Số lần đọc/download: 0 / 15
Cập nhật: 2020-11-18 15:22:00 +0700
Chương 10
T
rước cửa nhà ga Vésinet có hai con đường. Một con đường rẽ trái, lát đá dăm, được tu sửa cẩn thận, dẫn vào làng. Con đường thứ hai rẽ phải, vừa mới làm, chỉ mới được rải cát, dẫn thẳng vào rừng. Dọc theo con đường thứ hai này có những tòa nhà thưa thớt mọc lên tại những khoảng trống trong rừng, đó là những nơi ẩn cư của các thương gia Paris mà mùa đông thường không có người ở.
Chính tại ngã ba đường này, vào quãng chín giờ tối, Prosper bảo lão đánh xe ngựa dừng xe. Năm phút trước đó ông Verduret và Prosper đã nhận ra ánh đèn của một cỗ xe ngựa giống như xe của họ đang chạy nước kiệu cách năm mươi mét trước mặt. Ông Verduret xuống xe đưa tờ giấy bạc 100 franc cho lão đánh xe:
- Tiền đây, ông hãy rẽ theo lối vào làng, dừng lại tại một quán trọ đầu tiên bên tay phải. Nếu trong vòng một giờ nữa chúng tôi không quay lại gặp ông thì ông được tự do trở về Paris.
Lão đánh xe cảm ơn rối rít. Nhưng hai người không nghe thấy, họ đang hối hả lao đi trên con đường hoang vắng. Thời tiết giờ càng tồi tệ hơn. Trời mưa như trút và gió thổi ào ào. Đêm tối như mực và dưới ánh đèn chao đảo, nhà ga từ phía xa trông càng trở nên sầu thảm. Ông Verduret và Prosper chạy trên con đường nhão nhoẹt được năm phút thì Prosper bỗng dừng lại:
- Đến rồi, nhà tay Raoul đây này.
Trước cánh cổng sắt của một ngôi nhà biệt lập có một cỗ xe ngựa đang đỗ, đó là cỗ xe mà ông Verduret và Prosper đã nhìn thấy chạy trước mặt họ. Trên ghế xe, mặc cho trời mưa gió, gã đánh xe đang cuộn mình trong áo mưa và đã nằm ngủ từ bao giờ. Gã đang đợi để chở khách quay về Paris. Ông Verduret bước tới lay anh ta gọi:
- Ê, anh bạn!
Gã đánh xe giật mình thức giấc, anh ta vừa gò dây cương như một cái máy vừa lắp bắp:
- Có đây, thưa ngài, có đây!
Nhưng, khi nhận ra hai người đàn ông tại một nơi hoang vắng này, tưởng họ định ăn cướp và biết đâu họ còn giết cả anh ta cũng nên, thế là anh ta lên cơn hoảng sợ:
- Tôi có khách rồi! - anh ta vung roi nói. - Tôi đang phải đợi khách đây.
- Tôi biết, đồ ngốc ạ! - ông Verduret bảo. - Và tôi chỉ muốn anh nói cho tôi biết một điều rồi tôi sẽ trả anh mười đồng. Có phải anh vừa chở một bà có tuổi đến đây không?
Câu hỏi này, cùng với mười đồng franc hứa hẹn, không hề làm gã đánh xe yên tâm, mà chúng càng làm cho anh ta thêm hoảng sợ. Anh ta đáp:
- Tôi đã nói là các ngài đi đi, nếu không tôi kêu lên đấy.
Ông Verduret vội lùi lại. Ông thì thầm vào tai Prosper:
- Đi thôi, con vật này có thể kêu lên và sẽ làm hỏng kế hoạch của chúng ta. Phải vào lối khác vậy.
Thế là cả hai lần theo bức tường rào bao quanh vườn để tìm chỗ có thể trèo qua. Nhưng trong đêm tối khó có thể tìm được chỗ nào dễ trèo, vì bức tường cao tới ba mét. Rất may ông Verduret là người nhanh nhẹn. Sau khi chọn được chỗ thấp nhất, ông lùi lại lấy đà, và, bằng một bước nhảy kỳ diệu đối với một người to béo như ông, ông đã bám được đỉnh tường rồi đu mình trèo lên. Đến lượt Prosper, nhưng, mặc dù trẻ hơn, anh vẫn không có trình độ như ông Verduret, thế là ông phải giúp anh cả khâu trèo lên lẫn khâu tụt xuống.
Sau khi vào được trong vườn, ông Verduret bắt đầu xem xét địa hình. Ngôi nhà của Raoul de Lagors nằm giữa một khu vườn rộng. Đó là một ngôi nhà hẹp, tương đối cao, có ba tầng và một gác thượng. Ông Verduret hỏi:
- Anh là người quen thuộc ngôi nhà này, anh có biết căn phòng có đèn sáng kia là phòng nào không?
- Đó là phòng ngủ của Raoul.
- Tốt lắm. Ở tầng dưới cùng có những phòng gì?
- Có nhà bếp, phòng dọn đồ ăn, phòng chơi bi-a và phòng ăn.
- Còn ở tầng hai?
- Có hai phòng khách được ngăn cách bằng một bức bình phong có thể tháo rời, và một phòng làm việc.
- Gia nhân ngủ ở đâu?
- Vào giờ này gia nhân không có ở đây. Raoul thuê một đôi vợ chồng người làng giúp việc. Buổi sáng họ tới làm và đến tối họ về nhà.
Ông Verduret hớn hở xoa tay:
- Thế thì tốt quá! Thật là lạ nếu chúng ta không nghe được một điều gì đó trong câu chuyện giữa Raoul với người vừa từ Paris đến vào giờ này và dưới thời tiết như thế này… Vào đi.
Prosper làm một cử chỉ phản đối. Anh cảm thấy lời đề nghị thật táo bạo
- Ông tưởng thế ư, thưa ông? - anh hỏi.
- Chà! Anh tưởng chúng ta đến đây để làm gì?
- Chúng ta có thể bị phát hiện.
- Thì sao nào?… Nếu bị phát hiện thì anh cứ mạnh dạn tiến thẳng như một người bạn thấy cửa mở sẵn.
Nhưng điều không may là cánh cửa gỗ sồi của căn nhà lại đóng kín và ông Verduret lay mãi vẫn không được.
- Thật vô lý quá, - ông bực tức thì thầm, - đáng lẽ phải luôn luôn đem dụng cụ theo người. Khóa cửa có là cái gì, chỉ cần một chiếc đinh cũng có thể mở được, thế mà ta lại chẳng có một mẩu sắt nào trong tay.
Thấy không mở được cửa ra vào, ông Verduret liền lần lượt chạy đến khắp các cửa sổ ở tầng dưới cùng. Nhưng chúng được đóng kín mít bằng cửa chớp và cài then chắc chắn. Ông Verduret có vẻ phẫn nộ. Ông chạy quanh ngôi nhà như một con cáo quanh chuồng gà. Trong cơn thất vọng, ông quay lại chỗ có thể nhìn thấy cửa sổ sáng đèn rồi kêu lên:
- Giá như chỉ cần có thể nhìn thấy được thôi! Kìa, - ông chỉ tay lên cửa sổ. - Chắc phải là chìa khóa mật mã, mà nó chỉ cách chúng ta có ba tầng nhà!…
Chưa bao giờ Prosper thấy kinh ngạc trước hành vi của ông bạn kỳ lạ của mình như bây giờ. Ông ta đang làm như thể ở nhà mình, mặc cho mưa gió không ngớt và bùn lầy lõng bõng dưới chân. Ông bước sát tới căn nhà vừa tính vừa đo như thể ông định trèo lên theo bức tường nhẵn nhụi ấy.
- Tôi muốn nhìn thấy, - ông nhắc lại. - Tôi sẽ nhìn thấy!
Bỗng nhiên một kỷ niệm trước đây hiện về trong đầu Prosper. Anh reo lên:
- À có một cái thang ở đây!
- Thế mà anh không bảo tôi!… Nó đâu?
- Ở cuối vườn, dưới gốc cây.
Cả hai cùng chạy lại và không phải dễ dàng tìm thấy ngay, vì nó được đặt nằm dọc theo tường. Trong nháy mắt họ bê đến dựa nó vào tường. Nhưng khi bắc thang lên họ mới thấy rằng cho dù họ có đặt thang gần như thẳng đứng thì đầu thang vẫn còn cách cửa sổ sáng đèn gần hai mét…
- Chúng mình không tới được rồi! - Prosper nản lòng nói.
- Chúng mình sẽ tới! - ông Verduret reo lên đắc thắng.
Ngay tức khắc, ông đứng cách tường nhà một mét, quay mặt vào tường. Ông cầm lấy thang thận trọng nâng lên rồi đặt nấc thang cuối cùng lên vai. Thế là trở ngại đã được vượt qua.
- Bây giờ anh hãy trèo lên.
Đối với Prosper, đây là hoàn cảnh cùng đường. Anh không do dự nữa. Nhưng khi đầu anh vừa ló qua thành cửa sổ thì anh bật lên một tiếng kêu kinh hoàng lẫn trong tiếng gầm rú của giông bão, rồi anh tuột xuống hay nói đúng hơn là anh vừa ngã xuống vũng đất nhão nhoẹt vừa kêu lên:
- Khốn nạn!… Thật khốn nạn!
Bằng một động tác nhanh nhẹn và rắn rỏi khác thường, ông Verduret đặt chiếc thang nặng xuống đất rồi chạy lại chỗ Prosper vì sợ rằng anh có thể bị thương nguy hiểm.
- Anh đã nhìn thấy gì? - ông hỏi. - Có chuyện gì vậy?
Nhưng Prosper đã đứng được lên. Nếu như cú ngã có mạnh thì trong cơn khủng hoảng tâm hồn anh cũng chẳng còn biết đau là gì nữa. Anh cất giọng khàn khàn đáp:
- Đó là Madeleine, ông nghe rõ chưa, Madeleine đang ở trên đó, trong căn phòng ấy, một mình với Raoul.
Ông Verduret chưng hửng. Ông, một con người không thể sai lầm, lại có thể nhầm lẫn vậy sao? Ông đã phán đoán chắc rằng có một người đàn bà ở nhà Raoul, nhưng theo sự phỏng đoán của ông, theo bức thư mà Gypsy đã gửi cho ông ở quán rượu bình dân thì ông đã tưởng người đó là bà Fauvel.
- Anh không nhầm đấy chứ? Ông hỏi.
- Không, thưa ông, không! Tôi mà lại nhận nhầm người khác là Madeleine ư? Ôi! Ông hãy trả lời tôi đi: tôi có thể tin được là có sự phản bội xấu xa này không? Thế mà ông cứ bảo mãi tôi là “Nàng yêu anh, nàng yêu anh!”
Ông Verduret không đáp. Trước tiên ông bị choáng váng bởi sai lầm của mình, sau đó ông tìm hiểu nguyên nhân, và trí óc sắc sảo của ông đã bắt đầu nhận ra.
- Như vậy đây là điều bí mật mà Nina đã bắt được. Madeleine, nàng Madeleine quý phái và trong trắng mà tôi tin tưởng như tin mẹ mình, lại là tình nhân của kẻ dối trá kia, kẻ đã ăn cắp cả tên họ người khác cho mình. Thế mà tôi, một kẻ thật thà ngu ngốc, tôi lại coi cái tay khốn kiếp ấy là bạn thân nhất. Tôi đã gửi gắm cho hắn cả những nỗi lo lẫn những niềm hy vọng… Thế mà hắn lại là tình nhân của nàng… Còn tôi, chắc chắn tôi chỉ là một thứ đồ chơi giải trí cho những cuộc hẹn hò của họ, họ đã cười mối tình khôi hài của tôi, cười lòng tin khờ dại của tôi!…
Prosper ngừng lời, anh đang không chống nổi cơn bùng nổ tình cảm. Ý nghĩ về chuyện mình bị phản bội một cách xấu xa đã làm cho anh phát điên lên.
- Nhưng thôi hãy chấm dứt cái cảnh nhục nhà này đi, - anh nói tiếp với giọng giận dữ chưa từng thấy. - Tôi sẽ không cúi đầu hèn nhát chịu nhục nữa đâu.
Anh sắp sửa lao vào nhà. Ông Verduret đang theo dõi anh vội giữ anh lại.
- Anh định làm gì?
- Tôi sẽ trả thù. Ôi! Tôi sẽ phá cửa mà vào, vì bây giờ tôi chẳng còn gì phải sợ nữa, chẳng còn gì để mất nữa. Tôi sẽ không vào lén lút, mà tôi muốn vào nhà với tư cách là ông chủ, với tư cách là người bị lăng nhục đến đòi tội.
- Anh không được làm thế.
- Ai dám ngăn cản tôi?
- Tôi!
- Ông à?… Không, ông đừng hy vọng điều đó. Tôi muốn giết chết chúng và sau đó sẽ tự giết mình.
Nếu như ông Verduret không có hai bàn tay sắt thì Prosper đã thoát khỏi vòng tay ông rồi.
- Nếu anh làm ồn thì mọi hy vọng của chúng ta sẽ đi tong.
- Tôi không còn hy vọng nữa.
- Nếu để cho tay Raoul đề phòng thì anh mãi mãi bị ô danh.
- Tôi đếch cần.
- Nhưng tôi cần, đồ khốn nạn ạ! Tôi cần vì tôi đã thề là sẽ chứng minh sự vô tội cho anh. Ở tuổi anh lúc nào người ta cũng có thể kiếm được một người tình, nhưng không bao giờ người ta có thể lấy lại được danh dự đã mất.
- Tôi muốn trả thù, - Prosper nhắc đi nhắc lại cái điều ám ảnh ngốc nghếch. - Tôi muốn trả thù.
- Thì anh cứ trả thù đi! - ông Verduret tức giận kêu lên. - Nhưng phải với tư cách là người lớn chứ không phải như trẻ con.
- Này ông!
- Phải, đừng làm như một đứa trẻ con. Sau khi vào nhà rồi anh sẽ làm thế nào? Anh có vũ khí không? Không! Vậy là anh phải lao vào vật nhau với Raoul. Trong khi đó Madeleine sẽ ra xe chuồn thẳng. Rồi sau đấy thì sao? Liệu anh có thắng được Raoul không?
Nghĩ tới hoàn cảnh bất lực của mình, Prosper im lặng.
- Vũ khí mà làm gì! - ông Verduret nói tiếp. - Có điên rồ mới giết một người mà đáng ra ta có thể tống anh ta vào ngục.
- Vậy phải làm thế nào?
- Hãy đợi. Sự trả thù là một thứ quả ngon mà ta phải để cho nó chín.
Prosper đã bị lung lay. Ông Verduret biết điều đó, ông liền đưa ra lý lẽ cuối cùng, lý lẽ chắc chắn nhất mà ông vẫn để dự phòng:
- Vả lại ai dám cam đoan với chúng ta rằng tiểu thư Madeleine đến đây là vì tình? Chúng ta đã chẳng cho rằng cô ấy tự hy sinh thân mình là gì? Rất có thể cái bổn phận tối cao nào đó buộc cô ấy phải xa lánh anh cũng đã bắt cô phải hành động như tối hôm nay.
Tiếng nói hợp lòng ấy đã có sức thuyết phục. Prosper lẩm nhẩm:
- Quả là không thể biết được!
- Nhưng tôi thì có thể biết rõ, - ông Verduret nói. - Nếu mắt tôi được nhìn thấy.
Prosper im lặng một lúc rồi bảo:
- Ông có hứa với tôi là ông sẽ nói hết sự thật, cho dù đó là sự thật đau lòng không?
- Tôi xin lấy danh dự thề với anh.
Ngay lập tức, bằng một sức mạnh không ngờ, Prosper nâng thang đặt lên vai mình:
- Ông trèo lên đi!
Trong nháy mắt, bằng những động tác nhẹ nhàng khéo léo không hề làm lung lay thang, ông Verduret đã leo lên tới cửa sổ. Prosper đã không nhầm. Đúng là Madeleine đang một mình ở trong phòng Raoul. Nàng vẫn để nguyên áo mũ đi đường trên người. Nàng đang đứng giữa phòng nói chuyện với vẻ sục sôi. Thái độ, cử chỉ và nét mặt nàng bộc lộ một sự phẫn nộ cao độ và một vẻ khinh bỉ không giấu giếm nổi. Raoul ngồi trên ghế bên lò sưởi cời lửa. Thỉnh thoảng anh ta lại giơ tay nhún vai như muốn nói: “Tôi không thể làm gì được.” Chắc chắn là ông Verduret sẵn sàng đổi chiếc nhẫn vàng đang đeo trên tay mình để nghe được câu chuyện, dù chỉ là vài lời. Nhưng gió thổi mạnh làm ông chẳng nghe được gì cả, hơn nữa ông lại không dám ghé sát tai vào cửa kính vì sợ bị phát hiện.
- Rõ ràng là họ đang cãi nhau, - ông nghĩ. - Nhưng chắc chắn không phải là cãi nhau vì tình.
Trong khi đó Madeleine vẫn nói tiếp. Nhờ ánh đèn để trên lò sưởi ông Verduret cố quan sát Raoul để phát hiện ra ý nghĩa của câu chuyện. Thỉnh thoảng ông thấy anh ta giật mình và có lúc lại dùng que cời đập mạnh trong lò lửa, chắc là anh ta bực tức trước một lời trách móc nào đó.
Thất vọng, Madeleine đi đến chỗ van xin. Nàng chắp tay cúi đầu gần như quỳ hẳn xuống. Raoul quay mặt đi chỗ khác. Anh ta chỉ đáp lại bằng mấy câu rời rạc.
Mấy lần Madeleine có vẻ muốn ra về, nhưng nàng lại nấn ná như không muốn ra về mà không được đáp ứng lời thỉnh cầu của mình. Cuối cùng Raoul đứng lên mở tủ nhỏ cạnh lò sưởi lấy ra một tập giấy đưa cho nàng. Madeleine cầm tập giấy tỏ vẻ vẫn chưa thỏa mãn. Nàng cầu xin một điều gì nữa nhưng Raoul không nghe, thế là nàng vứt tập giấy lên bàn. Tập giấy xổ tung ra và ông Verduret nhìn thấy chúng có các màu ghi, xanh và đỏ. Ông thấy rõ chúng là những tờ giấy ghi nợ của hiệu cầm đồ! Madeleine tìm trong số tập giấy ấy và chọn lấy ba tờ gập lại cho vào túi áo, nàng gạt bỏ số còn lại với thái độ khinh bỉ rõ ràng. Lần này thì nàng quyết định ra về. Nàng nói câu gì đó và Raoul cầm đèn soi đường cho nàng.
Ông Verduret vừa cẩn thận tụt xuống vừa lẩm bẩm: “Giấy ghi nợ của hiệu cầm đồ à! … Không biết có điều bí ẩn bỉ ổi nào đằng sau vụ án này!…”
Trước hết họ phải giấu cái thang đã. Hai người vội vàng đặt thang nằm xuống đất rồi chạy tới nấp vào bóng tối để theo dõi quãng đường từ cửa ra vào tới cổng sắt. Cùng lúc đó Raoul và Madeleine xuất hiện trên bậc thềm. Raoul đặt đèn xuống đất đưa tay cho Madeleine bắt, nhưng nàng gạt tay anh ta ra với một cử chỉ khinh mạn làm cho Prosper hả dạ. Raoul có vẻ không động lòng trước thái độ khinh bỉ ấy, anh ta đáp lại bằng một cử chỉ mỉa mai như muốn nói: “Tùy cô!” Anh ta tiễn nàng ra tận cổng sắt, mở cổng cho nàng rồi đóng lại, sau đó anh ta vội vàng vào nhà, trong khi chiếc xe của Madeleine chuyển bánh phi nước kiệu.
- Bây giờ, thưa ông, - Prosper nói, - ông nhớ là ông đã hứa nói cho tôi sự thật. Ông hãy nói đi, đừng sợ gì cả, tôi đủ sức chịu đựng.
- Anh bạn ạ, anh cần phải có đủ sức chịu dựng để đón nhận niềm vui sướng. Một tháng nữa thôi anh sẽ phải cay đắng hối tiếc những ý nghĩ ngờ vực nhục nhã hôm nay.
- Nhưng, thưa ông, hiện tượng bên ngoài! …
- Chà, đừng tin vào những hiện tượng bên ngoài. Chính vì thế sự nghi ngờ luôn luôn phải dựa trên một cơ sở nào đó. Nhưng chúng ta không thể ở đây mãi được. Tay Raoul vô lại kia đã đóng cổng rồi. Ta phải ra theo lối cũ thôi.
- Nhưng còn cái thang?…
- Kệ nó. Vì chúng ta cũng không xóa được dấu chân cho nên cứ để cho anh ta tưởng là có kẻ trộm.
Họ lại nhảy qua tường. Ra đến ngoài đường, khi mới đi được năm mươi bước thì họ nghe thấy tiếng cổng sắt mở ra đóng vào. Họ nghe rõ tiếng chân bước và chẳng mấy chốc có một bóng người vượt lên đi về phía nhà ga. Ông Verduret bảo:
- Tay Raoul đấy! Anh ta đang đi gặp Clameran để báo cáo câu chuyện vừa rồi. Anh chàng Joseph của chúng ta sẽ nói lại cho chúng ta biết. Chỉ mong sao cho chúng vui lòng nói chuyện với nhau bằng tiếng Pháp…
Ông im lặng một lát và vừa đi vừa suy ngẫm. Bỗng nhiên ông nói tiếp:
- Thế quái nào mà cái tay Raoul ham thích chơi bời kia lại chọn một ngôi nhà biệt lập ở Vésinet nhi?
- Chắc là vì ngôi nhà ẩn cư của ông Fauvel cũng ở gần đây, nó ở bên bờ sông Seine cách đây mười lăm phút.
- Đó là lý do của mùa hè, nhưng còn mùa đông?
- Ồ! Mùa đông thì hắn có một căn phòng ở khách sạn Louvre. Suốt mùa đông hắn sống ở Paris.
Tất cả những điều đó không làm cho ông Verduret hiểu nổi. Ông vội vã bước nhanh hơn.
- Mong sao cho ông bạn xe ngựa của chúng ta chưa quay về. Chúng ta sẽ chạm trán với Raoul ở ngoài ga.
Mặc dù đã quá một tiếng đồng hồ kể từ lúc họ xuống xe, nhưng chiếc xe ngựa của họ vẫn đỗ tại quán trọ đã quy định. Lão đánh xe đã không cưỡng lại được ý thích muốn tiêu xài chút ít số tiền 100 franc vừa kiếm được. Thế là lão vào quán ăn tối. Rượu ngon đã giữ chân lão lại. Nhìn thấy hai ông khách của mình lão vui mừng hớn hở. Thế là lão không phải đánh xe về không.
Dọc đường về Prosper định gợi chuyện ông bạn kỳ lạ của mình, nhưng vì ông chỉ đáp ậm ừ nên anh tự ái không hỏi nữa. Ông Verduret ngồi im trong góc xe như muốn ngủ, tuy nhiên ông đang tỉnh táo hơn bao giờ hết. Ông đang vô cùng bất bình. Ông tưởng là chuyến đi này sẽ làm cho ông hết do dự, nhưng nó đã dẫn đến một sự rắc rối khác. Mọi đầu mối ông tưởng đã nắm được lại bị tuột khỏi tay ông. Tuy nhiên mọi sự kiện đều như cũ, nhưng các tình tiết đã thay đổi. Ông không tìm ra được động cơ chung nào đã đẩy cả bốn diễn viên của một vở kịch cùng hành động theo một hướng, bốn diễn viên đó là bà Fauvel và Madeleine, Raoul và Clameran.
Khi chiếc xe đưa họ về tới khách sạn Đại Thiên Thần thì đã nửa đêm. Và chỉ đến lúc ấy ông Verduret mới nhận ra rằng mình chưa ăn tối. Rất may là chị Alexandre đang đợi ông. Và trong nháy mắt bữa ăn khuya đã được dọn. Prosper nhận thấy chị chủ nhà có một thái độ hơn cả ân cần và kính nể đối với ông Verduret, chị đối xử với ông với vẻ thán phục lạ lùng.
Ăn xong ông Verduret đứng lên bảo Prosper:
- Ngày mai, vào ban ngày anh sẽ không gặp tôi đâu, nhưng đến tối mai vào giờ này tôi sẽ có mặt ở đây. Có thể tôi sẽ may mắn thấy được những gì tôi cần tìm tại buổi vũ hội ở nhà ông Jandidier.
Prosper sững sờ. Sao? Ông Verduret dám nghĩ đến chuyện tham dự vũ hội tại nhà các ông chủ tài phiệt giàu có nhất thủ đô ư? Hóa ra vì thế mà ông đã sai anh đến nhà ông thợ may quần áo sân khấu.
- Ông có giấy mời à?
Ông Verduret mỉm cười:
- Chưa, nhưng sẽ có.
Ôi, tâm trí con người thật là mâu thuẫn! Những ý nghĩ xót xa đang giày vò đầu óc Prosper, và giờ đây, khi buồn rầu nhìn ngắm căn phòng và nghĩ tới dự định của ông Verduret, anh lại thì thầm một mình: “Ôi! Ông ấy thật hạnh phúc! Ngày mai ông ấy sẽ được nhìn thấy Madeleine, nàng sẽ xinh đẹp hơn bao giờ hết trong bộ váy áo phù dâu.”