hất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại. Bây giờ Hoàng Guitar mới cảm thấy người xưa nói đúng. Những ngày nằm trong ấp buồn đến nẫu người. Không có việc gì cho Hoàng Guitar làm cả. Suốt ngày, ôm cây đàn lục huyền cầm Y Pha Nho, Hoàng Guitar tập sáng tác nhạc. Hoàng Guitar chơi nhạc do thiên tài. Nó không học một thầy đàn hoặc xuất thân ở trường âm nhạc nào cả. Hồi còn bé, nó mê hát. Lớn lên, nó mê đàn. Hoàng Guitar muốn trở thành một tay chơi vĩ cầm. Nhưng gia đình nó không chiều nổi nó. Chơi vĩ cầm tốn tiền và tốn công phu. Nó phải tập dương cầm ba năm để luyện “oreille musicale” rồi mới bắt đầu tập vĩ cầm. Vì vĩ cầm không có phiếm để phân biệt, nhích một ly ông cụ là hỏng bét.

Nên người chơi vĩ cầm giỏi, bắt buộc phải là người có tài thẩm âm. Mộng ước của Hoàng Guitar không thành. Sau này, bỏ nhà đi giang hồ, nó “kết” cây lục huyền cầm. Hoàng Guitar đã tỏ ra mê mẩn khi nó gặp trong các phim cao bồi những “xen” có vừa búng đàn lục huyền cầm vừa ca những bài chăn bò miền viễn tây Hoa Kỳ. Nó khoái Ricky Nelson ở “Rio Bravo”. Nó hâm mộ “lão quái” búng lục huyền cầm ở “La Red”. Nhưng Hoàng Guitar thích nhất nhân vật Johnny Guitar. Nó mua cây đàn, nhờ thằng bạn chỉ dẫn. Rồi mua cuốn phương pháp tập đàn lục huyền cầm Y Pha Nho về mò mẫm. Nó cũng học phương pháp Zazz. Một thời gian chơi với giàn nhạc tại vũ trường Hoàng Guitar “vỡ” tài năng. Các thiên tài về đàn lục huyền cầm cũng chẳng học ai cả. Những người chơi lục huyền cầm, dẫu hay mấy, vẫn bị liệt vào loại nhạc sĩ của dân du mục.

Bởi vậy, cho tới nay, chưa thấy viện âm nhạc lừng danh nào cấp bằng tốt nghiệp cho những nhạc công sử dụng lục huyền cầm. Hoàng Guitar là một nhạc công giỏi. Song lý thuyết âm nhạc của nó nghèo nàn. Nó hy vọng ngày kia, nó sẽ tìm thầy học lý thuyết để có thể trở nên một nhạc sĩ sáng tác. Tuy vậy, những ngày ở tù, Hoàng Guitar vẫn âm thầm ghi mọi cảm hứng của mình. Nó đã sáng tác được bốn bài.

Điều buồn nhất, đối với Hoàng Guitar, là nó không đủ khả năng tìm hiểu những sáng tác phẩm của nó đúng hay hỏng. Nó đặt lời và hát một mình. Giám thị cho phép Hoàng Guitar được lên thư viện của nhà tù đọc sách, được chơi thể thao mọi giờ và miễn tạp dịch cho nó. Nhưng Hoàng Guitar suốt ngày ru rú trong phòng. Nó đốt thuốc lá đen liên miên.

Đời sống vật chất của nó phong phú nhờ người cảnh sát tiếp tế đều đặn. Bọn tù 2C2 mỗi ngày mỗi quý mến Hoàng Guitar. Hội ghẻ đã dẹp bỏ hẳn nỗi bất mãn. Hình ảnh Tám quăn đánh phủ đầu tội nhân nhập 2C2 và lấy răng tù con so phai mờ dần rồi chết đi. Tình thương mới đâm chồi, nảy nở giữa những tay dao búa. Giám thị kiểm soát gắt gao. Mấy tháng sau, 2C2 biến thành phong gương mẫu.

Chiều nay, Hoàng Guitar nằm ôm đàn. Nó không búng đàn cũng chẳng tập sáng tác. Đôi mắt mở thao láo, Hoàng Guitar nhìn trần phòng. Nỗi cô đơn to dần, mãnh liệt. Nỗi cô đơn phá vỡ tường tù, chạy ra ngoài. Hoàng Guitar định hét lớn. Một gói quà bọc giấy báo cũ ném nhẹ lên mặt đàn.

Sáu sợi dây rung lên ngắn ngủi. Hoàng Guitar giật mình. Giám thị cười:

- Tao không kiểm soát đâu. Nếu có lưỡi dao cạo thì tao cũng để mặc mày cắt mạch máu.

Hoàng Guitar chộp gói quà:

- Lại của ân nhân tôi?

- Chứ ai? Mày còn ai thương nữa?

Hoàng Guitar lạnh người. Lúc này nó mới biệt thật sự nỗi cô đơn của nó mà không còn thắc mắc tại sao mình cô đơn. Hoàng Guitar ngồi nhổm dậy:

- Tôi chả còn ai thương cả.

Giám thị đã ngồi xuống cạnh Hoàng Guitar:

- Còn tao.

Hoàng Guitar chớp mắt:

- Vâng, còn ông.

Giám thị vỗ vai nó:

- Đừng gọi tao là ông. Gọi tao là anh đi. Tao muốn làm anh mày. Tao tên Hai, mày biết chưa nhỉ?

Hoàng Guitar lắc đầu:

- Chưa.

Giám thị vỗ vai Hoàng Guitar mạnh hơn:

- Cái thằng kỳ cục. Mày không thèm biết tên tao làm gì, hả? Mày nghệ sĩ thật, bất cần đời. Em ơi, em bất cần đời thì đời nó cũng bất cần em. Và rốt cuộc đời em khốn nạn.

Hoàng Guitar bóc gói quà ra. Nó thở dài:

- Lại thuốc lá!

Giám thị hất hàm:

- Muốn thuốc phiện à?

Hoàng Guitar mỉm cười:

- Muốn có một ông thầy nhạc vô đây dạy mình.

Giám thị tặc lưỡi:

- Tiếc quá! Trên đời này chỉ có mỗi mình mày là nhạc sĩ du đãng. Thiếu gì nhạc sĩ lường gạt ái tình, hiếp dâm, ăn quỵt, ăn cắp, nhưng chỗ nhốt chúng nó khác với chỗ nhốt mày. Thật tình mà nói, tao khoái cai tù du đãng hơn cai tù trí thức. Du đãng vì ngu xuẩn mà gây ra tội lỗi chứ trí thức đâu có ngu xuẩn. Chúng nó tính toán tội lỗi trước khi gây ra. Bòn tù trí thức, tao mà có quyền, tao cho chúng ăn cứt.

Hoàng Guitar muốn hỏi giám thị Hai xem tại sao ông ta thù ghét bọn tù trí thức thế. Nhưng nó im lặng, tâm sự trong tù chẳng có gì hứng thú cả. Giám thị Hai nói tiếp:

- Mỗi người có một nỗi buồn. Tao không thích cho mày biết vì sao tao lưu lạc vào con đường cai tù nên cũng không thích hỏi vì sao mày lưu lạc vào con đường du đãng.

Hoàng Guitar liếm mép. Nó tươi tỉnh:

- Tại số ông ơi!

Giám thị Hai “bình luận”:

- Số cái con khỉ! Ở đấy mà số, mày biết thằng Hùng đầu bò trong “băng” Đại Cathay không?

- Tôi biết tiếng.

- Tao thương thằng ấy lắm. Hùng đầu bò là hỗn danh của một cái tên dễ thương. Con trai một ông dược sĩ ở Đà Nẵng đấy. Nó có tú tài này. Nó ưa đem hiện sinh của Jean-Paul Sartre ra thuyết pháp tao. Tao thì biết mẹ gì Sartre. Ấy thế mà một năm gần gũi nó, tao biết Sartre lúc nào không hay. Hùng đầu bò nó ghi cuốn hồi ký dầy năm trăm trang. Cuốn đó tao còn giữ. Mày đọc không?

- Tôi hơi lạ.

- Lạ gì?

- Ông bảo ông mới về đây sao quen với Hùng đầu bò vậy?

- Tao quen nó ở ngoài. Tối nào bọn nó chả nhảy nhót ở Paramount. Nó bao líp thằng giám thị bạn tao. Thành ra tao thân nó.

- Thế hả?

- Nó làm bài thơ “Quần blue jeans bạc phếch bụi phong trần” cả du đãng Sài Gòn dùng làm kinh nhật tụng đấy. Thằng tài hoa ra phết.

Giám thị Hai lại nhìn Hoàng Guitar:

- Nhưng chưa thấm mày đâu.

Hoàng Guitar cười thành tiếng:

- Tôi tài hoa cái khổ gì?

- Mày đàn mùi lắm. Mấy bữa rày mày sáng tác, sáng tác được bài nào không?

- Tôi đang buồn nẫu người đây.

- Buồn chi?

- Viết xong nhạc chẳng biết nhờ ai sửa chữa.

- Tao đem nhờ đài phát thanh giùm.

- Mẹ kiếp, xin lỗi ông anh, đài phát thanh có thằng nào đáng mặt sửa nhạc tôi.

- Mày khinh người quá.

- Thật đấy. Tôi ước anh viết nhạc cổ điển chứ đâu thèm khẩy từng nốt nhạc còm để thành những bản nhạc ái tình giẻ rách!

- Tao chịu mày rồi.

- Tôi hỏi anh, khi anh mơ trứng số, anh mơ độc đắc hay mơ trúng số trăm ngàn?

- Mày tỏ khí chí hả?

- Tôi nói phét. Mình ôm mộng mà đếch thành lại câm cóc nổi thì biến thành thằng nói phét. Tôi cho rằng thằng nói phét là thằng ít ra, tư tưởng nó cũng hơn đời.

- Mày lại khen mày nữa?

- Tôi khen tôi đấy. Vì tôi muốn sống anh ạ!

Hoàng Guitar nắm chặt tay giám thị Hai:

- Được những người như anh, như em xứ cảnh sát thương yêu, ai mà chẳng ham sống.

Giám thị Hai cảm động:

- Đời tao thưở xưa rách bươm hơn mày. Tao được một người thương tao như tao thương mày. Tao đã từng bị tù tội khổ sở.

Giám thị Hai cởi phăng khuy nút áo. Đôi mắt ông ta rơm rớm lệ:

- Mày coi đây.

Hoàng Guitar thấy ngực giám thị Hai xâm cái đầu sư tử đang nhe răng chờ cắn xé con mồi.

- Dấu tích giang hồ của tao đó. Tao xâm năm tao mười tám tuổi.

- Anh...

- Tao là thằng chuyên xiết cổ kẻ thù ở bến kho 5 bên Khánh Hội. Tao xiết cổ thuê cho bọn cai thầu. Bất cứ thằng nào ho he chống cai thầu là tao lãnh xiết cổ. Giá nào tao cũng nhận. Mày biết tao cần tiền làm gì không?

- Chịu.

- Tao nuôi con đĩ!

Giám thị Hai đưa tay quệt ngang mắt:

- Vợ tao đó. Vì nó mà tao đi giết người. Ấy vậy trời mới phạt. Nó cắm sừng lia lịa lên đầu tao. Tao xiết cổ nó, đốt nhà cháy cả xóm. Rồi tao vô tù. Đừng cười mày. Có ngôi chùa dưới kia, mày chưa viếng lần nào hả? Tao được một giám thị chiều chuộng nên đêm nào cũng xuống chùa sám hối.

Hoàng Guitar hỏi:

- Anh sám hối đã xiết cổ vợ anh?

Giám thị Hai trợn mắt:

- Sức mấy. Tao sám hối vì tao bảo vệ quyền lợi chó đẻ của cai thầu. Tao thề, ra khỏi ấp, tao sẽ giết hết cai thầu.

- Rồi anh giết nổi thằng nào không?

- Không.

- Tại sao?

- Tao chưa tới gần hươi dao nó đã hô người thộp cổ. Và tao rũ tù, tao bị trừng trị điêu đứng lắm. Hồi xưa không ghê gớm như Tám quăn đánh phủ đầu tù mới nhưng tao đã cho là tệ mạt. Tao giết xếp phòng, tụi nó đày tao đi đảo. Tao kết bè, vượt biển về đất liền. Tao thay tên đổi họ, sống lủi vài năm. Rồi mày biết sao không?

- Anh kể đi!

Giám thị Hai đứng dậy:

- Thôi, tao nói quá nhiều rồi.

Hoàng Guitar búng một sợi dây đàn:

- Kể tiếp, đi anh Hai...

- Đoạn sau này phải có rượu. Bữa nào tao mày nhậu mềm môi, nhậu đến phát khóc, tao sẽ kể tiếp cho mày nghe. Chuyện đời một thằng tù khổ sai trở thành một cai tù “phúc hậu”.

Hai tiếng “phúc hậu” đầy mỉa mai mà giám thị Hai cố nói cho thật cộc lốc. Hoàng Guitar bắt thương giám thị Hai vô cùng. Nó chợt nhớ một câu nói của một nhân vật trong phim chiếu bóng nó đã coi: “Người cực kỳ đau khổ thì hoặc sẽ trở thành kẻ đại ác hoặc kẻ đại hiền”. Nhưng giám thị Hai trước khi “phúc hậu” đã từng giết người không gớm tay.

Giám thị Hai có thể trở thành người “phúc hậu” được thì trên đời này, nhiều kẻ đại ác cũng có thể trở thành những kẻ lương thiện. Họ không hoàn lương không phải vì họ không muốn hoàn lương. Mà, nói theo giám thị Hai, không có những người thương họ thật tình, sẵn sàng đưa tay kéo họ lên khỏi hố bùn nhơ mà chẳng sợ tay mình bị vẩy bùn.

- Vâng, hôm nào tôi sẽ cụng ly với anh.

- Một đêm mưa, nghe Hoàng.

- Hoàng Guitar.

- Hoàng thôi.

Hoàng Guitar đưa bàn tay xoa cằm râu tua tủa:

- Sao vậy?

Giám thị Hai hinh hỉnh mũi:

- Tao muốn thế. Cũng như tao, tao muốn mày đừng biết tao đã là Cứng ác quỷ.

Giám thị Hai quay lưng bước đi. Hoàng Guitar nhìn theo, nói nhỏ:

- Vâng, em sẽ cụng ly với anh...

2C2 chỉ còn lại một mình Hoàng Guitar. Buổi chiều xuống chậm ở bên ngoài. Hội ghẻ đang trong coi anh em làm tạp dịch. Giám thị đã tỏ lòng thương chúng nó. Chúng nó biết cách đền đáp lại.

2C2 ngoan ngoãn, kỷ luật hơn bất cứ phòng nào Hoàng Guitar giao trách nhiệm cho Hội ghẻ. Nó thích cô đơn để suy ngẫm về cuộc đời. Giám thị đi khỏi, Hoàng Guitar lại buồn. Nó lấy miếng giấy báo gói túi thuốc lá ra đọc chơi. Tờ báo đã cũ, xuất bản từ mấy tháng trước. Cái tít hai cột “Kẻ bắt cóc con gái thương gia Hoàng văn Ngọc đã xộ khám” khiến mắt Hoàng Guitar hoa lên.

Nó nhắm chặt một lúc lâu rồi thu hết can đảm, nó đọc bài báo. Bài báo tường thuật tưởng tượng. Tên phái viên chó chết, thêu dệt các chi tiết và biến hóa lòng tốt của nó thành sự đê tiện của một tên bắt cóc chuyên nghiệp. Gã phái viên chó chết phỏng vấn ông Hoàng văn Ngọc và, ông Ngọc đã trả lời rõ ràng: “Hoàng Guitar bắt con gái tôi. Nó đối xử tàn tệ với con gái tôi. Khi biết chắc màng lưới của luật pháp xiết chặt, nó phải thả con tôi ra”. Tuyệt nhiên, ông ta không thèm đả động gì tới chuyện những giòng chữ Hoàng Guitar viết cho ông ta. Dư luận chỉ biết một mặt của nội vụ, dù người tài xế tắc xi đã khai đúng chi tiết tại cảnh sát cuộc. Nhưng hôm ra tòa, luật sư phước thiện của Hoàng Guitar không hề nại nhân chứng này. Có lẽ, vì thế mà Hoàng Guitar không được trắng án. Hoàng Guitar vò nát tờ báo. Từ cảnh sát cuộc tới dự thẩm và từ đó ra tòa là những khúc đường nhiều biến đổi không ai ngờ được. Dư luận biết chắc Hoàng Guitar là tên bắt cóc đê tiện rồi. Không ai muốn, kể cả pháp luật vô tư, Hoàng Guitar là kẻ có lòng.

May ra còn con bé Hoàng Thiên Nga. Nó bé quá, chưa thấu hiểu tấm lòng của Hoàng Guitar. Thôi, cũng đành. Hoàng Guitar ôm đàn, tâm hồn nó thoát khỏi 2C2. Đôi mắt nó xa vắng lạ thường. Âm thanh của hợp âm Fa majeur trỗi lên. Hoàng Guitar vẫn để năm ngón tay trái trên phím đàn. Nghe buồn man mác. Một lát, Hoàng Guitar búng đệm, miệng khẽ hát:

- “Tình thương sao chưa về nơi đây, lưỡng lự bao giờ thấy, mắt em vơi đọa đầy.

Nằm mơ vương vương áo màu bay, xinh xinh đôi bàn tay, duyên trắng như lòng giấy...”

Hoàng Guitar ứa nước mắt. Và nước mắt rơi xuống phím đàn. Rơi mãi, rơi liên tiếp xuống phím đàn, những giọt nước mắt của người trẻ tuổi mang một tâm sự ủ ê. Hoàng Guitar ngưng tiếng hát. Linh hồn nó run run. Rồi những ngón tay bị linh hồn sai khiến. Nhạc buồn Chopin róc rách chảy. Như một giòng suối sầu không biết bắt nguồn từ đâu, không biết chảy tới đâu mới dừng lại. Nhạc buồn Chopin nhè nhẹ, thấm vào lòng ta làm nỗi buồn của ta tê dại đi và ta bị nó ru ngủ để quên buồn. Nhạc buồn Chopin ví như thơ sầu Huy Cận. Những vần thơ sầu bàng bạc khắp không gian, lửng lơ giữa thời gian, trôi vào lòng đời, lòng người, băng qua cả hồn cây cỏ, sinh vật “Nắng chia nửa bãi chiều rồi, Vườn hoang trinh nữ xếp đôi lá rầu. Sợi buồn con nhện giăng mau. Em ơi hãy ngủ anh hầu quạt đây...”

Hoàng Guitar mơ hồ thấy nó đang mở rộng quạt như mở rộng lòng, quạt cho người yêu ngủ. Và nó nghe tiếng “trái sầu rụng rơi” cùng lúc cả nó lẫn đàn rơi xuống sàn phòng. Hoàng Guitar được ru ngủ bằng điệu buồn của người xưa...