ổng rào cũng đóng mà cửa nhà cũng đóng, ống khóa to tướng nơi cửa. Sân nhà đầy lá rụng chứng tỏ đã bao nhiêu ngày không có người quét dọn. Nó điều hiu buồn rầu như trong lòng Vĩnh Sinh. Tiễn Lập Vân đi phải cho đến mấy hôm Vĩnh Sinh mới quân bình được để trở về nhà. Giờ đây... Vĩnh Sinh quay bước đi nhanh ra đường.

Bà Phát lấy tay che mắt khi nhìn thấy Vĩnh Sinh:

- Con mới về?

- Dạ, Thắm đâu rồi mẹ?

Vĩnh Sinh dợm đi luôn ra sau, bà Phát ngăn lại:

- Mẹ nghĩ con nên về bên nhà một mình quét dọn lại, mấy ngày nay mẹ có sang bên đó cho heo ăn, còn gà vịt mất hết mấy con.

Vĩnh Sinh sửng sốt:

- Còn Thắm đâu hở mẹ?

- Nó xách valy đi rồi. Khổ, bụng mang dạ chửa, nó giận gì con không biết, mẹ đi rẫy, ở nhà nó đi mất, bảo đừng tìm.

Vĩnh Sinh đứng lại chết điếng:

- Tại sao như vậy?

- Mẹ có biết đâu, nó bảo đưa lá thư này lại cho con.

Vĩnh Sinh run rẩy đón lấy. Thư của Lập Vân. Vĩnh Sinh choáng váng cả mặt mày, càng đọc Vĩnh Sinh càng đổ mồ hôi. Thắm không nói gì hết chỉ gởi lại lá thư của Lập Vân. Chỉ mỗi lá thư của Lập Vân thôi Vĩnh Sinh cũng hiểu tại sao Thắm bỏ nhà đi, Vĩnh Sinh đau khổ:

- Con muốn gặp Thắm, mẹ chỉ giùm con chỗ ở của vợ con đi.

- Mẹ không biết.

Vĩnh Sinh úp mặt vào đôi cánh tay chết lặng. Anh hiểu mình không bao giờ còn có được mái ấm như đã từng có. Tìm em ở đâu Thắm ơi, em sẽ sống làm sao khi đứa con chào đời. Con vô tội, em nở nào như vậy. Một Lập Vân và đứa con chết trong trứng nước đã là một hình phạt nặng nề, bây giờ lại đến em cũng muốn trừng phạt anh. Anh đáng tội đây mà.

- Con về bên ấy quét dọn lại đi, biết đâu nó đi vài tháng hết giận lại quay về.

Vĩnh Sinh thất thểu đi. Tâm sự anh ngổn ngang rối bời. Lập Vân - - Thắm. Cuối cùng anh đã mất hết.

Sắp xếp lại mọi thứ ngăn nắp Vĩnh Sinh buồn rầu nhìn quanh. Anh trông mong giây phút trở về nhà vui vẻ, nhưng không thể ngờ Thắm lại bỏ đi. Đán kiếp cho anh.

- Cô ơi.

Thằng Nhân chạy bay vào trường, nó ôm chầm lấy Vĩnh Thúy:

- Con nhớ cô quá.

Vĩnh Thúy đón lấy cặp sách trên vai thằng bé cảm động:

- Hôm nay con đi học lại rồi à, phải ba đưa con đến không?

- Dạ không, từ hôm nay chú Hớn sẽ đưa con đi, ba nói ba không đưa con đi học được nữa.

Vĩnh Thúy ôm thằng bé. Cô hiểu cái chết của Lập Vân đã làm Đổng Quân dừng lại với mình. Rồi đây anh sẽ sống với bao nhiêu giày vò bởi cứ nghĩ mình có lỗi. Vĩnh Thúy lại càng phải thu mình lại hơn. Liên hệ giữa cô và Vĩnh Sinh càng khắc sâu vào tâm não Đổng Quân hơn.

- Cô ơi, cô ơi.

Đám trẻ bao quanh Vĩnh Thúy làm Vĩnh Thúy sực tỉnh trở về với bổn phận của mình. Vĩnh Thúy ngậm ngùi đứng lên. Anh có biết không, em đánh mất hồn nhiên của mình từ lúc biết yêu anh.

Buổi chiều tan học, không như mọi lần, Vĩnh Thúy nôn nao chờ đợi một tiếng động cơ xe quen thuộc, rồi người đàn ông cô yêu hiện ra. Bên ngoài cổng trường có biết bao nhiêu người đến, nhưng lại không thể có anh. Anh sẽ không bao giờ đến nữa có phải như vậy không anh?

- Thưa cô, con về.

Thằng Nhân hôn lên má Vĩnh Thúy một cái, nó chạy ù ra cửa, leo lên chiếc xích lô, chiếc xe lướt tới trước. Vĩnh Thúy đứng nhìn theo cho đến mất hút, cô không hay mình đã khóc, những giọt nước mắt thật âm thầm, hiểu tình yêu vừa đến đã tan vỡ.

Thắm gập người xuống, cơn đau đến bất chợt làm cô muốn ngã quỵ, Hoa buông gàu tưới chạy nhanh đến:

- Em sao vậy Thắm?

- Em đau bụng quá.

- Chắc là tới ngày rồi phải không? Để chị kêu anh Nhật.

Cố đỡ lấy Thắm, Hoa hớt hải gọi chồng:

- Anh Nhật ơi.

Kéo dây nước tưới đám đậu phọng bị nắng làm khô cằn. Nhật ơi một tiếng lớn:

- Cái gì đó?

- Cô ba chuyển bụgn chắc sắp sanh rồi.

- Chờ anh một chút.

Nhật tắt máy bơm nước bươn bả chạy vào. Thắm đau bụng đến vã mồ hôi mặt tái mét.

- Phụ với anh đi đưa nó vào nhà.

Hoa lýnh quýnh làm theo lời Nhật, Nhật hối vợ chạy kêu xe, Hoa vừa chạy đi lại dừng lại:

- Anh lấy xe chạy đi kêu xe nhanh hơn em, còn em phụ cô ba lấy quần áo.

- Ừ, cũng được.

Nhật chạy đi không đội cả nón, trời nắng chan chan như lửa, anh suýt tông phải Vĩnh Sinh. Mừng rỡ, Nhật nhảy xuống xe:

- Con Thắm chuyển bụng, cậu mau lại nhà mà phụ với chị hai của cậu.

Vĩnh Sinh cũng quýnh lên, tuy nhiên anh tỉnh lại một chút để hiểu Thắm không muốn thấy mình:

- Anh đi về nhà đi để tôi kêu xe cho.

- Ừ, cũng được.

Nhật quay đầu xe lại chạy về nhà, Hoa hét lên:

- Trời ơi xe đâu anh Nhật?

- Thằng Sinh đi kêu rồi.

- Trời đất sao lại bảo thằng Sinh, cô ba lại khóc nữa bây giờ.

Nhật liếc em gái. Thắm không còn đủ sức để biết hay cự tuyệt lại anh, cô nằm lả trong tay Hoa. Xe ngựa chạy vào trong sân, Vĩnh Sinh nhảy xuống anh ngần ngừ rồi đến bên cạnh Thắm:

- Anh đưa em lên xe.

Vĩnh Sinh bồng Thắm lên xe ngựa, anh dông xe ngựa chạy ra con đường lộ lớn. Hoa vội chạy theo:

- Anh Nhật ở nhà, em đi với cô ba.

Nhật thở phào ra nhẹ nhõm. Mong rằng đứa con sẽ làm cho Thắm hết giận chồng.

Mệt quá Thắm cố ngóc đầu lên để nhìn con, một đứa con trai giống Vĩnh Sinh như tạt. Một tình cảm kỳ lạ dâng lên, Thắm đưa tay sờ nhẹ lên mặt con, lúc nãy Vĩnh Sinh... Thắm ngẩng đầu lên tìm kiếm, Vĩnh Sinh biến đâu mất.

- Kiếm dượng ba hả, đi về rồi, lúc nãy em đau bụng kêu khó quá trời làm dượng ba quýnh lên, tới chừng nghe em sanh con trai nó mừng quýnh lên, nhìn mặt thằng nhỏ một chút nó chạy về nhà, nói là nấu cho em súp gì đó ăn cho khỏe.

Thắm nằm lại, một chút xúc động dâng lên trong lòng. Từ hai tháng nay biết Thắm không cho gặp, Vĩnh Sinh chỉ dám đứng ngoài vòng rào mà lén nhìn vào, hay mua những món ăn Thắm thích gởi cho một cách kín đáo. Suốt ngày ở ngoài rẫy, chiều về thui thủi lo cho heo gà, rồi tự nấu ăn. Bị bà Phát la mắng Thắm vẫn nhất quyết không chịu về. Giờ đây được Vĩnh Sinh lo lắng, lòng Thắm dịu lại. Cô cũng thương nhớ Vĩnh Sinh không kém, nhưng tự nói lời tha thứ nhất định không bao giờ Thắm chịu mở lời.

- Em mới sanh không được ngồi dậy, hãy ngủ đi cho lại sức.

Hoa kéo lại chăn đắp cho Thắm, cô mỉm cười:

- Thằng bé giống cha y hệt, để em coi, rồi em cũng phải tha thứ cho dượng ba thôi.

Thắm nhắm mắt lại lòng hiu hắt buồn. Có thể sống lại với nhau được không, khi hình bóng Lập Vân vẫn là nỗi ám ảnh không nguôi. Khi anh với Lập Vân anh có hiểu cô đau đớn biết ngần nào không. Một tuần lễ biết Vĩnh Sinh về Sài Gòn lo ma chay cho Lập Vân, Thắm đã khóc biết bao nhiêu, anh không hề nghĩ đến tổn thương của vợ khi anh phản bội. Có tha thứ đi nữa tình yêu cũng vơi đi ít nhiều trong trái tim người vợ.

Thắm tỉnh dậy, hình như có ai đó bên cạnh cô, gương mặt kề sát vào mặt cô. Thắm mở choàng mắt ra. Vĩnh Sinh hốt hoảng dạt người ra xa, anh buồn rầu nhìn Thắm:

- Em khỏe không?

Thắm gật khẽ, cô quay lưng vào trong. Thằng bé cựa quậy khóc, Thắm toan chồi dậy, bàn tay Vĩnh Sinh đã giữ lấy cô:

- Anh lo cho con cho. Mẹ biểu khi nó thức thì cho uống nước cam thảo cho sạch nhớt miệng.

Thắm làm thinh không nói. Thật lâu không có tiếng động sau lưng Thắm quay ra. Vĩnh Sinh vẫn còn ngồi ở ghế bên cạnh, anh ngập ngừng:

- Em dậy ăn miếng cháo đi nghen, anh nấu cháo cá lóc bỏ nhiều tiêu em ăn vào cho khỏe.

-...

- Anh đỡ em dậy nghen?

Thắm phủi tay Vĩnh Sinh ra lạnh nhạt:

- Tôi không ăn đâu anh mang về đi.

- Thắm!

- Anh đừng mắc công lo cho tôi, anh còn lui tới hoài tôi bồng con đi, tôi nói thật đó không phải dọa với anh đâu.

Vĩnh Sinh đau khổ đứng im. không khí giữa họ nặng nề, cuối cùng Thắm nghe tiếng chân Vĩnh Sinh đi thật khẽ. Vĩnh Sinh lặng lẽ rời phòng với bao chua xót trong lòng. Anh không dám mở lời để cầu xin được tha thứ. Tội của anh cho dù có khổ sở thế nào đi nữa cũng chưa vừa tội.

Biết Thắm không chịu đi xe của mình, Vĩnh Sinh nhờ Nhật đánh xe đưa Thắm từ trạm xá về nhà. Bà Phát đón con gái vào nhà. Đợi cho Thắm nằm yên một chỗ, bà lắc đầu than thở:

- Bao giờ thì con mới chịu tha thứ cho nó đây hả Thắm? Cho đến nỗi con cấm không cho nó đi thăm hay gặp con nó cũng không dám cãi. Làm vợ cũng phải biết độ lượng một chút khi chồng lầm lỗi, làm người ai không một lần lầm lỗi, ăn thua là nó biết hối lỗi hay không, con đừng nên quá đáng như vậy, dồn nó vào đường cùng không kịp.

Thắm vùng vằng:

- Anh Vĩnh Sinh nhờ mẹ nói giùm phải không, nói cái gì con cũng không nghe đâu, bao giờ Lập Vân sống lại con mới tha thứ cho anh ấy.

Bà Phát tức tối:

- Lập Vân là cái gì mà con phải như vậy, nếu nó là người biết đạo lý biết chung thủy đã không bỏ thằng Sinh mà đi lấy chồng. Đã như vậy còn không chịu sống cho đàng hoàng với chồng. Chồng có địa vị, con khôn ngoan muốn gì nữa mà đi tìm thằng Sinh? Người đàn bà như vậy chỉ biết sống vì mình có chết cũng đáng tội. Còn thằng Sinh, đàn ông ai lại không thích của lạ, có thương vợ bao nhiêu khi bị cám dỗ cũng xiêu lòng, con khe khắt như vậy, người ta không ai khen con đâu.

Thắm quay mặt vào vách kéo gối che mặt lại, bà Phát giận dỗi:

- Được rồi, tao cho mày ngang ngạnh, nó về Sài Gòn ở luôn coi ai mất chồng cho biết.

Thắm hơi nao núng, nhưng rồi cô vẫn bướng bỉnh:

- Về thì về đi, nuôi con một mình cũng không chết ai.

Cứ đều đặn mỗi ngày Vĩnh Sinh thường mua khi thì xương heo hầm đu đủ, khi thì óc heo chưng, khi thì gà tiềm thuốc. Thắm nhận nhưng vẫn không cho Vĩnh Sinh thăm con. Cuộc sống kéo dài cho đến khi thằng bé được ba tháng...

Bà Phát thảy xâu chìa khóa lên bàn trước mặt Thắm:

- Nó nhắn lại nó về Sài Gòn thăm mẹ nó, rồi đi Nam Vang buôn bán với ai đó không biết, bảo mày nếu không muốn về bên đó thì bán nhà đi cũng được.

Thắm sững sờ nhìn mẹ:

- Anh Vĩnh Sinh nói với mẹ như vậy?

- Nó nói với thằng Nhật, mày không tin thì về nhà xem thử.

Thắm nín thinh không thèm nhặt chìa khóa. Nhất định cô không về đó. Thắm bình tĩnh với cuộc sống lạnh lùng của mình.

- Trời ơi cô ba, cô không chịu về nhà, trộm cạy vách vào nhà gom hết trơn đồ đạc trong nhà.

Đang cho con ăn bột Thắm hoảng hồn:

- Chị nói thiệt không?

- Tôi lại đi nói láo cô à? Sáng nay anh hai cô đi chợ ngang qua thấy nhà mở cửa mới vào, ai ngờ trống lốc hết trơn.

Thắm không còn hồn vía nào nữa hết, quẳng chén bột chạy đường tắt trở về nhà. Bụi bám nhện giăng, nhà buồn như nhà hoang vô chủ, cỏ mọc lấp xấp trong sân, trộm vào nhà tha hồ vơ vét, quần áo cũ vứt tung đầy nhà. Chiếc xe Vĩnh Sinh hay đi biến mất, Thắm khóc oà. Bà Phát chì chiết:

- Tao nói mà mày có chịu nghe đâu, bây giờ tiếc của rồi khóc.

Thắm lui vui quét dọn, cho đến chiều cô ngập ngừng:

- Con về bên này ở giữ nhà nghen mẹ?

Bà Phát mát mẻ:

- Mất trâu mới chịu làm chuồng phải không?

- Của cải với nhà này dựng lên, con với anh Sinh cũng phải khó nhọc lắm mới có, con về ở giữ nhà.

- Ở một mình rồi đêm hôm làm sao?

- Con kêu bé Cúc sang ngủ với con ban đêm.

- Làm sao đó thì làm.

Thắm về nhà mẹ thu dọn quần áo để về nhà mình. Có về lại nhà của mình Thắm mới thấm thía cô quạnh của Vĩnh Sinh. Căn nhà trở nên rộng thênh thang dù chỉ thiếu mỗi một người, Thắm ru con trên võng nhìn bóng mình hiu hắt cô đơn trong đêm, bất chợt cô đau lòng khóc vùi. Khi có Vĩnh Sinh cô giận anh đến độ không muốn nhìn cả mặt, giận dữ mỗi khi nghe tiếng nói của anh. Giờ đây khi anh ra đi, Thắm mới thấm thía cho nỗi cô đơn, người ta không thể sống lẻ bạn, sự ấm áp của một gia đình vẫn là điều quan trọng, từ đó người ta mới có thể phấn đấu để tiến tới cuộc sống cống hiến cho xã hội. Anh ở đâu Vĩnh Sinh?

- Chị nghĩ hay em bồng con về Sài Gòn tìm dượng ba, biết đâu gặp lại con dượng mừng rỡ, vợ chồng đoàn tụ với nhau.

Thắm ngần ngừ. Từ ngày cưới đến bây giờ cô chưa về thăm mẹ chồng lần nào, Vĩnh Thúy vẫn hay viết thư lên thăm hỏi. Biết Thắm hơi xiêu lòng, Hoa lại giục:

- Đừng suy nghĩ nữa em, hạnh phúc phải do mình biết tự tạo mới có, không lẽ em muốn con em không có cha?

Vậy là Thắm khăn gói về Sài Gòn. Cô bồi hồi khi nghĩ mình gặp lại Vĩnh Sinh. Cô sẽ nói thật nhiều cho hả cơn giận của mình.

Nhưng... Vừa đẩy cửa bồng con bước vào, Thắm đã nghe tiếng Vĩnh Thúy reo to mừng rỡ:

- Mẹ Ơi, anh hai chị hai về.

Sao lại anh Hai chị Hai? Thắm run lên với ý nghĩ Vĩnh Sinh không về nhà mẹ. Vĩnh Thúy tíu tít đỡ thằng bé trên tay Thắm kêu lên:

- Trời ơi sao giống anh hai dữ vậy? Ủa chị về có một mình à, anh Hai đâu?

Thắm đứng khựng lại, trước mặt cô tràn bóng bối:

- Anh Sinh không có về đây?

- Đâu có, mẹ nói lâu quá anh chị không về nhớ quá đang biểu em xin nghỉ dạy để đi Long Khánh thăm đây.

Thắm muốn khóc. Hy vọng trong cô tan vỡ, bà Hưởng thương hại:

- Hai đứa gây gỗ nhau phải không?

- Dạ không có.

- Vậy thì thằng này đoảng quá rồi, vợ sanh mới mấy tháng lại sanh tâm bỏ nhà đi hoang, về đây nó biết tay tao.

Vĩnh Thúy như hiểu chuyện, cô thì thầm:

- Hình như... anh Sinh đi Nam Vang phải không?

- Chị không biết.

Bà Hưởng càm ràm một chút rồi bận với cháu nội để mặc Thắm với Vĩnh Thúy. Vĩnh Thúy siết tay Thắm:

- Em hiểu chị khó tha thứ được cho anh Hai của em, anh ấy chắc chỉ đi cho khuây khỏa thôi. Bỏ chị, anh ấy không dám đâu. Mà chị cũng cứng rắn thật, nhất định không tha thứ cho anh ấy.

Thắm rưng rưng nước mắt:

- Đặt Vĩnh Thúy vào trường hợp của chị xem, khi mình hết lòng tin tưởng chồng, đùng một cái như vậy, chị choágn váng. Lòng tự ái bị tổn thương, sống với nhau khi mà hình ảnh người chết cứ lẩn khuất làm sao sống? Tha thứ cũng không được, mà dứt bỏ thì cũng không xong, chị khổ sở với bao nhiêu đau khổ giày vò. Bây giờ anh ấy đi, chị mới hiểu thật ra chính chị không thể nào không thương anh ấy.

Vĩnh Thúy thở dài tựa vào người Thắm. Cô cũng vậy thôi từ ngày ấy đến nay Đổng Quân không bao giờ đưa rước con. Niên học tàn, liên hệ giữa Vĩnh Thúy với bé Nhân cũng tan vỡ theo. Đổng Quân lạnh lul`ng thu mình vào thế giới của anh, gặp lại nhau bây giờ như kẻ lạ.

Cả hai người cùng một tâm sự yêu, cùng một tâm trạng cô đơn hoang vắng ngồi bên cạnh nhau với nỗi buồn canh cánh. Nỗi nhớ mênh mông, mênh mông.