Ôi Paris!

Gabriel đầy hào hứng và khát khao thốt lên.

— Này Zazie - Anh đột ngột nói thêm, tay chỉ một vật gì đó xa lắm - Nhìn kìa, tàu điện ngầm đấy!!!

— Tàu điện ngầm? - Con bé làm thế.

Nó nhíu mày.

— Tất nhiên rồi, đấy là tàu điện ngầm trên cao! - Gabriel nói một cách ngọt ngào.

Trước khi Zazie có thời gian để ca thán, anh lại reo lên:

— Đấy nữa! Đằng kia kìa! Nhìn xem!!! Panthéon!!

— Có phải là Panthéon đâu - Charles cãi - Invalides đấy chứ.

— Mấy người đừng có xắp xửa đấy! - Zazie nói.

— Nhưng mà, - Gabriel hét - không lẽ đây không phải Panthéon?

— Không, đấy là Invalides! - Charles trả lời.

Gabriel quay lại và nhìn sâu vào tận tròng mắt anh ta:

— Ông có chắc không đấy? - Anh hỏi - Ông chắc chắn đến thế cơ à?

Charles không trả lời.

— Thế ông hoàn toàn tin chắc vào cái gì? - Gabriel không chịu thôi.

— Tớ nghĩ ra rồi! - Charles hét tướng lên - Chỗ này, không phải là Invalides đâu, đấy là nhà thờ Thánh Tâm!

— Thế ông, - Gabriel nói một cách vui vẻ - ông có phải là một tên “thánh hâm” không đấy?

— Mấy kiểu pha trò này, ở tuổi của hai người, - Zazie nói - làm cháu phát thương hại.

Họ quay ra im lặng ngắm nhìn cảnh vật trải rộng trước mặt, và rồi Zazie, mắt nhìn theo sợi dây dọi, dõi xuống quan xát những gì đang xảy ra khoảng ba trăm mét ở bên dưới.

— Cũng chẳng cao lắm đâu - Con bé nhận xét.

— Cứ nói thế! - Charles nói - Gần như không thấy cả người còn gì.

— Đúng vậy - Gabriel nói, hít hít mũi - Người thì không rõ mà mùi thì vẫn có.

— Nhưng chưa bằng trong tàu điện ngầm! - Charles bảo.

— Ông có đi bao giờ đâu - Gabriel nói - Mà tôi thì cũng thế.

Muốn tránh cái chủ đề khó chịu này, Zazie nói với cậu:

— Cậu chẳng xem xét gì cả. Cúi xuống mà xem, hay ra phết.

Gabriel thử cúi xuống nhìn thoáng một tí vào khoảng sâu.

— Đếch gì, - Anh vừa nói vừa lùi lại - mình bị chóng mặt rồi.

Anh lau trán và lại làm xực lên mùi nước hoa.

— Thôi, - Anh nói thêm - tôi đi xuống đây. Khi nào hai người chán xem thì… Tôi đợi ở tầng chệt nhé.

Anh bỏ đi luôn trước khi Zazie và Charles kịp níu anh lại.

— Phải đến gần hai mươi năm rồi tôi chẳng lên đây - Charles nói - Mặc dù tôi vẫn chở người ta đến.

Zazie để ý quái gì chuyện ấy.

— Ông chẳng mấy khi cười - Nó nói với anh - Ông bao nhiêu tuổi?

— Cháu đoán tôi bao nhiêu?

— À, ông không trẻ lắm: ba mươi.

— Cộng mười lăm.

— Ô thế thì ông lại có vẻ không quá già. Còn cậu Gabriel?

— Ba mươi hai.

— Ô, thế thì cậu ấy lại có vẻ già hơn.

— Tuyệt đối đừng nói với cậu ấy nhé, cậu ấy sẽ khóc đấy.

— Tại sao? Tại vì cậu ấy áp dụng đồng tình luyến ái à?

— Cháu moi thứ ấy ở đâu ra đấy?

— Đấy là cái lão ấy đã nói thế với cậu Gabriel, cái lão đưa tôi về ấy. Lão ấy lão nói là người ta có thể bị đi tù vì thế, vì đồng tình luyến ái. Thế đấy là cái gì?

— Không đúng thế đâu.

— Đúng mà, đúng là lão ấy nói vậy - Zazie đáp, phẫn nộ vì người ta lại có thể nghi ngờ dù là một chữ trong lời lẽ của nó.

— Tôi có muốn nói thế đâu. Tôi muốn nói rằng, những gì gã kia nói về Gabriel là không đúng.

— Rằng cậu ấy đồng tình luyến ái là không đúng á?

— Ừ. Cháu hiểu chính xác rồi đấy.

— Không có gì để phải vào tù cả.

— Tất nhiên rồi.

Họ im lặng mơ mộng ngắm nhìn nhà thờ Thánh Tâm một lúc.

— Thế ông, - Zazie hỏi - ông có đồng tình luyến ái không?

— Tôi có vẻ gì của một thằng pê-đan không?

— Không, vì ông là một lái xe, ông có đạp đâu.

— Đấy, cháu thấy đấy.

— Tôi chẳng thấy gì cả.

— Chả nhẽ tôi lại phải vẽ ra cho cháu thấy à?

— Ông vẽ có giỏi không?

Charles quay người sang phía khác và đắm mình chiêm ngưỡng những chiếc mũi tên của nhà thờ Nữ Thánh Clotile, tác phẩm của Gau và Ballu, rồi bảo:

— Hay ta đi xuống nhé?

— Ông hãy nói cho tôi nghe, - Zazie hỏi, không hề nhúc nhích - tại sao ông không có vợ?

— Đời là thế.

— Nhưng tại sao ông không lấy vợ?

— Tôi không tìm được ai vừa ý.

Zazie huýt sáo một cách thán phục.

— Ông rất kiêu quá đáng - Nó bảo.

— Thế đấy. Nhưng, thử nói xem, khi lớn lên, cháu có nghĩ rằng sẽ có nhiều đàn ông mà cháu muốn lấy làm chồng đến vậy không?

— Một phút, - Zazie nói - mình đang bàn về ai đây? Về đàn ông hay đàn bà?

— Về đàn ông đối với cháu, đàn bà đối với tôi.

— Không thể so sánh được - Zazie nói.

— Cháu không nhầm.

— Ông thật buồn cười! - Zazie bảo - Ông không bao giờ biết là mình nghĩ gì cả. Chắc thế thì mệt mỏi lắm. Có phải tại vì vậy mà ông rất hay có vẻ nghiêm trang không?

Charles cố mỉm cười.

— Thế tôi, tôi có vừa ý ông không?

— Cháu chỉ là một cô bé con.

— Có những đứa chỉ mười lăm tuổi đã lấy chồng, có khi chỉ mười bốn. Có những người đàn ông họ thích thế.

— Thế thì, tôi, tôi có vừa ý cháu không?

— Tất nhiên là không - Zazie trả lời rất đơn giản.

Sau khi đã được nếm qua cái sự thật hiển nhiên này, Charles nói tiếp với những ngôn từ sau:

— Cháu biết không, cháu có những ý nghĩ lạ lùng so với tuổi của cháu.

— Đúng thế, tôi cũng chẳng biết tôi kiếm chúng ở đâu ra nữa.

— Tôi không phải là người có thể trả lời cháu về điều đó.

— Tại sao người ta có thể nói ra điều này mà điều khác thì không?

— Nếu không nói ra những điều mà mình cần nói thì sẽ làm cho người khác không hiểu được mình.

— Thế ông, ông có nói ra những điều ông cần nói để làm cho mọi người hiểu được ông hay không?

— (động tác)

— Nhưng mình có bắt buộc phải nói tất cả những điều mà mình nói ra đâu, mình có thể nói những điều khác. - (động tác)

— Hãy trả lời đi chứ!

— Cháu làm tôi mệt cái đầu quá. Đấy có phải là những câu hỏi đâu.

— Có chứ, đấy là những câu hỏi. Nhưng là những câu hỏi mà ông không biết trả lời thế nào.

— Tôi nghĩ rằng tôi chưa sẵn sàng để lập gia đình - Charles trả lời một cách suy tư.

— Ồ, ông biết không? - Zazie nói - Tất cả phụ nữ không phải ai cũng đặt ra những câu hỏi như tôi đâu.

— Tất cả phụ nữ, các người có nghe thấy không, tất cả phụ nữ… Nhưng cháu chỉ là một cô bé con.

— Ồ, xin lỗi ông, tôi đã phát triển đầy đủ rồi.

— Thôi, không có nói đến chuyện thiếu nghiêm chỉnh nữa.

— Có gì là không nghiêm chỉnh đâu. Đấy là cuộc sống.

— Cuộc sống sạch sẽ quá nhỉ.

Anh vân vê ria mép và lại ngắm nhìn nhà thờ Thánh Tâm, vẻ u buồn.

— Cuộc sống, - Zazie nói - chắc ông phải biết rõ. Nghe nói là trong nghề của ông, người ta thấy được những điều hay lắm.

— Cháu lôi đâu ra cái chuyện đó vậy?

— Tôi đọc được trong tờ Sanctimontronais Chủ Nhật, tờ báo rất cập nhật, mặc dù chỉ là báo địa phương, trong đó có đăng cả những câu chuyện tình của những nhân vật nổi tiếng, cả tử vi nữa. Người ta nói là lái xe tắc-xi có thể được nhìn thấy tình dục dưới mọi hình thức với đủ mọi hạng người. Bắt đầu bằng những khách đi xe muốn thanh toán bằng hiện vật chẳng hạn. Thế ông gặp chuyện ấy thường không?

— Thôi, đủ rồi, đủ rồi!

— Đấy là tất cả những gì ông biết nói: “đủ rồi, đủ rồi”.

Ông chắc bị dồn nén về sinh lý.

— Con bé này thật quá đáng.

— Thôi, đừng kêu ca nữa, nói cho tôi nghe về những rắc rối của ông đi.

— Còn thiếu cái gì mà không phải nghe nữa!

— Đàn bà, họ làm ông sợ, đúng không?

— Tôi thì tôi đi xuống đây! Chóng cả mặt. Không phải vì cái thứ này (động tác). Mà vì một con nhóc con như cháu.

Anh bỏ đi và chỉ một lúc sau đã có mặt ở độ cao cách mực nước biển có vài mét. Gabriel đang đợi, mắt không lanh lợi lắm, bàn tay đặt trên hai đầu gối dạng rộng. Khi nhận ra Charles không đi với Zazie, anh bật dậy, gương mặt chuyển sang màu xanh-lo-lắng.

— Sao ông lại làm thế! - Anh kêu lên.

— Tôi mà làm thì cậu đã phải nghe tiếng nó rơi rồi - Charles trả lời, lòng nặng trĩu, và ngồi xuống.

— Rơi xuống thì đã chẳng sao. Nhưng để nó một mình…- Cậu sẽ đón nó ở chỗ cửa ra. Nó chẳng bay đi mất đâu.

— Ừ, nhưng từ giờ cho đến khi con nhóc xuống được tới đó, không rõ nó còn gây ra cho tôi những trò khỉ gì nữa (thở dài). Tôi mà biết vậy…

Charles không phản ứng gì.

Gabriel chăm chú nhìn ngọn tháp một lúc lâu, rồi anh nhận xét:

— Tôi tự hỏi tại sao người ta lại lấy hình ảnh một người đàn bà làm biểu tượng cho thành phố Paris. Với một thứ như thế này. Trước khi nó được xây lên thì có thể. Nhưng bây giờ thì chẳng khác gì người đàn bà đã trở thành đàn ông vì tập thể thao quá nhiều. Thấy trên báo nói thế.

— (im lặng)

— Thế nào, ông bị câm rồi à. Ông nghĩ sao về việc này?

Charles nhả ra một tiếng ngựa hí rất dài và đau đớn, hai tay ôm lấy đầu rền rĩ.

— Hắn cũng vậy, - Anh vừa nói vừa rên - hắn cũng vậy… Lúc nào cũng thế… Lúc nào cũng lại chuyện tình dục…

Lúc nào cũng chỉ chuyện ấy… Luôn luôn… Mãi mãi… Kinh tởm… Thối rữa… Họ chỉ nghĩ đến chuyện đó…

Gabriel vỗ vào vai anh, rộng lượng.

— Có vẻ không ổn à? - Anh nói - Chuyện gì vậy?

— Cháu cậu ấy… Cô cháu mất zậy của cậu ấy…

— Này, cẩn thận đấy! - Gabriel kêu lên, rút tay lại để giơ lên trời - Cháu tôi là cháu tôi. Ăn nói từ tốn một chút, nếu không, ông sẽ được nghe khối thứ về bà của ông đấy.

Charles làm một cử chỉ đầy thất vọng, rồi đứng bật dậy.

— Thôi, tôi đi đây. Hy vọng là không phải gặp lại cái con nhỏ này nữa. Vĩnh biệt.

Rồi anh đi vụt về phía chiếc xe tàng của mình.

Gabriel chạy theo anh:

— Thế bọn này sẽ về nhà bằng cách nào?

— Cậu đi tàu điện ngầm.

— Ông này nói hay thật! - Gabriel cằn nhằn và không đuổi theo nữa.

Chiếc tắc đi xa dần.

Gabriel đứng đó, trầm ngâm rồi phát ngôn ra những lời lẽ sau đây:

— Tồn tại hay hư vô, đấy mới là vấn đề. Lên, xuống, đi, lại… Bao nhiêu con người phải làm cho đến khi khuất bóng. Một chiếc tắc-xi đưa anh ta đến, một chuyến tàu điện ngầm mang anh ta đi, ngọn tháp chẳng để ý gì đến hắn, điện Panthéon cũng chẳng thèm nhìn. Paris chỉ là giấc mộng, Gabriel chỉ là cơn mơ (đáng yêu), Zazie, giấc mộng của cơn mơ (hay của cơn ác mộng) và tất cả việc này chỉ là giấc mộng của cơn mộng, giấc mơ của cơn mơ, cũng chỉ khá hơn sự điên rồ được gõ trên máy chữ bởi một nhà tiểu thuyết ngu ngốc (ồ, xin lỗi) đôi chút. Đằng kia, xa hơn một tí, quảng trường Cộng Hòa đi tới một chút nữa, là những nấm mộ của bao người dân Paris đã từng sống, từng lên và xuống những bậc thang, từng qua và lại trên những con phố và từng làm lụng, đến tận khi khuất bóng. Một chiếc phóc-xép lôi anh ta ra, một chiếc xe tang mang anh ta đi mất, còn ngọn tháp thì han gỉ và điện Panthéon thì rạn nứt nhanh hơn cả những bộ xương người chết còn quá hiện diện, không chịu tan vào trong những đống mùn đầy lo âu của đô thành. Tôi thì vẫn đang sống. Và đến đó thì sự hiểu biết của tôi dừng lại vì, đúng vào thời điểm này, chính tại nơi đây, tôi không biết gì về chàng tắc-xi-men bỏ chạy trong chiếc xe đi thuê xộc xệch, hay về cô cháu tôi đang treo mình ở độ cao ba trăm mét trên không hoặc người vợ Marceline dịu dàng của tôi vẫn quanh quẩn ở nhà, tôi chỉ biết điều sau đây, diễn tả một cách alexandrine: “Đây, những người gần như đã chết vì họ đang vắng mặt”. Nhưng tôi đang nhìn thấy gì đằng sau mớ gáo dừa lông lá của những người đáng mến đang vây quanh tôi?

Khách du lịch đã làm thành một vòng tròn quanh anh vì tưởng anh là một hướng dẫn viên bổ sung. Họ quay hết đầu về hướng mà anh đang nhìn.

— Ông thấy được gì thế ạ? - Một vị trong số họ, có vẻ thực thụ tiếng Pháp, hỏi anh.

— Vâng, - Một ông khác tiếp lời - phía đó có gì để xem vậy?

— Đúng thế, - Ông thứ ba thêm - chúng tôi phải xem cái gì?

— Xemcaizi? - Vị thứ tư hỏi - Xemcaizi? Xemcaizi? Xemcaizi?

— Xemcaizi? - Gabriel trả lời - Thì xem (một động tác dứt khoát) Zazie, Zazie cháu tôi, đang ra khỏi đám đông và đi về phía chúng ta.

Máy quay phim nháy lia lịa, rồi người ta rẽ ra cho con bé vừa đi vừa tủm tỉm kia tiến lại:

— Thế nào, cậu? Cậu thu được nhiều tiền chứ?

— Cháu thấy đấy - Gabriel trả lời vẻ hài lòng.

Zazie nhún vai và nhìn đám khán giả. Nó không nhìn thấy Charles và nêu lên nhận xét đó.

— Anh ta biến rồi - Gabriel nói.

— Tại sao?

— Chẳng tại sao cả.

— Chẳng tại sao, đấy không phải là một câu trả lời.

— Thì… Anh ta đi khỏi, thế thôi.

— Ông ấy có lý do chứ.

— Cháu biết đấy, Charles thì (động tác)…

— Cậu không muốn nói ra với cháu à?

— Cháu cũng biết rõ như cậu mà.

Một ông khách du lịch tham gia:

— Male bonas horas collocamus si non dicis isti puellae the reason why this man Charles went away[41].

— Ông già bé nhỏ của tôi, - Gabriel trả lời - cứ lo việc của ông đi đã. She knows why and she bothers me quite a lot[42].

— Ô! Thế là, - Zazie kêu lên - bây giờ thì cậu lại biết nói cả ngôn ngữ rừng rú nữa.

— Cậu không có cố tình - Gabriel trả lời và cụp mắt xuống một cách khiêm tốn.

— Most interesting![43] - Một trong những người khách du lịch nói.

Zazie trở lại điểm khởi đầu của nó.

— Tất cả những chuyện này đều không zải thíc được cho cháu tại sao Charles lại zăng buồm?

Gabriel cáu lên.

— Tại vì cháu đã nói với anh ấy những điều mà anh ta không hiểu được. Những điều không hợp với tuổi của anh ấy.

— Thế cậu, cậu Gabriel, nếu cháu nói với cậu những chuyện mà cậu không hiểu, những chuyện không hợp với tuổi của cậu, thì cậu sẽ làm gì?

— Cứ thử xem - Gabriel nói giọng lo lắng.

— Thí zụ, - Zazie tiếp tục, không hề thương xót - nếu cháu hỏi cậu, cậu có phải là một người đồng tình luyến ái hay không, thì cậu hiểu chứ? Câu ấy phù hợp với tuổi của cậu chứ?

— Most interesting! - Một trong những người khách du lịch nói (vẫn là cái ông lúc nãy).

— Khổ thân Charles - Gabriel thở dài.

— Cái cứt gì, cậu có trả lời hay không nào! - Zazie la lên - Cậu hiểu từ này không: “đồng tình luyến ái”.

— Tất nhiên rồi! - Gabriel hét - Cháu có muốn cậu vẽ ra cho cháu thấy không?

Cái đám đông rất quân tâm tò mò kia bày tỏ sự ủng hộ. Một vài người còn vỗ cả tay.

— Cậu đếch zám! - Zazie đốp lại.

Đúng lúc ấy, Fédor Balanovitch xuất hiện.

— Nào, khẩn trương lên! - Anh ta quát - Schnell! Schnell![44] Lên xe ca đi, mau lên.

— Where are we going now? (Bây giờ chúng ta đi đâu?)

— Đến nhà nguyện Sainte-Chapelle - Fédor Balanovitch trả lời - Một báu vật của nghệ thuật gô-tíc. Khẩn trương lên nào! Schnell! Schnell!

Nhưng họ chẳng khẩn trương, vì quá bị hấp dẫn bởi Gabriel và cô cháu của anh.

— Đấy nhé, - Cô cháu kia bảo ông cậu nọ, kẻ vẫn chưa hề vẽ vời gì - cậu thấy rõ là cậu đếch zám.

— Sao mà nó lại có thể rầy rà đến thế được! - Ông cậu nọ nói.

Fédor Balanovitch, rất tự tin, leo lên vị trí trên xe của anh ta, và nhận ra là chỉ có ba, bốn cái nấm đi theo mình.

— Thế là thế nào đây! - Anh ta rống lên - Không còn kỷ luật sao? Họ đang làm cái trò gì đấy, zời ơi!

Anh ta bóp mấy lần còi. Chẳng làm ai động đậy cả. Mỗi một chú cá vàng chịu trách nhiệm về trật tự giao thông nhìn anh ta bằng con mắt tối sầm. Vì Fédor Balanovitch không ham gây chuyện với giống người này, anh ta dời cái chòi gác của mình, xuống xe đi về phía nhóm người mà anh ta phụ trách để xem cái gì đã lôi kéo họ đến thái độ bất tuân như thế.

— Hóa ra là Gabriella[45]! - Anh ta kêu lên - Cậu đang làm cái khỉ gì ở đây?

— Suỵt, suỵt! - Gabriel nháy, trong lúc cái vòng tròn của những kẻ hâm mộ đang hào hứng một cách ngây thơ trước cảnh gặp gỡ này.

— Rõ là! - Fédor Balanovitch vẫn tiếp tục - Chẳng lẽ bây giờ cậu lại diễn cho họ màn Cái chết của con thiên nga với bộ ba-lê hay sao?

— Suỵt, suỵt! - Gabriel lại làm thế vì không tìm ra bài đít-cua nào khác.

— Thế còn cô nhóc mà cậu dắt díu theo là gì đây? Cậu tìm ở đâu ra vậy?

— Đây là cháu mình, cố mà tôn trọng người nhà của mình, ngay cả với thiếu niên.

— Người này là ai đây? - Zazie hỏi.

— Một anh bạn - Gabriel nói - Fédor Balanovitch.

— Cậu thấy đấy, - Fédor Balanovitch nói - mình không làm anh chàng bai-nai[46] nữa, mình đã vươn lên về tầng lớp xã hội và mình dẫn tất cả cái lũ dở hơi này đến nhà nguyện Sainte-Chapelle.

— Có khi cậu có thể cho tụi này về nhà đấy nhỉ. Với cuộc đình công phương tiện giao-thông-giao-thiếc, công-cộng-công-kiếc này, chẳng làm gì theo ý mình được cả.

Đến tận chân trời cũng không thấy một chiếc tắc nào.

— Chưa gì đã về là không được đâu! - Zazie nói.

— Dù sao thì, - Fédor Balanovitch nói - đầu tiên ta phải ghé vào Sainte-Chapelle trước giờ đóng cửa cái đã. Sau đó, rất có thể là mình sẽ cho cậu về nhà cậu.

Anh ta nói thêm với Gabriel.

— Nhưng có gì hay không, Sainte-Chapelle ấy? - Gabriel hỏi.

— Sainte-Chapelle! Sainte-Chapelle! - Tiếng la ó của khách du lịch cùng với những kẻ phát ra tiếng la ó đó kéo Gabriel về phía chiếc ô-tô-ca với một sự nhiệt tình không thể cưỡng nổi.

— Anh ta đã lọt vào mắt của bọn này rồi! - Fédor Balanovitch nói với Zazie cũng tụt lại phía sau như anh ta. - Đừng có mơ - Zazie nói - là tôi để mình bị kéo theo cái đàn bò này đâu đấy.

— Tôi thì tôi mặc kệ - Fédor Balanovitch nói.

Rồi lên ngồi sau vô-lăng và cái micro, thứ mà anh ta sử dụng ngay lập tức.

— Nào, nhanh nhẩu lên nào! - Anh ta “loa” lên một cách vui vẻ - Schnell! Schnell!

Những kẻ hâm mộ Gabriel đã để anh ngồi vào một cách đàng hoàng, và, dùng một cái máy chuyên dụng, đo “trọng lượng” ánh sáng để chụp chân dung anh với hiệu quả ngược-sáng. Dù sự quan tâm này làm anh rất phấn khởi, Gabriel vẫn lo lắng cho số phận của cô cháu gái. Được Fédor Balanovitch cho biết là con bé không chịu đi theo đám rồng rắn này, anh rứt mình ra khỏi toán người nói đủ thứ tiếng đang hân hoan bao quanh, xuống xe, nhẩy bổ vào Zazie, túm lấy cánh tay con bé và lôi nó về phía chiếc ô-tô-ca.

Máy quay phim lại nhoay nhoáy chớp.

— Cậu làm đau cháu! - Zazie tru tréo, điên lên vì tức giận.

Nhưng rồi chính nó, nó cũng bị đưa tới nhà nguyện Sainte-Chapelle trong chiếc xe lăn trên những lốp cao su nặng nề.