ừ ba hôm nay, mấy người Oulhamr lần theo dấu vết những quân Ăn thịt người. Trước hết, họ men bờ hồ cho đến chân dãy đồi; sau đó họ đặt chân vào một miền có cây cối cao to xen với những bãi cỏ. Công việc của họ cũng thoải mái, bởi vì những kẻ lang thang kia đi đứng có chiều uể oải; chúng đốt những đống lửa to để nướng con thịt săn được hoặc để tránh khí lạnh đêm sương.

Ngược lại, Naoh dùng đủ thứ mưu mẹo để đánh lừa những kẻ có ý đồ theo nhóm của anh. Anh chọn những khoảng đất cứng, những búi cỏ mềm mại có thể bật đứng trở lên rất nhanh, tận dụng lòng suối, lội hoặc bơi vượt một vài khúc quanh co nào đó của hồ nước, và thỉnh thoảng lại làm cho dấu vết rối loạn. Mặc dầu cẩn thận mất công như thế, anh vẫn lợi đất. Cuối ngày thứ ba, anh đã gần những kẻ Ăn thịt người đến mức anh cho rằng đêm hôm ấy cứ đi tiếp là có thể đuổi kịp họ.

- Nào, Nam và Gaw hãy chuẩn bị sẵn sàng khí giới và dũng khí. - Anh bảo thế - Tối nay, các bạn sẽ lại thấy Lửa!

Hai chiến sĩ trẻ, tùy theo họ nghĩ tới niềm vui được nhìn thấy ngọn lửa nhảy nhót, hay là nghĩ đến sức lực của đối phương mà hít thở thật mạnh hay nín thở.

- Hãy nghỉ ngơi đã! - Con trai Báo đốm nói. - Chúng ta sẽ tiến lại gần bọn Ăn thịt người trong khi chúng ngủ, và chúng ta cố tìm cách đánh lừa những tên còn thức.

Nam và Gaw nhận thấy đã ở sát cạnh một hiểm họa lớn hơn cả, so với những nguy hiểm trước: câu chuyện truyền thuyết về quân Ăn thịt người quả là khủng khiếp. Sức khỏe, thói dữ tợn và hung bạo của chúng vượt xa những bầy người mà họ đã được biết.

Đôi lúc, người Oulhamr cũng đã có bắt gặp và tiêu diệt những toán không đông mấy; nhưng chính người Oulhamr lại nhiều lần bị mất mạng dưới những lưỡi rìu sắc bén và những ngọn chùy nặng trịch bằng gỗ sến của chúng.

Theo lời ông già Goun, chúng là dòng giống của Gấu xám; cánh tay chúng dài hơn của bất cứ giống người nào, thân hình chúng cũng dày lông như Aghoo và mấy đứa em hắn. Và bởi vì chúng thường vẫn ăn thịt xác kẻ thù, nên những bầy người non gan phải khiếp đảm chúng.

Khi con trai Báo đốm nói những điều ấy, Nam và Gaw run lập cập, nghiêng đầu; rồi cả ba người nằm nghỉ cho đến nửa đêm.

Họ tỉnh giấc trước khi trăng lưỡi liềm chiếu sáng nền trời. Naoh đã thăm dò lõng đi từ trước, bây giờ họ đi mò trong bóng tối.

Trăng lên, họ nhận ra mình đã chệch đường, nhưng rồi cũng tìm ngay được hướng đúng. Liên tiếp, họ đi xuyên một vạt bụi rậm, men dọc những bãi đất lầy và vượt qua một dòng sông nhỏ.

Cuối cùng, từ trên một mỏm đồi thấp, ẩn trong cỏ dày và bồn chồn vì một xúc cảm mãnh liệt, họ nhìn thấy Lửa.

Nam và Gaw run bần bật; Naoh đứng lặng yên, chân khuỵu xuống và hơi thở ồm ồm. Sau bao nhiêu đêm sống trong giá lạnh, mưa gió, tối tăm, bao nhiêu cuộc chiến đấu - cái đói, cái khát, con gấu xám, con cọp cái và con sư tử khổng lồ - cuối cùng họ thấy Nó đã xuất hiện. Nó, cái tín hiệu huy hoàng của những Con người.

Trên một cánh đồng có những hàng thông hoặc sung cắt ngang đây đó, không xa một mảnh ao, một đống lửa hình vòng cung với những ngọn lửa bập bùng lem lém quanh những cành củi cháy, từ đó tỏa ra cái ánh sáng của chiều vàng; nó thấm đẫm, tôi nhuốm hình dáng mọi vật làm cho chúng linh hoạt hẳn lên.

Những cào cào đỏ, những đom đóm lập lòe hồng ngọc, thạch lựu hoặc thạch ngọc hấp hối trong gió nồm; những đôi cánh đỏ rực kêu rạt rạt khi nở ra; một làn khí nóng bất chợt bốc xoáy lên và tản rộng trong ánh trăng; có những ngọn lửa uốn lượn như những con hổ mang, run rẩy như những gợn sóng, bàng bạc như những đám mây.

Có nhiều con người nằm ngủ, đắp tấm da hươu rậm sừng, da chó sói, da dê núi, phía có lông áp vào người. Rìu, chùy và lao bỏ bừa bãi trên cỏ. Hai chiến sĩ thức canh gác. Một người ngồi lên đống củi khô, vai khoác một tấm da dê đực, đặt bàn tay lên cán giáo. Một tia sáng màu đồng vạch ngang mặt anh ta xồm xoàm một thứ lông như lông cáo che kín cho tới dưới đôi mắt. Tóc anh ta từa tựa lông dê rừng, miệng chìa đôi môi dày bè dưới một cái mũi tẹt, lỗ mũi tròn xoe; anh ta thả đôi cánh tay dài không kém cánh tay Người-trên-cây, còn đôi chân thì co lại, ngắn ngủn, dày ụ và khòng khòng.

Người canh gác kia thì đi nhẹ nhàng như cái bóng quanh đống lửa; thỉnh thoảng anh ta dừng lại, vểnh tai, hếch mũi thăm dò không khí ẩm ướt đương sà xuống cánh đồng khi hơi nước hấp nóng bốc lên. Vóc dạc không thua Naoh, anh ta có cái đầu đồ sộ với đôi tai chó sói, nhọn và cụp xuống được; tóc và râu mọc thành chòm, rải rác để lộ những đám da màu nghệ, có thể thấy đôi mắt lóe sáng trong bóng tối nhờ nhờ hoặc rực lên dưới ánh lửa, bắp thịt ngực nổi thành hình chóp nón, bụng phẳng, đùi hình tam giác, xương ống chân như lưỡi rìu và bàn chân nhỏ, không kể những ngón chân dài. Tất cả thân hình, nặng nề và ngắn cẳng như vóc dạng con trâu mộng, để lộ một sức lực vô biên, nhưng không quen chạy như những người Oulhamr.

Người canh gác ấy chợt đứng dừng lại. Hắn nhô đầu về phía ngọn đồi. Hẳn là đã thoảng chút hơi hướng mơ hồ nào đó khiến hắn nghi ngại, ở đó hắn không nhận ra hoặc hơi muông thú, hoặc hơi những người cùng bầy trong khi đó thì người kia, mũi không thính bằng vẫn ngủ gà ngủ gật.

- Chúng ta gần những quân Ăn thịt người quá! - Gaw khẽ nói. - Gió có thể mang tới cho họ dấu vết của ta.

Naoh lắc đầu, anh đã đề phòng cái mũi của kẻ thù nhiều hơn là đôi mắt hoặc đôi tai của họ.

- Chúng ta phải đổi hướng gió! - Nam nói.

- Gió thuận theo hướng đi của quân Ăn thịt người. - Naoh đáp lại. - Nếu chúng ta đổi hướng thì chính họ lại ở sau chúng ta.

Cũng không cần phải giải thích ý kiến của anh: Nam và Gaw đều hiểu rõ, cũng như loài thú dữ, sự cần thiết phải đi theo chứ không phải là vượt lên trước con mồi, trừ phi có ý định đặt cạm bẫy gì đó.

Tuy vậy, người canh gác cũng nói gì với bạn mình và người này lắc đầu. Đã ngỡ là anh ta cũng ngồi xuống như anh kia, nhưng, thay đổi ý kiến, anh ta tiến về phía đồi.

- Ta phải lùi lại! - Naoh bảo.

Anh đưa mắt tìm một chỗ ẩn có thể giảm nhẹ hơi người. Một bụi cây dày mọc gần đỉnh đồi; ba người Oulhamr núp kín trong bụi và gió nồm cũng nhẹ nên nó bị chắn lại đó, tản ra, chỉ còn mang theo được một chút hơi quá yếu không gợi nổi khứu giác của con người. Thế rồi, người canh gác đương đi bỗng dừng lại; sau vài lần hít vào rất mạnh, anh ta quay trở lại chỗ đóng quân.

Những người Oulhamr đứng im một lúc. Con trai Báo đốm nghĩ mẹo, mắt hướng về cái ánh sáng mờ dần của đống lửa. Nhưng anh chẳng thấy sáng ra được chút gì. Bởi vì nếu một vật cản nhỏ mọn cũng có thể làm cho một thị giác tinh tường phải nhầm lẫn, và nếu người ta có thể bước rất mực nhẹ nhàng trên đồng cỏ để đánh lừa con sơn dương hay con lừa rừng, thì hơi người lại lan tràn trên lối đi và đọng lại trên lõng: chỉ có khoảng cách xa và gió ngược mới che giấu được...

Có tiếng con chó rừng sủa khiến người lữ hành cao lớn ngẩng lên. Trước hết, anh im lặng lắng nghe tiếng sủa, rồi anh nói nhỏ qua một tiếng cười nhẹ:

- Lúc này, chúng ta đương ở trong đất lũ chó rừng - Anh nói. - Nam và Gaw gắng chộp một con đem về đây!

Hai bạn đồng hành quay về phía anh với bộ mặt kinh ngạc. Anh nói tiếp:

- Naoh sẽ canh gác trong cái bụi này... Chó rừng cũng khôn ranh như chó sói, không bao giờ con người đến được gần nó. Nhưng nó lúc nào cũng đói. Nam và Gaw hãy đặt một miếng thịt ở nơi nào đó rồi nấp chờ gần gần. Con chó rừng sẽ mò tới; nó mon men lại gần rồi nó lảng ra xa. Rồi nó lại mò tới gần và lại lảng ra xa. Rồi nó đi vòng quanh các bạn và miếng thịt. Nếu các bạn không động đậy, nếu đầu và tay các bạn cứ như là đá, một lúc lâu sau, nó sẽ nhảy vào vồ miếng thịt. Nó nhảy tới và thế là nó đã rút chạy ngay rồi! Ngọn giáo của các bạn phải lẹ hơn nó!

Nam và Gaw cùng đi tìm lũ chó rừng. Theo dõi chúng chẳng khó gì, tiếng kêu của chúng mách cho biết, chúng hiểu rằng chẳng con thú nào muốn kiếm chúng như là một thứ mồi ăn. Hai người Oulhamr gặp chúng gần một rặng thông dày. Có bốn con đương xâu xé đống xương mà chúng đã gặm hết cả gân lẫn thịt. Thấy người đến, chúng cũng không bỏ chạy; chúng giương đôi mắt tinh nhanh nhìn thẳng vào họ, chúng gầm gừ khe khẽ, sẵn sàng bỏ chạy một khi chúng nhận thấy những kẻ mới đến đã tới quá gần.

Nam và Gaw làm đúng như Naoh đã dặn. Họ đặt xuống đất một tảng thịt hươu và, lùi dần ra xa, họ đứng im như những gốc thông.

Lũ chó rừng đi từng bước ngắn rình mò trên cỏ. Lo ngại của chúng giảm dần theo mùi thịt thơm. Mặc dầu chúng vẫn thường có gặp loài thú đứng thẳng, chưa con nào tìm cách dùng thử mẹo ranh với họ; tuy nhiên cũng thừa nhận là họ khỏe hơn chúng, chúng chỉ đi theo họ cách quãng xa; và bởi vì chúng cũng có được chút ít thông minh, bởi vì chúng hiểu rằng nguy hiểm không bao giờ chấm dứt dưới ánh sáng cũng như trong bóng tối, chúng hành động rất thận trọng. Vậy đó, chúng rình mò rất lâu quanh hai người Oulhamr; chúng đi loanh quanh rất nhiều vòng, chúng nấp trong những rặng thông dày đặc rồi lại trở ra; chúng lượn nhiều lần quanh những thân người bất động. Trăng lưỡi liềm đã hừng lên ở phía đông mà chúng vẫn chưa hết nghi ngờ và vẫn kiên nhẫn.

Tuy vậy, cuộc tiến công của chúng đã táo bạo hơn; chúng áp tới gần miếng mồi khoảng hai chục cẳng tay; chúng dừng lại khá lâu và khẽ gừ gừ. Sau cùng thì thèm khát quá không giữ được nữa, chúng quyết định tất cả cùng nhảy xổ tới một lúc, không dành chút thuận lợi nào cho bất cứ con nào trong đàn. Nhưng những mũi lao nhọn còn nhanh hơn chúng; hai con chó rừng bị xuyên thủng sườn còn những con kia cắp mồi chạy biến; tiếp đó, những lưỡi rìu sắc bổ xuống và hai con vật bị thương hết giãy giụa.

Nam và Gaw đem hai bộ lông chó rừng tới, Naoh bảo:

- Bây giờ thì chúng ta có thể đánh lừa được những quân Ăn thịt người. Hơi chó rừng mạnh hơn hơi chúng ta nhiều lắm.

Lửa bừng sáng, được bón liên tiếp cành cây và củi khô. Nó dựng lên trên cánh đồng những ngọn lửa phàm ăn và nặc khói; có thể nhận thấy rõ ràng hơn những người nằm ngủ duỗi dài, khí giới và lương thực của họ. Đã đổi gác: hai người canh gác mới đều ngồi, đầu cúi gục và không chút nghi ngờ về bất cứ một tai họa nào.

- Bọn này, - Naoh nói sau khi đã ngắm nghía kĩ đối phương, - dễ chộp bất ngờ hơn... Nam và Gaw đã săn chó rừng; bây giờ đến lượt con trai Báo đốm săn.

Anh lần xuống đồi, đem theo bộ da lông một con chó rừng và lẩn vào những bụi bờ rậm rạp, mọc ở phía nam. Trước tiên, anh lánh xa những quân Ăn thịt người để khỏi bị phát hiện. Anh đi xuyên đám bụi rậm, bò rạp trong cỏ cao, men theo bờ một cái ao có lau và sậy che khuất, đi vòng trong những hàng bồ đề và cuối cùng, cách những quân Ăn thịt người độ bốn trăm cẳng tay, anh nấp vào một bụi cây.

Hai tên canh gác vẫn không động đậy. Hình như có một tên bắt lờ mờ được hơi chó rừng; đối với hắn, chẳng có gì đáng lo ngại.

Và Naoh tha hồ quan sát đến no mắt tất cả mọi chi tiết nơi đóng quân. Trước tiên, anh ước lượng số người và vóc dạc những chiến sĩ. Hầu hết họ đều để lộ một khối cơ bắp đồ sộ: thân hình đầy đặn, cánh tay dài và cẳng chân ngắn. Anh chàng Oulhamr nghĩ rằng chẳng có tên nào trong bọn này có thể chạy giỏi hơn anh. Sau đó, anh xem xét mặt đất. Về phía tay phải, một khoảng đất trống trải và thấp trệt ngăn cách anh với một mô đất thấp, tiếp đến có mấy cây nhỏ, rồi một dải cỏ cao lượn quanh về phía trái. Đám cỏ cao ấy vươn dài ra như một doi đất tới cách Lửa chừng năm hoặc sáu cẳng tay.

Naoh không chần chừ lâu. Vừa lúc những tên gác gần như quay lưng về anh, anh trườn tới mỏm đất. Anh không thể hấp tấp; trước mỗi cử động của những tên gác, anh dừng lại, mọp xuống như loài bò sát. Anh cảm thấy lướt trên người anh, như những bàn tay êm nhẹ, ánh sáng của bếp Lửa và của mặt trăng. Cuối cùng, anh thấy mình đã được che khuất và anh trườn dần sau những cây nhỏ, xuyên suốt doi cỏ rậm, anh tiến lại được gần Lửa.

Những chiến sĩ đang ngủ gần như ở thế bao vây anh: số đông có ngọn giáo vừa tầm tay với. Nếu bọn canh gác báo động, chỉ một sơ xuất nhỏ, anh cũng có thể bị bắt sống. Tuy nhiên, anh có được cái may mắn là gió thổi về hướng mình, mang đi và tiêu tán vào trong khói cả cái hơi của anh lẫn cái hơi chó rừng. Hơn nữa, bọn canh gác có vẻ gần như là ngủ mệt, năm thì mười họa đầu chúng mới ngẩng lên một chút.

Naoh nhô ra dưới ánh sáng, nhảy một bước nhanh vút như con báo, vươn tay nắm lấy một thanh củi đương cháy. Anh vừa quay trở lại tới doi cỏ thì một tiếng hú vang lên, đồng thời một tên gác chạy tới và tên kia phóng theo anh một mũi lao. Hầu như cùng một lúc, mười bóng đen chồm dậy.

Trước khi chưa một tên Ăn thịt người nào cất chân chạy, Naoh đã vượt qua ranh giới mà kẻ địch có thể chặn đường rút lui của anh. Gầm lên tiếng thét chiến đấu, anh chạy vút thẳng tới ngọn đồi mà Nam và Gaw đang chờ anh.

Bọn Kzamms[6] đuổi theo anh, (Chú thích: [6] Kzamms: Chỉ bộ tộc Ăn thịt người. Hết chú thích) chạy tản ra, gầm gừ như tiếng lợn rừng ụt ịt. Mặc dầu ngắn chân, chúng vẫn tỏ ra nhanh nhẹn, nhưng không đủ để đuổi kịp người chiến sĩ Oulhamr đương tay vung ngọn đuốc, vun vút đằng trước chúng như một con hươu cổ đại khổng lồ. Anh lên tới ngọn đồi, bỏ xa bọn đuổi theo đến năm trăm cẳng tay và gặp Nam với Gaw đứng chờ đó.

- Chạy cho nhanh về phía trước! - Anh bảo họ.

Bóng thon thả của họ lao đi, nhanh cũng gần bằng người chỉ huy.

Naoh hài lòng đã chọn những con người dẻo dai ấy chứ không phải là những chiến sĩ già dặn và to khỏe hơn. Chạy trước những người Kzamms, cứ mười bước chạy thì hai chàng trai này bỏ xa thêm được hai cẳng tay. Con trai Báo đốm chạy theo họ không chút mệt nhọc; thỉnh thoảng anh còn dừng lại để xem xét cành củi cháy. Cảm xúc của anh chia sẻ giữa nỗi lo lắng bị săn đuổi và lòng mong ước giữ được cái mồi sáng chói, vì nó mà anh đã phải chịu đựng bao nỗi cơ cực. Lửa ngọn đã tắt. Chỉ còn lại một vầng ánh đỏ đương lấn hết sức khó khăn vào phần gỗ ẩm trong que củi. Tuy vậy, vầng ánh đó cũng còn khá sáng để cho Naoh có thể hi vọng, ngay tới chỗ nghỉ chân đầu tiên, sẽ làm cho nó bùng lên trở lại và nuôi nó.

Trăng lên tới một phần ba đường đi trên bầu trời, ba người Oulhamr chạy tới trước một dãy ao đầm. Hoàn cảnh này cũng không đến nỗi trắc trở; họ nhận ra một lối đi đã quen, lối đi mà chính sự có mặt của những người Kzamms đã giúp họ phát hiện: một ngõ chật hẹp, ngoằn ngoèo nhưng vững chãi vì nó chạy trên đá vân ban. Họ lách vào đó không chút ngại ngần và nghỉ lại.

Nơi đó, khó khăn lắm hai con người mới cùng sánh vai đi được, nói chi đến đánh nhau; bọn Kzamms nhất định phải hứng chịu lấy những tổn thất lớn hoặc phải vòng quanh vị trí đó; đằng nào cũng sẽ rất thuận lợi cho những người Oulhamr vượt lên bỏ xa chúng. Naoh tính toán sự may rủi của mình bằng cái bản năng kép của loài vật lẫn của loài người, hiểu rằng anh còn đủ thời gian để làm cho lửa bùng lên. Mẩu than đỏ đã co lại thêm nhiều, nó thẫm lại, nó mờ đi.

Những người lữ hành đi kiếm cỏ và củi khô. Những cây sậy héo cong, những cây chít úa vàng, những cành liễu khô nhựa đầy rẫy: tất cả những cây cỏ ấy đều ẩm ướt. Họ chùi cho thật khô dăm cành nhỏ thon, một nhúm lá và mấy cái que hết sức mảnh.

Đốm than hồng sáng lên rất khó khăn dưới hơi thổi nhè nhẹ của người chỉ huy. Đã nhiều lần, từ những ngọn lá cỏ bừng lên một ánh sáng mảnh mai, lan ra một chút, dừng lại, lay lắt trên mép lá cỏ, co hẹp dần rồi tắt mất vì hơi nước bốc lên át đi. Bây giờ, Naoh nghĩ tới lông chó rừng. Anh nhổ luôn mấy nhúm, thử châm lên một ngọn lửa. Một vài túm bắt lửa, cháy đỏ lên; niềm vui và nỗi lo đè nặng những người Oulhamr; mỗi lần như thế, mặc dầu biết bao chăm sóc hết sức cẩn thận, cái đốm lay lắt dừng lại rồi tắt ngóm. Naoh chẳng còn lấy một chút hi vọng! Tro tàn chỉ ánh ra một cách yếu ớt; mẩu than đỏ cuối cùng teo dần, đầu tiên còn bằng con ong, rồi như con ruồi, rồi như những côn trùng nhỏ xíu vẫn nổi lên trên mặt ao đầm. Cuối cùng, tất cả đều tắt ngóm. Một nỗi buồn vô biên làm giá lạnh tâm hồn những người Oulhamr và tiêu tan hết chỗ nương tựa.

Cái ánh sáng yếu ớt đã là sự thật huy hoàng của cuộc sống; nó sẽ phát triển, nó sẽ giành lấy uy lực và thời gian, nó sẽ nuôi bếp lửa hồng ở những chốn nghỉ chân, khiến con sư tử khổng lồ, con hổ và con gấu phải khiếp đảm, xua đuổi bóng tối và tạo ra trong các thứ thịt một mùi vị thơm ngon... Thế mà vừa mới đoạt được, nó đã chết mất và những người Oulhamr, sau những cạm bẫy của đất, của nước và của thú vật, bây giờ lại sẽ được biết những cạm bẫy của con người.