và râm mát đến mức các tu sĩ Druid [378] có lẽ đã bỏ rơi những cây sồi của họ để đến đây hành lễ trên những cây thông này, hoặc đến cây tuyết tùng bên kia Đầm Flint, nơi cây cối được bao phủ một lớp quả mọng xanh, đâm thẳng lên cao, cao mãi và xứng đáng được đứng trước Valhalla [379], và cây bách xù lấn ra che hết mặt đất bằng những tán cây trĩu quả; hoặc những đầm lầy nơi những địa y tùng la usnea treo thành những tràng hoa rủ xuống từ những cây vân sam trắng, và những nấm mũ độc - những bàn tròn của những vị thần đầm lầy phủ kín mặt đất, còn những cây nấm đẹp hơn thì trang điểm những gốc cây, giống như những con bướm hay những vỏ sò, những con ốc rau, nơi mọc cẩm chướng đầm lầy và sơn thù du, cây tổng quán sủi đỏ rực như mắt quỷ, bụi dây leo cà dược (waxwork/bittersweet) quấn chặt những cây gỗ cứng nhất và những cây nhựa ruồi quả mọng hoang dại khiến người nhìn nó quên đường về nhà vì vẻ đẹp của nó làm y lóa mắt và cám dỗ y bằng những trái cấm hoang dại không tên, quá đẹp nhưng nếm chết người. Thay vì tìm đến một học giả, tôi nhiều lần đến chỗ những cây cụ thể, thuộc những loài hiếm thấy trong vùng này, đứng ở xa giữa một đồng cỏ, hay sâu trong rừng hoặc đầm lầy, hoặc trên một đỉnh đồi, như cây dương đen, loại này chúng tôi có một số giống đẹp đường kính hai foot; anh em họ của nó, cây dương vàng, với chiếc gilê vàng rộng thùng thình của nó, cũng thơm như cây đen; cây sồi, có một cái hốc gọn ghẽ được tô điểm đẹp đẽ bằng địa y, hoàn thiện đến từng chi tiết; về loài này, trừ một số giống rải rác, tôi chỉ biết một bụi cây cỡ lớn còn lại trong thị trấn, có người cho rằng chúng được trồng bởi lũ chim câu có lần đã đùa giỡn với những quả sồi gần đó; cũng bõ công nhìn những tia bạc bắn ra khi bạn tách gỗ cây này; cây đoạn, cây trăn, các giống Xentic âu hóa, hoặc gọi nhầm là cây đu, chúng tôi chỉ có một cây loài này mọc tốt; một cây thông đặc biệt cao, một cây ván lát [380], hoặc một cây độc cần tuyệt đẹp, đứng như một ngôi đền giữa rừng, và nhiều loài cây khác tôi có thể kể tên. Đây là nơi thiêng liêng tôi viếng thăm cả mùa hè lẫn mùa đông.

Một lần tình cờ tôi đứng ngay dưới chân một cầu vồng, nó tràn đầy lớp không khí bên dưới, nhuộm màu cho cỏ cây xung quanh tôi, và làm tôi lóa mắt như thể nhìn vào một tấm pha lê màu. Nó là một hồ ánh sáng cầu vồng, trong đó, tôi sống như con cá heo trong chốc lát. Nếu kéo dài hơn nó có thể đã nhuộm màu cả sự nghiệp của tôi và cả đời tôi. Khi bước đi trên nền đắp cao của đường ray, tôi thường ngạc nhiên trước vầng sáng xung quanh bóng tôi, và thích thú tưởng tượng tôi là một người được chọn. Một người khách đến thăm tôi nói rằng bóng của những người Ai Len đổ xuống phía trước không có quầng sáng, và chỉ có những người bản địa mới đặc biệt như thế. Trong hồi kí của mình, Benvenuto Cellini [381] kể rằng sau một giấc mơ khủng khiếp hay một ảo ảnh mà ông có khi bị giam trong lâu đài St. Angelo [382], một ánh sáng rực rỡ xuất hiện trên bóng của đầu ông vào buổi sáng và buổi tối, dù ông đang ở Pháp hay Ý, và nó đặc biệt rõ khi ngọn cỏ còn đọng những hạt sương. Đây có lẽ cùng một hiện tượng mà tôi đã nhắc đến, đặc biệt dễ thấy vào buổi sáng, nhưng cũng có thể vào những thời gian khác, thậm chí ngay cả dưới ánh trăng. Tuy là một hiện tượng không hiếm khi xảy ra, nhưng nói chung nó không được người ta nhận biết, và trong trường hợp trí tưởng tượng bị kích động như của Cellini, nó cũng đủ căn cứ cho mê tín. Ngoài ra ông nói với chúng tôi rằng ông chỉ hiện tượng này cho rất ít người. Nhưng thật ra những người có ý thức rằng họ được mọi người chú ý có thật là những người kiệt xuất hay không?

Một hôm tôi đi băng qua rừng đến đầm Fair Haven để câu cá, để bổ sung vào những món rau của tôi. Đường tôi đi qua Đồng cỏ Dịu êm, một phần phụ của Trại Baker, một nơi an dưỡng mà một nhà thơ trước đây đã ca ngợi:

Một đồng cỏ bao la êm dịu,

Những cây táo phủ đầy rêu đã nhường chỗ cho

Một con suối trong xanh,

Chuột nước thập thò và

cá hồi loáng bạc

vun vút lao nhanh.

Trước khi đến Walden tôi đã định đến sống ở đó. Tôi hái táo, nhảy qua con suối, và dọa lũ chuột nước và cá hồi. Đó là một trong những buổi chiều tưởng như dài vô tận, trong đó có nhiều sự việc xảy ra, nó chứa đựng một phần lớn đời sống tự nhiên của chúng ta, mặc dù nó đã bị tiêu hết một nửa khi tôi khởi hành. Vì có một cơn mưa rào, tôi buộc phải đứng nửa giờ dưới tán một cây thông với những cành chằng chịt trên đầu tôi, lấy một chiếc khăn tay che đầu và bước qua một bụi cây pickerel-weed (Pontederia cordata) ở đó nước đến ngang thắt lưng. Bỗng nhiên mây đen ùn ùn kéo đến, và sấm động ầm ầm dữ dội như đe dọa đến nỗi tôi không biết làm gì hơn là đứng nghe. Các vị thần chắc phải tự hào lắm, với tia chớp nhằng nhằng như vậy đánh tan tác một người đánh cá tay không tấc sắt, tôi nghĩ. Bởi vậy tôi vội vã chạy đi tìm chỗ trú trong căn lều gần nhất, cách đường nửa dặm, nhưng gần hơn rất nhiều so với đầm, và bị bỏ không từ lâu:

Và đây nhà thơ đã xây,

một công trình thảm hại

Bỏ hoang đã nhiều năm,

Để mặc cho hư hoại.

Ấy là Nàng Thơ đã bịa ra thế. Nhưng bây giờ, như tôi thấy, ở đó John Field, một người Ai Len, và vợ gã, với mấy đứa trẻ, từ một thằng bé mặt to giúp bố nó làm việc, và lúc này từ đầm lầy chạy đến bên bố nó để trú mưa, đến một đứa trẻ bé tí nhăn nheo như phù thủy, đầu nhọn, đang ngồi trên đầu gối bố, như ngồi trên ngai vàng, và từ trong ngôi nhà ướt và đói nhìn người lạ một cách tò mò, với đặc quyền không biết gì của một đứa con nít, tự coi là người cuối cùng của một dòng máu cao quý, là hi vọng và tâm điểm chú ý của thế giới, chứ không phải là đứa con oặt ẹo thiếu đói khốn khổ của John Field. Chúng tôi ngồi với nhau ở đó, dưới một phần của mái nhà, trong khi bên ngoài đang mưa gió sấm chớp đùng đùng. Tôi đã nhiều lần ngồi đó trước khi con tàu chở gia đình anh ta sang Mĩ được đóng. Một con người lương thiện và siêng năng nhưng vô dụng, mộc mạc như John Field; và vợ gã, chị ta cũng can đảm nấu biết bao bữa ăn liên tiếp trong những cái hốc thụt sâu của cái bếp lò to đùng ấy; với bộ mặt tròn nhem dầu mỡ và bộ ngực trần, vẫn còn nghĩ một ngày kia cuộc đời sẽ khấm khá lên; với cái giẻ lau nhà không bao giờ thiếu trong tay chị, mà chẳng thấy ở đâu có kết quả gì. Lũ gà cũng đã vào đây trú mưa, đi đứng oai vệ trong nhà như những thành viên của gia đình, và tôi nghĩ có vẻ chúng được nhân cách hóa quá đỗi đến mức khó mà nghĩ đến chuyện làm thịt chúng. Chúng đứng nhìn vào mắt tôi hoặc mổ khá mạnh vào giày tôi. Trong khi đó chủ nhà kể cho tôi nghe về chuyện anh ta làm việc vất vả cho người chủ đất bên hàng xóm như thế nào, lật tung cả đồng cỏ bằng một cái mai hoặc một cái cuốc đầm lầy với tiền công mười đô la một mẫu và được sử dụng đất có phân trong vòng một năm. Trong lúc đó thằng bé mặt to của anh vui vẻ làm việc bên cha không biết trong cuộc mặc cả cha nó thua thiệt thế nào. Tôi cố gắng giúp anh ta bằng kinh nghiệm của mình, nói với anh ta rằng anh là người láng giềng gần nhất của tôi, và tôi, cả tôi nữa, người đến đây để câu cá, và trông như một kẻ lười nhác, đang kiếm sống giống như anh ta; rằng tôi sống trong một căn nhà chật, sáng và sạch, chỉ đáng giá bằng tiền thuê hằng năm của căn nhà đổ nát mà anh ta đang ở, và nếu muốn, anh ta có thể trong một hoặc hai tháng tự dựng cho mình một lâu đài; rằng tôi không dùng trà, không cà phê, không bơ, không sữa, không thịt tươi, do đó tôi không phải làm việc để kiếm chúng; lại nữa, vì tôi không làm việc nặng, nên tôi không cần phải ăn nhiều, và tôi chỉ tốn không đáng kể cho thức ăn; còn anh ta chắc chắn cần đến trà, cà phê, và bơ, và sữa, và thịt bò, nên anh ta phải làm việc để có tiền mua chúng, và anh ta làm việc nặng, nên cần phải ăn nhiều để bù vào sức lực đã hao phí, và như vậy anh chẳng được gì cả, thậm chí còn thua thiệt, vì anh ta không thoả mãn và phung phí đời mình vào cuộc trao đổi ấy; tuy nhiên anh ta coi việc đến được Mĩ đã là thành công rồi, rằng ở đây anh ta có thể kiếm được trà, cà phê và thịt hằng ngày. Nhưng chỉ có nước Mĩ đích thực là đất nước mà bạn tự do theo đuổi lối sống không cần đến những thứ ấy, và là nơi mà nhà nước không cố bắt ép bạn duy trì chế độ nô lệ và chiến tranh và những chi phí không cần thiết khác, những thứ trực tiếp hay gián tiếp là kết quả của việc sử dụng những cái như thế. Tôi cố ý nói chuyện với anh ta như thể anh là một triết gia, hoặc muốn làm một triết gia. Tôi sẽ vui mừng nếu tất cả các đồng cỏ trên trái đất được để nguyên trạng thái hoang dã, nếu nó là hậu quả của việc con người bắt đầu tự chuộc mình. Một con người sẽ không cần nghiên cứu lịch sử để tìm ra cái gì là tốt nhất cho văn hóa của anh ta. Nhưng, than ôi, khai hóa cho một người Ai Len là một công cuộc cần được thực hiện bằng một loại cuốc đầm lầy tinh thần.

Tôi nói với anh ta rằng vì anh ta làm việc nặng như thế, anh ta cần những đôi ủng dày và những bộ quần áo bền chắc, tuy nhiên chúng chẳng bao lâu dính bùn đất và sờn mòn, nhưng tôi đi những đôi ủng nhẹ và mặc quần áo mỏng, tốn không đến nửa tiền, mặc dù anh ta có thể nghĩ tôi ăn mặc giống như một quý ông nhưng đâu phải thế, và trong một hai giờ, không lao động mà nghỉ ngơi, nếu muốn tôi có thể câu được số lượng cá mà tôi muốn câu trong hai ngày, hay kiếm đủ tiền để sống trong một tuần. Nếu anh ta và gia đình anh ta sống đơn giản, mùa hè họ có thể đi hái việt quất để tiêu khiển. Nghe thế John thốt ra một tiếng thở dài, còn chị vợ đứng chống nạnh nhìn tôi chằm chằm, và cả hai có vẻ đang tự hỏi liệu họ có đủ vốn để bắt đầu một hướng đi như thế không, hay có biết tính toán đủ để tiến hành không. Họ dường như phải nhắm mắt mà bơi và chẳng thấy bến bờ đâu; do đó tôi nghĩ cho đến lúc này chắc họ vẫn còn đối diện với cuộc sống một cách can đảm, theo cách của họ, mặt đối mặt, nhe nanh giương vuốt chiến đấu ác liệt; họ không biết cách dùng một cái nêm mảnh tách những khối nặng nề của nó ra thành nhiều mảng khác nhau và đánh tan từng mảng một, - họ nghĩ cứ chặt thẳng cánh, như người ta chặt một cây khế [383]. Nhưng họ chiến đấu ở một thế vô cùng bất lợi - sống không tính toán, và thất bại như thế. Chao ôi, John Field!

"Anh có bao giờ đi câu không?", tôi hỏi. "Ô có chứ, lâu lâu tôi cũng câu một mẻ linh tinh khi tạm nghỉ việc; tôi câu cá pecca". "Anh dùng mồi gì?". "Tôi câu cá giếc bằng giun, và câu cá pecca bằng cá giếc". "Anh nên đi ngay đi, John ạ", vợ anh nói, mắt chị long lanh đầy hi vọng. Nhưng John từ chối.

Bây giờ mưa đã tạnh, và cầu vồng hiện trên cánh rừng phía đông hứa hẹn một buổi tối đẹp trời, nên tôi lên đường. Khi đã ra đi ra ngoài, tôi xin nước uống, hi vọng được nhìn cái đáy giếng, để hoàn thành cuộc khảo sát của tôi về cơ ngơi này, nhưng trời ơi, ở đó đáy cát nông và lún, còn gầu thì đứt dây, thật vô phương. Lúc đó tôi tìm được một xoong nước, thấy có nhiều cặn, và sau một hồi bàn bạc hỏi han, sự trì hoãn lâu dài đã biến thành cơn khát, trước khi nó dịu xuống và lắng lại. Ở đây họ uống thứ nước này đây, tôi nghĩ, bởi vậy, nhắm mắt lại, tôi loại bỏ những khó chịu vặt vãnh bằng cách khéo léo xoay hướng dòng cảm nghĩ ngâm trong tôi, trước lòng hiếu khách chân chính tôi hăm hở uống một ngụm hết sức thật tình. Trong những trường hợp như thế tôi không quá câu nệ về phép tắc lịch sự.

Khi tôi rời mái nhà người Ai Len sau cơn mưa, rẽ về đầm, tôi hối hả về câu cá pecca, lội trong những bãi cỏ vắng vẻ hiu quạnh, trong những rãnh cày và những hố lầy lội, trong những chỗ đìu hiu và hoang dại, trong khoảnh khắc cảnh vật hiện ra trước tôi tầm thường tẻ nhạt, tôi, một người đã học qua trung học và đại học; nhưng khi tôi chạy xuống đồi, về hướng tây đỏ ối, với cầu vồng ở phía trên vai, những tiếng leng keng khe khẽ vang lên trong tai tôi qua làn không khí vừa được tẩy rửa, tôi không biết từ góc nào, lương tri của tôi dường như mách bảo tôi - Hãy đi câu và săn xa và rộng mỗi ngày, xa hơn và rộng hơn nữa, và nghỉ ngơi bên những dòng suối nhỏ và bên những lò sưởi, đừng lo âu gì cả. Hãy nhớ đến Đấng Sáng tạo của ngươi trong những ngày tuổi trẻ [384]. Hãy thức dậy trước rạng đông không phải lo lắng gì, và tìm thú phiêu lưu. Hãy để cho buổi trưa tìm thấy ngươi bên những hồ xa, và đêm chiếm lấy ngươi bất cứ nơi nào ở nhà. Không có cánh đồng nào rộng lớn hơn những cánh đồng này, không có trò chơi nào đáng để chơi hơn ở đây. Hoang dại hơn theo bản chất của ngươi, giống như những bãi lau lách và những bụi cây dương xỉ, không bao giờ biến thành cỏ khô. Cứ để cho sấm vang rền. Vậy làm thế nào nếu nó đe dọa phá hoại mùa màng của nông dân? Nó không cố ý làm thế với ngươi. Tìm nơi che chở dưới mây, trong khi người ta chạy tới những mái lều và những cỗ xe. Đừng kiếm miếng ăn bằng lao động nặng nhọc, mà bằng trò vui chơi của ngươi. Hãy hưởng thụ đất đai, nhưng đừng sở hữu nó. Với tín ngưỡng và lòng quả cảm quyết liệt làm giàu, con người trở thành hắn như hôm nay, mua và bán, và tiêu phí cuộc đời hắn như những tên nô lệ.

Ôi Trại Baker

"Phong cảnh nơi đẫy thật khiêm nhường

Chỉ có ánh nắng óng vàng là thứ giàu có nhất...”

"Không có ai chạy đến vui chơi đùa giỡn,

trong đồng cỏ rào giậu của ngươi..."

"Trong lúc cãi vã với ai,

đừng tung ra những câu hỏi rối mù,

Hãy cứ hiền lành như bây giờ

Trong bộ áo quần vải thô giản dị"

Ngươi đến đây,

kẻ đang tha thiết yêu

kẻ nóng bỏng căm ghét.

Lành như bồ câu, và ác như Guy Faux [385].

Hãy treo những âm mưu lên những ngọn thông.

Ban đêm người ta hiền lành về nhà chỉ từ những cánh đồng và những đường phố lân cận, nơi có thể nghe những âm thanh từ gia đình vọng đến, và cuộc sống của họ héo hon gầy mòn vì nó chỉ thở lại những hơi nó đã thở ra; họ sáng chiều không bước ra xa hơn cái bóng của mình. Chúng ta nên về nhà từ xa, từ những cuộc phiêu lưu, từ những hiểm nguy, và khám phá ra hằng ngày, những kính nghiệm mới và những tính cách mới.

Trước khi tôi đến đầm, một thôi thúc mới đã đưa John Field ra ngoài, với trí óc đã thay đổi, thôi "làm quần quật" trước khi mặt trời lặn. Nhưng anh ta, tội nghiệp, chỉ câu được vài con lèo tèo trong khi tôi câu được cả một xâu cá đẹp, và anh ta nói đó là do anh ta gặp vận rủi, nhưng khi chúng tôi đổi chỗ trên thuyền, thì vận may rủi cũng đổi chỗ luôn. Tội nghiệp John Field! - tôi tin anh ta không đọc đoạn này, chứ nếu đọc thì anh ta sẽ nhờ nó mà khá hơn - trong cái đất nước nguyên sơ mới mẻ này, anh ta suy nghĩ về cuộc sống theo lối nghĩ quê mùa xưa cũ, câu cá rô bằng cá giếc. Mặc dù, tôi thừa nhận, đôi khi đó cũng là mồi tốt. Chân trời đã mở ra trước anh ta, nhưng anh ta vẫn cứ nghèo, anh ta sinh ra trong cảnh nghèo, thừa kế cái nghèo Ai Len hay cuộc sống nghèo khó của bà cố nội [386] của anh ta, và những con đường lầy lội, cả anh ta lẫn con cháu của anh ta, không vươn lên nổi trong cuộc đời này, cho đến khi những bàn chân lội bùn bì bõm của họ được gắn đôi cánh thần [387] vào gót.