hấy con gái trỏ về với gương mặt bầm tím, Bà Nhứt gằm ghè:

- Mây đừng có vè đây nữa. Đi đâu thì đi cho khuất mắt tao.

Dung lách qua hiên nhà rồi bước thẳng ra phía sau chui vô buồng nằm vật ra giêng mà khóc. Nàng cố nín nhưng nước mắt cứ tràn, cổ họng như sắp vỡ.

Bà Nhút càng đay nghiến:

- Tao đã bảo rồi. Mày vô trong nhà ông Cai rửa chén đám tiệc rồi bị bắt ở đêm trong đó, mày về nó nghi. Thằng đàn ông nào mà tin đàn bà ở những vụ như vậy. Tao bảo thôi đi, đừng có đi tới cưới hỏi nữa. Nhưng mày có chịu tin tao đâu. Mày bảo là nó không có nói gì hết, nhưng lối xóm người ta đồn, người ta chế nhạo nó, nó nổi ôn lên, nó đập mày. Lần nầy là ra ri thứ mấy rồi?

ông Nhứt đang ngồi chiết nan đan rổ ở trước nhà, có nghe mụ vợ chửi con, nhưng không lên tiếng. Ông đưa lưới mác lay lảy trẽn những cọng nan tre mà tưởng như cắt ruột gan mình.

Thực ra ông không tin là có chuyện gì trong đêm con Dung ở lại đó nhưng sự đời lắm khi bị đun sôi hoặc dập tắt là do dư luận chứ thật ra thì "không phải như thế". Dừng ó vai trò ông bây giờ, nếu hé miệng bào chữa cho con gái thì lại cũng bị thiên hạ cười chê mà thôi. Cái tội của ông là nghèo, thiếu lúa ruộng cho nên chủ diền yêu sách đòi gì cũng phải nghe theo không dám chống lại.

ông buông cái mác đứng dậy rồi bước vô nhà ngồi bên góc váng ngang với bà. Ông móc thuốc trong chiếc hộp thiếc vuông cuộn bằng giấy nhật trình hút gần nửa điếu mới nói:

- Đừng có cho nó trở về với thằng Dành nữa!

Bà Nhứt nói nhát gùng:

- Nó muốn thì nó trở chớ ai mà cho.

- Muốn gì nữa, cái mặt sưng gần bằng cái sàng gạo rồi!

- Nó nói nó còn thương thằng Dành, thằng Dành cũng còn thương nó.

Thương nhiêu lắm hả? - Ông vùng vằng đứng dậy ném cái tàn thuốc tắt ngấm rồi di ra sân, vừa đi vùa nói - Nay mai nó đánh tới tôi. Để tôi đi xuống thằng tía nó, tôi nói vài lời, nếu nó còn ăn hiếp con nhỏ, tôi xỏ lụi hai tía con nó bằng mác vót.

Nói vậy rồi ông xăm xăm bước ra đồng. Bà Nhứt mặc kệ, ông làm gì thì làm.

Nhà Bảy Để ởdưới xóm chòi cheo leo ó giữa đồng. Ruộng khô nứt nẻ; ông đi băng một lúc thì tới. Bảy Đề ở nhà đang đưa con tròng teng trên võng. Miệng hát hơ hát hà có vẻ sung sướng lắm..

ông Nhứt Mẫn đứng ó trước cửa chòi nói vọng vào:

- Anh Bảy! Tôi muốn nói chuyện với anh.

Bảy Để ngóc đầu lên nhìn qua bộ vạt tre, thấy Nhứt Mẫn thì biết đó là chuyện gì rồi, bèn nói ngay:

- Anh cứ bảo thẳng với nó.

Anh là cha nó, tôi phải cho anh biết trước!

- Nó không còn dính ăn dính thua gì với tôi nữa từ lâu rồi anh Nhứt ạ!

- Anh phải dạy nó. Sách có câu:

Mũi dại lái chịu đòn.

Bảy Để vẫn điềm nhiên lắc võng. Tiếng dây da trâu giăng võng kêu ken kéc như nghiến gan ruột Nhứt Mẫn. Nhứt Mẫn run lên, nhưng không có cớ gì để làm dữ bèn cười nhạt:

Nếu nó đánh con tôi ìân nữa, tôi đánh rló.

- Anh làm gì thì làm, tôi không biết.

- Anh nói thiệt hả?

- Anh đánh được nó, lôi càng cám on, nhưng coi chùng người ta đồn om lên rằng cha vợ chàng rể đánh lộn đó nghẹn.

Nhứt Mẫn không nghĩ như Bảy Để mà trong đầu Nhứt Mẫn lúc nào cũng có bóng một thằng đàn ông vu phu đánh vợ.

Không gây chuyện được với Bảy Để, Nhứt Mẫn quay ra đi thắng một nước. Ông ghé nhà ông Cả. Ông Cả đang tia cành lá mấy gốc kiểng trước sân. Nhứt Mẫn cúi rất sâu và khúm núm thưa:

- Bẩm Cả mạnh giỏi!

- Ó, chú Nhứt đó hả?

- Dạ.

- Chú có cần lúa thì lấy vài gia về xay ăn. Con Dung còn làm cho tôi chớ?

Dạ còn làm, không làm thì lấy gì ăn thưa Cả.

Thấy ông Cả vui vẻ, Nhứt Mẫn thưa tiếp:

Dạ, nhưng mấy bữa rày con Dung không tới nấu cơm giúp bà Cả được vì nó bịnh nặng.

- Ủa, nó bịnh sao không nói cho tôi biết. Lúc rày công gặt đông, cần người giúp.

- Dạ, nó bị thằng Dành đánh hơi nhiêu. Mặt mũi bầm hết.

ông Cả ngưng tỉa lá, hòi:

- Tại sao nó oanh vợ nó?

- Dạ, nó bảo là con nhỏ đi giúp đám tiệc trong nhà ông - Thì có sao?

- Dạ mà nó đổ thừa là con nhỏ ở trong đó nọ kia....nên nó đánh. Từ hôm cưới vè tới nay, ngày nào nó cũng đánh con nhỏ.

Con nhỏ bỏ về nhà tôi ìân này là không biết ra ri thứ mấy rồi. Cho nên tôi buộc lòng phải thưa với Cả để Cả phân xử dúm?

ông Cả vốn người hiên đức và rộng lượng nghe nói vậy thì rất làm ngạc nhiên, bèn bảo:

Chú về đi, tôi bảo nó không được làm vậy nữa. Còn việc nọ kia là tôi chắc chắn là không có. Có gì được mà có. Thằng cha đó tôi biết rành mà.

Dạ!- Nhứt Mẫn lại cúi đầu rồi trở lui.

ông về tới nhà vẫn còn nghe tiếng vợ đay nghiến:

của nó bằng vàng sao mày mê dữ vậy hả?

Con có mê gì đâu! Ba má gả thì con ưng.

- Nó dành mày thì mày đánh lại nó.

- Ai mà đánh cho lại!

Không lại thì chém nó. Cứ để da thịt cha sanh mẹ đẻ đê?

Bà vừa

Con không dám. Pịch Pịch!....

đổ trút Bà Nhứt Mẫn đập lia lịa trên lưng trên hông của Dung.

đánh vừa chửi. Bà căm thù ông xuôi bà xuôi và con rể, rồi mọi sự lên đầu đứa con gái.

ông Nhứt bước vào, ông tầng hắng cho bà vợ nghe mà ngưng đánh con. Nhưng bà càng ông lên chạy ra, nghênh mặt lên với ông mà la bài hãi:

Hồi đó tôi bảo đừng có gả cho thằng chăn trâu. Ông không nghe tôi. Ông bảo nó thương con Dung, con Dung cũng thương nó. Ông còn uống rượu nói văn hoa theo dĩa hát vọng cổ:',Không nên để cho Chức Nữ Ngưu Lang ngăn trở, Sâm Thương Luông Lộ chờ cho lũ quạ đội sói đầú nữa! Bây giờ thì sói đầu ròi đó bể đầu nữa là khác!

ông Nhứt dần giọng:

- Thôi bà đừng có ào ào. Đàn bà biết gì!

- Đàn ông biết gì? Tối ngày cứ quết ba cái rượu!

Nếu là ngày thường thì bà Nhứt không dám lấn lướt như vậy nhưng hôm nay thì lại khác. Ông Nhứt đã được ông Cả hứa, nên cười gằn:

- Tôi đố cha nó không dám đụng tới con nhỏ nữa?

- Ù để rồi coi. Một ran nữa thì tôi ruồng tận ổ nó như ruồng chuột vậy.

Dung nằm thiêm thiếp, không thiết cơm nước, không sợ cha mẹ chửi nữa. Quen rồi.

Mối tình đơn sơ mộc mạc mà đậm đà của đôi trai gái ớ đợ bỗng nhiên xoay ngang lộn ngược vì một chuyện không đâu.

Thằng Dành bây giờ như con chó dại không ai dám lại gần. Nó không còn thân ái với ai, ngay cả với đôi trâu của ông Cả, nó chăn giữ lâu nay nó xem như những người bạn. Con Dung đi ra khỏi nhà rồi, nó về nó càng thấy bụng dạ nó cũng trống không như cái nhà. Nhà nó cất ở chéo vườn ông Cả, ngó ra đồng, bên bờ một miệng đìa lớn. Bữa nay không có cơm nước dọn sần, không có hũ nước múc dây để cho nó rửa mặt, không gì hết ngoài cái bếp

đùn tro lạnh. Con Dung đi thật rồi sao? Lần này vợ nó không trở về Nếu nó là Dung thì không đợi tới bây giờ, nó đã đi từ lâu.

Nó muốn chạy lên nhà ông già vợ để thú nhận tội lỗi xin rước vợ về và hứa sẽ không tái phạm. H nh như nó đã thất hứa vài ba lần rồi. Mỗi rân con Dung trở lại thì nó lại thấy cái bản mặt đáng ghét quá chừng rồi chứng nào tật ấy, nó lại đánh đập.

Hôm nay nó không còn dám vác mặt tới đó nữa. Nó nhào lên bộ vạt nằm ngay tay ngay chân. Nó bện bộ vạt này trước đám cưới và đó là giường cưới của chúng, nhưng nay thì mỗi thanh vạt hình như có chông đâm vào da thịt nó.

Nó ngồi dậy, không biết đi đâu. Nó đi qua chuồng trâu.

Đôi trâu nầm thở khì khì trong làn khói ùn cay nồng...

Bỗng nhiên nó bật khóc. Nước mắt chảy ròng ròng.

Sáng hôm sau người ta không tìm thấy con Dung nữa. Óng Nhứt bảo nó trở lại nhà. Bà Nhứt linh tính có chuyện gì không lành, tất tả chạy khắp xóm tìm, vẩn không thấy. Cuối cùng bà lội xuống xóm chòi vô nhà Bảy Để. Ông Bảy Để nói không biết gì hết. Bà lộn về nhà thằng Dành. Nhà trống hốc không bóng người.

Trở về nhà, bà ra sau vườn, thì thấy một sợi dây có cái vòng treo thòng xuống tù một nhánh mận. Bà la to lên và chạy vào nhà cho ông Nhứt hay.

ông Nhứt ra vườn thấy cái vòng mới thất vía. Nhưng ông bảo:

- Đùng có sờ tới? "Thần vòng" bắt chết.

Bà Nhứt cứ bù lu bà loa. Ông Nhứt có kinh nghiệm nên bình tĩnh bảo:

- Nếu nó đã đút cổ vô cái vòng rồi mà lấy ra thì ông Thần Vòng bắt phải đến. Rồi sớm muộn trong nhà cũng có người thắt Nghe vậy bà Nhứt hốt hoảng nên không dám lại gần. Bà vào nhà vật vã la khóc. Cả xóm ùn ùn kéo đến và tủa ra tìm kiếm.

Thằng Dành nghe chuyện vỡ lô, cũng chạy đi tìm. Nó ân hận.

Nhưng đã muộn. Cuối cùng chính nó đã tìm ra một bộ quần áo của con Dung ở mé sông.

Nó trở về kêu cả nhà lên tận nơi. Mọi người (yêu quả quyết là con Dung đã nhảy xuống sông tự vận. Ai nấy nhìn dòng sông dỏ lòm phù sa đều ngỡ trong đó có máu của con Dung.

Riêng bà Nhứt Mẫn thì ôm chầm lấy bộ quần áo vào lòng và nầm lăn xuống đất mà kêu la:

- Con ơi là con! Con sao vấn số vậy con. Cha mẹ con đây!

Em út con đây, con bỏ đi đâu? Sao trên ruộng trên vườn ấm áp con lại không nằm lại trầm mình xuống sông cho lạnh lẽo? Hu hu hu....hức hức hức.

Quay lại thấy tháng Dành dừng gần dó, bà trỏ mặt:

- Mày là tên sát nhân. Mày làm cho con tao tự vận. Vậy cho vừa lòng mày? Mai mốt nó thành ma thành qui nó về vặn họng mày Đi qua gốc mận có cái vòng, một ông già bảo Nhứt Mẫn:

- Chú đem cái áo của con nhỏ đưa vào vòng rồi thắt lại, xong, leo lên mở dây xuống rồi rước thầy (pháp) tới làm "việc vớt" thì môi xong. Nếu không, nhà cửa chú cứ bị phá tán hoài không khá lên được.

Nhứt Mẫn lập tức thi hành đúng theo lời ông già.

Thằng Dành ngồi một mình trong nhà. Quần áo của vợ, nó lục tung ra ném trên vạt. Hơi hám như còn nguyên. Thằng Dành thấy như vợ nó lởn vởn đâu đây. Bây giờ nó mới thấy nó dại.

Dầu gì đi nữa cũng không đến đỗi nào. Cưới vợ rất gian nan, mất vợ dễ dàng. Tất cả đều tại nó mà ra cả. Nó đang loay hoay với bộ Óc rối bù, thì có một người đến nói:

- Trong lạng bảo tao bắt mày.

- Hả?

- Mày phải đi ó tù! - Nói vậy rồi người kia xỏ tay vào nách nó.

- Ai bảo bắt' tôi?

- Làng.

- Tội lỗi gì...

Tội gì không biết, mày có miệng vô đó mà hỏi....

Người kia đưa ra hai cái khoeo sắt đỏ chạch rồi khóa lại lôi nó đi.

Khi nó ra tới đường, con nít chạy tới coi. Nhiêu đứa biết mặt nó, quen thẫvới. nó, đứng nép bên ìê đường, không dám nhìn theo, như sợ bị liên cán.

vô tói nhà việc, nó bị đóng trăn gần cái bếp của mấy người thường xuyên. Một lão già ốm nhom ngủ chiếc giuòng nát gàn đầu nó vùa châm trà vừa bảo nó:

Mày dại quá! Sao dám động tới ông Cai?

- Tôi đâu có làm gì.

- Hừm, còn không làm! Mày chửi bới ổng cả tháng nay.

Mấy người lá điền của ổng ở xóm chòi lên thưa với ổng. Ổng kêu làng bắt mày đó.

Thằng Dành mới vô lẽ ra là như vậy. Nó định cãi lại nhưng lão già đã chân trước:

Vợ con lá điền đến rửa chén, nấu bếp, cả chục mạng, đâu phải mình vợ mày.

Nhưng...nhưng...

- Mày làm vậy phạm danh giá ổng. Đây rồi tía mày mất ruộng làm, còn mày thì đi Côn Nôn Bà Rá chớ không khỏi đâu.

Thằng Dành ức lắm. Bao nhiêu chuyện trêu ghẹo của lối xóm vang lên trong đầu nó. Nó thấy ông Cai ỷ quyền giữ vợ chưa chói của nó ó lại đêm, bây giờ còn bảo làng đóng trăn nó nữa, nhưng nó kêu với ai bây giờ. Nó' nhìn lên phía trên nhà việc xem ông Cả có ngồi ở đâu đó không để lạy lục ông xin dúm, nhưng không thấy ai hết.

Chiều tối lão già mới nấu cơm ăn. Lão cho tên tù một chén. Bây giờ thằng Dành mói biết cái cảnh ở tù. Mắc tiểu cũng không đi được mà không dám xin. Hai chân xỏ vào hai nửa khoeo sắt có lỗ luồn một thanh sắt dài ở hai đầu có bệ gỗ.

Lão già kinh nghiệm giữ tù lấy chân đá cho nó cái ống trúc, bảo:

- Muốn đi thì đi vào đó cho nó chảy ra ngoài hè. Còn cái vụ kia thì sáng mới được!

Thằng Dành nằm ngửa dưới gạch tay lót dưới gáy, mắt ngó lên nóc nhà. Ngọn đèn leo lét đặt trong một lỗ tường, gió lắc lay.

Đang nằm, bỗng lão ngồi dậy quơ dùi trống đập vào mặt chiếc trống treo lủng lẳng trên trần nhà thòng xuống ngang đầu lão, ròi ném chiếc dùi dưới gầm giường, lão nằm thuôn ra thở dài.

Một chặp lão hỏi:

Mày dã ngủ vòi vọ mày chưa?

- Da.....Thằng Dành lớ ngớ khòng biết phải đáp như thế nao.

- Bộ chưa hả? Hề hề...Ai lại làm thế? ê hề...è è...

- Dạ cháu giận nó quá?

- Giá mày ngủ với nó thì mày đâu có ra nông nỗi này!

Thằng Dành lùng bùng lỗ tai không hiểu lão nói giôn hay nói thiệt. Nói chơi mà nói vậy được sao? Còn nói thiệt? Tại sao lại sỗ sàng vậy? Những câu hỏi đó làm xáo trộn cả tâm can chàng trai.

Thằng Dành nằm nghe mặt đất lạnh hút vào tận gan ruột Nó nhớ từng việc một từ khi nó với con Dung biết nhau. Cũng là ở đợ nên dễ thương nhau qua công việc hằng ngày. Rồi hai đứa yêu nhau. Gia đình dầu là tá điền của Cai Hon.

Đang sửa soạn đám cưới thì Sáu Sít thọc gậy bánh xe. Tại sao chỉ một mình con Dung? Tại sao ở lại đêm? Việc gì gấp vậy??

Ngay trong dám cưới, một cậu thanh niên trước đây ngấm nghé con Dung mà không được Dung chú ý nên bây giờ có có để chế diễu Dành một cách cay nghiệt:

"thằng ăn dỗ thừa".

Chàng rể hận tình nên uống rượu say mèm và bó quên cô dâu suốt đêm, Dung tưởng chồng quá chén với bạn bè nên chẳng nghĩ xa, nghĩ gàn gì, không ngờ hôm sau, tỉnh rượu, Dành chửi mắng rồi đánh đập Dung thậm tệ. Dung hết sức ngạc nhiên.

Dung càng biện bạch thì Dành càng hành hung. Dung xấu hổ không dám kêu la chỉ khóc thầm. Càng khóc Dung càng bị hành hạ, có ìân Dành đánh Dung lọt xuống ao và nhảy theo trấn nước. Dành lại còn dọa:

"Mày nói cho ai biết tao đánh mày, tao sẽ giết mày luôn!" Dung không dám hé răng cả vòi cha mẹ ruột, nhưng dã đến mức cùng, Dung không nhịn. Hồi sáng, Dung nấu cơm. Nồi cơm đang sôi bật nấp, Dung định chắt lấy nước để làm canh húp thì Dành lại tới nắm đầu Dung định dập vào cột nhà, Dung đã ném cả nồi cơm vào người Dành...Bây giờ vết phỏng đó gây nên đau nhức mỗi khi Dành trở mình. Có lẽ vết thương đã lan vào tận tim gan Dành.

Chưa đánh được người, mặt đò như vang, đánh được người ròi, mặt vàng như nghệ.

Lão già nằm quay lưng lại thằng tù mà đọc truyện. Trên đầu nầm của lão có một chồng truyện Tàu. Lão đọc và tán ra, lão đem ưóm những chuyện của một vạn năm trước vào cuộc đời trước mặt.

Lão buông truyện ngòi dậy. Ngọn đèn đã hết dầu trở nên đỏ chạch như con mắt người không ngủ. Lão chậm rãi quấn thuốc hút, khói tỏa che bít mặt lão. Thằng Dành nằm nghiêng qua vì sợ lão nói câu gì nữa làm xốn xang thêm. Nhưng chỉ nghiêng được một nửa trên, còn hai chân thì đang đút vào còng không cục cựa được.