uan hệ với nhà đầu tư được hiểu là xây dựng và duy trì mối quan hệ tốt đẹp giữa Ban quản trị và các nhà đầu tư của công ty. Để có được mối quan hệ tốt đẹp, công ty phải thực hiện kế hoạch truyền thông, tính chất minh bạch và truyền tải những kết quả tốt đẹp liên tục. Tuy nhiên, công việc này ngày càng trở nên khó khăn trong môi trường ngày nay vì các công ty công cộng buộc phải cạnh tranh nhau để thu hút sự chú ý của nhà môi giới, nhà phân tích, tổ chức tài chính, quỹ đầu tư, ký giả thương mại, chuyên viên kinh tế và các chuyên gia khác. Tất cả những người này đều có thể gây ảnh hưởng đến giá cả và tính thanh khoản cho cổ phiếu của họ.

Mục tiêu

Mục tiêu của quan hệ với các nhà đầu tư chỉ đơn giản là: Thêm cổ đông mới và duy trì cổ đông cũ. Quan hệ đầu tư cũng giống như bán hàng và tiếp thị cho bất cứ sản phẩm nào, ngoại trừ sản phẩm này là “Cổ phiếu công ty”. Thương hiệu sẽ giúp ích cho việc xây dựng và tạo ra những khoản sinh lời vượt trên cả giá trị thực của nó; cung và cầu sẽ điều khiển giá cả và quy mô; khuynh hướng thị trường và môi trường ngành là các yếu tố gây ảnh hưởng không thể kiểm soát được; dịch vụ hậu mãi là cần thiết và một hệ thống phân phối tốt và lượng bán hàng là những yếu tố thiết yếu để có được một chiến dịch bán hàng thành công.

Chiến lược

Không giống như chiến lược cho bất kỳ sản phẩm nào khác, tiếp thị và chào bán cổ phiếu đòi hỏi phải có một kế hoạch hoàn chỉnh bao gồm sự am hiểu về thị trường, giá trị thương hiệu nổi tiếng, vị trí sản phẩm so với các đối thủ cạnh tranh, định giá theo thể thức bán đấu giá, hành vi khách hàng và động cơ thúc đẩy, quảng cáo, phân khúc thị trường, dịch vụ hậu mãi và những yếu tố khác liên quan như khuyến mãi, quan hệ công chúng và quản lý khủng hoảng.

Kỷ cương công ty

Kỷ cương công ty là viên gạch nền tảng cho chương trình quan hệ với nhà đầu tư. Nếu Ban quản trị không thực hiện kỷ cương công ty hoàn hảo, thì quan hệ với nhà đầu tư sẽ trở thành một chiến dịch quảng bá nhằm mục đích lừa gạt. Kỷ cương công ty là một tập hợp hàng loạt các quy định, quy luật được áp đặt lên vai cấp lãnh đạo để đảm bảo sự minh bạch, kiểm tra và cân đối quyền lực, công khai mọi thông tin dữ kiện, áp dụng mọi kỷ luật của thị trường và quyền lợi của các cổ đông thiểu số. Nếu có kỷ cương công ty thích hợp thì sẽ có ít sự lạm dụng về quyền hạn của các cấp lãnh đạo như: mua cổ phiếu bằng nội gián, kiểm soát tài sản chung như trong gia đình, tham ô lợi ích cá nhân, tùy tiện đưa ra quyết định, thông tin sai lệch hoặc kế toán lừa dối, làm giá cổ phiếu... Lãnh đạo phải tập trung vào mục tiêu kinh doanh cốt lõi và tài chính chủ yếu (lợi nhuận từ đầu tư, tỉ trọng P/E, mức tăng trưởng nội bộ, công nghệ) thay vì nhảy vào đầu tư đủ loại hình để lấy tiếng tăm hay nhằm phục vụ lợi ích cá nhân của mình.

Quá trình quyết định của cổ đông

Các cổ đông có thể phân ra làm 2 loại: nhà đầu tư cá nhân và nhà đầu tư chuyên nghiệp. Hành vi của họ về cơ bản bị thúc đẩy bởi cùng một mục tiêu: kiếm tiền từ quyết định mua hay giữ cổ phiếu và kiếm lợi hay tránh thiệt hại trong quyết định bán. Tuy nhiên, họ hoàn toàn khác biệt nhau về mức độ hiểu biết, thời gian và các khả năng nguồn lực.

Đối với các nhà đầu tư chuyên nghiệp làm việc cho một cơ sở tài chính, quy trình đưa ra quyết định sẽ thông qua 7 giai đoạn: đặt ra mục tiêu, quyết định chiến lược, thu thập thông tin, phân tích dữ liệu, thấu hiểu các mối ràng buộc và sở thích, kiểm soát rủi ro và đưa ra quyết định. Đối với các nhà đầu tư cá nhân, quy trình xử lý cũng sẽ thông qua những giai đoạn này nhưng họ hành xử đơn giản hơn, nhanh chóng hơn và dễ bị ảnh hưởng bởi cảm xúc hay sở thích cá nhân.

Mục tiêu của một quỹ khi tìm kiếm lợi nhuận tuyệt đối (alpha) hay chỉ số (beta) sẽ đòi hỏi người giao dịch đưa ra quyết định theo mục tiêu cơ bản này. Alpha là một mức lợi nhuận độc lập với những chỉ số thị trường, trong khi beta được phản ánh theo những chỉ số này. Các nhà quản lý quỹ đầu tư tư nhân sử dụng lên tới 14 chiến lược để đạt được mục tiêu của họ: từ những mua bán dài/ ngắn tới mua suy thoái, từ tính toán thời cơ thị trường đến giá trị căn bản, từ lĩnh vực ngành tới khu vực địa lý. Họ được giúp đỡ hàng ngày bằng những thư viện dữ liệu rộng lớn và những biểu đồ kỹ thuật nhờ sự bùng nổ về thông tin số. Phân tích những dữ liệu này để xác định những chiến lược và lợi thế của hệ thống cũng đòi hỏi các chương trình phần mềm khổng lồ và các phân giải phức tạp cho cá nhân. Thậm chí sau quy trình xử lý dài này, những cơ hội bán và mua cũng phải điều chỉnh bởi ràng buộc pháp định, khuynh hướng cá nhân và sự kiểm soát rủi ro thông số đặt ra bởi cơ sở tài chính.

Cuối cùng, quyết định bán hay mua vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi những nguyên nhân khác như: tin nóng, điều kiện thị trường hiện tại và khả năng mua được cổ phiếu với giá cả mong muốn.

Những yếu tố liên quan đến quy trình đưa ra quyết định

5 yếu tố ảnh hưởng cao nhất đến việc đưa ra quyết định đầu tư của nhà quản lý quỹ trong thị trường mới nổi bao gồm:

1. Khuynh hướng toàn cầu:Mặc cho những đối chọi của những nhà quản lý quỹ, thái độ theo đàn vẫn còn tồn tại. Các thông tin và phân tích hợp thời vẫn thu hút rất nhiều tư bản.

2. Tiềm năng phát triển:Các nhà đầu tư rất dễ bị lóa mắt bởi tỷ giá tăng trưởng và tiềm năng lợi nhuận.

3. Quy mô công ty:Những công ty lớn thường được quan tâm hơn trong các tin tức thời sự và những bài phân tích.

4. Tính thanh khoản:Tính thanh khoản khiến việc mua bán cổ phiếu dễ dàng hơn.

5. Các điều kiện thị trường:Dù có vị trí ở một nước nhỏ, Hồng Kông và Singapore thu hút nhiều nhà đầu tư hơn so với hai láng giềng lớn là Trung Quốc và Indonesia.

5 yếu tố tiếp theo cũng rất quan trọng trong quá trình đưa ra quyết định mua bán:

1. Đoán thời điểm của thị trường:Ban quản lý quỹ thường bị ám ảnh với việc vượt thang các chỉ số thị trường, nên hay cá cược không căn bản.

2. Hệ thống kế toán và thuế vụ:các nhà đầu tư định giá công ty dễ dàng và chính xác hơn nếu dựa theo tiêu chuẩn quốc tế.

3. Dòng dữ liệu và thông tin:Các nhà đầu tư yên tâm hơn khi thông tin và dữ liệu có đầy đủ và sẵn sàng bất cứ lúc nào để thanh tra.

4. Chất lượng quản lý:Đội ngũ quản lý là căn nguyên hàng đầu trong chiến thuật đầu tư của Buffet.

5. Mua bán theo các nhà đầu tư chuyên nghiệp:Sự nghiệp và tên tuổi nhà quản lý quỹ thường an toàn hơn khi họ chạy theo đám đông.

Chiến thuật truyền thông

1. Địa chỉ mạng và cẩm nang công ty:Sẽ tạo được ấn tượng đầu tiên và lâu dài nếu có những nhà chuyên nghiệp lo phần thiết kế và sáng tạo.

2. Thông cáo báo chí và các thư thông tin:Tin tức về công ty giúp mọi người chú ý và nhận biết tốt hơn tính năng động chuyên nghiệp của Ban quản trị công ty.

3. Thư tín:Trả lời tất cả các emails, điện thoại hoặc là các bức thư từ các nhà cổ đông và các nhà đầu tư tiềm năng là điều bắt buộc đối với mọi tổ chức quan hệ đầu tư.

4. Họp mặt cổ đông thường niên:Tổ chức một cuộc họp mặt thành công sẽ làm hài lòng người tham dự, sẽ lan tỏa tiếng tăm tốt đi xa và dài giữa các cổ đông.

5. Diễn đàn và buổi họp với các nhà phân tích:Bàn cái kết quả hoạt động và tài chính mỗi niên hay quý sẽ giúp Ban quản trị tạo một hình ảnh tốt đẹp nhất khi giải thích các con số.

6. Họp mặt các nhà đầu tư:Đây vẫn là một phương thức hữu hiệu nhất khi tìm kiếm sự ủng hộ của các nhà đầu tư chuyên nghiệp và lưu giữ các cổ đông hiện tại.

7. Hội nghị và triển lãm ngành nghề:Tham dự các sự kiện này để xây dựng thương hiệu và tạo một ấn tượng tốt với các nhà đầu tư tiềm năng.

8. Xử lý khủng hoảng:Một Ban quản trị chân thành và khôn khéo có thể biến những khủng hoảng thành một cơ hội để quảng bá cho công ty.

Đo lường giá trị của quan hệ đầu tư

Ngài Brian Rivel thuộc nhóm nghiên cứu Rivel đã hoàn tất cuộc nghiên cứu đo lường về quan hệ đầu tư năm 2003. Ông đã chứng minh rằng trung bình “Quan hệ đầu tư” chiếm 9,2% giá cổ phiếu trong một công ty và 8,4% phụ thuộc vào kích cỡ kinh doanh của công ty đó. Nếu vốn của 1 công ty vào khoảng 100 triệu USD, với giá là 10USD cho 1 cổ phiếu thì giá cổ phiếu sẽ tăng lên 10,92USD, mang lại số vốn từ thị trường mới của nó sẽ tăng khoảng 9,20 triệu USD. Mặt khác, chi phí trung bình của một chương trình “Quan hệ đầu tư” vào khoảng 0,08% trên tổng số vốn thị trường hay chỉ khoảng 800.000 ngàn USD như trường hợp này

Thực thi

Để có được thành công, chương trình “Quan hệ đầu tư” buộc phải tuân theo công thức được đặt trong một kế hoạch “Quan hệ đầu tư” cụ thể và chi tiết về quy trình, cá nhân, các bước thực hiện, kế hoạch và ngân sách. Yếu tố quan trọng nhất của kế hoạch này là phải có sự cam kết mạnh mẽ từ phía ban lãnh đạo công ty trong việc thực hiện kế hoạch đề xuất.

Viễn cảnh dài hạn bắt buộc phải được duy trì như những điều kiện thị trường có thể dao động theo môi trường độc lập bên trong của kiểm soát công ty hoặc ước muốn.

Kết luận

Có rất nhiều đường có thể nhắm vào việc thực hiện giá cổ phiếu tăng một cách tuyệt đối để nâng tầm hiệu quả của một chương trình về quan hệ đầu tư.

• Kết quả cổ phiếu đối chiếu với đối thủ

• Kết quả cổ phiếu đối chiếu với chỉ số ngành

• Hiệu quả đầu tư lâu dài

• Hệ số doanh thu

• Vị trí ngắn hạn

• Chỉ số Beta (tính dao động)

• Trị giá đối chiếu với đối thủ

• Lượng giao dịch hàng ngày (tính thanh khoản)

• Hồ sơ chủ sở hữu

• Doanh thu từ các cổ đông hàng đầu

• Số lượng và chất lượng các phân tích

• Phân lượng những đề nghị của phân tích gia

• Hoạt động tiếp thị nhà đầu tư

• Tầm cỡ và chất lượng của dữ liệu các nhà đầu tư

Tuy nhiên, một cách đơn giản là để nhìn vào IR trên quan điểm này:

Nếu một công ty mà thực hiện tốt thì sẽ đạt được mục tiêu hoặc những kết quả ngoài mong đợi và ngoài ra còn có vị trí tài chính thuận lợi. Sau đó, các cổ đông sẽ nhận được những phần lợi tức to lớn do giá cổ phiếu tăng cao. Nếu không đạt được điều này thì chúng ta phải xem xét lại chương trình “Quan hệ đầu tư” còn thiếu sót cái gì.

Nếu một công ty không thực hiện tốt thì cổ phiếu của nó sẽ bị rớt giá nặng (trong một vài trường hợp, khá tệ) do không quan tâm đến việc thực hiện chương trình “Quan hệ đầu tư” như thế nào. Tuy nhiên, trong viễn cảnh này, nếu tiếng tăm của các cấp lãnh đạo trong công ty và công ty được ổn định do sự khéo chèo tay lái của ban lãnh đạo và các nhà đầu tư, các nhà phân tích sẽ nhận ra sự lạc quan về tương lai của công ty, sau đó chương trình về quan hệ đầu tư cũng đã thành công.