For friends... do but look upon good Books: they are true friends, that will neither flatter nor dissemble.
Francis Bacon
ePub
A4Chương 9
S
ẩu tỏ vẻ sửng sốt:- Đích thật anh nom thấy Ẻn nó khóc ở trước cái nhà ấy à?
- Thì tôi theo gót nó mà lại.
- Lạ quá nhỉ?
- Sao? Anh có biết cái nhà ấy là của ai không?
- Có!
- Ai vậy?
- Chủ nhân cái nhà ấy là một anh đàn ông cực kỳ xấu xí thô lỗ, vừa chột vừa què...
- Ồ...
- Thằng cha ấy lạ lắm! Nó sống cô độc như một con ma, không bao giờ đi lại chơi bời với ai hết...
- Nó làm nghề gì?
- Nó làm nghề canh xác chết. Nhà ai có người qua đời thì nó đến canh thây ma cho đến lúc liệm...
- Một nghề ấy thì đủ sống sao được!
- Ngoài ra, nó còn săn bắn và cũng làm nương làm ruộng như mọi người. Nói đến đi săn, tôi mới lại chợt nhớ ra... ừ, phải...
- Gì kia?
- Có lẽ chính nó đã bắn anh đấy!
- Vô lý!
- Sao lại vô lý?
- Một người như nó mà lại là tình địch của tôi à?
- Có thể lắm chứ!
- Chả nhẽ Ẻn lại đi yêu một thằng cha vừa chột vừa què!...
- Sao lại không!
- Có mà điên...
- Thế anh chẳng vừa nói với tôi rằng Ẻn nó ngồi khóc trước nhà thằng Phù đấy ư?
- Ừ nhỉ, nhưng mà...
Nhưng mà tôi cứng họng lại không nói gì được nữa. Trong việc này, tôi có cảm tưởng gỡ một mớ tơ rối, càng gỡ càng rối beng mãi lại.
- Hay là cô ả có họ hàng thân thích gì với thằng cha ấy?
- Không.
- Anh chắc thế?
- Thì anh tính trong cái xóm bé như lỗ mũi này, những ai họ hàng thân thích với ai tôi lại không biết rõ hay sao mà anh còn ngờ tôi nói mò!
- Đã đành rằng thế song...
- Song cái gì?
- Khó nghĩ quá!
- Tôi thì cam đoan rằng giữa cô ả với thằng Phù phải có một cái bí mật gì ghê gớm lắm về tình...
Chúng tôi cùng im lặng.
Một lúc lâu, Sẩu bỗng nói:
- Cứ xem cái cách Ẻn nó đối đãi với anh từ trước đến giờ và ngay chiều qua nữa thì càng rõ rệt lắm. Nếu nó không bị trói buộc bởi một lẽ gì bền chắc thì khi nào nó không nhận lời anh! Ở đây, còn ai hơn anh nữa. Nó lại đã hiến xác thịt cho anh, như thế thì cãi rằng nó không yêu anh sao được!
- Tôi nghe nói sự giao hợp giữa trai gái thường chỉ được coi bất quá như sự mời nhau một miếng trầu...
- Phong tục người Thổ chúng tôi có như vậy thật, nhưng nếu người con gái bằng lòng hiến vui cho người con trai nào, hai bên đã trò chuyện xướng hát với nhau nhiều rồi, và cả hai cùng có hy vọng lấy nhau.
- À ra thế!
- Đằng này, đi lại với anh chưa có, gắn bó với anh càng không, lại không yêu anh, cớ sao nó sẵn sàng hiến mình cho anh?
- Cô ả có thể là người lẳng lơ biết đâu!
- Không. Ẻn là đứa con gái đứng đắn nhất vùng này. Nó không có tai tiếng gì hết. Không ai có thể nói về nó một chuyện gì không tốt cả.
- Hừ, nếu vậy có mà trời hiểu.
Sẩu cười:
- Phải, chỉ có trời mới hiểu được!
- Tôi dù sao cũng không tin rằng Ẻn nó lại yêu thằng chột nọ!
- Anh tự ái nhiều quá! Anh chẳng đã nhắc đi nhắc lại nhiều lần câu: "Trái tim có những lẽ phải, chính lẽ phải không thể hiểu được đấy ư?".
Tôi cứng lưỡi:
- Đã đành thế!...
- À!... Vả lại, thằng Phù là một đứa bắn giỏi lại gan góc, nhiều thủ đoạn nhất vùng này. Có thể nói là một người anh hùng theo một nghĩa riêng được. Như thế, Ẻn càng có nhiều lẽ để yêu nó chứ.
- Nhưng mà, ai lại yêu một anh chàng vừa què vừa chột!
- Què và chột chỉ là những tật mới của thằng Phù.
- Thật à?
- Phải.
- Do lẽ gì?
- Cũng tại việc săn bắn. Nó nghịch lắm. Ví dụ một hôm cu cậu vào rừng kiếm củi sớm. Đương kỳ cạch chặt đẽo thì sương mù đổ xuống như bưng lấy mắt.
- Sương mù có thể xuống một cách thình lình như vậy sao?
- Phải. Người đường rừng thường bị mắc lừa như vậy. Buổi sớm này ra trông trời đất quang quẻ lắm. Ta yên trí vào rừng thế là đột nhiên bị sương mù vây hãm.
- Nguy hiểm quá!
- Nguy lắm. Lúc ấy thì tiến cũng dở mà lui cũng dở. Không những không biết lối nào mà mò, lại còn e thụt cẳng xuống các hố nâu hố củ mà gãy xương như bỡn.
- Chuyện thằng Phù rồi sao nữa?
- Nó thấy nguy đâm hoảng. Sau nó chợt nhớ ra rằng gần ngay chỗ nó làm việc có một cái hang đá có thể vào tạm ẩn một lúc chờ sương tan. Nó bèn ôm những đoạn củi đã chặt lần mò vào hang. Nó ngồi yên chỗ mới chụm củi nhóm lửa sưởi cho đỡ lạnh.
- Ngồi thế mà thú đấy!
- Lửa vừa cháy to, tiếng củi vừa nổ lép bép thì lù lù ở đâu đến ngay một ông gấu ngựa...
- Ấy chết!
- Giống vật cũng thích sưởi lửa như người.
- Thế mới nguy...
- Anh gấu ta lù lù dẫn đến, Phù lo sợ bằng chết, cố nép mãi vào lòng hang. May nhờ có những lá lau sậy che kín nên cu cậu không bị bại lộ.
Anh gấu nhìn quanh quẩn một lát chỉ thấy lửa reo vui liền yên trí xoay lưng lại sưởi. Nhưng nó có chịu ngồi im bao giờ! Nào gãi, nào cựa, càu nhà càu nhàu liên thanh bất chỉ...
- Phù đành ngồi chết mãi đấy chắc?
- Nào đã hết đâu! Con gấu vừa đến chưa đầy nhai giập miếng trầu thì cỏ lau lại động loạt xoạt rồi... một ông kễnh hiện ra, to bằng con ngựa, màu lông vàng rực như ánh nắng...
- Thế mới lại nguy nữa!
- Ông ba mươi đứng sừng sững nhìn đống lửa và nhìn con gấu. Con này thoạt đầu cũng đứng phắt lên giữ thế thủ nhưng khi thấy con hùm không tỏ vẽ khiêu khích nên lại thôi. Hùm lững thững lại bên đống lửa và ngồi đối lưng với gấu để sưởi...
- Phù sợ có lẽ đến ngất đi!
- Trái lại!
- Nó không sợ?
- Nó còn nghịch tinh là khác.
- Thế nào?
- Nó biết rằng nếu cứ ngồi yên theo cái thế tam phân đỉnh túc như vậy thì còn lâu lắm nó mới về được đến nhà. Nó bèn chọc cho hùm và gấu đánh nhau...
- Lại thế nữa!
- Nó biết tính anh gấu hay bẳn nên định làm cho anh gấu nổi đóa lên trước. Nó rút dao lưng khẽ dùi vào đống lửa cho nóng lên rồi, xuất kỳ bất ý, nó gí vào mông con gấu.
Bị bỏng, anh chàng đen giật nẩy mình choàng dậy và tức hộc ngay lên. Hắn nhìn trước nhìn sau, thấy chỉ có hùm vẫn ngồi điềm tĩnh gần đấy. Hắn ngờ ngay chỉ có hùm nghịch tinh làm xém mông mình lại còn vờ vĩnh. Tức thì hắn nhảy vọt sang, tát cho hùm đánh bốp một cái vào giữa mặt.
Chúa sơn lâm nghĩ mình không trêu ghẹo ai mà tự nhiên bị đánh, liền cũng nổi xung choảng lại.
Một cuộc hùng hổ giao tranh cả góc rừng!
Hai bên đánh nhau chán rồi đuổi nhau. Phù lúc này mới chui ra khỏi hang, ung dung ra về.
Sẩu và tôi cùng phá lên cười.
Sẩu tiếp:
- Nào đã hết! Nó còn nghịch nhiều trò tai quái nữa nên mới bị tàn tật như thế...
- Anh kể cho tôi nghe.
- Nguyên một lần loạn rừng...
- Loạn rừng là thế nào?
Sẩu ngạc nhiên nhìn tôi:
- Anh mà không biết loạn rừng là thế nào à?
- Không.
- Nghĩa là các giống sơn thú tự nhiên kéo ra phá phách hoa màu, bắt gà lợn, cả người nữa.
- Tại sao lại như thế?
- Nào ai biết tại sao. Chỉ thấy các cụ cho là trong rừng có biến loạn, ma quỷ nó sai các giống vật ra quấy nhiễu dân gian...
- Rõ quái gở!
- Vậy, mỗi lần loạn rừng, beo ra bắt mất của Phù một con dê. Nó tức lắm, nhất định... thiến beo chơi.
- Thiến beo?
- Thế mới lạ!
- Nó làm cách nào?
- Nhà nó ở cạnh suối. Bờ bên kia là rừng rậm. Từ bờ bên rừng sang bên này phải đi qua một cái cầu làm bằng một thân cây nhội to. Con beo từ rừng qua cầu sang bắt dê của Phù.
Nó lập mưu kế cũng tài tình. Trước hết, nó tháo bỏ cái cầu gỗ, nghĩa là thân cây nhội.
- Rồi sau?
- Nó thay một cái cầu khác làm bằng hai cây vầu đá ghép liền nhau, nhưng nó khéo bổ dọc mỗi cây vầu một mảnh và liếc cạnh cật cho rõ thật sắc như dao cạo. Hai cây vầu đặt song song, ở giữa hở một kẽ dài cạnh sắc.
Xong đâu đấy, nó buộc một con dê con ở bờ bên này.
Con dê có một mình trong đêm tối đâm hoảng sợ kêu rầm lên.
Hùm nghe tiếng dê kêu, mò ngay ra, định vượt cầu sang bắt.
Cây nhội to đã mất rồi.
Chỉ còn cái cầu nhỏ. Hùm đành phải dùng tạm, nhưng không đi bằng cả bốn chân được cứ ngồi xổm mà lê...
Rốt cuộc, cái túi da ở gần mông của hùm bị lọt xuống khe cầu và bị thiến đứt rơi tõm xuống suối.
Hùm bị thiến. Đau quá, con ác thú còn đủ hơi sức sang đến bên này là phục xuống, nằm lịm đi...
- Đau hẳn chứ!
- Đành vậy, nhưng đây lại còn là cái bẫy của hùm định báo thù...
- Tôi không hiểu.
- Hùm giả vờ ngất đi. Phù ta quả nhiên thích chí không giữ gìn gì cả, cứ việc xông lại.
Lúc ấy, hùm thiêng mới thình lình chồm dậy. Nó gào một tiếng chuyển đất làm cho Phù bở vía ngã quay ra. Nó ngoạm phăng một chân và cào lôi một mắt của thằng Phù, rồi mới gục xuống chết. Và lần này nó mới thật chết hẳn.
- Còn anh Phù trở nên què và chột.
- Phải rồi! Cũng tại nó nghịch tai quái lắm nên mới thành tàn tật như vậy!
- Nghĩ cũng đáng thương...
- Và, Ẻn nó khóc, chắc hẳn cũng tại nó thương anh chàng sống dở chết dở.
- Nếu vậy thì trước khi Phù bị tàn tật, hai bên đã có tình ý đằm thắm với nhau rồi...
- Tôi cũng đoán như anh.
- Và bây giờ Ẻn vẫn thương anh tình nhân cũ, vẫn thiết tha cùng hắn nên mới cứ nhất định từ chối tôi...
- Đúng!
- À, nhưng còn một điều khó hiểu...
- Điều nào?
- Tại sao Ẻn không vào nhà Phù mà lại chỉ ngồi khóc ở bên ngoài?
- Ừ nhỉ!
Sẩu và tôi cùng nín lặng. Chúng tôi nhìn nhau, mỗi người theo đuổi một suy tính riêng.
- Anh Khải ạ...
- Sao?
- Tôi đoán thế này: Ẻn vẫn tha thiết với thằng Phù, không nỡ thấy người cũ tàn tật mà phụ bạc. Nhưng Phù lại không nghĩ thế. Phù nó không muốn để Ẻn phải suốt đời khổ bên một người chồng tàn tật. Muốn cho Ẻn ngã lòng, nó hết sức hắt hủi cô ả. Và do đấy, cô ả đành chỉ ngồi khóc ở bên ngoài chứ không dám vào.
Câu Sẩu nói rất có lý.
Nhưng anh càng có lý, tôi càng đau lòng.
Là bởi tôi phải chịu nhận rằng cái giá trị tinh thần kẻ tình địch của tôi hơn tôi nhiều lắm. Tôi đã bị ức đơn lại bị ức kép thì chịu sao nổi:
- Vị tất Phù nó đã nghĩ được như anh đoán!
- Vậy theo ý anh?
- Theo ý tôi thì nó đòi Ẻn phải trung thành với nó. Ẻn không bằng lòng. Nó dọa sẽ làm một sự bạo động gì đó. Cô ả đâm hoảng nên thường đến khóc lóc để mong nó chuyển lòng.
- Anh nhìn loài người bằng cặp mắt cay nghiệt quá!
- Không phải đâu. Rồi thể nào chúng ta cũng rõ sự thực.
- Để xem.
- Và tôi, tôi thề sẽ che chở cho Ẻn. Tôi sẽ làm cho Ẻn thoát tay cái thằng quái ác hèn mạt nọ...
- Anh đừng dùng những câu quá đáng có khi oan cho người ta.
- Oan gì! Oan thị Mầu! Nó hèn mạt lắm. Chứng cớ là nó toan giết tôi một cách vụng trộm...
- Nó không định giết anh đâu. Nó chỉ đùa anh đấy thôi. Nó mà chủ tâm hại anh thì anh đã nguy rồi...
- Dù thế nữa, tôi cũng không thể tin nó tốt. Nếu quả thực nó muốn hy sinh cho Ẻn thì sao nó còn phá ngang việc của tôi?
- À, biết đâu nó không có lý của nó!
- Lý gì, anh thử nói tôi nghe?
- Rất có thể nó yêu một thằng bạn nào mà nó muốn nhường Ẻn chẳng hạn.
- Ồ, người ta là người chứ người ta có là một con trâu hay một con lợn đâu!
- Về chuyện tình giữa trai gái, thường có lắm sự phức tạp ta không thể cứ lấy lý mà biện bạch nổi!
