« Đây rồi » tên tạp chủng nói như tiếng ca khải hoàn, như thể từ bảy giờ qua, nó là người vô tội bị nghi oan. Nó đưa tay chỉ sườn đồi phía đối diện, một dải nhà của người da đỏ xây dựng trên một mỏm đá, ngay trên bờ vực. Theo đường chim bay, chỉ chưa tới hai trăm mét, nhưng hai người phải mất gần một giờ để đến đó vì họ phải đi xuống ba trăm mét rồi trèo lên ba trăm mét theo con đường mòn uốn khúc.

Bất động trên yên,linh mục chăm chú nhìn ngôi làng: không động tĩnh, ngay cả trong cái chòi canh làm bằng cây rừng cũng trống không.

• Có lẽ không có ai cả…

Ngài đang trở lại với cái thế giới cô quạnh và bị bỏ rơi.

• Chắc là cha không muốn gặp những người khác, tên tạp chủng nói. Ngoài nó ra. Nó ở đây. Cha sẽ gặp nó ngay bây giờ.

• Người da đỏ đâu?

• Cha lại bắt đầu, tên tạp chủng cằn nhằn. Đa nghi, lúc nào cũng đa nghi. Làm sao con biết được người da đỏ đi đâu? Con đã nói là nó ở đây một mình, đúng không?

Linh mục xuống khỏi lừa.

• Bây giờ cha làm gì? tên tạp chủng la lên tuyệt vọng.

• Chúng ta không cần lừa nữa. Anh nầy có thể dắt nó về.

• Không cần? Rồi cha đi bằng gì?

• Thôi, anh biết là tôi không bận tâm.

Ngài đếm bốn mươi pesô và trao cho người dẫn đường:

• Tôi thuê anh đi Las Casas. Anh lời nhé. Đây là sáu ngày công.

• Cha không cần con nữa sao?

• Không. Và anh nên rời đây ngay lập tức. Để tôi yên.

Tên tạp chủng rất lo âu.

• Nhưng thưa cha, nó nói, chúng ta không thể đi bộ quay lại cả đoạn đường dài nầy. Cha đừng quên là tên Mỹ đang hấp hối.

• Mình đi bộ cũng nhanh vậy. Bạn ơi, đi thôi.

Tên tạp chủng nhìn theo mấy con lừa với đôi mắt thèm khát; chúng khuất sau một mỏm đá, rồi, tốc, tốc, tiếng vó lừa đi xa rồi im bặt.

• Đi thôi, linh mục nói giọng quả quyết, đừng chần chờ nữa.

Ngài đi xuống dốc, xách mang trên vai. Ngài nghe tiếng tên tạp chủng thở phì phò sau lưng; nó mau mệt; chắc là trên tỉnh người ta cho nó uống quá nhiều bia. Và vị linh mục,trộn lẫn giữa yêu thương và nghi hoặc, bắt đầu nghĩ đến những gì đã xảy ra với cả hai người từ khi họ gặp nhau lần đầu trong ngôi làng mà ngài cũng không biết tên:lúc đó tên tạp chủng nằm trên võng, trong cái nóng bức ban trưa, đung đưa cái chân trần vàng khè. Thật là vận xui cho nó vì tự nhiên phải phạm cái tội tày đình nầy. Linh mục ngoái nhìn lại và thấy ngón chân thòi ra từ đôi giày tennis cũ như con sâu. Nó tìm chổ để bước, không ngừng nhăn nhó...Càu nhàu liên tục làm nó không thở được.” Tội nghiệp,linh mục nghĩ, thật ra nó cũng không phải là người xấu.”

Với lại, nó cũng không quen việc đi bộ nặng nhọc như thế nầy. Khi linh mục xuống đến dưới sâu, tên kia còn cách sau ngài năm mươi mét. Ngài ngồi xuống trên một tảng đá, chùi mồ hôi. Trước khi bắt kịp vị linh mục, tên tạp chủng lại cằn nhằn:

• Vội vàng chi lắm...?

Có thể nói, nó thấy sắp đến lúc phải phản bội, móng vuốt của nó càng đưa ra.

• Không phải anh nói anh ta đang hấp hối sao? Linh mục hỏi.

• Vâng, đúng thế, nó đang hấp hối. Nhưng có thể lâu đấy.

• Càng lâu càng hay.,linh mục nói, có lẽ anh có lý. Tôi ngồi đây nghỉ một chút.

Nhưng như đứa trẻ quen được chiều chuộng, tên tạp chủng lại bước đi.

• Cha không làm cái gì cho đúng mực cả, nó nói. hoặc là chạy hoặc là ngồi một chổ.

• Tôi không được việc gì sao? Linh mục vặn lại. Rồi để chứng minh cho nó là ngài biết hết hết mọi sự, ngài nói giọng khô khốc:” Tôi nghĩ là họ sẽ cho phép tôi nói chuyện với nó.

• Dĩ nhiên rồi, tên tạp chủng trả lời,rồi đột ngột nhớ lại. Họ, họ? Cha bị gì vậy? Hồi nảy cha than phiền làng nầy không có ai rồi bây giờ cha lại nói đến “họ…”

Nó nói như khóc.” Có lẽ cha là người tốt, nói nức nở,có lẽ cha là một ông thánh,làm sao con biết được? Nhưng sao cha không nói trắng ra, với những gì mà một tên đần độn như con có thể hiểu được? Chừng đó cũng biết cha là người công giáo xấu.

• Anh có thấy cái xách nầy không? linh mục nói. Chúng ta không cần mang nó đi làm gì. Xách nặng. Có lẽ hai chúng ta nên uống một chút. Chúng ta cần can đảm, cả hai đều cần, phải không?

• Cha có rượu à? Tên tạp chủng nói khi nhìn linh mục mở chai ra. Mắt nó không rời ngài một giây khi ngài uống: hai răng nanh lòi ra, rung rung vì ham muốn.Rồi nó áp miệng vào miệng chai.

• Tôi nghĩ ở bên nầy biên giới, cái nầy là phạm luật,linh mục cười…Nếu mình đã ở bên nầy…

Ngài lại uống thêm một ngụm và chuyền chai rượu cho tên tạp chủng: chai rượu sắp cạn. Ngài cầm chai rượu ném vào tảng đá. Nó nổ như tiếng lựu đạn.Tên tạp chủng giật mình.

• Cẩn thận, nó nói. Họ có thể nghĩ là cha có súng.

• Mình đâu cần làm gì.

• Ý cha muốn nói là cha còn chai khác?

• Còn hai chai. Nhưng trời nóng như thế nầy thì không uống được. Nên để chúng lại đây.

• Tại sao cha không nói với con là cái xách nặng? Con có thể mang giúp cho cha.Khi nào cha muốn con làm gì, xin cha cứ nói.Lúc nào con cũng sẵn sàng giúp đỡ cha.Nhưng cha không muốn nhờ gì hết.

Họ bắt đầu trèo lên đồi,hai chai rượu chạm vào nhau lanh canh. Mặt trời chiếu thẳng xuống hai người.Họ mất gần một giờ để trèo lên đỉnh đồi. Rồi mô đất nơi có tháp canh mở ra trước mặt họ như một cái hàm và mái tranh các ngôi nhà xuất hiện trên những tảng đá dọc hai bên đường. Người da đỏ không làm nhà hai bên đường mòn lừa đi, họ thích làm ra xa hơn và canh chừng những gì lại gần: đến nay, cảnh sát đang ẩn kín.

• Ở đây, thưa cha.

Tên tạp chủng tiến lên trước, rời đường mòn đi lên một mỏm đất, nó dùng cả tay và chân để trèo lên.Nó có vẻ lo lắng,như thể nó ngạc nhiên vì chưa có gì xảy ra. Chừng hai chục căn nhà chòi, im lìm, đứng chơ vơ như những ngôi mộ dưới bầu trời xám đục.Mưa đến.

Linh mục cảm thấy bất an,lo âu: ngài đã tự nguyện chui vào bẫy, sao họ không sớm sập bẫy, chấm dứt cuộc ú tìm. Ngài tự hỏi, từ một trong những căn chòi kia, không biết họ sẽ bắn vào ngài. Ngài đã đi đến giới hạn của thời gian: chút nữa đây sẽ không còn hôm qua, ngày mai, chỉ còn sự hiện hữu đời đời. Ngài tiếc vì đã không uống thêm chút rượu. Bất an làm ngài lạc giọng khi ngài hỏi:

• Tên cướp người Mỹ đâu?

• Vâng, tên cướp.

Tên tạp chủng giật mình như thể nó đã quên cái cớ để nó đưa ngài đến đây. Nó há hốc mồm nhìn những căn chòi, nó cũng bất ngờ: «Nó còn ở đây khi con ra đi mà. »

• Nó không còn có thể di chuyển được phải không?

Nếu không có mẩu giấy đó,linh mục đã không tin là có tên cướp ở đây…và nếu ngài đã không thấy xác đứa bé. Ngài đi băng qua khoảng trống, đến căn chòi đầu tiên: họ sẽ bắn ngài khi ngài đến cửa? Ngài có cảm giác như đang đi trên một tấm ván, mắt bịt kín: không biết chính xác lúc nào chân mình sẽ rơi vào khoảng không, khoảng không vô tận. Ngài nấc cụt và bắt chéo hai tay ra sau lưng, nắm lại để khỏi run. Ngài đã có chút vui mừng khi rời nhà cô Lehr: chưa bao giờ ngài tin là ngài sẽ trở lại với công việc ở một giáo xứ, trở lại với thánh lễ hàng ngày, với vẻ bề ngoài đạo mạo. Nhưng dù sao, phải say một chút để chấp nhận chết.Ngài đến cửa căn lều.Im lặng. Rồi một giọng cất lên:

• Cha…

Ngài quay lại.Tên tạp chủng đang đứng ngoài khoảng trống, vẻ mặt bồn chồn.Hai răng nanh đánh lập cập vì nó run. Nó có vẻ hoảng sợ.

• Vâng,gì đó?

• Dạ không có gì.

• Tại sao anh gọi tôi?

• Con có gọi đâu.

Nó nói dối.Linh mục quay lại bước vào nhà. Tên người Mỹ đang ở đó: sống hay chết là chuyện khác.Nó nằm trên manh chiếu rơm,miệng há ra và hai tay đặt trên bụng như một đưa trẻ bị tiêu chảy…Đau đớn làm biến dạng khuôn mặt…hay ít ra cái thành công trong phạm tội mang một khuôn mặt đặc biệt, như là chính trị hay mộ đạo. Không giống chút nào với bức hình trên tường sở cảnh sát: ngài đã thấy ở đó một con người cứng cáp, kiêu hãnh, một người biết chắc con đường mình đi. Nơi đây chỉ còn lại khuôn mặt của một tên du thủ du thực.

Linh mục quỳ gối và ghé tai sát miệng tên cướp để lắng nghe tiếng thở. Nặng mùi: mùi ói, mùi khói thuốc xì gà lẫn lộn với mùi rượu: cần có thêm vài bông hoa ly để xoá đi cái mùi hư mất.Một giọng nói yếu ớt thoảng vào tai ngài bằng tiếng Anh: « Cha trốn đi… »

Ngoài cửa, tên tạp chủng đứng dưới ánh mặt trời,mắt nhìn chăm vào căn chòi, hai đầu gối run lập cập.

• Nào, anh còn sống,linh mục nói giọng ôn tồn, phải nhanh lên…Anh chỉ còn chút thời gian.

• Cha biến đi…

• Anh đã muốn gặp tôi, đúng không? Anh là người công giáo?

• Biến đi, giọng nói lặp lại như thể hai từ nầy là những từ duy nhất từ một bài học nào đó mà anh ta còn nhớ.

• Nào,nào,linh mục nói. Anh không xưng tội từ bao lâu rồi?

Hai mí mắt mở ra, hai con mắt kinh ngạc nhìn ngài. Người kia nói giọng kinh ngạc:

• Con nghĩ là mười năm. Nhưng cha đến đây làm gì?

• Anh đã yêu cầu gặp linh mục. Vậy thì, nói đi.Mười năm,lâu quá.

• Cha phải trốn đi, người kia nói.

Bây giờ, hình như anh ta đã nhớ lại bài. Nằm dài ở đó, hai tay bắt chéo trên bụng, chút sự sống còn lại tập trung trên não, có thể nói đây là con rắn mà một đoạn thân đã bị nghiền nát. Anh ta nói giọng kỳ dị: « Tên khốn!... »

• Anh xưng tội thế à? linh mục giận dữ la lên.Sao! Tôi đi năm ngày đường…và anh chỉ nói vớ vẩn… »

Ngài cảm thấy thật bất công vì ngài chấp nhận nguy hiểm để trở lại không công. Ngài không làm gì được với một tội nhân cỡ nầy.

• Cha nghe đây, người kia nói.

• Tôi nghe đây.

• Cha biến đi, càng nhanh càng tốt.Con không biết…

• Tôi không đi một đoạn đường xa như thế để nói về tôi,linh mục trả lời, anh xưng tội nhanh bao nhiêu, tôi sẽ đi sớm bấy nhiêu.

• Đừng lo cho con. Con là đồ bỏ đi.

• Ý anh muốn nói là hư mất,linh mục giận dữ.

• Vâng, hư mất, người kia vừa trả lời vừa liếm máu trên môi.

• Nghe đây,linh mục nói, nghiêng người sát hơn tới cái mồm hôi hám của anh ta, tôi đến để giải tội cho anh. Anh có muốn xưng tội không? Có hay không?

• Không.

• Khi anh viết mảnh giấy nầy, anh có muốn không?

• Có thể.

• Tôi biết trước nhưĩng gì anh nói: tôi hiễu, anh biết không. Bỏ qua chuyện đó.Anh nhớ là anh sắp chết. Đừng phí bỏ lòng nhân từ của Chúa. Chúa cho anh cơ hội cứu rỗi nầy: Ngài còn cho anh cơ hội thứ hai không? Những năm qua anh đã sống như thế nào? Bây giờ anh có thấy hay ho không? Anh đã giết nhiều người, thế thôi sao?

• Cha ơi...

• Vâng, cái gì?

Linh mục thở ra vì bồn chồn. Trong một vài giây,ngài hy vọng là ngài đã có thể lay động anh ta.

• Cha cầm lấy súng của con. Cha hiễu con muốn nói gì? Dưới nách con.

• Tôi không cần súng.

• Ôi, cần mà!

Người đàn ông nặng nhọc rời tay khỏi bụng và di chuyển nó lên phần trên của cơ thể. Ông ta cố gắng quá sức đến nổi không ai dám nhìn.

• Đừng cử động,linh mục nói. Súng không còn ở đó nữa.

Ngài thấy bao súng trống rỗng dưới nách,và đó là dấu chỉ sự hiện diện của một người lạ, không phải là tên tạp chủng.

• Đồ khỉ! người đàn ông lầu bầu. Và bàn tay anh ta dừng lại nơi nó đã di chuyển đến, ngay trên tim. Dáng điệu anh ta giống như dáng phụ nữ e thẹn trên các bức tượng: một tay trên ngực,một tay trên bụng dưới. Trong lều nóng ngột ngạt, ánh sáng nhờ nhờ của đám mưa giông chiếu vào họ.

• Cha nghe đây...

Không một chút hy vọng,linh mục ngồi bên anh ta; không còn có gì để hướng cái linh hồn hung bạo nầy đến sự an bình: có thể, trong một lúc, vài giờ trước,khi anh ta viết mảnh giấy...nhưng thời điểm thuận lợi đã trôi qua. Và bây giờ, anh ta thì thầm nói đến một con dao. Một huyền thoại phổ biến trong giới sát nhân cho rằng hai mắt của nạn nhân sẽ ghi lại hình ảnh của vật dụng cuối cùng họ thấy. Tại sao người kitô hữu không tin rằng linh hồn cũng như thế, rằng linh hồn cũng giữ lại, vào lúc tận cùng, sự tha thứ và bình an sau một đời sát nhân; khi một người nhân đức chết đột ngột,không có thời gian để xưng tội, trong một nhà chứa, và rằng cuộc đời xem ra đạo đức kia đã bị vĩnh viễn in dấu sự nhơ nhớp. Ngài đã nghe một vài người tranh luận về sự bất công khi một người được tha thứ vào giờ chót- làm như thể có thể dễ dàng cắt đứt với thói quen của cả một đời, dù đó là thói quen tốt hay xấu. Người ta có thể nghi ngờ giá trị của một đời sống đạo hạnh kết thúc trong tội...cũng như một cuộc đời tôi lỗi kết thúc trong thánh thiện.Ngài cố gắng tuyệt vọng lần cuối.

• Ngày xưa, anh đã có đức tin, ngài nói. Hãy cố hiểu. Vận may vào phút cuối. Cơ hội của tên trộm lành. Anh đã giết nhiều người…có lẽ cả trẻ con…ngài nói thêm khi ngài nhớ lại cái đống đen nhờ nhờ dưới chân thập giá. Nhưng cái đó không quan trọng lắm. Đó là những gì thuộc về thế gian nầy, chóng qua, chỉ vài năm là chấm dứt. Anh có thể dứt bỏ gánh nặng tội lỗi đó ở đây,ngay trong căn chòi nầy và nhẹ nhàng đi vào cuộc sống đời đời…

Ngài thấy buồn và tiếc nuối vì đã nói tới cái cuộc sống mà chính ngài sẽ không được hưởng…có thể tóm gọn trong vài tiếng: an bình, vinh quang, tình yêu…!

- Cha, giọng nói van nài, cha để con yên. Cha lo cho cha đi. Cha cầm lấy con dao của con...

Bàn tay đau đớn lần mò tìm con dao,lần nầy về phía hông. Hai đầu gối co lên trong cố gắng xoay người rồi đột nhiên cả con người buông xuôi, anh ta đã trút linh hồn.

Linh mục vội vã đọc lời tha tội phòng khi, trong giây phút cuối, anh ta ăn năn.Nhưng hình như linh hồn nầy khi lìa thế gian đang bận tìm con dao, hướng đến một hành vi bạo lực. Ngài cầu nguyện: “ Chúa nhân từ, con người nầy đã nghĩ đến an nguy của con, dù sao, thì cũng vì muốn cứu con...” Nhưng ngài không tin tưởng lắm vào lời cầu nguyện của mình. Nói rõ hơn, đây là một tên sát nhân giúp một tên sát nhân khác trốn thoát...và xét từ bất cứ góc độ nào, không ai là người xứng đáng hơn.