hương 9: Phương Pháp Học “Quả Trứng Luộc”

• Không nhất thiết phải đọc toàn bộ, mà hầu hết, chỉ cần đọc vài phần của cuốn sách là đủ.

• Gồm ba giai đoạn:

Chuẩn bị → Khám phá: vỏ, màng, lòng trắng, lòng đỏ → Ôn tập

Thời còn bé, lúc ấy ở Nam Định có rất ít sách, hễ đọc quyển sách nào là tôi cứ đọc từ đầu đến cuối như đọc truyện. Đến khi học đại học ở Hà Nội, tôi mới thấy rằng đọc hiểu vậy rất tốn thời gian và kém hiệu quả trong khi có rất nhiều sách cần đọc. Kiến thức trong một cuốn sách cũng phân thành nhiều tầng, nhiều lớp, từ dễ đến khó nên khi đọc sách, có phần nên đọc trước, có phần nên đọc sau chứ không phải cứ đọc tuần tự như diễn biến một câu chuyện. Hãy tạm so sánh việc khám phá những kiến thức trong một cuốn sách như việc bạn khám phá từng lớp của quả trứng luộc khi bạn lần đầu ăn nó để dễ hình dung.

°

° °

CHUẨN BỊ:

• Xem qua một lượt:

• Xem: bố cục, cấu trúc sách; vị trí của phần kết quả, tóm tắt, kết luận; tỉ lệ giữa các đồ thị và phần minh họa so với phần chữ…

• Cảm nhận tổng quan về cuốn sách: nó có gây ấn tượng với bạn không? Bạn có cảm thấy thích nó không?...

• Thời gian học:

• Học lúc nào: sáng, chiều, tối hay đêm.

• Thời gian mỗi buổi học là bao lâu.

• Kiến thức:

• Sau khi xem xét khối lượng bài học hãy viết nhanh những kiến thức mà bạn biết về chủ đề đang học dưới dạng Mindmap. Bạn chỉ cần làm việc này trong 5 phút → 10 phút.

• Nếu bạn biết nhiều về chủ đề đang học, học vẽ Mindmap những nét chính liên quan đến chủ đề đó.

• Nếu bạn biết ít về chủ đề đang học thì hãy cố gắng liên kết các thông tin lại với nhau.

• Xác định mục tiêu:

• Xác định những mục tiêu cần đạt được từ bài học, liệt kê dưới dạng Mindmap nếu có thể.

• Một thí nghiệm tiêu chuẩn đã chỉ ra sự khác biệt rõ rệt giữa 2 kiểu học thi:

• Kiểu 1: Cho các chủ đề trong môn học mà nó xuyên suốt các kiến thức của cả môn học để học sinh ôn thi.

• Kiểu 2: Ôn thi không tập trung vào chủ đề nào cả (Dạng học thi trắc nghiệm).

→ Mặc dù khối lượng kiến thức của 2 kiểu là tương đương nhau, nhưng học sinh thi kiểu 1 (có chủ đề) có kết quả cao hơn hẳn so với học sinh thi kiểu 2 (trắc nghiệm) vì học thi dạng có chủ đề giúp hình thành các trung tâm liên kết tất cả các kiến thức trong môn học với nhau nên dễ nhớ hơn (Mindmap). tương tự, một người có quá nhiều mục tiêu dàn trải trong cùng một khoảng thời gian nhất định thì sẽ khó đạt được và ngược lại.

°

° °

KHÁM PHÁ:

Gồm 4 giai đoạn nhỏ lần lượt như 4 giai đoạn khám phá quả trứng luộc khi lần đầu tiên bạn ăn nó: từ lớp vỏ → lớp màng mỏng màu trắng đục → lòng trắng → lòng đỏ.

• Vỏ:

• Bạn không cần phải xem hết song hãy lựa chọn những chỗ có nội dung mà bạn quan tâm trong các phần sau đây để xem trong giai đoạn này: bìa trước, sau; mục lục; tóm tắt; kết luận; kết quả; phần tìm từ; định nghĩa thuật ngữ; đề mục; bảng biểu; đồ thị; minh hoạ; hình ảnh; ghi nhớ bên lề, chân trang; từ viết hoa; phần in nghiêng; ngày tháng; phân tích. Các chỗ khác cũng trong các phần trên và các phần khác cứ để lại sau.

• Mẹo: Bút, thước nên được dùng để hỗ trợ việc đọc bảng hiệu số liệu (như kế toán viên hay dùng để tránh đọc nhầm, (đồ thị).

• Màng:

• Bạn hãy chọn đọc các đoạn văn trong các phần bạn thấy nó có nội dung mà bạn quan tâm, các phần khác cứ để lại sau.

• Hãy đọc đầu, đuôi của đoạn, mục, chương trước vì nó thường chứa ý chính của cả đoạn, mục, chương đó. Sau đó bạn mới đọc phần giữa.

• Lòng trắng:

• Sau 2 giai đoạn trên, nếu vẫn cần thêm thông tin thì bạn sẽ tiếp tục nghiên cứu sách.

• Trong giai đoạn này, bạn không phải đọc nhiều vì trong hầu hết các trường hợp, những kiến thức chính, chủ yếu, quan trọng đã được khám phá ở 2 giai đoạn trước rồi.

• Chú ý rằng sau khi kết thúc giai đoạn này, sẽ vẫn còn những phần khó hiểu nhất định chưa được nghiên cứu hết mà để lại vì:

• Giúp đầu óc bạn cởi bỏ căng thẳng và sự nhầm lẫn thường gặp trong cách học kiểu đọc truyện.

• Giúp bạn xem xét lại nó sau từ nhiều góc cạnh hơn.

• Lòng đỏ:

• Sau 3 giai đoạn trên nếu vẫn cần thêm thông tin, kiến thức để hoàn thiện mục tiêu thì bạn sẽ đến với giai đoạn này.

• Trong giai đoạn này, bạn sẽ đọc nốt những phần mà chưa đọc tới và đánh giá, xem xét lại những phần đã được đánh dấu là quan trọng.

• Sau khi bạn kết thúc việc khám phá cuốn sách ở bất cứ giai đoạn nào, hãy hoàn thiện 1 Mindmap tổng quát để liên kết những kiến thức mà bạn thu được từ cuốn sách một cách cô đọng nhất.

°

° °

ÔN TẬP:

• Chỉ sau 1 tuần mà không động đến là bạn quên đi rất nhiều những thứ mới học được; nên muốn ghi nhớ lâu thì sau lần học đầu tiên bạn cần thường xuyên ôn lại sau:

1 ngày → 1 tuần → 1 tháng → 3 tháng → 6 tháng