ôi vừa viết xong chúc thư. Để làm gì nhỉ? Người ta đã chi phí tốn kém để kết án tôi. Tất cả của cải tôi để lại cũng không đủ bù lại. Máy chém quả là quá đắt. Tôi để lại một người mẹ, tôi để lại một người vợ, tôi để lại một đứa con.

Một đứa con gái mới lên ba, dịu dàng, hồng hào, yếu ớt, mắt to và đen, tóc dài màu hạt dẻ.

Lần cuối cùng tôi gặp con, lúc đó nó mới hai năm một tháng. Như vậy sau khi tôi chết, có ba người phụ nữ vì luật pháp mà đành chịu mất con, mất chồng, mất cha. Ba người mồ côi theo ba kiểu, ba người góa bụa về mặt luật pháp.

Tôi công nhận tôi bị trừng phạt là đáng lắm. Nhưng ba con người đó, họ đã làm gì nên tội? Vậy mà người ta phỉ báng họ, làm họ suy sụp. Công lý là vậy. Không phải bà mẹ đáng thương của tôi khiến tôi lo lắng. Năm nay bà đã sáu tư tuổi, cũng chết nay mai thôi, hoặc giả bà còn sống thêm ít ngày nữa miễn sao đến ngày cuối cùng vẫn còn tro nóng trong cái lò sưởi của bà. Bà sẽ không nói năng gì hết.

Vợ tôi cũng chẳng làm tôi lo lắng buồn phiền. Thể trạng cô ấy lâu nay vẫn tồi tệ. Cô ấy rồi cũng sẽ chết. Trừ phi cô ta phát điên. Người ta nói như thế cô ấy còn sống lâu hay ít nhất tâm trí cũng không phải chịu đau đớn. Cô ấy ngủ coi như chết rồi.

Nhưng đứa con gái bé bỏng của tôi, bé Marie đáng thương giờ này vẫn đang cười, đang chơi, đang ca hát, nó không nghĩ gì hết. Chính con bé mới làm tôi khổ sở.