hẳng bao lâu sau, cuộc sống ở Harrington quay về trật tự cũ, dù không hẳn theo nếp sinh hoạt trước khi có Pollyanna. Hàng ngày, Pollyanna phải học khâu vá, tập đọc lưu loát và tự tay làm các món bánh nhân quả. Song dù công việc có bận đến đâu, Pollyanna vẫn dành thời gian giải trí. Ngay buồi sáng cô bé cố gắng hoàn thành mọi công việc trong ngày, còn từ 2 giờ đến 6 giờ chiều là khoảng thời gian của riêng em.

Pollyanna làm theo ý mình thích, miễn là không vi phạm vào những điều Dì Polly ngăn cấm.

Khó mà phân định rõ khoảng thời gian ấy giải thoát Pollyanna khỏi công việc hay giải phóng Dì Polly khỏi cô cháu gái của mình. Tháng Bảy mới qua được vài ngày thôi mà không ít lần Dì Polly đã phải kêu lên: “Thật là một con bé kỳ lạ!” Kết quả thực hiện theo thời gian biểu của Pollyanna làm dì Polly hết sức ngạc nhiên và không khỏi làm bà mệt mỏi.

Nancy thì có vẻ dễ dàng hơn với nhiệm vụ dạy Pollyanna nấu ăn. Cô không bị bất ngờ hay kiệt sức mà trái lại, hàng tuần, thứ Tư và thứ Bảy thực sự là những ngày vui đối với Nancy.

Xung quanh trang trại Harrington không có trẻ con để Pollyanna kết bạn. Biệt thự nằm ở rìa làng.

Quanh biệt thự tuy cũng có những nhà hàng xóm, nhưng không bóng dáng bạn bè cùng lứa. Pollyanna cũng không để mình phiền lòng vì chuyện này. Cô bé bảo với Nancy:

“Em chẳng bao giờ bận tâm đến vấn đề này. Em thấy vui khi được dạo quanh các con phố, ngắm những ngôi nhà và dòng người qua lại. Em yêu mến tất thảy mọi người. Chị có nghĩ thế không, Nancy?”

“Tôi không nghĩ vậy đâu cô ạ.” - Nancy đáp gọn một câu.

Hầu như chiều nào, Pollyanna cũng xin dì cho chạy ra ngoài lo công việc vặt. Bằng cách ấy, cô bé có thể ra khỏi nhà và thăm thú đó đây. Những cuộc dạo chơi thường xuyên này đã giúp em gặp được một người đàn ông. Theo kiểu suy nghĩ riêng, Pollyanna gọi người đàn ông nọ là “Ông Ấy”.

Ông Ấy thường khoác bành tô đen và đội mũ lụa. Cả hai thứ đều sang trọng. Pollyanna chưa thấy người đàn ông nào ăn mặc như vậy. Ông có nước da tai tái, mày râu nhẵn nhụi. Dưới vành mũ hiện ra mái tóc màu xám nhạt. Ông rảo bước nhanh, lưng thẳng và luôn luôn đi một mình. Bóng hình đơn độc ấy đã làm Pollyanna cảm thấy thương ông. Cô bé muốn bắt chuyện với ông, rất có thể chuyện trò sẽ làm ông vơi đi nỗi buồn. Một hôm Pollyanna mạnh dạn tới gần ông và vui vẻ mở lời: “Cháu chào bác ạ. Tiết trời hôm nay đẹp quá bác nhỉ?”

Người đàn ông đưa mắt liếc nhanh mọi hướng, rồi dừng lại vẻ ngập ngừng.

“Cháu vừa hỏi chuyện ta đấy à?” - Tiếng ông rõ ràng, rành mạch.

“Thưa bác, vâng ạ.” - Pollyanna lễ phép trả lời. - “Cháu nói hôm nay là ngày đẹp trời, phải thế không ạ?”

“Ồ, vậy ư?” - Người đàn ông nói với giọng trầm đục rồi bỏ đi.

Pollyanna mỉm cười khi một ý nghĩ chợt đến: “Ông ấy mới buồn cười làm sao!”

Hôm sau cô bé lại gặp người đàn ông ấy. Em vui sướng thốt lên:

“Hôm nay tiết trời không đẹp bằng hôm qua, bác nhỉ?”

“Ồ, vậy sao?” - Người đàn ông lại bật ra câu đó và bỏ đi làm Pollyanna cười như nắc nẻ.

Lần thứ ba, Pollyanna bắt chuyện với ông theo cách thức quen thuộc. Ông đã bất ngờ dừng bước và gọi em:

“Lại đây cháu. Cháu là ai, vì sao cháu muốn trò chuyện với ta?”

“Cháu là Pollyanna Whittier, cháu thấy bác giống như một người cô đơn. Bác dừng bước làm cháu rất vui. Bây giờ bác cháu mình làm quen với nhau một chút được không ạ? Cháu chưa biết tên bác.”

“Được, sau này ta sẽ nói. Còn bây giờ...” - Chưa dứt câu, ông đã vội bỏ đi.

Pollyanna nhìn theo ông và nở một nụ cười buồn.

“Lẽ nào ông ấy lại không hiểu mình nói gì? Qua bao lần làm quen, ông vẫn chưa chịu giới thiệu tên với mình. Buồn thật.” Vừa đi em vừa lẩm bẩm.

Hôm nay, Pollyanna xung phong đem món thịt bê nấu đông tới nhà bà Snow. Mỗi tuần một lần, Dì Polly lại gửi cho bà Snow một món. Dì nói đó là trách nhiệm của dì, vì bà Snow là một giáo dân nghèo, lại thường xuyên đau ốm. Dì Polly cũng là giáo hữu nên phải giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn. Đấy là trách nhiệm chung của cả cộng đồng giáo dân. Dì Polly đã nhận nhiệm vụ gửi món ăn tới bà Snow vào chiều thứ Năm hàng tuần. Bà không đích thân thực hiện công việc này mà là Nancy. Hôm nay Pollyanna đã xin dì một đặc ân và được dì cho phép. Nancy sẵn sàng nhường việc này cho Pollyanna. Cô chân thật bộc bạch: “Tôi rất vui khi được giải thoát khỏi việc làm từ thiện này. Tôi thật xấu hổ khi đẩy việc đưa món ăn tới bà Snow cho tiểu thư. Tôi xin cô thứ lỗi.”

“Chị có lỗi gì đâu. Đó là do em yêu thích công việc này nên mới nhận, chị Nancy ạ.”

“Nhưng bắt tay vào làm rồi tiểu thư sẽ không thích nó nữa đâu. Tôi dám chắc như vậy đấy.”

“Vì sao lại thế?”

“Tôi để ý thấy ai cũng từ chối. Mọi người rất ngại tiếp xúc với bà Snow, vì bà ấy khó tính lắm. Từ sáng sớm đến đêm khuya chẳng ai muốn tới gần bà. Tôi thấy thương con gái bà phải chăm sóc người mẹ khó tính.”

“Bà ấy khó tính thế nào?”

Nancy nhún vai trả lời: “Chẳng có điều gì làm bà Snow vừa ý cả. Thậm chí đến cả các ngày trong tuần cũng muốn tránh xa bà ấy. Mọi thứ đều làm bà khó chịu. Nếu hôm nay là thứ Hai, bà lại muốn nó là Chủ nhật. Nếu cô đem cho bà thịt cừu, bà lại đòi thịt gà. Nhưng khi đem thịt gà đến, bà sẽ đòi thịt cừu.”

“Bà ấy buồn cười nhỉ. Em phải gặp bà Snow mới được. Bà ấy quả thật là người phụ nữ lạ lùng! Em thích người có tính cách khác thường.”

“Hừ! Bà Snow lạ thật đấy. Tôi hy vọng việc làm từ thiện này sẽ giúp cô thư giãn đôi chút. Được ra ngoài trời hít thở không khí là vui thích rồi, cô nhỉ?” - Nancy đột ngột kết thúc cuộc chuyện trò.

Đứng trước cửa căn nhà nhỏ tồi tàn, Pollyanna nghĩ lại những lời nhận xét của Nancy về bà Snow.

Đôi mắt cô bé lấp lánh trước cảnh gặp mặt người phụ nữ lạ lùng này. Pollyanna gõ ba tiếng vào cánh cửa.

Một cô gái có khuôn mặt xanh xao, ánh mắt mệt mỏi xuất hiện.

“Chào chị.” - Pollyanna mở lời. - “Em được Dì Polly Harrington cử tới đây gặp bác Snow. Mong chị vui lòng cho em gặp.”

“Vâng, rất sẵn lòng. Em là người đầu tiên muốn gặp mặt mẹ tôi đấy.” - Cô gái thì thầm trong hơi thở gấp, nên Pollyanna không nghe thấy. Cô quay người dẫn đường cho vị khách lạ qua hành lang tới một căn phòng nhỏ. Cô mở cửa phòng, chỉ chỗ cho Pollyanna ngồi rồi nhẹ nhàng đóng cửa lại. Đôi mắt Pollyanna chớp liên hồi trước khi làm quen với bầu không khí đặc quánh trong phòng. Rồi cô lờ mờ thấy bóng dáng một phụ nữ ngồi trên chiếc giường kê ngang phòng.

Pollyanna bước lại gần bà và mở lời:

“Cháu chào bác. Bác là bác Snow phải không ạ? Dì Polly cháu chúc bác một ngày vui khỏe. Dì cháu gửi đến bác món thịt bê nấu đông. Mong bác vui lòng nhận cho.”

“Ôi, bà bạn thân mến của tôi gửi cho tôi thịt bê nấu đông ư? Đương nhiên tôi không thể từ chối được rồi. Nhưng chiều nay tôi đang mong thưởng thức thịt cừu hầm rau củ kia.” - Bà lầm bầm vẻ cáu kỉnh.

Pollyanna cau mày nói: “Cháu không hiểu vì sao cứ khi nào mọi người gửi bác món này, bác lại đòi thưởng thức món khác? Cháu đem thịt bê đến, bác lại muốn thịt cừu. Không biết khi cháu đem thịt cừu, bác sẽ đòi hỏi thịt gì nữa?”

“Cô vừa nói gì?” - Người phụ nữ ốm yếu quay phắt lại, nhìn Pollyanna chằm chằm. Pollyanna vội chống chế:

“Chiều nay cháu mong bác dùng tạm món này. Thịt bê nấu đông không khác thịt cừu mấy đâu bác ạ. Nancy đã cho cháu biết bác là người khó tính. Chẳng ai chiều được bác, kể cả con gái bác.”

Nghe những lời khó chịu đó, bà Snow cố nhổm dậy cho đến khi ngồi thẳng người. Bà đã làm một điều bất thường mà Pollyanna không hay biết.

“Này con bé hỗn xược kia, mày là ai?” - Bà Snow giận dữ quát lên.

Pollyanna tươi cười vặn lại:

“Bác Snow à, bác gọi sai tên cháu rồi. Cái tên như vậy còn kinh khủng hơn cả ‘Hephzibah’ nữa. Tên cháu là Pollyanna Whittier, cháu gái Dì Polly Harrington. Bác nghe rõ chứ ạ? Cháu được dì giao nhiệm vụ mang thịt bê nấu đông tới để bác dùng. Bởi vậy cháu mới có mặt ở đây.”

Khi nghe những câu đầu, bà Snow ngồi thẳng với vẻ quan tâm đặc biệt. Nhưng khi Pollyanna nhắc đến thịt bê nấu đông, bà lại ngả người xuống gối một cách thờ ơ. Sau cùng, bà nói:

“Cảm ơn. Dì cô rất tốt bụng, nhưng chiều nay tôi lại thèm thịt cừu chứ không phải thịt bê.” - Ngừng lời một lúc, bà đột ngột thay đổi chủ đề:

“Đêm qua tôi không sao chợp mắt được.”

“Ôi, cháu ước gì được mất ngủ như bác!” - Pollyanna vừa đặt hộp thịt bê lên chiếc giá nhỏ, vừa ngồi xuống chiếc ghế ngay cạnh, thở dài nói. - “Cháu nghĩ chúng ta mất quá nhiều thời gian cho việc ngủ.”

“Mất thời gian ngủ ư?”

“Vâng, đúng thế. Khoảng thời gian ấy nên dành để tận hưởng cuộc sống này. Thật tiếc là chúng ta thường dành trọn ban đêm chỉ cho mỗi việc ngủ!”

Bà Snow lại ngồi nhỏm dậy thốt lên: “Ôi! Một cô bé lạ lùng làm sao! Hãy lại đây! Cô bé hãy tới cửa sổ và kéo rèm lên. Tôi muốn quan sát khuôn mặt người đang chuyện trò với tôi.” Bà lệnh cho Pollyanna.

Pollyanna đứng lên, mỉm cười rồi thở dài nói: “Bác ơi, bác sẽ nhìn thấy những vết tàn nhang trên mặt cháu mất thôi.” Lại gần khung cửa sổ, em nói tiếp: “Cháu đã mong là căn phòng tối sẽ che đi những vết tàn nhang xấu xí.” Đột nhiên, giọng Pollyanna òa lên hưng phấn:

“Ôi, lẽ ra cháu nên mở cửa sổ sớm hơn. Bây giờ cháu đã nhìn rõ bác rồi. Bác thật xinh đẹp biết bao.”

“Cháu bảo tôi xinh đẹp?” - Người phụ nữ lặp lại với giọng giễu cợt.

“Vâng, đúng thế ạ. Bác không tin điều đó ư?”

“Không.” - Bà Snow đáp lại, giọng đanh chắc. Năm nay bà đã bước sang tuổi 40. Gần mười lăm nay, bà dành phần lớn thời gian hồi tưởng lại những tháng ngày bà còn khỏe mạnh. Bà thầm trách cứ số phận đã khiến cuộc đời bà thành như bây giờ. Bà Snow không còn tâm trí nào để chú ý tới bất kì điều gì nữa.

“Bác có đôi mắt đen láy rất đẹp, mái tóc quăn đen tuyền.” - Pollyanna khẽ nói. - “Cháu thích những lọn tóc quăn màu đen hơn màu hung. Đó là điều cháu mong ước. Sau này lên Nước Trời, đó sẽ là điều đầu tiên cháu mong ước. Bác có đôi má hồng. Cháu thấy bác là một phụ nữ xinh đẹp. Bác sẽ thấy vậy khi soi gương.”

“Soi gương ư?” - Bà Snow gắt lên, gieo người xuống gối. - “Trong thời gian đau ốm, tôi chẳng mấy khi soi gương. Nếu cháu ở vào hoàn cảnh như tôi cháu có làm thế không? Khi ốm đau bệnh tật thì thiết gì đến việc trưng diện.”

“Đúng thế ạ.” - Pollyanna lộ vẻ cảm thông. “Nhưng xin bác chờ một chút, cháu sẽ đem gương đến.”

Pollyanna đi nhanh về phía bàn trang điểm, nhặt chiếc gương cầm tay lên. Trở lại giường bệnh nhân, em dừng bước đăm đăm nhìn người phụ nữ ốm yếu. Lát sau cô bé đề xuất:

“Trước khi soi gương, bác hãy để cháu chải lại tóc cho bác nhé.”

“Cháu có thể làm việc ấy, nếu cháu muốn. Nhưng tôi nói trước, tóc tôi không dễ vào nếp đâu.” - Bà Snow đồng ý một cách miễn cưỡng.

“Vâng, cháu cảm ơn bác. Cháu thích chải đầu cho người khác mà.” - Pollyanna mừng rỡ đặt chiếc gương xuống và cầm lược lên. - “Cháu sẽ chải nhanh để bác có thể ngắm mình trong gương. Một hôm nào đấy, cháu sẽ quay lại và bới một kiểu tóc thật duyên dáng cho bác.” Em dựng lại lớp đăng ten ủ rũ nơi cổ áo bà Snow rồi xếp ngay ngắn chiếc gối tựa để bà ngồi thẳng. Chỉ một lát sau, mái tóc đã chịu phục tùng đôi tay khéo léo của Pollyanna. Giọng phấn khởi, em nói:

“Bác ơi, bác có thể ngắm khuôn mặt xinh đẹp của mình rồi đấy.”

Cô bé đưa những ngón tay mềm mại vuốt nhẹ làn tóc quăn xòa trên trán người phụ nữ. Bà Snow cau mày vẻ khó chịu, dường như muốn giễu cợt cách động viên của vị khách nhỏ. Song, bà Snow vẫn nhận thấy một niềm phấn khích đang trỗi dậy. Người bà nóng ran.

Pollyanna bước nhanh về phía bình hoa để trên mặt bàn, vội vàng rút một bông cẩm chướng. Cô bé bẻ gập cành hoa rồi gài vào mái tóc đen của bà Snow, làm tăng thêm vẻ đẹp cho mái tóc. Làm xong, cô bé nói giọng hớn hở: “Cháu tin chắc bây giờ bác cháu mình soi gương được rồi.” Pollyanna cầm mảnh gương lên đầy vẻ tự hào.

“Hừ! Tôi thích cài bông cẩm chướng đỏ hơn cẩm chướng hồng.” Bà Snow cằn nhằn. “Nhưng dù bông hoa màu đỏ hay màu hồng, chúng cũng sẽ héo rũ. Lúc ấy tóc tôi chẳng đẹp nữa.”

“Nếu hoa không bao giờ héo, cháu nghĩ sẽ chẳng có ai bận tâm ngắm nhìn vẻ đẹp của chúng khi còn tươi đâu ạ.” - Pollyanna cười nói. “Bác sẽ nhận thấy điều đó thôi. Tóc bác bồng lên trông đẹp hơn.” Cô bé ngừng lời với ánh mắt hài lòng.

“Cứ cho là như thế. Nhưng e rằng tóc tôi sẽ sớm xổ tung ra thôi, khi tôi cứ phải nằm cả ngày trên giường thế này.”

“Bác đừng lo. Mà nếu tóc bác xổ ra, cháu sẽ lại được chải tóc cho bác thêm lần nữa!” - Pollyanna hào hứng nói. - “Cháu ước mình có mái tóc đen tuyệt đẹp như của bác. Mái tóc vàng của cháu không bao giờ có thể đẹp bằng những lọn tóc đen tuyền buông trên gối lụa như của bác được.”

“Có thể thế.” - Bà Snow hờ hững đáp trong khi tay vẫn cầm chiếc gương. “Tôi chưa từng thích mái tóc đen của mình. Tóc tối màu rất chóng bạc.”

“Cháu thích mái tóc đen của bác quá. Cháu sẽ rất sung sướng nếu cũng có mái tóc đen như vậy.” Pollyanna thở dài.

Bà Snow bỏ gương xuống, quay lại với thái độ bực dọc: “Sẽ không vui sướng đến vậy đâu! Dù có được tóc đen giống như tôi, cháu cũng không thể vui một khi phải nằm bẹp cả tháng trời vì bệnh tật.”

Pollyanna nhíu mày ngẫm nghĩ và bật lên một câu:

“Tại sao bác không tìm cách giải buồn?”

“Cách gì?”

“Hài lòng về mọi điều.”

“Cháu nói lạ thật. Làm sao có thể hài lòng khi đau ốm, phải nằm một chỗ giống như tôi?” - Bà Snow vặn lại. - “Nếu không, cháu hãy nói cho tôi biết cách nào đem lại niềm vui trong lúc ốm đau. Tôi rất muốn nghe.”

Trước sự ngạc nhiên tột độ của người bệnh, Pollyanna chạy ngay về phía bà và vỗ tay.

“Vậy là ổn rồi.” - Cô bé nói với giọng phấn khởi. - “Đây là một vấn đề khó, cháu xin hẹn bác lần sau. Bây giờ cháu phải về rồi. Cháu sẽ nghĩ cách trong suốt dọc đường về nhà, cháu hứa đấy ạ. Tạm biệt bác. Cháu đã có thời gian thú vị được trò chuyện cùng bác. Cảm ơn bác nhiều.”

Pollyanna rời khỏi nhà bà Snow với những bước chân nhẹ nhàng và tâm trạng thoải mái. Người phụ nữ ốm yếu đăm đăm dõi theo bóng dáng vị khách nhỏ và thốt lên: “Không biết con bé sẽ làm cách nào cho mình vui đây?” Rồi bà ngoái lại phía sau tìm tấm gương. Ngắm khuôn mặt mình một lúc, bà tự nhủ: “Con bé bới tóc khéo đấy chứ. Mình đâu biết mái tóc mình lại đẹp như vậy khi gài bông cẩm chướng hồng. Nhưng cũng để làm gì đâu?” Bà thở dài, đánh rơi tấm gương nhỏ xuống đống chăn và ngả đầu lên gối.

Một lát sau, Milly - con gái bà Snow về. Mặc dù tấm gương đã được đống chăn gối che lấp, nhưng cô vẫn phát hiện ra.

“Mẹ ơi, sao tấm gương lại nằm đây? Sao màn cửa bị kéo lên thế này?” - Milly kêu lên, ánh mắt sửng sốt của cô hết nhìn cửa sổ lại dán vào bông cẩm chướng màu hồng gài trên tóc mẹ.

“Sao với trăng cái gì?” - Mẹ cô gắt lên. - “Mẹ không muốn sống trong bóng tối thêm một giây nào nữa. Nếu con đau ốm như mẹ, con có chịu nổi sự cô đơn lạnh lẽo này không?”

“Mẹ ơi, đương nhiên con không thể chịu nổi rồi.” - Milly vội giảng hòa và đưa cho mẹ lọ thuốc. - “Con chỉ thắc mắc rằng con đã nhiều lần thuyết phục mẹ mở cửa sổ để ánh sáng vào, nhưng mẹ đều phản đối mà.”

Bà Snow lặng thinh trước điều con gái nói. Bà đang mải thắt dây áo ngủ. Sau cùng bà lên tiếng với giọng cáu kỉnh:

“Người ta tặng mẹ một cái áo ngủ còn hơn đem cho mẹ thịt cừu ninh. Mẹ muốn có hai chiếc áo ngủ để thay đổi.”

“Mẹ nói sao ạ?”

Milly hoàn toàn bị rơi vào tâm trạng bối rối khó xử. Cô thở không ra hơi. Trong ngăn kéo tủ đã có hai chiếc áo ngủ mới. Thời gian qua, Milly gần như đã tuyệt vọng trong việc thuyết phục mẹ cô để mắt đến chúng.