To acquire the habit of reading is to construct for yourself a refuge from almost all the miseries of life.
W. Somerset Maugham
ePub
A4Chương 10
M
èo Bự bỏ mũ, nở nụ cười xun xoe. "Chúng tôi chỉ là dân quê nghèo đến Bandaya để kiếm việc, thưa ngài. Tôi và con trai ạ".Tên trung uý nghi hoặc. "Chúng mày làm cái gì ở chỗ này?"
"Chúng tôi thấy có khói" Mèo Bự nói. "Chúng tôi tưởng... "
"Chúng mày tưởng có thể ăn cắp, ăn trộm ở đây?"
"Thưa ngài không ạ" Mèo Bự phản đối với giọng đau đớn. "Chúng tôi tưởng là mình có thể giúp được gì chăng. Chúng tôi không biết là chuyện quân sự ạ".
Tên trung uý nhìn xuống tôi. "Thằng bé bao nhiêu tuổi?"
"Thằng Juan, con trai tôi gần mười hai rồi ạ".
"Chúng tao đang tìm một thằng bé lên tám" tên trung uý nói. "Con trai của thằng cướp Xenos".
"Chúng tôi không biết hắn ạ", Mèo Bự nói.
Tên trung uý lại nhìn tôi. Hắn ngần ngừ. "Nó cũng ngăm đen như con trai mày ấy".
"Đứng thẳng lên Juan!" Mèo Bự quay sang tên trung uý "Ngài thấy thằng Juan nhà tôi cao chưa? Một đứa lên tám thì làm sao bằng cỡ nó được".
Tên trung uý vẫn xem xét tôi. "Mày lên mấy?" hắn chợt hỏi.
"Thưa ông mười một ạ".
"Tại sao da mày đen thế?"
Tôi nhìn Mèo Bự. Tôi không hiểu hắn ngụ ý gì.
"Mẹ cháu là... "
Tên trung uý lườm Mèo Bự. "Tao hỏi thằng nhỏ... "
"Mẹ tôi người da đen". Tôi đáp, cảm giác Mèo Bự dường như thở dài nhẹ nhõm.
"Sống ở đâu?"
Tôi ra hiệu về phía núi. "Thưa ông, ở trên kia".
"Một thằng nhóc nhà quê mà ăn nói trôi chảy nhỉ", tên trung uý nói với Mèo Bự.
"Thưa ngài, đó là do nhà thờ đấy ạ", Mèo Bự vội vã. "Mẹ cháu rất sùng đạo. Nó đã được học trường dòng ở vùng núi đấy ạ".
Tên trung uý nhìn hắn chằm chằm một lát. "Đi".
"Thưa ngài sao ạ?" Mèo Bự phản đối. "Chắc chắn là ngài chẳng cần gì thêm ở chúng tôi nữa. Chúng tôi muốn về nhà thôi".
"Chúng mày sẽ về nhà sau", tên trung uý nói. "Ông đại tá muốn thẩm vấn mọi kẻ khả nghi. Đi!".
Bọn lính nhanh chóng quây lấy chúng tôi. "Ông đưa chúng tôi đi đâu ạ?" Mèo Bự hỏi.
"Đến trang trại của Don Rafael Campos. Đi!".
Chúng tôi theo sau hắn. Bọn lính theo sau chúng tôi. Tôi thấy tay Mèo Bự đặt trên vai. Hắn thì thầm. "Cậu sẽ không nhận ra ông ngoại nhé?"
"Nhưng nếu ông nhận ra tôi?" tôi thì thầm lại.
"Khi đó hẵng hay. Mấy năm rồi. Có thể cụ không nhận ra".
Có nhiều đàn ông, đàn bà và trẻ con đứng quanh trang trại của ông ngoại tôi. Mèo Bự kéo tôi sang một bên. "Cậu biết ai trong số những người này không?"
Tôi lắc đầu. "Không có ai quen cả".
"Tốt" hắn nhìn quanh. "Phải kiếm cái gì ăn mới được. Bao tử tớ đang sôi lên đây".
Mặt trời chói chang và tôi vừa mệt vừa khát. "Có một cái giếng ở sau nhà".
"Quên hẳn đi" Mèo Bự nói vội. "Chúng chỉ cần thấy là cậu biết cái giếng ở đâu là đi tong hết". Hắn thấy biểu hiện trên mặt tôi và hắn kéo tôi lại. "Nào, cậu, chúng ta sẽ cố tìm một chỗ trong bóng râm để nằm nghỉ ngơi một lát".
Có chỗ như thế cạnh chiếc xe bò ở sân trước. Mèo Bự ngồi phịch xuống tựa lưng vào bánh xe. Tôi nằm duỗi thẳng và chỉ trong chốc lát đã thiếp đi. Tôi không biết mình đã ngủ được bao lâu khi Mèo Bự lay dậy. "Mở mắt ra, cậu". Tôi ngủ chỉ nửa giờ.
Bọn lính đang dồn mọi người về phía hành lang của ngôi nhà. Chúng tôi đứng lên đi cùng với mọi người.
Một tên lính gác bước lên bậc thang rồi quay về phía chúng tôi. "Xếp hàng đôi".
Tôi nhìn quanh. Tất cả gồm khoảng năm mươi người ở trên sân. Phần đông là người lớn, chỉ có vài đứa trẻ trạc tuổi tôi.
Cánh cửa trước mở và hai tên lính bước từ trong nhà ra, đỡ một ông già ở giữa. Tôi nuốt hơi thở và toan tiến lên, nhưng bàn tay Mèo Bự đã như chiếc kẹp sắt trên cánh tay tôi.
Đấy là ông ngoại, nhưng không phải ông ngoại của ký ức tôi. Bộ đồ bao giờ cũng trắng tinh của ông giờ đây nhàu nát và máu bên mép ông chảy qua chòm râu xuống cổ áo. Cặp mắt ông rỗng không vì đau đớn và cằm run rẩy khi ông gắng đứng thẳng người.
Tên đại tá bước ra, nhìn chúng tôi rồi nhìn ông ngoại. Hắn có bộ ria đen, như kẻ chỉ và có nét cười nhạo báng trên mặt.
Giọng hắn ré lên the thé. "Don Rafael, những đứa này khai là dân quê ở thung lũng này. Chúng bảo ông biết chúng và sẽ đảm bảo về chúng. Chúng tôi muốn ông nhìn từng đứa và có đứa nào ông không nhận ra thì hãy cho chúng tôi biết. Hiểu chứ?"
Ông ngoại gật đầu. "Tôi hiểu", ông nói một cách khó khăn. "Tôi đã nói với ông tất cả những gì tôi biết rồi".
Giọng viên đại tá sốt ruột. "Để xem". Hắn ra hiệu cho tên lính trên bậc thang. "Cho chúng từ từ đi qua".
Dòng người xếp hàng đôi bắt đầu lê bước ngang hành lang khi ông ngoại nhìn xuống với cặp mắt đờ đẫn. Bỗng viên đại tá chỉ vào tôi, nói. "Ê, thằng nhóc! Đứng ra phía trước để chúng tao thấy".
Tôi ngập ngừng, rồi cảm thấy bị Mèo Bự đẩy lên trước. Tôi nhìn thẳng vào mắt ông ngoại. Một cái chớp mắt nhận biết bất thần cháy lên ngắn ngủi rồi hai hàng mi từ từ cụp xuống. Khi mở lại, cặp mắt vẫn nguyên cái nhìn trống rỗng như trước.
Viên đại tá nhìn chúng tôi chằm chằm. "Được rồi, đi tiếp".
Dòng người lại lê đi. Tôi thấy viên trung uý, người đã bắt chúng tôi, thì thầm vào tai viên đại tá.
"Đứng lại!" viên đại tá quát. Dòng người dừng lại.
"Mày!" hắn chỉ tôi, "Đứng ra!"
Tôi nhìn Mèo Bự. Mặt hắn trống rỗng, vô cảm, chỉ cặp mắt là ánh lên. Hắn cầm tay tôi, khúm núm cúi đầu. "Vâng, thưa ngài".
Viên đại tá quay sang ông ngoại tôi. "Trung uý bảo tôi là anh ta đã tóm được hai đứa này ở gần trang trại của con rể ông. Chúng bảo chúng là dân quê ở vùng đồi núi đang đi kiếm việc. Ông có biết chúng không?"
Ông ngoại nhìn xuống chúng tôi. Có một ánh xa xăm và bí hiểm trong cặp mắt ông. "Tôi đã từng thấy họ", giọng ông bằng phẳng.
"Bọn chúng là ai vậy?" viên đại tá hỏi.
Ông ngoại tôi như phải rất lâu sau mới trả lời. Cuối cùng, ông liếm môi và nói. "Tôi già rồi", giọng ông run rẩy. "Tôi không nhớ tên nhưng tôi đã thấy họ thường đi kiếm việc ở trong thung lũng".
Viên đại tá quay sang xem xét tôi. "Thằng bé da sẫm màu. Con rể ông cũng thế".
"Nhiều người trong thung lũng chúng tôi mang dòng máu da đen, và đó chưa hề bị coi là tội ác".
Viên đại tá trầm ngâm nhìn ông rồi rút súng ra nhằm vào tôi. "Vậy thì với ông thằng nhóc này sống hay chết cũng chẳng hề gì?"
Một thoáng sầu muộn trong cặp mắt ông ngoại tôi nhưng nó biến mất khi ông quay lại viên đại tá. "Không hề gì".
Hắn chậm rãi lên cò súng, không nhìn tôi, vẫn dõi mắt vào ông ngoại. Bỗng Mèo Bự đẩy tôi sang bên. "Thưa ngài", hắn kêu lên. "Xin ngài rộng lòng thương! Đừng lấy thằng con trai độc nhất của tôi đi! Vì Chúa, xin ngài tha cho".
Viên đại tá quay súng khỏi tôi và chĩa vào Mèo Bự. Giọng hắn bẹt và lạnh. "Mày chết thay nó chứ?"
Mèo Bự phủ phục xuống. "Xin ngài rộng lòng thương! Vì Chúa!".
Ông ngoại tôi quay ra, nhổ bọt xuống Mèo Bự. "Giết cả hai đứa cho xong đi!" ông nói giọng khinh thị. "Chấm dứt cái cảnh quỳ mọp hèn hạ bẩn thỉu của chúng đi. Nó làm ta tởm lợm!"
Viên đại tá chòng chọc nhìn ông rồi nhét súng vào bao.
Mèo Bự tức thì bò lổm ngổm lên. "Xin một ngàn lần đội ơn ngài! Chúa ban cho ngài một ngàn phúc lành!".
Viên đại tá phẩy tay. "Tiếp tục đi".
Mèo Bự lôi tôi vào hàng. Từ từ, chúng tôi lê đi, và cuối cùng đã qua khỏi hành lang. Tôi thì thầm. "Ông ngoại không biết tôi!"
"Ông biết cậu!".
"Nhưng... "
Tay Mèo Bự bóp chặt vai tôi. Viên đại tá đi dọc hàng người, dừng lại trước mặt tôi. "Tên mày là gì?"
"Juan", tôi trả lời.
"Đi với tao", hắn quay đi và Mèo Bự bước bên tôi, theo hắn trở lại hành lang. Viên đại tá ngước lên gọi một trong hai tên lính. "Đem lão già xuống đây và tống những đứa khác đi".
Tên lính quàng một tay bên sườn ông ngoại, dìu ông xuống bậc thang. Có tiếng xì xào khẽ ở phía sau. Tôi quay đầu nhìn đám người trên đường. Tiếng thì thầm giận dữ càng to lên khi họ thấy ông ngoại bị dẫn từ hành lang xuống.
"Bảo chúng nó xéo đi!" viên đại tá quát. "Nếu cần thì bắn bỏ chúng đi!".
"Đi đi! Đi đi!" viên trung uý rút súng ra. "Đi đi!".
Đám đông nhìn hắn trừng trừng. Hắn bắn một phát lên trời, và họ từ từ chuyển động.
Khi con đường đã vắng tanh, viên đại tá quay lại tôi. "Mày sống hay mày chết thì lão già cũng chẳng quan tâm", hắn lặng lẽ nói. "Bây giờ xem thử mày có nghĩ như thế về lão không?"
