uộc họp bắt đầu từ sáng sớm. Lâu nay nếp sinh hoạt ấy đã thành thói quen, những lúc cần tập trung đông người, đoàn thường tránh giờ cao điểm. Các trưởng ban, trưởng ngành, thuyền trưởng và chính trị viên tàu có mặt đầy đủ tại ngôi nhà làm việc của thủ trưởng đoàn. Đó là một ngôi nhà ba gian, có trần, nép bên cửa hang dưới chân núi. Gian trong là chỗ ở, cũng là nơi làm việc của chính ủy Bùi Kim. Đoàn trưởng Tư ở gian ngoài. Gian giữa rộng hơn, làm phòng họp. Từ xa nhìn vào, ngôi nhà lợp tôn, vách cũng làm bằng tôn lẫn vào những tảng đá khác chỏng chơ bên ngọn núi. Phòng họp hẹp, nhưng thoáng, các cánh cửa sổ làm bằng cót ép đều được mở tung.

Tham gia cuộc họp có trung tá San, tham mưu trưởng quân chủng và trung tá Cao, cục phó cục chính trị cùng ba trợ lý trên Bộ xuống. Chính ủy Bùi Kim và đoàn trưởng Tư chủ trì. Mở đầu cuộc họp, chính ủy thay mặt thủ trưởng đoàn báo cáo một số nét về công tác vận chuyển vừa qua. Ông nêu lên những việc đã làm được và những việc chưa làm được cùng những nguyên nhân của nó. Chính ủy nói rõ ràng, khúc chiết và cụ thể. Cuối cùng, ông phổ biến phương hướng, kế hoạch vận tải sắp tới. Những khó khăn, những thuận lợi, tình hình ta, tình hình địch, v.v...

Mọi người chăm chú nghe. Lê ngồi đối diện với Tòng, hai người cách nhau một mặt bàn khá rộng. Cạnh Tòng là Đạm. Tuy hơn Tòng tới ba bốn tuổi, lại nhập ngũ trước, nhưng nghe nói Đạm cũng quý nể thuyền trưởng mới của mình và hai người tỏ ra ăn ý lắm.

Tòng không ngẩng lên, cây bút trong tay ngoáy lia ngoáy lịa vào cuốn sổ, nét mặt thỏa mãn và tự tin. "Dịp này hắn gặp điều gì vui mà trông phởn thế? - Lê ngước nhìn bạn - Chắc Lụa đã báo tin thắng lợi hẳn?".

Giờ giải lao, Lê lách đến.

- Phải chăng được chính ủy biểu dương về việc cải tử hoàn sinh con tàu mà cậu lờ bạn đi? - Lê đùa.

- Cậu nghĩ là mình sửa tàu để được biểu dương à? Xin có lời thách thức là máy tàu bên ấy không phải đã ăn đứt máy tàu bên này nhé. Khỏe ra trò, chạy dều...

Tòng đứng dậy, hai người đến bên một phiến đá.

- Vừa nhận được thư Lụa hả? - Lê huých khuỷu tay vào sườn bạn.

- Cậu biết?

- Đọc được trong mắt cậu.

- Điều gì?

- Niềm vui.

Tòng cười to:

- Cậu đã phạm hai sai lầm. Một là phán đoán hỏng bét, mình vừa viết thư thông báo địa chỉ mới cho nàng hôm qua; hai là đánh giá bạn rất thấp. Cuộc đời này chỉ có một niềm vui duy nhất là tình yêu thôi ư?

- Nhưng niềm vui của tình yêu dễ bộc lộ.

- Lâu nay có thoải mái và vui hơn, điều ấy đúng, bởi mình cũng tự nhận đang làm được nhiều việc có ích. Thế thôi! Hình như cậu lại chuẩn bị " đi " hả?

- Xuỵt! Lê đưa mắt nhìn về phía phòng họp - Cậu cũng rõ là đoàn đã cấm tàu này thóc mách công việc của tàu kia.

- Dễ chừng cấm được đấy!

- Khẽ chứ, nhưng đó là nguyên tắc.

- Ghê nhỉ! Nhưng báo cho cậu hay là mình rõ cả rồi. Cậu cho rằng mũi mình không biết đánh hơi chăng? Bao giờ mới tới lượt bọn mình nhỉ? Chúng ta sắp xa nhau phải không?

- Đừng dò thế. Mình chẳng dại mà chui vào bẫy của cậu đâu.

- Ha, ha! - Tòng lại cười to - Thằng này tỉnh táo hật. Giỏi! Nhưng điều này thì trả lời được chứ: tuần tới tàu cậu có ra Vịnh Hạ Long với bọn mình?

- Đó là chủ trương sơ tán của đoàn, ai chẳng được phổ biến. Cứ cụm lại đây cho bọn nó táng bom à? Còn chuyện ấy thì... chính mình cũng không biết ngày giờ xuất phát; chỉ được phổ biến trước một ngày.

- Cậu tự thú nhận rằng " có " đấy nhé. Nhưng an tâm. Thằng Tòng không phải là kẻ đần, đi bán rong những chuyện ấy để đổi vài ba điếu thuốc cuộn. Ít ra thì mình cũng hiểu được những điều sơ đẳng nhất về công việc của đoàn. Vào thôi chứ; trực ban gọi đấy!

Cuộc họp dự định làm gọn trong buổi sáng, cuối cùng lại phải lấn sang một tiếng nữa vào buổi chiều.

Tan họp, chính ủy Bùi Kim giữ Lê ở lại. Ông kéo ghế ngồi đối diện với anh. Lúc này khoảng ba giờ, nhưng mặt trời bị che khuất bởi ngọn núi nên có cảm giác như chiều đã tàn. Căn nhà bị bóng núi trùm lên, ẩm, tối và lạnh lẽo. Nếu không nhìn thấy những lối mòn hằn bên chân núi, có thể nghĩ rằng nơi đây đã bị lãng quên từ lâu; những tảng đá lặng lẽ xếp chồng lên nhau, cây ràng ràng len mọc um tùm.

- Trong cuộc họp, cậu phát biểu là - Chính ủy vào chuyện - là thời gian vừa qua, đoàn ta, sau một loạt những chuyến đi thắng lợi đã xuất hiện tư tưởng chủ quan, cho rằng "đi dễ như đi chợ", tới lúc địch làm gắt, khó đi, lại nảy sinh tư tưởng nôn nóng. Mình muốn nghe rõ hơn vấn đề này.

- Tôi vẫn giữ nguyên ý kiến ấy - Lê nói, anh cảm thấy cần phải nói hết những điều mình nghĩ – Không phải chỉ nôn nóng, mà theo tôi, có thể gọi đó là những biểu hiện của sự cay cú. Tại sao tôi kết luận như vậy? Xin dẫn ra mấy điểm: đầu năm, tàu C.48 đi không thành công, phải hủy tàu, anh Đại hy sinh. Sau chuyến đó tôi nhớ đảng ủy đoàn họp và đánh giá tình hình mặt biển đã trở nên phức tạp, địch đang ráo riết tăng cường kiểm soát mặt biển với mọi nỗ lực nhàm ngăn chặn sự chi viện của ta cho chiến trường. Nhưng liền đó, tàu C.235 được lệnh lên đường và kết quả là sau hai lần quay trở lại, lần thứ ba cũng không vào được bến, lại lộn về. Chưa có sự xử lý kịp thời, đoàn đã cho ngay tàu T.45 và tàu C.165 tiếp tục xuất phát với mục đích tàu này không vào được bến thì tàu kia vào. Đi hai bến thế nào cũng vào được một. Và kết quả thế nào, tàu C.165 bắt buộc phải đâm vào tàu địch, toàn bộ thủy thủ hy sinh; tàu T.45 phải hủy, anh Tài, thuyền trưởng tàu T.37 bổ sung sang đi chuyến đó cũng không trở về. Như vậy có phải chúng ta đã quá cay cú không?

Chính ủy đứng dậy, ông khoanh tay trước ngực, đi vòng quanh phòng:

- Cậu cứ nói tiếp.

- Lý ra chúng ta cần phải ngừng lại để nắm thêm tình hình địch và chuyến đi trinh sát của tàu tôi cũng cần phải tiến hành sớm hơn. Điều ấy, với tư cách là một cán bộ trong đoàn, chúng tôi có đề nghị, song trong cuộc họp đã có ý kiến cho tôi là kẻ bàn chùn, không có tư tưởng tiến công. Thế nào là tư tởng tiến công? Khái niệm ấy cần được làm sáng tỏ. Kết quá cuối cùng đạt được mới đích thực là thước đo của tư tởng tiến công.

- Mình thấy không có điều gì cần phản đối ý kiến của cậu - Chính ủy vừa bước quanh phòng vừa nói. Khuôn mặt đăm chiêu. Nhiều vết nhằn hằn trên trán. Rồi ông nói tiếp, nói chậm rãi, hình như ông nói với cả chính mình:

- Mình không ngụy biện cho những ấu trĩ trong việc chỉ đạo công tác vừa qua. Nhưng phải nhìn nhận thật khách quan rằng, tình hình những ngày đó hết sức phức tạp những biện pháp xử lý đúng và không đúng rất dễ lẫn lộn, nó không dễ dàng nhìn thấy như khi sự việc đã rồi, quay lại đánh giá. Trong đảng ủy cũng có ý kiến cho ràng nên những việc vận chuyển một thời gian để xem xét nghe ngóng, mình đứng về phía ấy. Nhưng phần đông lại thấy cần tiếp tục những chuyến đi. Dừng lại là thua thằng địch, đi mới rút được kinh nghiệm. Và như vậy cũng là hợp lý chứ! Nếu những chuyến đi ấy thành công thì rõ ràng sự chỉ đạo đó đúng. Đáng tiếc là chúng ta tổn thất có thể nói là lớn. Vì thế mới đẻ ra vấn đề mà cậu gọi là những biểu hiện của sự cay cú. Khi chiêm nghiệm những điều đã qua, dễ dàng thấy cái hay, cái dở hơn khi đang tiến hành công việc đó, bởi khi ấy chúng ta đã có cả một thực tế, một kết quả … Cậu nói đúng, trong đảng ủy không phái không có những biểu hiện cay cú. Đảng ủy đã kiểm điểm và kịp thời nhận ra, vì vậy mới có chuyến đi trinh sát của cậu.

Chính ủy dừng lại, ngước nhìn ra ngoài, rồi nói tiếp:

- Một trong những nguyên nhân khiến chúng ta để cho cái mà cậu gọi là sự nôn nóng kéo dài đó, mình nghĩ rằng, chẳng phải những tay thuyền trưởng thừa khôn ngoan của chúng ta không manh nha thấy vấn đề, nhưng họ thiếu tự tin, không mạnh bạo đề đạt những suy nghĩ của mình, dần dần thành quen. Trách nhiệm những tổn thất vừa qua còn thuộc về những người ý thức được vấn đề, có chính kiến, nhưng khi va chạm với người này, người kia thì tự ái bỏ cuộc, nửa vời, không dám đi tận cùng. Và như vậy là biểu hiện một cái gì rất cá nhân. Cậu là trường hợp như thế. Và có lẽ cả mình nữa. Không kiên quyết bảo vệ cái đúng, đó mới là không có tư tưởng tiến công, thậm chí có tội.

Lê ngồi im, tính hợp lý trong phân tích của chính ủy giống như những mũi kim kích thích, khiến sự suy nghĩ vốn dựa theo cảm tính của anh bừng thức. Có lẽ anh đã quá khắt khe, đòi hỏi quá nhiều ở lãnh đạo, mà chưa bao giờ tự hỏi: mình đã đóng góp được gì, hay sự tự ái cá nhân đã lấn át tất cả. Đúng, anh đã nửa vời... Nhớ lại cuộc họp lần ấy, Lê không khỏi xấu hổ với sự buông xuôi của mình. Khi anh đưa ra đề nghị: đoàn nên dừng lại tất cả những chuyến đi bởi tình hình địch còn căng, lập tức bị một "quả bom", giội xuống: " Đồng chí nào sợ ác liệt thì cứ nói thẳng ra. Đây là nghị quyết đảng ủy, chúng ta bàn để thực hiện, không bàn ngang, bàn lùi". Kế đó là một lô lý luận về tư tưởng tiến công, về ý chí kiên định vững vàng vân... vân… trùm lên cuộc họp. Lê châng hẩng, tái mặt. Anh thấy ngột ngạt, thiếu dân chủ và đang bị áp đặt, anh đã toan đứng dậy nói lại rằng: có thể suy nghĩ của anh do tầm nhìn hạn hẹp, không xác đáng, nhưng sự ấy cũng cần được làm sáng tỏ trên cơ sở nhận thức. Song anh đã không nhấc mình lên, anh dã tặc lưỡi: mình là gì nhỉ? Một giọt mực làm sao có thể thay màu cho cả chậu nước". Đầu anh nóng ran; lòng tự ái ứ nghẽn... Anh đã buông xuôi, bất lực và lúc này anh ngồi đây để phê phán người khác...

- Mình nói quá lời chăng? - Chính ủy đặt hai tay lên vai Lê, giọng ông nhỏ, ấm, ẩn chứa một tình cảm.

- Báo cáo chính ủy, tôi đang nghĩ tới những điều chính ủy vừa nói. Chính những kẻ như tôi cũng phải gánh chịu một phần trách nhiệm. Nhưng có phải vì thế mà trong cuộc họp vừa rồi tôi đã có điều gì đáng chê trách?

- Dù là việc đã qua, nhưng không hẳn ai cũng dũng cảm nhận ra vấn đề. Mình ủng hộ thái độ thẳng thắn của cậu trong cuộc họp hôm nay... Bây giờ anh Tư sẽ trao đổi kỹ với cậu về chuyến đi sắp tới. Mình có việc phải xuống cảng gấp. Thế nhé - ông nói sang phòng bên - Chuyện trò của chúng tôi hết rồi đấy, mời đoàn trưởng sang gặp đồng chí Lê cho.

*

Làm việc xong, đoàn trưởng Tư và Lê đứng bên cửa sổ cùng nhìn ra ngoài. Cơ quan đoàn bộ yên vắng. Gió se se. Cây ràng ràng mảnh khảnh hệt cây hương trụi lá ngả nghiêng. Những chiếc lá màu vàng thẫm từ lưng chừng núi chòng chành rơi rơi trong không khí. Trên những mảnh đất hiếm hoi lài ra bên chân núi vài ba anh trợ lý rỗi việc đang vãi hạt rau cải. Mùa thu đang hối hả trôi đi, chẳng mấy nữa những ngồng cải sẽ lẳng ngẳng vươn lên, nở đầy hoa vàng, trời xám xì và gió mùa đông bắc lại tràn về.

- Sắp sang đông đấy Lê ạ! - Đoàn trưởng vẫn nhìn ra ngoài, ông nói - nhưng vùng biển trong ấy dịp này mới là mùa bão.

Mùa bão! Lê biết đoàn trưởng đang nghĩ gì. Anh thấy cảm động, một tình cảm như thể sự thương yêu, sự biết ơn ngập tràn khiến anh bối rối. Cầm súng từ lúc đầu còn xanh, tới nay đã hai thứ tóc, đoàn trưởng vẫn còn bao nỗi lo toan. Những điều qua rồi, lo chưa hết, đã lại phải để tâm cho những việc sắp tới. Lê ngước nhìn đoàn trưởng, anh nhận ra dịp này ông gầy và già đi nhiều. Bộ quân phục đã trở nên lụng thụng, khuôn mặt có thêm nếp nhăn, má hóp. Lê những muốn ôm lấy ông, nói một điều gì đó để ông an tâm, để ông vơi đi sự lo lắng, dẫu rằng cái tình cảm ấy chỉ khiến ông vui trong chốc lát.

"Vùng biển trong ấy vẫn còn bão, vâng, cháu biết. Nhưng xin chú đừng suy nghĩ nhiều, hãy tin vào lớp trẻ chúng cháu. Và nữa, chúng. cháu cũng có ít nhiều kinh nghiệm, mong chú đừng lo".

Nghĩ vậy, nhưng Lê chỉ nói:

- Vâng, còn bão. Nhưng đó có thể là một may mắn và lợi thế cho ta. Càng sóng gió, bọn địch càng ít đề phòng. Đến lượt đoàn trưởng nhìn Lê. Có ai đi biển lại mong bão và coi đó như một may mắn? Cuộc chiến đấu này thật kỳ lạ. Những khắc nghiệt nhất của thiên nhiên lại trở thành đồng minh của người chiến sĩ.

Đoàn trưởng choàng tay ôm lấy vai Lê, mái tóc bạc áp bên mái tóc xanh. Hai người đứng lặng, cùng lắng nghe tiếng gió từ biển lùa vào hớt hải lướt trên những phiến đá báo hiệu một sự đổi mùa.

Buổi tối trời se lạnh. Sương xuống phủ mờ chân núi. Ngọn núi thẫm đen vươn ra che kín một nửa bầu trời, nửa còn lại thưa thớt sạo, mây như một tấm vải mỏng chăng lên đó. Không khí ẩm ướt từ những hốc đá phả ra. Sống ở khu vực này cái cảm giác lạnh ẩm bao giờ cũng đến sớm. Đoàn trưởng Tư mở tủ lấy chiếc mũ vải có lưỡi trai, quà của cô con gái lớn biếu ông hôm về phép, đội lên đầu và bước ra khỏi phòng. Trời tối sẩm, đá dăm lạo xạo dưới chân, ông phải bước chậm để nhận đường. Không cẩn thận, dễ dàng vấp vào một mô đá nào đó.

Lòng ông nhẹ nhõm: sau buổi làm việc với Lê, ông nhận ra người thuyền trưởng ấy hiểu được nhiều điều hơn ông tưởng. Những phương án Lê nêu ra thật hợp lý, khó có thể bắt bẻ và cũng khó có phương án nào hay hơn. Tàu cập bến khoảng 12 giờ đêm, hàng phải bốc xong trong ba tiếng để tàu quay ra vùng biển quốc tế trước lúc trời sáng. Vấn đề là tính toán con nước sao cho khớp để định ngày lên đường.

Đoàn trưởng vòng sang phía sau ngọn núi: ông ra mép sông. Phía này trời sáng hơn, tầm nhìn không bị che chấn. Gió từ sông đưa lên thoáng mùi dầu thải, mùi tanh mặn của nước và mùi gì lờ lợ quen thuộc khó gọi tên nhưng nhận biết đó là mùi thường có ở những bãi sú ngập phù sa. Dịp này con nước cường về đêm, lòng sông no nước lờ đờ trải ra rộng mênh mang.

Có tiếng hỏi phía trước.

- Người nhà mà! Đoàn trưởng Tư không dừng lại, lên tiếng - Tàu 37 đỗ đây phải không, đồng chí?

- Báo cáo thủ trưởng đúng ạ! - Người lính gác trả lời.

- Thuyền trưởng Tòng và chính trị viên Đạm ở "nhà" không?

- Đang đánh bài ạ.

- Không họp hành gì?

- Báo cáo, vừa xong ạ.

Ông leo lên cầu tầu, đi thẳng tới buồng lái. Dưới ngọn đèn dầu che kín ba mặt, ông trông thấy Tòng ngồi bệt xuống sàn, hai đầu gối cố co vào mà vẫn chỏng lên quá tai, trên đầu đội chừng năm sáu chiếc mũ cứng, mặt đầy vệt nhọ nồi, đang chăm chăm nhìn vào những con bài một cách hứng thú; đám lính vây quanh, cười ngặt nghẽo. Đối diện với Tòng là Đạm, mặt mày cũng như hề.

- Chưa đủ cao hay sao mà còn phải xếp mũ lên đầu thế này? - Đoàn trưởng đánh tiếng.

- Chào thủ trưưởng ạ.

- Chào thủ trưởng!

Nhiều tiếng đáp lại.

Tòng quẳng bài, bỏ chồng mũ xuống, tuyên bố:

- Giải tán!

- Anh Tòng thấy thủ trưởng tới, chạy làng nhé.

Tư sà xuống cạnh mọi người.

- Sao không để anh em tiếp tục chơi?

- Họ ăn gian, thông đồng với nhau, âm mưu "giết" thuyền trưởng và chính trị viên. Tay Xuyên cũng về hùa với lính - Tòng phân bua, khuôn mặt ngẩng lên, nhìn càng hài hước - Có việc gì cần không ạ?

- Lâu nay bận, không xuống cảng được, hôm nay mình tới thăm anh em thôi.

- Chắc có quà chứ ạ?

- Quà gì, lính với tráng, chỉ vòi!

Nói vậy, nhưng đoàn trưởng cũng móc túi đưa ra bao thuốc. Lính ta không e dè, mỗi người rút một điếu và đua nhau nhả khói. Phòng lái sặc sụa hơi người, hơi thuốc.

- Em con sinh cháu chưa bố - Anh chàng người khô đét vừa quệt nhọ nồi lên má Tòng, láu táu hỏi.

- Có lẽ sinh rồi? Lên chức ông cũng hồi hộp lắm các ướng nhé.

- Năm ngoái bố hứa gả cho con, năm nay cô ấy sinh cháu, con bắt đền bố đấy - Vẫn tiếng anh chàng gầy.

- Con chị nó đi thì con dì nó thế vậy.

- Bố hứa nhé!

- Thủ trưởng đừng hứa với thằng Khang - Một chàng non choẹt sấn vào, nói nhanh như sợ cướp mất lời – Nó tham lam lắm. Gặp thủ trưởng nào cũng xoen xoét: "Bố có con gái không bố ơi, cứ lênh đênh trên biển suốt thế này con chết già mất!". Nó có đến mấy bố vợ hờ rồi đấy ạ.

- Trâu ta ăn cỏ đồng ta, bố nhỉ? - Khang tán - Bố cứ gả cho con, bao giờ về hưu, muốn tới thăm cháu, bố đỡ đi xa.

- Mà mình cũng không hứa nữa - Tư nói, tay ông vỗ mạnh lên đùi chàng lính đang ngồi xếp bằng bên cạnh, giọng rất vui - Mai kia, như con chị nó, lấy chồng tới lúc gần đẻ con mới biên thư báo cho bố, mình lấy đâu đền cho các tướng, hả?

- Thấy chưa? A ha! - Chàng lính mặt non choẹt vỗ đùi cười to vẻ đắc thắng.

- Phụ nữ bây giờ họ thế đấy thủ trưởng ạ. Bọn con lo lắm!

- Nghe đồn rằng bố tàng trữ cả một kho chuyện tình phải không ạ? Hôm nay chúng con đề nghị nghiêm chỉnh, bố kể cho nghe vài chuyện - Khang vòi.

Tư hất hàm về phía Tòng.

- Anh Tòng đã xuất bản một vài đoạn. Chúng con muốn nghe thủ trưởng kể cơ ạ.

- Có ai đưa chuyện người khác ra kể bao giờ

Vậy thì bố nói về mối tình của bố và mẹ con ngày xưa cũng được.

- Sao lại ngày xưa? Thế ra ngày nay đoàn trưởng hết yêu rồi chắc?

Nhiều tiếng cười cùng bật ra.

- Tình yêu nó méo, tròn ra sao, thủ trưởng - Một thủy thủ khác hỏi.

- Ơ hay nhỉ, thanh niên lại đi hỏi ông già rằng tình yêu là thế nào. Nước chảy ngược. Các cậu bây giờ lại không ma mãnh gấp mấy tụi mình ấy chứ!

- Nhưng chúng con cứ ở trên biển suốt, khó lắm bố ơi! Không rõ ngày xưa bố có "tìm hiểu" không, chứ chúng con bây giờ chỉ cần cô nào gật là cưới liền, lính làm gì có nhiều thời gian.

- Mình hả? Tìm hiểu khỉ gì, cô ấy bán trầu cau ở chợ, mỗi lần qua lại thấy đôi mắt lúng liếng sắc như lưỡi dao bổ cau ngước lên nhìn. Một vài bận đâm quen, rồi nhớ. Vậy là ngày nào cũng viện cớ để dềnh dàng qua đó chí ít một lượt. Tối về quấn chiếu nằm co trên giường, đôi mắt tưởng cứa đứt da đứt thịt ấy lại hiện ra, đâm khó ngủ. Cứ thế tới non non một năm, không nói với nhau nửa lời, nhưng ngày nào không gặp, lại nhớ. Vậy rồi một bận, vừa ra khỏi cổng chợ, mình cảm giác như có ai đang đuổi theo. "Dừng lại cho nói câu này đã nào!" Đúng tiếng cô ấy. "Này, người ta mang trầu cau tới ăn hỏi đấy?". Sao, cô ấy có người tới ăn hỏi à? Mình sững lại tự dưng thấy mắt hoa, cánh đồng trước mặt nghiêng nghiêng, quay quay, chao đảo, và có cảm giác đất dưới chân đang sụt di từng mảng; người như hẫng vào chân không, mồ hôi toát đầm lưng. Ra cái tình cảm của mình đối với cô ta cũng ghê thật! Tình yêu đâu cần nhiều lời! "Thế... Thế bao giờ cưới?". Chờ cho cơn xúc động giảm giảm, mới hỏi, giọng lạc đi như thể ai nói chứ không là tiếng của mình nữa. Miệng hỏi thế, nhưng đầu lại nghĩ: "Nhất định phải trốn biệt tăm biệt tích tới nơi nào đó thật xa để không bao giờ thấy đôi mắt ấy nữa". "Không? - Tiếng cô ta thảng thốt sau lưng - Đã trả lễ rồi. Bị bố trói vào cột nhà đánh thiếu chết…" Cả một khối nặng như trái đất vừa được nhấc ra khỏi người, mình quay phắt lại, và... À, mà mấy tướng này khôn, thì ra mình mắc mưu các cậu, chăng lưới giỏi thật!

Đám lính ôm nhau cười nghiêng ngả. Gió từ mặt sông lùa vào mát lạnh. Bên ngoài, trăng đã ló ra mờ sau ngọn núi. Trời sáng đục.

- Thủ trưởng "quay" lại, và... và sao nữa ạ? - Một chàng lính hỏi, đôi mắt tròn ngước lên nhìn đoàn trưởng chừng còn say nghe lắm.

Đoàn trưởng Tư rung rung đùi:

- Năm nay bà ấy có cháu ngoại bế, chắc mừng lắm - Rồi ông đứng dậy - Thôi, mình về đây, các tướng chỉ giỏi tán.

Đám lính đắc chí xô đẩy nhau. Tư khó khăn lắm mới bứt ra khỏi họ. Ông chui qua cửa, bước nhanh ra ngoài.

Bầu trời đã sáng hơn. Mặt nước dềnh lên mờ ảo dưới ánh trăng. Tiếng nước vỗ bờ về khuya nghe càng rõ.

Tới cầu tàu, Tư dừng lại, nói với lên:

- Chú ý đèn lửa Tòng nhé. Tuần trước tàu cửa "e" 31 đậu trong hang mà chúng còn xỉa rốc két vào đấy. Chủ quan là ăn đạn như bỡn.

Ông men theo chân núi, lần về. Nhìn sang phòng bên vẫn thấy chính ủy Bùi Kim đang ngồi trao đổi với chính trị viên Lượng. Ông nghe loáng thoáng tiếng chính uỷ: "... Cần nhất là tránh tư tưởng nôn nóng.... quá khích... manh động…"

Đoàn trưởng bước nhẹ chân về phòng. Ông châm đèn, khép kín các cửa sổ và ngồi xuống ghế. Ngọn đèn dầu lồng trong tấm bìa cuộn tròn chỉ hở mỗi lỗ nhỏ, hắt lên mặt bàn chùm sáng mỏng. Ông mở cuốn sổ, lần áo tìm kính rồi vừa nghĩ, vừa viết.

Bên ngoài, thỉnh thoảng có tiếng giọt nước rơi tách tách lên mái tôn, tiếng bước chân dẫm lên sỏi nhè nhẹ của đồng chí vệ binh. Xa xa, mơ hồ như có tiếng máy bay lặn trong đêm. Ông bỏ kính đứng dậy nhìn ra: phía đường 10, vài ba chùm pháo sáng treo lơ lửng. Ông quay lại vặn nhỏ ngọn đèn và ngồi xuống viết tiếp:

" …Vợ chồng chí Canh ra thăm không có phiếu gạo - Thuyền nhôm đứt dây, kéo theo T.8 trôi - Huyện ủy đề nghị rời ba két dầu chôn gần hội trường huyện đi nơi khác (máy bay bắn dễ cháy). Phân phối hai xe đạp (20 tháng 11 hết hạn) - Chọn người đi học cơ điện - đề bạt H.S.Q - Chấn chỉnh bộ phận cơ yếu - Đưa quân trang vào cấp phát..."