ả thế giới hiện đương chờ đợi một nước Việt Nam mới sau chiến tranh. Người ta chờ đợi một cái gì không vĩ đại thì ắt cũng phải thông minh và không tầm thường, đúc kết bởi cơn đau thương kéo dài đến một phần tư thế kỷ.

Dù người ở bên này hay bên kia vỹ tuyến, dù người nghiêng theo chủ trương chánh trị này hay chủ trương chính trị kia, trừ phi chính mình không muốn nhận mình là người Việt Nam để tự hào về truyền thống dân tộc của mình, còn thì người nào vẫn còn nói cái tiếng nói Việt Nam, vẫn còn sống cả vật chất tinh thần tâm linh và tình cảm theo lối sống Việt Nam, người ấy lắng lòng mình xuống một lát, vẫn tự nhiên thấy có tiếng gọi tha thiết của truyền thống trong huyết quản.

Điều làm sững sốt thiên hạ sẽ không phải là sự cố gắng hết sức mình và trên sức mình của đôi bên để kéo dài đến vô tận cái cảnh xương trắng máu đào này. Điều làm sững sốt mà thiên hạ sẽ phải kính phục, chính lại là trong cái mâu thuẫn kinh khủng và bế tắc hoàn toàn, phản ảnh và thu gọn cả mâu thuẫn quốc tế vào lòng đất nước, thật là không lối thoát, vậy mà người Việt Nam đã có thể làm nổi được như Nguyễn Nhạc ôm Nguyễn Huệ mà khóc:

Xét trong cả dòng đời lịch sử, chưa hề bao giờ người Việt Nam dại để đánh nước cờ tuyệt chủng. Mà bao giờ người ta cũng tìm dùng cho bằng được cái bề thế và cái khả năng của nhau để cùng lợi cả và cùng giữ lấy dòng giống về mai hậu cho tất cả.

Sự nỗ lực xây dựng lại Đất Nước, xây dựng lại con người, sẽ là việc không khó, kể từ cái giây phút mọi người nhận định ra chỗ khác nhau của cái danh hư về thắng một trận hay bại một trận với cái sống thật của bao nhiêu mạng người anh và em gục ngã xuống do chính bàn tay của mình.

Thắng người không khó, và không danh giá. Thắng chính bản thân mình và những cố chấp của mình mới khó hơn và danh giá hơn.

Ta chờ đón cái lúc được đeo vòng hoa chiến thắng lên cổ những người tự thắng ấy. Bởi kể từ lúc ấy, viễn ảnh một nước Việt Nam mới sẽ mở toang ra cho thấy truyền thống dân tộc chưa bao giờ đẹp được đến như thế.