ôm ấy là ngày mùng bảy tháng Mười Một, một buổi tối ngày sinh nhật thứ ba mươi hai của mình, anh ta chỉ nhớ mang máng như thế.

Anh ta đi bộ về nhà lúc ấy khoảng mười một giờ khuya từ nhà Henry sau bữa cơm tối, toàn thân anh bao phủ bởi hơi lạnh và sương giá. Đến góc đường giữa phố Audley và Quảng trường Grosvenor, một người đàn ông xuất hiện thật bất ngờ, cổ áo lật lên che gần hết khuôn mặt, trong tay anh ta có đeo một cái túi. Chàng trai nhận ra người đàn ông ấy là Basil Hallward. Một cảm giác sợ hãi anh ta không thể lý giải được chợt ập đến. Anh ta vẫn tỏ ra không để ý đến và tiếp tục chậm rãi đi về hướng ngôi nhà của mình.

Nhưng Basil đã trông thấy anh ta. Basil đứng lại nhưng sau đó nhanh chóng bám theo sau người đàn ông. Một lát sau anh ta biết bàn tay của Basil đã nắm chặt lấy cánh tay của mình.

- Dorian ơi! Thật là may mắn quá! Anh đã chờ em trong thư phòng suốt từ chín giờ tối. Cuối cùng anh thấy tội nghiệp cho người giúp việc của em nên đã bảo anh ta đi ngủ. Anh quyết định lấy chuyến tàu đêm để đi Paris. Anh thực sự muốn nhìn thấy em trước khi anh đi. Anh nghĩ là anh nhìn thấy em. Nhưng anh không dám cam đoan chắc chắn. Chả lẽ em không nhận ra anh sao, Dorian?

- Trời mù sương như thế này cơ mà anh Basil? Em còn không nhận ra mình đã đi đến Quảng trường Grosvenor. Em chỉ đoán là nhà mình gần quanh đây thôi mà em cũng không chắc chắn lắm. Thật tiếc khi nghe tin anh bỏ đi Paris. Chúng ta đã không gặp nhau quá lâu rồi. Em hy vọng là anh sẽ đi không lâu lắm?

- Không lâu đâu. Anh chỉ đi khỏi Anh quốc trong sáu tháng thôi. Anh quyết định đến Paris và sẽ chỉ chuyên tâm vào việc vẽ một bức tranh mà anh đã thai nghén từ rất lâu trong tâm trí của mình. Nhưng đây không phải là câu chuyện riêng của anh. Giờ thì anh đã đến nhà em. Hãy cho anh vào nhà nhé. Anh có vài điều muốn nói với em.

- Em thích như thế lắm, nhưng anh sẽ không bị nhỡ chuyến tàu đêm nay chứ? – Dorian hỏi, giọng nói có vẻ uể oải khi anh bước lên mở khóa cửa.

Ánh sáng ngọn đèn bên trong căn nhà hắt ra xé tan màn sương giá. Basil nhìn đồng hồ đeo tay của mình:

- Anh có nhiều thời gian lắm – Basil nói – Chuyến tàu sẽ không rời bến lúc mười hai giờ mười lăm. Giờ thì mới mười một giờ. Đúng ra là anh muốn đến câu lạc bộ để tìm em. Anh không phải chờ để ký gởi hành lý. Anh đã ký gởi chúng đi trước rồi. Với cái túi nhẹ này, anh chỉ cần hai mươi phút là có thể đến ga Victoria.

Dorian nhìn Basil rồi cười:

- Đúng là cách một họa sĩ đại tài du lịch. Một cái túi và một cái áo choàng. Anh vào nhà nhanh đi không sương giá vào đầy nhà bây giờ. Nhưng anh cũng đừng nói những câu chuyện quá nghiêm túc đấy. Chẳng có chuyện gì nghiêm túc thời nay đâu. Ít ra mọi sự ở đời chẳng nên khiến chúng ta bận tâm một cách quá đáng.

Basil lắc đầu, anh theo Dorian đi vào thư phòng. Một lò sưởi đốt bằng củi đang hắt ra một thứ ánh sáng chập chờn. Đèn được thắp lên, một cái hộp bạc xuất xứ từ Hà Lan được mở ra, bên trong có vài thứ linh tinh như viên pha nước soda, mấy cái ly lớn. Tất cả đều nằm trên một cái bàn nhỏ.

Basil nói:

- Người giúp việc mới của em tử tế với anh lắm, Dorian ạ. Anh ta cung cấp cho anh tất cả những gì anh cần, kể cả những điếu thuốc lá ngon nhất của em. Anh ta đúng là mẫu người hiếu khách. Anh thích người giúp việc này nhiều hơn người giúp việc cũ đến từ Pháp của em.

Dorian nhún vai:

- Em nghe đâu anh ta đã lấy cô giúp việc của phu nhân Ashton và chuẩn bị cho cô ấy một hiệu may quần áo ở Paris đấy. Những người Pháp ghét người Anh chúng ta ở Paris thích lối cắt may của cô ta lắm. Đúng là những tay người Pháp ấm ớ. Người giúp việc mới này kể ra cũng không tệ lắm. Em không thích anh ta nhưng cũng không tìm được bất cứ lý do nào để ghét. Con người ta thường hay suy nghĩ vẩn vơ. Nhung em biết người giúp việc này rất trung thành với em. Sao? Anh dùng thêm chút soda hay rượu nhé? Em sẽ làm một chén rượu đây. Chắc là ở phòng bên cạnh vẫn còn một chút rượu đấy.

- Cảm ơn em, anh không uống bất cứ thứ gì nữa đâu. – Basil nói khi anh cởi nón và áo đặt vào một góc nhà. – Này em, anh muốn nói với em về một chuyện nghiêm túc. Đừng nhăn mặt như thế. Em khiến anh khó nói quá.

- Lại chuyện gì nữa thế kia? – Dorian thốt lên, giọng đầy vẻ nóng nảy, anh vật người xuống chiếc ghế sô-pha. – Em hy vọng chuyện ấy không liên quan dính dáng gì đến em. Em mệt đừ cả người rồi. Đêm nay em không còn muốn nghe bất cứ chuyện gì liên quan đến mình nữa.

- Thế thì đấy là chuyện của anh vậy. – Basil nói, giọng trầm nghiêm hẳn lại. – Anh sẽ phải nói cho em nghe. Anh sẽ xin em chừng nửa giờ thôi.

- Đến nửa giờ kia à? – Dorian thở dài ra khi anh đốt một điếu thuốc lá.

- Anh hy vọng là anh không đòi hỏi em quá nhiều. Thật ra toàn bộ câu chuyện chỉ vì lợi ích của em. Em có biết là cả thành phố London này người ta nói những điều rất tồi tệ về em hay không. Ngay chính anh cũng không thể chịu đựng được.

- Em không muốn biết chúng. Tai tiếng của người khác thì em thích nghe còn những câu chuyện sau lưng người ta nói về em thì xin anh đừng kể. Em không có hứng thú đâu. Chúng chẳng có gì là hay ho cả.

- Chúng sẽ khiến em suy nghĩ. Là con người, chúng ta phải có trách nhiệm với tên tuổi của mình. Chả lẽ em muốn người ta phỉ nhổ miệt thị em hay sao? Dĩ nhiên là em có của cải và có địa vị, nhưng hai điều đó không phải là tất cả. Em hãy cẩn thận. Anh không muốn nghe những dư luận này. Anh không thể tin chúng được khi anh nhìn thấy em. Tội lỗi sẽ viết thẳng trên khuôn mặt con người ta. Tội lỗi không thể che giấu được. Có nhiều người tin vào những dụng cụ có thể che giấu được sự thật. Nhưng làm gì có những dụng cụ ấy, hả em. Có một người đàn ông có thứ dụng cụ ấy, trên khóe miệng ông ta không có những nếp nhăn, mí mắt ông ta sẽ không bao giờ nặng và bàn tay ông ta sẽ không bao giờ khô khốc nhăn nheo. Người đàn ông này không nói tên ông ta nhưng anh biết ông ta đến phòng họa và nhờ anh vẽ cho một bức chân dung. Anh chưa bao giờ gặp mặt hay nghe nói về ông ta cả. Nhưng sau đó thì anh nghe nói về ông ta nhiều hơn. Ông ta trả giá anh rất cao nhưng anh đã từ chối. Anh không thích nhìn vào những ngón tay của ông ta. Giờ thì anh mới biết tại sao ông ta hấp dẫn anh. Ông ta thật xấu xa. Còn em, em thật trong sáng, khuôn mặt em vẫn hồn nhiên vô tư, em chẳng bao giờ thay đổi. Em vẫn cứ trẻ trung mãi. Anh không thể tin được tại sao em không hề chịu bất cứ một ảnh hưởng tự nhiên nào của thời gian. Rồi anh và em ít khi gặp nhau hơn. Em không bao giờ đến chỗ anh nữa. Nhưng khi anh nghe người ta nói xấu em anh cảm thấy rất khó chịu. Tại sao nhiều chính khách và giới quen biết rộng rãi ở London này không đến nhà em và họ cũng không mời em đến nhà họ. Em đã từng là bạn của nhà quý tộc Cawdor. Anh đã ăn cơm với ông ta tuần trước. Tên em được nhắc đến khi ông ta kể về chuyện em cho ông ta mượn những bức tranh nhỏ trong cuộc trình diễn tại Dudley. Cawdor nói là em có khiếu thưởng thức nghệ thuật rất cao. Nhưng ông ta nói em là một chàng trai không thể để bất cứ cô gái trong trắng nào đến gần được. Ông ta bảo em không thể ngồi cạnh những cô gái còn trinh. Anh muốn bảo vệ em và nói rằng chúng ta quen biết nhau. Anh hỏi ý ông ta muốn nói điều gì về em? Ông ta nói cho anh nghe, ngay trước mặt mọi người, toàn là những chuyện xấu xa bỉ ổi về em. Ông ta nói với anh rằng có một chàng trai trong đội cảnh vệ đã tự tử vì em. Rồi chuyện Ngài Henry Ashton đã bỏ Anh quốc, thân bại danh liệt cũng vì em. Có phải em và ông này bao giờ cũng gần gũi đi chơi với nhau phải không? Lại còn cả tay Adrian Singleton, và tương lai của anh ta cũng coi như đã bị vứt. Cả cậu con trai một của Ngài quý tộc Kent nữa, nghề nghiệp của cậu bé cũng hư luôn. Anh gặp ông bố hôm qua tại phố St. James. Ông ta trông có vẻ đau khổ và xấu hổ lắm. Rồi cả Công tước xứ Perth nữa. Cuộc đời của anh ta bây giờ như thế nào em đã rõ? Ai đã làm hại anh ta như thế. Dorian ơi, tên tuổi của em bây giờ trở thành tai tiếng. Anh biết em và Henry là bạn thân và anh không có ý kiến gì cả. Nhưng còn cô em gái của anh ấy. Khi chưa gặp em, người phụ nữ này là vợ của nhà quý tộc Gwendolen không hề có bất cứ điều tiếng tì vết nào. Giờ thì cô gái ấy lang thang như một cô gái bán dâm ngoài công viên. Ngay cả con cái cũng không được phép đến gần mẹ ruột. Nhiều chuyện khác như thế lắm. Dorian ơi. Những câu chuyện cả ngày lẫn đêm tràn ngập khắp thành phố London này. Chúng có phải là sự thật không, hả em? Liệu người ta nói về em như thế có đúng không? Khi anh thoạt nghe, anh chỉ bật cười thôi. Giờ thì nghe chúng anh thấy giật mình. Căn nhà nghỉ ở vùng quê của em và những trò dâm loạn trác táng ở đó. Dorian ơi, em có biết họ đang nói gì về em không? Anh không cố ý khiển trách em đâu. Anh nhớ Henry đã từng nói rằng một khi đem trao cho anh ta một linh mục phó xứ còn trẻ, chỉ vài phút sau vị linh mục ấy sẽ đổi đời. Giờ thì anh có trách nhiệm phải lên tiếng khiển trách em. Anh muốn em sống để mọi người tôn trọng em. Anh muốn em phải sống tốt đẹp hơn. Hãy xa lánh những con người mà em đã từng giao du. Đừng nhún vai như thế. Đừng dửng dưng đến độ vô trách nhiệm như thế. Em có khả năng hấp dẫn người khác. Hãy sử dụng chúng vào mục đích tốt đẹp chứ không phải vì mục đích đồi bại! Họ nói với anh rằng em đã ảnh hưởng rất xấu lên tất cả mọi người quen biết em. Thật là xấu hổ cho những ai đã đi theo bước chân của em. Dorian ơi anh không biết gì cả. Họ nói đúng hay sai anh không cần biết. Anh chỉ biết họ đang nói xấu về em. Anh nghe những điều đó và cố tình gạt đi nhưng anh không gạt đi được. Nhà quý tộc Gloucester là bạn thân của anh tại Oxford đã cho anh xem lá thư bà vợ ông ta viết trước khi bà ấy chết một mình trong ngôi biệt thự tại Mentone. Tên của em là nguyên nhân duy nhất của lời thú nhận đau xót ấy. Một lời thú nhận mà anh chưa bao giờ được đọc trong đời của mình. Anh nói với ông ta rằng đây là điều phi lý, anh biết em lắm. Nhất định em không thể làm ra những điều như thế này. Dorian ơi. Anh mong rằng phải chi anh biết rõ về em hơn. Trước khi anh có thể trả lời câu hỏi ấy. Anh muốn nhìn thấy rõ linh hồn của em!

- Anh muốn nhìn linh hồn của em ư! – Dorian nói, anh ta đứng bật dậy, khuôn mặt tái nhợt trắng bệch đi vì sợ hãi.

- Đúng vậy! – Basil trả lời, nét mặt nghiêm hẳn lại với một nỗi đau trong giọng nói. – Nhưng để nhìn thấy linh hồn của em, chỉ có Chúa mới làm được.

Một tiếng cười khẩy chế nhạo chợt bật lên từ khóe miệng của người đàn ông trẻ:

- Anh sẽ được nhìn thấy linh hồn của em đêm hôm nay. – Dorian gào lên, tay anh giựt cái đèn trên bàn. – Đi theo em. Đấy chính là tác phẩm mà anh đã vẽ em đấy! Tại sao anh không nhìn nó một lần nhỉ. Rồi anh hãy đi công bố cho cả thế giới biết linh hồn của em xấu xa như thế nào. Hừm. Cả thế giới này sẽ không tin lời anh nói đâu. Nếu họ tin anh, họ sẽ càng bị em hấp dẫn nhiều hơn. Em biết về tuổi tác con người nhiều hơn anh, dù anh tỏ ra biết chúng rõ hơn em. Anh đã nói quá nhiều về suy đồi đạo đức rồi. Nhanh lên. Em sẽ chỉ rõ cho anh nhìn thấy tận mắt thế nào là suy đồi đạo đức.

Hình như Dorian đã điên lên vì tự kiêu. Anh gào lên như thế. Bàn chân Dorian giậm mạnh lên cầu thang dẫn lên căn phòng ở trên tầng cao nhất. Dorian cảm thấy luồng xúc động man dại khi anh có cơ hội chia sẻ với người khác về những bí ẩn cuộc đời của mình. Và điều đặc biệt hơn cả là anh chia sẻ thế giới riêng của mình với người đã vẽ ra bức chân dung khiến Dorian phải xấu hổ mỗi khi nhìn nó. Chính bức chân dung ấy đã cất giữ tất cả những điều xấu xa bỉ ổi của Dorian, tồn tại như những ký ức ám ảnh không thể nào gột rửa được.

- Đúng đấy! – Dorian nói tiếp, anh đến gần Basil, nhìn thẳng vào đôi mắt người họa sĩ – Em sẽ cho anh thấy linh hồn của em. Anh sẽ thấy điều mà anh tin chỉ có Chúa mới nhìn thấy!

- Ôi. Đấy là những lời phạm thượng báng bổ thần thánh. – Basil rụt người lại khi anh nói. – Em đừng nói những lời như thế. Chúng vô nghĩa và kinh khủng quá!

- Anh nghĩ như thế à? – Dorian bật lên cười man rợ.

- Anh biết rõ như thế đấy. Anh nói với em những chuyện đêm nay. Anh chỉ nghĩ tốt cho em thôi. Anh biết tự trong sâu thẳm trái tim mình, bao giờ anh cũng yêu em!

- Đừng động vào người em. Hãy kết thúc những gì anh cần phải nói ra hết đi!

Trên khuôn mặt Basil là một nỗi đau vặn xoắn méo xệch. Anh ngừng lại trong vài giây với cảm giác tủi thân cho chính mình. Dù sao thì anh không có bất cứ một quyền hạn nào để xăm xoi vào cuộc đời riêng tư của Dorian. Ngay cả như Dorian chỉ ứng xử một phần mười những điều người khác đã nói, tại sao Basil lại tỏ ra đau đớn như thế. Basil bỏ ra đứng cạnh chiếc lò sưởi, nhìn vào những vạt tro xám trông như giá muối ngoài trời. Những thanh củi vẫn đang hừng hực cháy.

- Em đang đợi anh nói đấy, Basil! – Dorian nói, giọng chắc nịch.

Basil quay mặt lại

- Điều anh muốn nói với em. – Người họa sĩ run run giọng nói – Em hãy trả lời cho anh biết về những điều người ta đã nói rất xấu xa về em. Nếu em nói là họ đã nói sai, anh sẽ tin em từ đầu đến cuối. Hãy nói là họ đã dựng chuyện. Rằng đấy không phải là sự thật. Rằng em sẽ phủ nhận tất cả. Dorian ơi. Đừng nhận rằng họ đã nói thật. Bọn họ đang nói dối cả đấy! Dorian ơi. Em có biết anh đau đớn như thế nào không. Chúa ơi. Đừng nói với anh rằng em đã thật sự làm ra những điều tai tiếng ấy!

Dorian cười, một nét hằn học hiện ra trên khóe miệng của mình:

- Hãy đi lên lầu với em, Basil. – Chàng trai nói. – Em đã giữ một cuốn nhật ký cuộc đời mỗi ngày và cuốn nhật ký ấy sẽ không thể được đem ra khỏi căn phòng này. Em sẽ cho anh nhìn thấy nó.

- Anh sẽ đi theo em như em muốn, Dorian ơi, nhưng anh sẽ trễ tàu. Điều đó không quan trọng. Anh sẽ đi vào chuyến ngày mai. Nhưng đừng bắt anh đọc tất cả những gì trong đêm nay. Em hãy cứ trả lời câu hỏi của anh một cách đơn giản đi.

- Anh sẽ được nghe câu trả lời ấy trên tầng lầu. Em sẽ không trả lời dưới này cho anh được. Anh sẽ không phải đọc lâu đâu. Đừng bắt em phải chờ nữa.