uần này trông anh gầy hẳn. Ba má lo lắng hỏi anh có bệnh hoạn gì không? Anh lắc đầu đáp rằng anh vẫn mạnh. Ba không tin, nhất định bắt anh đi bác sĩ khám bệnh. Bác sĩ nói anh không có bệnh gì cả, chỉ hơi phí sức. Ba má hỏi anh làm gì trên Sàigòn ngoài những thì giờ đến trường học. Anh giấu nhưng rồi rốt cuộc, anh cũng nói thật: hơn tuần lễ nay, anh cùng một số bạn thiện chí đi công tác cứu trợ đồng bào chiến nạn ở Bình Dương.

Ba phản đối. Má bảo không thể được. Ba bảo con phải lo cho việc học trước đã. Má dặn con phải lo cho sức khoẻ. Con vốn chẳng được mạnh gì cho lắm. Anh An ơi! Nhưng em mừng vì anh đã tìm được một hoạt động mới. Hoạt động vì người là chất liệu tạo sự vui tươi trong anh, em hiểu rõ điều đó. Dịp trước, em đã hiểu lầm anh. Thì ra anh vẫn chưa hề nghĩ gì đến tình yêu. Anh xem Thủy như một đàn em không hơn không kém. Thủy đã khóc mà nói với em như thế. Nó nhìn anh như một gương mẫu, hơn nữa, như một nương tựa, tình cảm và cuộc đời. Mà anh đâu có biết, hay biết mà làm lơ.

Anh ngồi giữa mấy đứa nhóc và em, kể chuyện cứu trợ thật vui vẻ. Em có cảm tưởng anh là niềm vui, là trẻ thơ hơn là một thanh niên suy tư. Lý tưởng làm trẻ con người và làm con người trở thành cao ngạo với tình yêu?

- Tụi bay biết không, bọn trẻ lóc nhóc cỡ tuổi tụi bay thiếu gì ở trại tạm cư. Bọn chúng rong chơi suốt ngày vì có muốn học cũng không có trường để học nữa.

- Tụi nó có dễ thương không anh hai?

- Có đứa dễ thương mà cũng có đứa dễ ghét. Hôm đó, tao đi chia gạo cho một dãy nhà nọ. Tụi bay phải nhớ rằng gạo quý hơn vàng. Tao canh chừng những bịch gạo như giữ của. Bỗng một thằng nhỏ mách tao: “có đứa lấy của anh bịch gạo kìa”. Tao nhìn theo hướng tay nó chỉ nhưng không thấy gì. Tới lúc nghe tiếng cười của những đứa trẻ đứng bên tao mới biết là mình đã mắc mưu thằng nhỏ ranh mãnh: Chính nó đã làm tao sơ ý để đánh cắp bịch gạo chứ không ai lạ! Một lúc sau, anh chàng trở lại bên tao cười hì hì, còn hỏi: “Em tài không anh?”. Tao tức nghẹn mà đành tha cho nó.

- Còn những đứa dễ thương?

- Có hai ba cô nhỏ mười, mười một ẵm em đi chơi, thường xin áo quần cho em mặc. Có lần tò mò, tao hỏi: “Tại sao em không xin cho chính em. Quần áo của em cũng cũ lắm rồi mà?” Bấy giờ mấy cô nhỏ mới nhớ ra. Xem có cảm động không?

Mấy đứa nhỏ con gái thích chí nói con gái dễ thương còn con trai lưu manh để chế nhạo hai đứa con trai. Cả bọn quay ra cãi cọ nhau mà quên hẵn rằng chúng đang nghe anh kể chuyện. Anh vô tư phân xử cho hai phe: bọn con gái nói đúng, con gái dễ thương hơn con trai. Nhưng, con trai làm việc giỏi hơn con gái, con gái chỉ chộn rộn gây phiền phức mà thôi.

Em chen vào:

- Em phản đối kết luận của anh đó nghe.

Anh cười cầu hoà:

- Đồng ý là tao có hơi quá khích, nhưng kết luận của tao có đúng phần nào chứ?

- Thì chỉ phần nào thôi.

- Ờ, như vậy là tốt rồi.

Anh vẫn hay có lối nói như thế. Gài cho người đối diện công nhận rằng mình có lý rồi chấm dứt tranh luận. Rốt cuộc, có bao giờ anh thua. Anh độc đoán và hay ăn hiếp em lắm đó nghe.

- Trân à, chủ nhật tới, mày có rảnh không?

- Rảnh, anh.

- Và Thủy, Hồng, Quỳnh?

- Chắc cũng rảnh như em. Mà chi anh?

- Anh định rủ cả bọn đi Bình Dương…

Em reo lên:

- Vào vườn trái cây picnic?

- Sai bét rồi. Đưa các cô vào trại tạm cư để tiếp bọn tao một tay cứu trợ đồng bào chứ ở đó mà đi chơi…

- A…

- Mày bằng lòng chứ?

Thì em có khác gì anh. Hoạt động là niềm vui. Huống hồ gì em đang thất vọng vì sự cản trở bọn trẻ làm việc của một số người lớn ù lì, cầu an.

- Mình sẽ xin phép gia đình đi Picnic để người lớn yên tâm. Chỉ lo là không đủ xe để đi.

- Quỳnh có chiếc xe gắn máy, nó chở Hồng, chỉ còn Thủy và em. Một đứa đi với anh, còn một…

- Phần Vượng.

- Anh Vượng cũng đi?

- Chứ mày ngạc nhiên lắm?

- Theo em biết, Vượng thích sống cho mình, thích học hơn là làm việc xã hội. Anh ta lý luận, học thành danh rồi phục vụ cũng chưa muộn.

- Đó cũng là một quan niệm tốt vậy!

- Nhưng em e rằng thời gian sẽ đốt tàn dần ý chí phục vụ. Ra trường rồi, anh ta sẽ chẳng làm được gì.

Anh mỉm cười bí mật nói với em:

- Bây giờ tao mới biết tại sao mầy không mấy có cảm tình với Vượng.

Em đỏ mặt:

- Em coi anh ta như anh vậy. Cảm tình gì?

Anh lại cười, lấy trong túi ra một phong thư. Anh nói:

- Xin lỗi đã xem lén thư riêng của mày. Sự thể thế này, Vượng gởi cho thằng Chí lá thư này, bảo là trao lại cho tao. Nó đề ngoài bì thư: Thân gởi An và thêm hàng chữ “nhờ trao lại cô Trân” ở mặt sau. Thằng nhóc không đọc phía sau, xé bì thư lấy lá thư để sẵn nơi bàn học của tao như mọi lần trước, khi có ai gởi thư cho tao. Tao về, đọc lẫn trong chồng thư bạn bè gởi…

Em đón lấy lá thư, mặt đỏ hơn vì lo sợ Vượng viết gì liên hệ đến tình cảm thì thật phiền phức. Nhưng may, lá thư ngắn, chỉ vỏn vẹn mấy hàng: “Nghe Thủy nói cô bảo tôi thuộc thành phần ù lì. Trước đây thì quả có thế nhưng hiện tại, chắc cô đã thấy khác chứ? Cũng nghe nói cô thích tranh luận lắm, nếu được, xin cô một buổi đối thoại để xem lý luận và thực tế ai hơn”.

Anh hỏi em:

- Thách thức kiểu võ hiệp phải không?

Em đáp:

- Em sẽ cho anh ta biết tài tranh luận của em gái anh.

- Bao giờ?

- Chủ nhật tới.

- Vào giữa lúc công tác?

- Không, vào lúc nghỉ ngơi.

- Tao cho biết trước, ngày chủ nhật, công tác rất nhiều, sẽ không có thì giờ để mày nghỉ ngơi đâu. Ngay cả ăn trưa cũng vội vàng nữa đó. Nhưng đặt lại vấn đề cái đã. Mày định tranh luận gì với Vượng?

- Em cả quyết rằng anh ta tham dự các công tác xã hội hay góp mặt trong sinh hoạt hiệu đoàn chỉ là sự tham dự và góp mặt vì tự ái chứ không phải tự thâm tâm…

- Nghĩa là mày không tin Vượng đã thay đổi lập trường?

- Vâng.

- Vậy nếu tao nói rằng chính tao đã thuyết phục được Vượng, khiến anh ta thay đổi lập trường thì mày nghĩ sao?

Anh An quý mến của em. Điều đó cách nay không lâu, em đã ngờ. Định, rồi Thủy, rồi Vượng. Những thành quả thuyết phục của anh đó. Em vẫn chưa thấy rõ được lý tưởng của anh. Lý tưởng vì người hay lý tưởng gieo hạt. Nhưng nếu là gieo hạt thì anh đáng trách lắm, anh quý mến. Anh gieo hạt cho người khác, cây mọc lên xanh tốt, người chủ cây quý nhớ ơn anh, muốn tỏ bày lòng biết ơn đó thì anh lạnh lùng, anh dửng dưng. Lý tưởng là làm rồi bỏ đi, không nhận sự đền đáp chăng? Nếu như thế, em cho rằng lý tưởng đó thiếu thực tế. Nó sẽ tàn một ngày không xa. Nó sẽ úa mà anh không ngờ.

- Sao? Còn muốn tranh luận với Vượng nữa thôi?

- Nếu đúng như anh nói thì chắc em sẽ thua cuộc. Em rút lui trước…

- Để bắt đầu dành cho Vượng một chút cảm tình được chứ?

- Anh này. Đừng trêu em…

Giọng anh trở nên trang trọng:

- Không, tao không trêu. Tao nghe nhiều người nói, mà chính tao cũng nhận thấy nơi Vượng nữa. Tao tin là nó đã để ý đến mày…

- Anh có quyền suy luận theo ý riêng anh…

- Không dễ gì thuyết phục một người đã có lập trường, quan niệm làm việc hẳn hòi như Vượng. Tao không tin mình đủ tài lật đổ con người cũ của Vượng. Tao chỉ là người ra tay cuối cùng, vào lúc con người nó đã rung rinh vì một mãnh lực khác… Tình cảm với mày…

- Em chưa hề nghĩ đến chuyện tình cảm…

- Ngoại cảnh bắt mày phải nghĩ.

- Còn phần anh?

- Con trai mười chín, hai mươi còn trẻ quá. Tao đang đam mê hoạt động.

- Vượng có hơn tuổi anh đâu.

- Nó có quan niệm khác.

- Nhưng quan niệm đó con người hơn anh. Anh lý trí nhiều quá. Anh biết mà giả vờ không biết hay không biết thực sự rằng có một nhỏ bạn em…

Anh đứng lên lảng sang chuyện khác:

- Tao không muốn tranh luận với mày. Lúc khác rảnh, mình sẽ trở lại vấn đề. Bây giờ, tao phải tới nhà Vượng bàn về công việc tuần tới…

Anh An ơi, anh chạy trốn sự thật đó chăng? Anh buộc em phải nhận sự thực rằng đã đến lúc em phải lưu ý đến tình cảm của Vượng, còn anh thì không. Anh ơi, em nghĩ chỉ có tình cảm mới giúp người ta thấy con đường người ta đi đúng là tươi đẹp, là đáng đi. Vượng đã thay đổi vì em. Thủy, rồi tới anh, nói với em như thế. Phải chi chính Vượng nói với em như thế?