hi tôi mười tám tuổi, chú Paul của tôi - người mà tôi được đặt tên theo - chết vì một cơn đau tim. Mẹ và bố đưa tôi cùng đến Chicago để dự tang lễ và thăm viếng họ hàng bên bố, trong số họ có nhiều người tôi chưa bao giờ gặp. Chúng tôi đi gần một tháng. Về một số mặt nào đó, chuyến đi quả là tốt đẹp, một chuyến đi cần thiết và hấp dẫn, nhưng ở một mặt khác, nó lại tồi tệ. Bạn thấy đấy, tôi đã yêu sâu đậm cô gái trẻ, người sẽ trở thành vợ tôi hai tuần sau ngày sinh nhật thứ mười chín của tôi. Một đêm kia, khi nỗi khao khát nàng như cháy bỏng trong tim và tâm trí tôi, tôi đã viết cho nàng một lá thư dường như vô tận - tôi trút trọn tâm hồn mình vào lá thư, không hề xem lại những gì tôi đã nói vì sợ nỗi nhút nhát sẽ buộc tôi dừng tay. Tôi không dừng tay, và khi một giọng nói trong đầu tôi ầm ĩ phản đối rằng việc gửi đi một lá thư như vậy là điên rồ, rằng tôi sẽ dâng con tim thơ ngây cho nàng nắm trong tay, tôi đã lờ nó đi, theo kiểu trẻ con nín thở làm ngơ các hậu quả. Tôi thường thắc mắc không biết Janice còn giữ lá thư không, nhưng chưa bao giờ đủ can đảm để hỏi. Tất cả những gì tôi biết chắc là không tìm được nó khi lục lọi vật dụng của nàng sau tang lễ, và dĩ nhiên bản thân nó không có ý nghĩa gì. Tôi cho rằng mình không bao giờ hỏi vì sợ phát hiện lá thứ nồng cháy đó đối với nàng có ít ý nghĩa hơn đối với tôi.

Lá thư dài bốn trang. Tôi nghĩ sẽ không bao giờ viết thứ gì dài hơn nữa trong đời, và bây giờ hãy nhìn đây. Vẫn chưa thấy bóng dáng của tất cả những dòng này và đoạn kết. Nếu biết trước câu chuyện sẽ dài đến mức này, hẳn tôi đã không bắt đầu. Điều tôi không nhận ra là việc viết văn đã mở ra biết bao cánh cửa, như thể cây bút máy cũ của bố tôi không phải là bút, nhưng là một thứ chìa khóa vạn năng kì diệu nào đó. Con chuột có lẽ là thí dụ hay nhất về điều tôi đang nói đến - Steamboat Willy, ông Jingles, con chuột trên Dặm Đường Xanh. Trước khi bắt đầu viết, tôi chưa hề nhận thức được tầm quan trọng của cậu ta. Chẳng hạn, cái vẻ dường như cậu ta đi tìm Delacroix trước khi Delacroix đến - dù sao, tôi không nghĩ điều đó từng xuất hiện với tôi, trong tâm thức của tôi, cho đến khi bắt đầu viết và nhớ lại.

Tôi đang nói tôi không hình dung nổi phải ôn ngược dòng thời gian theo thứ tự bao xa để kể bạn nghe về John Coffey, hoặc tôi phải bỏ mặc gã trong xà lim bao lâu, một con người khổng lồ đến mức bàn chân gã không chỉ thò ra khỏi mép sạp ngủ, mà còn thòng xuống tận sàn nhà. Tôi không muốn bạn quên gã, được chứ? Tôi muốn bạn thấy gã ở đó, đang nhìn lên trần xà lim, khóc những giọt nước mắt thầm lặng, hoặc lấy tay che mặt. Tôi muốn bạn nghe được gã, những tiếng thở dài run rẩy như tiếng nức nở của gã, thỉnh thoảng là một tiếng rên đẫm nước mắt. Những thứ này không phải là âm thanh của nỗi thống khổ và ân hận mà đôi khi chúng ta nghe được ở Khu E, những tiếng thét chói tai chứa đựng những mảnh vụn ăn năn; như đôi mắt ướt của gã chẳng hạn, bằng cách nào đó đã tách ra khỏi cơn đau đớn mà chúng ta từng đối phó. Mặt nào đó - tôi biết điều này nghe rất điên rồ, tất nhiên tôi biết, nhưng nếu bạn không thể nói ra điều con tim bạn cảm nhận là sự thật thì tập truyện dài này sẽ không có ý nghĩa - mặc nào đó nó như thể nỗi buồn cho toàn bộ cái thế giới mà gã cảm nhận, một điều gì đó quá to tát không bao giờ có thể hoàn toàn an ủi. Thỉnh thoảng tôi ngồi nói chuyện với gã, như tôi vẫn làm với tất cả bọn họ - nói chuyện là công việc to tát nhất, quan trọng nhất của chúng tôi, tôi tin đã nói như thế - và tôi cố gắng an ủi gã. Tôi không cảm thấy mình đã từng làm thế, và một phần tâm hồn tôi vui sướng khi gã chịu đau khổ, bạn biết đấy. Cảm thấy gã đáng phải chịu đau khổ. Đôi lúc thậm chí tôi còn nghĩ đến việc gọi điện cho Thống đốc và đề nghị hoãn thi hành án. “Chúng ta chưa nên nướng gã, - tôi sẽ nói. - Tội lỗi vẫn còn làm gã rất đau đớn, cắn rứt gã rất nhiều, quằn quại trong ruột gã như mũi kim bén ngót. Hãy cho gã thêm chín mươi ngày nữa, thưa ngài. Hãy để gã tiếp tục làm cho chính gã điều chúng ta không làm được”.

Gã John Coffey đó, tôi muốn bạn gạt sang một bên tâm trí trong khi tôi làm xong việc theo kịp nơi tôi bắt đầu - cái gã John Coffey nằm trên sạp, cái gã John Coffey sợ bóng tối có lẽ vì lí do chính đáng, bởi trong bóng tối chẳng phải có hai bóng dáng với mái tóc quăn - không còn là bé gái nữa mà là ác thần báo thù - đang chờ gã hay sao? Cái gã John Coffey với đôi mắt luôn trào lệ, giống như máu tuôn ra từ một vết thương không bao giờ lành.

Vậy là Tù trưởng bị xử tử và Tổng thống dời nhà - đến Khu C, ngôi nhà của phần lớn trong số một trăm năm mươi cư dân của Cold Mountain. Cuộc đời của Tổng thống hóa ra được mười hai năm. Gã bị trấn nước chết trong nhà giặt trại giam năm 1944. Không phải là nhà giặt của trại giam Cold Mountain; Cold Mountain đóng cửa năm 1933. Tôi không cho đó là điều quan trọng nhiều đối với phạm nhân - tường vẫn là tường, như lời bọn tội phạm nói, và tôi xác nhận Già Sparky vẫn là tai họa chết người từng chút một trong căn phòng tử thần nhỏ bằng đá của riêng nó, như đã từng một thời trong nhà kho ở Cold Mountain.

Về phần Tổng thống, kẻ nào đó đã dúi đầu gã vào trong một cái vại chứa chất hấp tẩy rồi kiềm chặt. Khi được lính gác lôi ra, bộ mặt gã đã gần như biến mất. Người ta buộc phải nhận dạng gã bằng vân tay. Về tổng thể, có lẽ gã đi với Già Sparky thì tốt hơn... nhưng nếu thế thì gã không có thêm mười hai năm đó, phải không? Tuy nhiên, tôi nghi gã không hề nghĩ nhiều về điều đó vào phút cuối đời, khi buồng phổi của gã cố gắng học cách hít thở với chất hexlite và chất tẩy trắng.

Người ta không bao giờ bắt được thủ phạm. Lúc ấy tôi dã rời khỏi công việc cải huấn, nhưng Harry Terwilliger viết thư kể cho tôi biết.

- Gã được giảm án phần lớn là nhờ dân da trắng. - Harry viết. - Nhưng cuối cùng cũng bị trừng phạt, không có gì khác. Tôi chỉ xem như một cuộc hoãn thi hành án lâu dài, sau cùng đã hết hạn.

Có một quãng thời gian êm ả cho chúng tôi ở Khu E, khi Tổng thống đã ra đi. Harry và Dean được tạm thời tái phân công, chỉ còn tôi, Brutal và Percy trên Dặm Đường Xanh một chút. Thực tế có nghĩa chỉ là tôi và Brutal, vì Percy sống rất khép kín. Nói bạn nghe, gã thanh niên đó là thiên tài trong chuyện tìm ra việc để không làm. Và thỉnh thoảng (nhưng chỉ khi Percy không có mặt), những anh chàng kia sẽ đến để có cái Harry gọi là “một chầu tán gẫu vui vẻ”. Trong nhiều dịp như thế này, con chuột cũng xuất hiện. Chúng tôi cho nó ăn và nó ngồi đó ăn, uy nghi như Solomon, nhìn chúng tôi bằng cặp mắt hạt thị trong sáng.

Đấy là một vài tuần lễ tốt lành, yên ả và thoải mái, kể cả trò bới móc nhiều hơn thường lệ của Percy. Nhưng những gì tốt đẹp sẽ đến hồi kết thúc, và một ngày thứ hai mưa nhiều vào cuối tháng bảy - tôi đã kể bạn nghe mùa hè năm ấy mưa và ẩm ướt biết bao chưa? Tôi thấy mình đang ngồi trên sạp ngủ của một xà lim mở cửa và chờ đợi Eduard Delacroix.

Gã đến với một tiếng sầm bất ngờ. Cánh cửa dẫn vào sân tập thể dục bật tung ra, để lọt vào một nguồn sáng tràn ngập, có tiếng lách cách lẫn lộn của dây xích, một giọng nói sợ sệt lắp bắp từ xa, pha trộn giữa giọng Anh và giọng Pháp Cajun (một thứ thổ ngữ mà bọn tù nhân ở Cold Mountain thường gọi là da bayou), và Brutal la lớn, “Ê! Thôi đi! Thôi đi, Percy!”.

Tôi đang nửa tỉnh nửa ngủ trên cái sẽ trở thành sạp ngủ của Delacroix, nhưng mau chóng đứng lên, tim đập mạnh trong lồng ngực. Âm thanh ồn ào kiểu đó gần như chưa bao giờ xảy ra ở Khu E cho đến khi Percy xuất hiện, hắn đem nó theo như một thứ mùi hôi thối.

- Nhanh lên, đồ đồng tính luyến ái khoai tây rán kiểu Pháp khốn kiếp! - Percy hét ầm, lờ Brutal đi. Và hắn xuất hiện, kéo lê một gã to không hơn cây kim bằng một tay. Trong bàn tay kia là cây dùi cui của Percy. Răng hắn nhe ra với vẻ nhăn nhó bị kiềm chế, mặt bừng đỏ. Tuy nhiên trông hắn không hoàn toàn mất vui. Delacroix cố gắng theo kịp hắn, nhưng gã đeo xiềng trên chân, và cho dù gã lê bước nhanh bao nhiêu thì Percy vẫn lôi gã theo nhanh hơn. Tôi nhảy bổ ra khỏi xà lim đúng lúc để đỡ khi gã bị ngã, và đấy là cách mà Del và tôi được giới thiệu với nhau.

Percy đi quanh gã, dùi cui giơ lên, và tôi kiềm hắn lại bằng một tay. Brutal thở hào hển đến với chúng tôi, nhìn có vẻ bị sốc và bối rối vì toàn bộ chuyện này, như tôi cảm nhận.

- Đừng để anh ta đánh tôi nữa, m’sieu. - Delacroix lắp bắp. - S'il vous plait, s’il vous plait!

- Để tôi xử nó, để tôi xử nó! - Percy kêu to, nhào tới trước. Hắn bắt đầu đập dùi cui vào vai Delacroix. Delacroix giơ tay lên, gào thét, và cây dùi cui đập chát chát vào tay áo tù màu xanh của gã. Đêm ấy tôi thấy gã cởi trần, và gã mang những vết thâm tím từ Giáng sinh sang Phục sinh. Nhìn những vết thâm tím đó, tôi thấy khó chịu. Gã là kẻ giết người nhưng đấy không phải là cách chúng tôi quản lí Khu E. Dù sao thì không phải như thế trước khi Percy đến.

- Nào! Nào! - Tôi gầm lên. - Dẹp đi! Thế này là sao? - Tôi cố lách người vào giữa Delacroix và Percy, nhưng không hiệu quả lắm. Cây dùi cui của Percy tiếp tục vụt tứ tung, lúc thì bên này, lúc bên kia người tôi. Sớm muộn gì hắn cũng giáng một gậy vào tôi thay vì vào mục tiêu đã nhắm của hắn, và lúc ấy sẽ có ẩu đả ngay tại đây trong hành lang, cho dù thế lực của hắn là ai. Tôi sẽ không nhịn được, và Brutal sẵn sàng xông vào. Về một số khía cạnh, tôi ước gì chúng tôi đã làm thế. Có lẽ điều đó sẽ thay đổi được một số sự việc xảy ra sau này.

- Đồ đồng tính mẹ kiếp! Tao sẽ dạy cho mày tránh đụng vào người tao, đồ chăn bò hạng bét tồi tệ!

Phập! Phập! Phập! Và bây giờ Delacroix đang chảy máu tai, la hét inh ỏi. Tôi bỏ không che chắn cho gã nữa, nắm lấy một bên vai, đẩy gã vào xà lim, ở đó gã ngã sóng soài lên sạp ngủ. Percy lao vòng qua người tôi và đập một cú cật lực cuối cùng vào mông gã - một cú nhớ đời, bạn có thể nói thế. Thế rồi Brutal chụp lấy vai Percy và kéo mạnh qua hành lang.

Tôi nắm lấy cánh cửa và đẩy nó theo đường ray đóng lại. Rồi tôi quay sang Percy, cơn sốc và hoang mang của tôi đấu tranh dữ dội với cơn giận dữ thuần túy. Percy đã làm việc nhiều tháng ở đây, đủ lâu để tất cả chúng tôi quyết định rằng chúng tôi không ưa hắn, nhưng đây là lần đầu tiên tôi hoàn toàn hiểu hắn dễ mất tự chủ đến mức nào.

Hắn đứng nhìn tôi, không phải hoàn toàn không sợ - hắn là một thằng hèn trong bản chất, điều này thì tôi chưa bao giờ nghi hoặc - nhưng vẫn tự tin rằng các mối quan hệ sẽ bảo vệ hắn. Về chuyện đó thì hắn đúng. Tôi ngờ là có những người không hiểu tại sao lại thế, kể cả sau tất cả những gì tôi đã nói, nhưng đó là những người chỉ biết cụm từ “Đại Khủng Hoảng” trong sách lịch sử. Nếu bạn từng ở thời đó, thì nó không chỉ là một cụm từ trong sách, và nếu bạn có một việc làm ổn định thì, ôi trời, bạn sẽ làm gần như mọi chuyện để giữ được nó.

Màu đỏ đã nhòe đi một chút trên bộ mặt Percy, nhưng má hắn vẫn còn đỏ bừng, và mái tóc hắn, vốn thường xuyên được chải lật ra sau và bóng nhẫy brillantine, đã xổ xuống trán.

- Nhân danh Chúa, tất cả chuyện này là sao? - Tôi hỏi. - Tôi chưa bao giờ cho đánh đập tù nhân trong khu của tôi!

- Thằng khốn ranh đồng tính tìm cách bóp hạ bộ của tôi khi tôi lôi gã ra khỏi xe. - Percy trả lời. - Nó gây sự, và tôi sẽ đập nó nữa.

Tôi nhìn hắn, quá sửng sốt không nói nên lời. Tôi không thể hình dung gã đồng tính luyến ái ham hố nhất trên quả đất xinh tươi của Chúa gây ra hành vi mà Percy vừa mô tả. Chuẩn bị chuyển vào căn hộ có chấn song sắt trên Dặm Đường Xanh, như một quy luật, không làm cho tù nhân, thậm chí kẻ ác độc nhất, có hứng thú tình dục.

Tôi nhìn lại Delacroix đang co rúm trên sạp, tay vẫn giơ lên để bảo vệ gương mặt. Trên cổ tay gã có còng và một sợi xích gữa hai ổ chân. Rồi tôi quay lại Percy.

- Ra khỏi đây. - Tôi ra lệnh. - Tôi sẽ nói chuyện với cậu sau.

- Chuyện này sẽ nằm trong báo cáo của anh? - Hắn ngổ ngáo hỏi. - Bởi vì nếu có, tôi sẽ viết báo cáo của riêng tôi, anh biết đấy.

Tôi không muốn viết báo cáo, tôi chỉ muốn hắn cút cho khuất mắt tôi. Tôi bảo hắn như thế.

- Khép lại vấn đề. - Tôi kết luận. Tôi thấy Brutal nhìn tôi vẻ phản đối, nhưng lờ đi. - Đi đi, ra khỏi đây. Đến khu Quản trị, bảo họ anh có nhiệm vụ đọc thư và hỗ trợ trong phòng đóng gói.

- Được! - Hắn đã lấy lại vẻ điềm tĩnh, hoặc là thói kiêu căng ngu ngốc ngụy trang như vẻ điềm tĩnh. Hắn chải tóc từ trán lật ra sau bằng bàn tay mềm mại, trắng và nhỏ nhắn như bàn tay của một thiếu nữ, rồi đến gần xà lim. Delacroix nhìn thấy hắn, và gã cố nép mình lùi xa hơn nữa trên sạp, lắp bắp một thứ hỗn hợp tiếng Anh và tiếng Pháp hổ lốn.

- Tao chưa xong với mày đâu, Pierre. - Hắn thốt lên, rồi giật mình khi bàn tay khổng lồ của Brutal đặt lên vai hắn.

- Phải, cậu chưa xong. - Brutal nói. - Bây giờ thì biến đi!

- Anh không làm tôi sợ đâu, anh biết đấy. - Percy nói. - Không sợ chút nào. - Ánh mắt hắn chuyển sang tôi. - Cả hai anh. - Nhưng chúng tôi đã làm hắn sợ. Bạn có thể nhìn thấy điều đó trong mắt hắn, rõ như ban ngày, và điều đó càng làm cho hắn nguy hiểm hơn. Một gã như Percy, thậm chí bản thân cũng không biết mình quyết tâm làm gì từ phút này qua phút khác và từ giây này sang giây khác.

Điều hắn làm ngay lúc đó là quay đi khỏi chúng tôi và đi lên hành lang bằng những bước chân dài, vênh váo. Hắn đã cho thế giới chứng kiến điều gì xảy ra khi một gã người Pháp nhỏ bé, hói đầu phân nửa và gây trơ xương tìm cách bóp hạ bộ của hắn, và hắn đang rời khỏi hiện trường với tư cách của kẻ chiến thắng.

Tôi phát biểu lời lẽ đã soạn sẵn, tất cả về chuyện làm cách nào chúng tôi có radio, rằng chúng tôi sẽ đối đãi hắn tử tế nếu gã cũng xử sự như thế với chúng tôi. Bài giảng đạo nhỏ nhoi đó không phải là điều mà bạn sẽ gọi là một trong những thành công của tôi. Gã khóc suốt thời gian nói chuyện, ngồi co quắp ở chân sạp ngủ, càng xa tôi càng hay mà không thật sự mờ nhạt vào trong góc. Gã khép nép mỗi khi tôi cử động và tôi nghĩ gã không nghe được lấy một từ trên sáu từ. Có lẽ thế. Dù sao tôi không nghĩ bài giảng đạo đặc biệt đó tạo ra ý thức toàn phần.

Mười lăm phút sau tôi trở về bàn giấy, nơi Brutus Howell có vẻ kích động, đang ngồi liếm đầu cây bút chì mà chúng tôi dùng cho quyển sổ ghi tên khách thăm.

- Anh có chịu từ bỏ thói quen đó trước khi bị nhiễm độc không? - Tôi hỏi.

- Lạy chúa. - Anh ta đáp, bỏ bút chì xuống. - Tôi không bao giờ muốn có thêm một thằng lớn lối như thế áp tải tù nhân đến Khu.

- Chuyện Delacroix bóp hạ bộ hắn là thế nào? - Tôi hỏi.

Brutal khịt mũi.

- Gã bị xích chân và Percy kéo gã đi quá nhanh, thế thôi. Gã vấp chân và sắp ngã khi vừa ra khỏi xe. Gã đưa tay ra như bất cứ người nào khi sắp ngã, và một bàn tay quẹt qua đũng quần Percy. Hoàn toàn là tai nạn.

- Cậu nghĩ Percy biết chứ? - Tôi hỏi. - Có phải hắn lấy cớ để đánh dằn mặt Delacroix không? Để chứng tỏ ai chỉ huy cuộc săn ở đây.

Brutal chậm rãi gật đầu.

- Ừ. Tôi nghĩ có lẽ thế.

- Vậy chúng ta phải theo dõi hắn. - Tôi nói và vuốt tóc. Như thể công việc chưa đủ khó khăn. - Chúa ơi, tôi ghét chuyện này quá đi. Tôi ghét hắn!

- Tôi cũng vậy. Và anh muốn biết chuyện gì khác không, Paul? Tôi không hiểu hắn. Hắn có thế lực, tôi hiểu điều đó, đúng rồi, nhưng tại sao hắn lợi dụng họ để tìm việc làm ở Dặm Đường Xanh khốn kiếp? Hơn nữa, lại bất kì nơi nào trong nhà tù tiểu bang nữa chứ? Tại sao không là một tên hầu tại Thượng viện, hoặc một kẻ sắp lịch hẹn cho Phó Thống đốc? Chắc chắn người của hắn có thể tìm cho hắn việc gì đó tốt hơn nếu xin họ, vậy tại sao lại ở đây?

Tôi lắc đầu. Tôi không biết. Có nhiều điều lúc ấy tôi không biết. Tôi cho rằng mình quá ngây thơ.