gày qua ngày, rồi nhiều tuần trôi qua. Qua những ký ức, Jonas đã học được tên những màu sắc, và giờ cậu bắt đầu nhìn được tất cả các màu trong cuộc sống bình thường của mình (dù cậu biết rằng nó không còn và không bao giờ trở lại bình thường nữa). Nhưng chúng không tồn tại lâu. Có lúc là ánh màu lục vụt sáng từ bãi cỏ công viên xung quanh Quảng trường Trung tâm, hay một bụi cây trên bờ sông. Màu da cam tươi trên những quả bí ngô được vận chuyển từ những cánh đồng trồng trọt phía ngoài ranh giới của cộng đồng - chỉ là thoáng thấy những tia màu rực rỡ lóe lên rồi lại vụt tắt, trở về trạng thái vô sắc buồn tẻ.

Người Truyền thụ nói rằng cậu sẽ phải tốn rất nhiều thời gian mới có thể giữ được những màu sắc.

"Nhưng cháu muốn thấy chúng!" Jonas tức tối nói. "Thật không công bằng khi chẳng thứ gì có màu sắc cả!"

"Không công bằng à?" Người Truyền thụ nhìn Jonas vẻ hiếu kỳ. "Giải thích xem nào."

"À..." Jonas dừng lại suy nghĩ. "Nếu tất cả mọi thứ đều như nhau thì sẽ không có lựa chọn nào cả! Cháu muốn thức dậy vào buổi sáng và quyết định mọi thứ! Một cái áo trùm màu xanh, hay cái màu đỏ?"

Cậu nhìn xuống lớp vải không màu của bộ quần áo đang mặc. "Nhưng lúc nào cũng vậy, tất cả đều như nhau."

Rồi cậu khẽ cười. "Cháu biết việc mặc cái gì đấy không quan trọng, chẳng vấn đề gì. Nhưng..."

"Bản thân việc lựa chọn mới là quan trọng, phải không?" Người Truyền thụ hỏi.

Jonas gật đầu. "Em trai cháu..." Cậu lên tiếng, rồi lập tức sửa lại. "Không, không chính xác. Cậu bé không phải em cháu, không hoàn toàn. Nhưng gia đình cháu chăm sóc bé mới này - tên nó là Gabriel."

"Ta có biết Gabriel."

"Ừm, cậu bé đang ở tuổi học hỏi rất nhiều thứ. Nó chộp lấy đồ chơi khi chúng cháu giơ lên trước mặt nó - Bố nói nó đang học cách điều khiển các cơ nhỏ. Và nó thực sự dễ thương."

Người Truyền thụ gật đầu.

"Nhưng giờ đây, khi có thể thấy màu sắc, ít ra là đôi khi, thì cháu lại nảy ra ý nghĩ: nếu chúng ta có thể giơ lên những thứ có màu đỏ tươi, màu vàng sáng, và nó có thể lựa chọn, thì sao? Thay vì sự Đồng nhất."

"Cậu bé có thể sẽ lựa chọn sai."

"Ồ," Jonas im lặng trong một phút. "Ồ, cháu hiểu ý ngài nói. Đồ chơi của bé mới thì chẳng phải vấn đề, nhưng sau này điều đó sẽ quan trọng, phải không? Chúng ta không dám để mọi người tự tiện lựa chọn."

"Không an toàn chăng?" Người Truyền thụ gợi ý.

"Rõ ràng là không an toàn," Jonas nói chắc chắn. "Nếu họ được phép chọn người bạn đời của mình, và chọn sai thì sao?"

"Hoặc nếu," cậu nói tiếp, gần như phá lên cười vì giả thiết ngớ ngẩn này, "họ được chọn nghề nghiệp cho mình?"

"Thật khủng khiếp, phải không?" Người Truyền thụ nói.

Jonas cười khúc khích. "Rất khủng khiếp. Cháu thậm chí không thể tưởng tượng được nữa. Chúng ta thực sự phải bảo vệ mọi người khỏi những lựa chọn sai lầm."

"Như thế sẽ an toàn hơn."

"Phải," Jonas đồng ý. "An toàn hơn nhiều."

Nhưng sau khi cuộc thảo luận đổi sang chủ đề mới, Jonas vẫn vương vấn một cảm giác thất vọng mà cậu không hiểu nổi.

Cậu nhận thấy gần đây mình rất hay cáu kỉnh: nổi giận vô lý với các bạn cùng nhóm, chỉ vì họ thấy thỏa mãn với cuộc sống không có những màu sắc mà cậu đang có được cho mình. Và cậu cũng thấy giận bản thân vì không thể giúp họ thay đổi điều đó.

Cậu đã thử đấy chứ. Không xin phép Người Truyền thụ, vì cậu sợ - hoặc biết - rằng sẽ bị từ chối, cậu cố truyền những nhận thức mới của mình cho bạn bè.

"Asher," một buổi sáng, Jonas nói "hãy nhìn thật kỹ những bông hoa kia." Chúng đang đứng cạnh một thảm hoa phong lữ được trồng gần Sảnh Hồ sơ Mở. Cậu đặt tay lên vai Asher và tập trung vào sắc đỏ của những cánh hoa, cố gắng giữ nó càng lâu càng tốt và cùng lúc đó, cậu cố truyền nhận thức về màu đỏ cho bạn mình.

"Sao thế?" Asher hỏi, vẻ không thoải mái. "Có chuyện gì à?" Cậu tránh khỏi bàn tay Jonas. Thật hết sức khiếm nhã khi chạm vào người khác không thuộc tổ gia đình.

"Không, không có gì. Tớ vừa nghĩ là hoa đang bị héo, và chúng ta nên nhắc Đội Làm vườn rằng chúng cần được tưới thêm." Jonas thở dài và quay đi.

Một buổi tối, cậu về nhà từ buổi tập huấn, trĩu nặng những kiến thức mới. Hôm đó Người Truyền thụ đã chọn một ký ức hoảng sợ và đầy lo âu. Ngay khi bàn tay ông chạm vào người, Jonas bất chợt thấy mình đang ở một nơi hoàn toàn xa lạ: nóng và lộng gió dưới bầu trời xanh bao la. Rải rác đó đây là những bãi cỏ thưa, vài bụi cây và những tảng đá. Gần đó, cậu có thể thấy một vùng cây cối rậm rạp, những cái cây lùn bè nổi bật trên nền trời. Cậu nghe thấy những tiếng động: tiếng nổ chói tai của vũ khí - cậu nhận được từ súng sau đó là nhiều tiếng thét, và một tiếng thịch mạnh khi có thứ gì đó đổ sầm xuống, làm gãy rất nhiều cành cây.

Cậu nghe thấy những tiếng gọi nhau. Ngó ra từ sau những bụi cây nơi cậu ẩn mình, cậu nhớ lại những gì Người Truyền thụ đã nói, rằng đã có thời da thịt có màu sắc khác nhau. Hai trong số những người đàn ông này có làn da nâu sậm; những người khác thì da màu sáng. Cậu tiến lại gần hơn và quan sát họ chặt đôi ngà của một con voi nằm bất động dưới đất và lôi chúng đi, máu dính đầy trên đó. Cậu thấy mình ngập trong một nhận thức mới về thứ màu sắc mà cậu biết là màu đỏ.

Rồi đám người bỏ đi, họ phóng nhanh về phía chân trời trong một thứ xe làm bắn tung sỏi đá dưới những lốp xe đang xoay tròn. Một viên đá đập vào trán khiến cậu đau nhói. Nhưng ký ức vẫn tiếp diễn, dù lúc này Jonas đang khẩn khoản mong nó dừng lại.

Giờ cậu thấy một con voi khác hiện ra từ nơi trú ẩn sau những rặng cây. Nó chậm chạp bước về phía cái cơ thể bị cắt xẻ và nhìn xuống. Nó co vòi vuốt ve cái xác khổng lồ, rồi vươn lên bẻ một vài cành cây rậm lá và đắp lên khối thịt dày bị đục khoét.

Cuối cùng nó nghiêng cái đầu đồ sộ, vươn vòi và cất tiếng rống thê lương vào khoảng không hoang vu. Jonas chưa từng nghe thấy âm thanh nào như vậy. Đó là một thứ âm thanh đầy phẫn nộ và tiếc thương, và dường như không bao giờ dứt.

Âm thanh đó vẫn văng vẳng bên tai khi cậu mở mắt và nằm đờ đẫn trên chiếc giường mà cậu nhận ký ức. Nó vẫn tiếp tục rống lên trong tâm trí khi cậu chậm chạp đạp xe về nhà.

"Lily," tối hôm đó, cậu hỏi khi em gái đang lấy đồ ôm của cô bé, chú voi nhồi bông, từ trên giá, "em có biết đã có thời những con voi thực sự tồn tại không? Những con voi sống ấy?"

Cô bé liếc xuống món đồ chơi rách nát và nhăn nhở cười. "Phải," cô nói vẻ hoài nghi. "Hẳn rồi, anh Jonas ạ."

Jonas tới ngồi cạnh Bố khi ông tháo nơ buộc tóc cho Lily và chải đầu cho cô bé. Cậu đặt tay lên vai cả hai người. Bằng tất cả bản thể mình, cậu cố gắng truyền cho họ một mảnh ký ức: không phải tiếng thét đau đớn của con voi, mà là sự tồn tại của nó, của sinh vật cao lớn, đồ sộ và cử chỉ vuốt ve chăm sóc nó dành cho bạn mình vào những giây phút cuối đời.

Nhưng bố vẫn tiếp tục chải đầu cho Lily, còn Lily thì tỏ ra sốt ruột, và cuối cùng cô bé cũng ngọ nguậy khó chịu vì bàn tay của anh trai. "Jonas," cô bé nói, "anh làm em đau đấy."

"Anh xin lỗi vì đã làm em đau, Lily," Jonas lầu bầu rồi bỏ tay ra.

"Chấp nhận lời xin lỗi," Lily hờ hững đáp lại và vuốt ve chú voi vô hồn.

"Người Truyền thụ," một lần, Jonas hỏi khi họ đang chuẩn bị cho công việc ngày hôm đó, "ngài không có bạn đời sao? Ngài không được phép đăng ký nhận một người à?" Dù được miễn chấp hành luật chống khiếm nhã, cậu cũng nhận ra đó là một câu hỏi bất lịch sự. Nhưng Người Truyền thụ khuyến khích mọi câu hỏi của cậu, và dường như cả những câu riêng tư nhất cũng không khiến ông lúng túng hay khó chịu.

Người Truyền thụ khẽ cười. "Không, chẳng có luật nào cấm việc đó cả. Và ta đã từng có một người bạn đời. Cậu quên mất ta già thế nào rồi nhỉ, Jonas. Người bạn đời trước kia của ta giờ đang sống với những Người lớn Không con."

"Ồ, hẳn rồi," Jonas đã quên khuấy mất nét tuổi tác hiện rõ nơi Người Truyền thụ. Khi những người lớn trong cộng đồng già đi, cuộc sống của họ sẽ đổi khác. Họ không còn cần cho các tổ chức gia đình nữa. Khi Jonas và Lily trưởng thành, bố mẹ chúng sẽ tới sống cùng những Người lớn Không con.

"Nếu muốn, cậu vẫn có thể đăng ký nhận bạn đời, Jonas ạ. Dù vậy, ta cũng phải cảnh báo rằng điều đó sẽ rất khó khăn. Việc sắp xếp nhà cửa của cậu sẽ không giống hầu hết các gia đình khác, vì các công dân bị cấm đọc sách chỗ này. Cậu và ta là những người duy nhất được quyền sử dụng chúng."

Jonas liếc nhìn quanh hàng dãy sách nhiều đến kinh ngạc. Dần dần, đến giờ cậu đã thấy được màu sắc của chúng. Cậu và Người Truyền thụ đã sử dụng toàn bộ thời gian làm việc cùng nhau để thảo luận và truyền ký ức, nên Jonas vẫn chưa đụng đến bất kỳ quyển sách nào. Nhưng cậu đã đọc một vài tiêu đề và biết rằng chúng chứa trong mình toàn bộ kiến thức của hàng thế kỷ, và rằng rồi một ngày chúng sẽ thuộc về cậu.

"Vậy là nếu cháu có bạn đời, và có thể là cả con cái nữa, cháu sẽ phải giấu họ những cuốn sách?"

Người Truyền thụ gật đầu. "Ta đã không được phép chia sẻ những cuốn sách với bạn đời của ta, thật vậy. Và còn những khó khăn khác nữa. Cậu có nhớ điều luật nói rằng Người Tiếp nhận mới không được kể về quá trình tập huấn của mình không?"

Jonas gật đầu. Đương nhiên là cậu nhớ. Cho tới giờ, nó đã trở thành điều khó chịu nhất trong các luật lệ yêu cầu cậu phải tuân thủ.

"Khi trở thành Người Tiếp nhận chính thức, khi chúng ta kết thúc công việc ở đây, cậu sẽ được nhận một bộ luật hoàn toàn mới. Đó là những luật ta đang chấp hành. Và chắc cậu sẽ không ngạc nhiên vì ta không được kể công việc của mình cho bất kỳ ai, ngoại trừ Người Tiếp nhận mới, là cậu, đương nhiên. "

"Vậy là sẽ có cả một phần đời cậu không thể chia sẻ với gia đình. Khó khăn lắm đấy, Jonas ạ. Chính ta cũng thấy nó rất khó khăn."

"Cậu hiểu phải không, rằng những ký ức chính là toàn bộ cuộc sống của ta?"

Jonas lại gật đầu, nhưng cậu hơi bối rối. Chẳng phải cuộc sống bao gồm những điều ta làm hàng ngày sao? Thực sự chẳng có gì khác cả. "Cháu đã từng thấy ngài đi dạo," cậu nói.

Người Truyền thụ thở dài. "Ta đi dạo. Ta ăn khi đến bữa. Và khi được Hội đồng Bô lão gọi, ta sẽ xuất hiện để cho họ chỉ dẫn và lời khuyên."

"Ngài có thường xuyên khuyên họ không?" Jonas hơi hoảng vì ý nghĩ rồi một ngày cậu sẽ là người đưa ra lời khuyên cho bộ phận lãnh đạo cộng đồng.

Nhưng Người Truyền thụ lắc đầu. "Rất hiếm khi. Chỉ khi họ phải đối mặt với những điều họ chưa từng trải qua. Khi đó họ sẽ yêu cầu ta sử dụng những ký ức để khuyên bảo họ. Nhưng việc này rất ít khi xảy ra. Đôi khi ta mong họ nhờ đến sự thông thái của ta thường xuyên hơn - có rất nhiều thứ ta có thể kể với họ; những thứ ta mong họ thay đổi. Nhưng họ không muốn thay đổi. Cuộc sống ở đây quá trật tự, quá dễ dự đoán và - không hề có nỗi đau. Đó là những gì họ đã chọn."

"Vậy thì cháu không hiểu vì sao họ lại cần một Người Tiếp nhận, nếu chẳng bao giờ gọi đến người đó," Jonas nhận xét.

"Họ cần ta. Và cả cậu nữa," Người Truyền thụ nói, nhưng không giải thích. "Sự việc mười năm trước đã nhắc nhở họ điều đó."

"Mười năm trước có chuyện gì vậy?" Jonas hỏi. "À, cháu biết rồi. Ngài đã cố huấn luyện một người kế tục nhưng thất bại. Tại sao vậy? Sao nó lại nhắc nhở được họ?"

Người Truyền thụ lạnh lùng cười. "Khi Người Tiếp nhận mới thất bại, mọi ký ức cô đã được nhận sẽ bị phóng thích. Chúng không trở lại với ta mà đi tới..."

Ông dừng lại, như đang cố gắng đánh vật với khái niệm đó. "Ta cũng không biết chính xác. Chúng tới nơi những ký ức tồn tại trước khi tạo ra những Người Tiếp nhận. Một nơi nào đó ngoài kia..." Ông khua tay mơ hồ. "Và lúc đó mọi người đã được tiếp cận chúng. Tất nhiên đã từng có thời mọi việc diễn ra như vậy. Mọi ngời đều tiếp cận được với những ký ức."

"Thật hỗn loạn," ông tiếp. "Họ đã thực sự phải chịu đau khổ trong một thời gian. Cuối cùng nó cũng giảm bớt khi những ký ức bị đồng hóa hết. Nhưng chắc chắn nó đã khiến họ nhận thức được sự cần thiết của một Người Tiếp nhận để chứa lấy tất cả những nỗi đau đó. Và cả tri thức nữa."

"Nhưng ngài đã phải đau đớn như vậy suốt cơ mà," Jonas nhấn mạnh.

Người Truyền thụ gật đầu. "Rồi cậu cũng vậy thôi. Đó là cuộc sống của ta. Và rồi sẽ là của cậu."

Jonas suy nghĩ về điều sẽ xảy đến với mình. "Cùng với việc đi dạo và ăn uống và..." Cậu nhìn quanh những bức tường chất đầy sách. "Cả đọc sách nữa đúng không?"

Người Truyền thụ lắc đầu. "Đó chỉ đơn thuần là những việc ta làm. Còn cuộc sống của ta là ở đây."

"Trong căn phòng này ư?"

Người Truyền thụ lại lắc đầu. Ông đặt tay lên mặt, lên ngực mình. "Không. Ở đây, trong bản thân ta. Nơi những ký ức ngự trị."

"Nhưng Thầy dạy môn khoa học và công nghệ đã dạy chúng cháu về cách thức não hoạt động," Jonas hào hứng kể. "Nó chứa đầy những xung điện, như một cái máy vi tính vậy. Nếu dùng điện cực kích thích một phần não thì nó..." Cậu ngừng nói khi thấy biểu hiện kỳ lạ trên khuôn mặt Người Truyền thụ.

"Họ chẳng biết gì cả," Người Truyền thụ chua chát nói.

Jonas thật sự bị sốc. Kể từ ngày đầu tiên ở phòng Nhà Chái, cả hai đã cùng bỏ qua luật chống khiếm nhã, và tới giờ Jonas thấy rất thoải mái vì điều đó. Nhưng lần này thì khác, nó còn vượt xa sự khiếm nhã. Đó là một lời buộc tội khủng khiếp. Nếu có người nghe thấy thì sao?

Cậu liếc vội về phía chiếc loa tường, lo sợ Hội đồng có thể nghe được bất cứ lúc nào. Nhưng, như mọi lần, trong buổi làm việc của họ, công tắc đã được chuyển sang TẮT.

"Chẳng biết gì ư?" Jonas thì thầm đầy căng thẳng. "Nhưng những Thầy dạy của cháu..."

Người Truyền thụ phẩy tay như muốn xua thứ gì đó sang một bên. "Ồ, những Thầy dạy của cậu được tập huấn rất tốt. Họ biết những kiến thức khoa học. Mọi người đều được tập huấn kỹ lưỡng cho công việc của mình.

"Chỉ có điều... không có ký ức thì mọi thứ đều trở nên vô nghĩa. Họ đẩy gánh nặng đó cho ta, cho Người Tiếp nhận tiền nhiệm, và người đi trước ông ta."

"Kể từ ngảy xửa ngày xưa," Jonas nói, biết ngay điệp khúc quen thuộc.

Người Truyền thụ mỉm cười, dù nụ cười của ông có vẻ cay nghiệt lạ thường. "Phải. Và tiếp theo sẽ là cậu. Một vinh dự lớn lao."

"Vâng, thưa ngài. Họ đã nói thế với cháu tại Nghi lễ. Vinh dự cao cả nhất."

Có một vài buổi chiều, Người Truyền thụ đuổi cậu về mà không tập huấn, Jonas biết, vào những ngày cậu đến mà Người Truyền thụ đang gập người, rung lên dữ dội với khuôn mặt nhợt nhạt, thì cậu sẽ bị đuổi về.

"Đi đi," những lúc đó Người Truyền thụ căng thẳng ra lệnh. "Hôm nay ta đau. Mai hẵng quay lại."

Vào những ngày đó, Jonas đi bộ một mình dọc bờ sông, lòng tràn ngập lo lắng và thất vọng. Những con đường luôn vắng người, trừ một vài Đội Vận chuyển và Nhân viên Cảnh quan rải rác đó đây. Trẻ nhỏ đều đang ở Trung tâm Chăm sóc Trẻ em sau khi tan học, còn những đứa lớn hơn thì bận rộn với giờ tình nguyện hay buổi tập huấn. Chỉ còn một mình, cậu kiểm tra ký ức ngày càng mở rộng của bản thân. Cậu ngắm nhìn các công viên để tìm những sắc xanh lục thoáng hiện mà cậu biết là luôn gắn liền với cây cối; khi vệt màu lóe lên, cậu sẽ tập trung vào nó, duy trì nó, tô đậm và cố gắng giữ nó trong mắt mình càng lâu càng tốt, cho tới khi đầu cậu bắt đầu nhức lên và buộc phải để nó trượt đi. Cậu chăm chú nhìn bầu trời không màu, cố gợi ra một chút sắc xanh dương từ nó, và hồi tưởng lại ánh nắng cho tới khi cuối cùng cậu cũng thấy ấm trong giây lát.

Cậu đứng dưới chân cây cầu bắc qua sông, cây cầu mà cư dân chỉ được phép qua khi có nhiệm vụ chính thức. Jonas đã đi qua đó trong những chuyến dã ngoại với trường tới thăm những cộng đồng xa xôi, và cậu biết rằng vùng đất bên kia cầu cũng không có gì khác, bằng phẳng và được quy hoạch gọn gàng, với những cánh đồng trồng trọt. Những cộng đồng trên đường tham quan về cơ bản cũng giống cộng đồng của cậu, chỉ duy nhất có kiểu nhà ở và lịch học ở trường là hơi thay đổi một chút.

Cậu thắc mắc không biết có gì ở những nơi xa xôi mà cậu chưa từng đặt chân tới. Mặt đất không dừng lại ở ngoài phạm vi những cộng đồng lân cận đó. Liệu ở Nơi Khác có đồi không? Liệu có những vùng rộng lớn gió hun hút như nơi cậu đã thấy trong ký ức, nơi con voi bị chết không?

"Người Truyền thụ," cậu hỏi vào buổi chiều sau ngày cậu bị đuổi về, "cái gì đây đau đớn cho ngài vậy?"

Vì Người Truyền thụ vẫn im lặng, Jonas nói tiếp. "Ban đầu, Trưởng lão đã nói với cháu rằng việc tiếp nhận ký ức sẽ gây ra những đau đớn khủng khiếp. Và ngài đã kể rằng sự thất bại với Người tiếp nhận mới lần trước đã giải phóng những ký ức đau thương vào cộng đồng."

"Nhưng cháu vẫn chưa phải chịu đau đớn, Người Truyền thụ ạ. Chưa thực sự," Jonas mỉm cười. "Ồ, cháu vẫn nhớ ký ức bị cháy nắng mà ngài đã truyền cho cháu vào ngày đầu tiên. Nhưng nó không kinh khủng đến thế. Điều gì khiến ngài đau đớn nhiều đến vậy? Nếu truyền một ít sang cháu, có lẽ cơn đau của ngài sẽ vơi bớt."

Người Truyền thụ gật đầu. "Nằm xuống nào," ông nói. "Ta nghĩ cũng đến lúc rồi. Ta không thể bao bọc cậu mãi được. Cuối cùng cậu cũng sẽ phải đón nhận tất cả những điều này."

"Để ta nghĩ xem," ông nói tiếp trong khi Jonas đang nằm đợi trên giường, hơi gợn chút sợ hãi.

"Được rồi," ông nói sau một lúc. "Ta quyết định rồi. Chúng ta sẽ bắt đầu với những thứ quen thuộc. Một lần nữa, hãy cùng đến ngọn đồi và chiếc xe trượt tuyết nào."

Ông đặt tay lên lưng Jonas.

Ký ức lần này khá giống lần trước, dù hình như cậu đang ở trên một ngọn đồi khác, dốc hơn, và tuyết cũng không rơi dày như lần trước.

Jonas n hận thấy thời tiết cũng lạnh hơn. Trong khi đang ngồi đợi trên đỉnh đồi, cậu có thể thấy lớp tuyết dưới xe trượt không được dày và mềm như lần trước, mà cứng và được phủ một lớp băng hơi xanh.

Chiếc xe tiến về phía trước, Jonas sung sướng cười, mong đợi chuyến trượt xe nghẹn thở xuyên qua bầu không khí đầy phấn chấn.

Nhưng lần này, hai thanh trượt không thể cắt qua bề mặt đóng băng như trên ngọn đồi phủ đầy tuyết. Chúng trượt về một bên và chiếc xe bắt đầu tăng tốc. Jonas kéo thừng, cố gắng chỉnh lại hướng, nhưng độ dốc và tốc độ đã khiến cậu mất tay lái, và cậu không còn được hưởng cảm giác tự do mà thay vào đó là nỗi kinh hoàng, phó mặc cho chiếc xe đâm bổ xuống dữ dội trên mặt băng.

Chiếc xe nghiêng ngả, chao đảo rồi đâm sầm vào một mô đất nhô ra trên đồi làm Jonas tuột tay và bị bắn mạnh lên không trung. Cậu ngã xuống, đè lên một bên chân đã bị cong gập lại, và nghe thấy tiếng xương gãy. Khuôn mặt bị chà mạnh xuống mặt băng ram ráp. Và cuối cùng, khi đã dừng lại, cậu nằm bất động, choáng váng và bị nỗi sợ hãi bao trùm.

Và rồi, cơn đau đầu tiên ập đến. Cậu thở hổn hển, cảm giác như đang có một chiếc rìu cắm thẳng vào chân cậu, lưỡi rìu nóng bỏng, lạng qua từng sợi dây thần kinh. Trong cơn đau cực độ, cậu nhận thức được từ "lửa" và cảm thấy chúng đang liếm láp chỗ xương thịt bị gãy nát. Cậu cố di chuyển nhưng bất lực. Cơn đau ngày càng khủng khiếp hơn.

Cậu thét lên, nhưng không có tiếng đáp lại.

Cậu nức nở quay đầu và nôn lên lớp tuyết đông cứng. Máu từ mặt cậu nhỏ từng giọt lên bãi nôn.

"Khônggggg!" Cậu gào lên, và tiếng kêu mất hút trong không gian vắng lặng, theo chiều gió cuộn.

Rồi đột nhiên, cậu lại thấy mình trong phòng Nhà Chái, đang nằm quằn quại trên giường, với khuôn mặt ướt đẫm nước mắt.

Lúc này, khi đã có thể cử động, cậu đung đưa người nhè nhẹ và hít thở sâu để giải tỏa nỗi đau vẫn đang ám ảnh.

Cậu ngồi dậy, nhìn chân của mình, nó đang duỗi thẳng trên giường và hoàn toàn lành lặn. Cảm giác đau xé kinh hồn không còn nữa. Nhưng chân cậu vẫn đau nhức khủng khiếp, và trên mặt vẫn còn thấy rát.

"Ngài có thể cho cháu thuốc giảm đau được không?" Cậu van xin. Trong cuộc sống hàng ngày của cậu, thứ thuốc này được cấp thường xuyên để chữa những chỗ thâm tím và vết thương, chữa ngón tay bị kẹp, đau bụng, đầu gối bị trầy xước do ngã xe. Trường hợp nhẹ sẽ được bôi chút thuốc mỡ gây tê hoặc được uống thuốc viên; còn nếu bị nặng, một phát tiêm sẽ cứu nguy tức thời và triệt để.

Nhưng Người Truyền thụ lắc đầu và nhìn đi chỗ khác.

Chiều hôm đó, Jonas tập tễnh đẩy xe về nhà. Cơn đau do cháy nắng so với lần này thật chẳng thấm vào đâu, mà nó cũng đã biến mất ngay lập tức. Nhưng cơn nhức nhối này vẫn đang đeo bám cậu.

Nhưng nó cũng không tới mức chịu không nổi, như cơn đau đã tới trên đồi. Cậu cố gắng tỏ ra can đảm, nhớ rằng Trưởng lão đã nói là cậu rất dũng cảm.

"Có chuyện gì vậy, Jonas?" Bố hỏi trong bữa ăn ban tối. "Tối nay con trầm quá. Con thấy không khỏe à? Có cần dùng thuốc không?"

Nhưng Jonas vẫn nhớ luật - không dùng dược phẩm cho bất cứ trường hợp nào liên quan đến tập huấn.

Và không nói về quá trình tập huấn. Trong lễ chia sẻ cảm xúc, cậu chỉ đơn thuần nói rằng mình mệt, và hôm đó bài tập ở trường nhiều một cách bất thường.

Cậu vào phòng ngủ rất sớm, và từ sau cánh cửa đóng kín, cậu có thể nghe thấy tiếng bố mẹ và em gái cười đùa khi cho Gabriel tắm tối.

Họ chưa từng biết tới đau đớn, cậu nghĩ. Nhận thức này khiến cậu cảm thấy cô đơn khủng khiếp, cậu xoa bên chân đang run rẩy. Cuối cùng cậu cũng ngủ được, nhưng giấc mơ liên tục tái hiện cảm giác đau đớn và cô lập trên ngọn đồi bị lãng quên.

Buổi tập huấn hàng ngày vẫn tiếp tục, và từ giờ, hôm nào cũng có cảm giác đau. Cơn nhức nhối cực độ từ cái chân gãy giờ đây không hơn gì một cơn phiền toái nhẹ khi Người Truyền thụ, từng chút một, đầy kiên quyết, đưa Jonas vào những đau đớn sâu xa và khủng khiếp của quá khứ. Lần nào cũng vậy, Người Truyền thụ luôn tử tế kết thúc buổi chiều với một ký ức vui sướng, ngập tràn màu sắc: một chuyến đi thuyền buồm trên mặt hồ xanh lồng lộng; một đồng cỏ điểm xuyết những bông hoa dại vàng ươm; một buổi hoàng hôn rực đỏ sau những rặng núi.

Nhưng những thứ đó không đủ để làm dịu nỗi đau mà giờ đây Jonas bắt đầu nếm trải.

"Tại sao?" Jonas hỏi sau khi nhận một ký ức giày vò đau khổ, trong đó cậu bị bỏ rơi và bỏ đói; cơn đói đã khiến cái dạ dày trống rỗng và sưng phồng của cậu quặn đau. Cậu nằm quằn quại trên giường. "Tại sao ngài và cháu lại phải giữ những ký ức này?"

"Chúng cho ta sự thông thái," Người Truyền thụ trả lời. "Không có sự thông thái thì ta không thể hoàn thành nhiệm vụ khuyên bảo Hội đồng Bô lão khi họ cần đến ta."

"Nhưng cơn đói thì cho ngài sự thông thái gì chứ?" Jonas rên rỉ. Dù ký ức đã kết thúc, cơn đau vẫn hành hạ dạ dày cậu.

"Vài năm trước," Người Truyền thụ kể, "trước khi cậu sinh ra, rất nhiều người dẫn đã đệ đơn thỉnh cầu tới Hội đồng Bô lão. Họ muốn tăng tỷ lệ sinh. Họ muốn mỗi Mẹ đẻ được phân công sinh bốn thay vì ba đứa trẻ, như vậy dân số sẽ tăng và sẽ có thêm nhiều Lao công."

Jonas lắng nghe và tỏ vẻ đồng tình. "Có vẻ hợp lý."

"Họ cho rằng một số gia đình có khả năng nhận thêm một đứa con nữa."

Jonas gật đầu. "Nhà cháu nhận được," cậu cho biết. "Năm nay chúng cháu nuôi thêm Gabriel, và có thêm một đứa thứ ba cũng rất vui."

"Hội đồng Bô lão đã hỏi ý kiến ta," Người Truyền thụ nói. "Bản thân họ cũng thấy có lý, nhưng vì đây là một dự kiến mới nên họ đã nhờ tới sự thông thái của ta."

"Và ngài đã sử dụng những ký ức?"

Người Truyền thụ gật đầu. "Và ký ức mạnh nhất ùa tới là cái đói. Nó tới từ rất nhiều thế hệ trước. Hàng thế kỷ trước. Dân số lúc đó đã tăng lên quá đông khiến nạn đói hoành hành khắp nơi. Những cơn đói khủng khiếp, và người chết la liệt. Điều đó đã dẫn tới chiến tranh."

Chiến tranh? Jonas trông biết khái niệm này. Nhưng cơn đói thì giờ cậu đã biết rồi. Cậu vô tình xoa bụng, nhớ lại cơn đau từ những đòi hỏi không được đáp ứng của nó. "Và ngài mô tả điều đó cho họ ư?"

"Họ không muốn nghe kể về nỗi đau, mà chỉ xin lời khuyên thôi. Ta chỉ khuyên họ không nên tăng dân số."

"Nhưng ngài đã nói rằng việc đó xảy ra từ trước khi cháu ra đời. Họ hầu như không bao giờ tới xin lời khuyên của ngài. Chỉ khi - ngài đã nói gì nhỉ? Chỉ khi phải đối mặt với những vấn đề họ chưa từng trải qua. Lần cuối cùng là khi nào vậy?"

"Cậu còn nhớ cái ngày máy bay lượn qua cộng đồng không?"

"Có, cháu đã rất hoảng sợ."

"Họ cũng thế. Họ định bắn hạ chiếc máy bay. Nhưng họ đã đi hỏi ý kiến ta, và ta nói họ đợi."

"Nhưng làm sao ngài biết? Làm sao ngài biết là phi công bị lạc hướng?"

"Ta đâu có biết. Ta đã sử dụng thông thái có được từ những ký ức. Ta biết rằng trong quá khứ đã có những thời kỳ - những thời kỳ khủng khiếp - người ta vội vàng hủy diệt nhau, vì sợ hãi, và rốt cuộc lại đưa đến sự hủy diệt chính mình."

Jonas nhận ra một điều. "Có nghĩa là," Cậu chậm rãi nói, "ngài có ký ức về sự hủy diệt. Và ngài cũng phải truyền chúng cho cháu, vì cháu phải nhận lấy sự thông thái."

Người Truyền thụ gật đầu.

"Nhưng hẳn là sẽ đau đớn lắm," Jonas nói. Đây không phải một câu hỏi.

"Sẽ đau khủng khiếp đấy," Người Truyền thụ đồng tình.

"Nhưng tại sao ký ức không thể chia sẻ cho tất cả mọi người? Cháu nghĩ mọi việc sẽ dễ dàng hơn nếu ký ức được san sẻ. Ngài và cháu sẽ không phải chịu đựng một mình quá nhiều nếu mọi người cùng gánh vác."

Người Truyền thụ thở dài. "Cậu nói đúng," ông nói. "Nhưng khi đó tất cả sẽ phải chịu đựng và đau khổ. Họ không muốn vậy. Và đó là lý do thực sự tại sao Người Tiếp nhận có vai trò thiết yếu và được tôn vinh đến vậy. Họ đã chọn ta - và cậu - để đỡ những gánh nặng đó cho họ."

"Họ quyết định như thế từ bao giờ vậy?" Jonas giận dữ hỏi. "Thật không công bằng. Phải thay đổi điều đó!"

"Cậu nghĩ chúng ta sẽ thực hiện điều đó thế nào đây? Ta chưa bao giờ nghĩ ra một cách nào, trong khi ta được coi là người sở hữu toàn bộ sự thông thái."

"Nhưng giờ chúng ta đã có hai người," Jonas nồng nhiệt nói. "Chúng ta có thể cùng nhau nghĩ ra điều gì đó!"

Người Truyền thụ nhìn cậu với nụ cười châm biếm.

"Sao chúng ta không thử đề nghị thay đổi luật nhỉ?" Jonas gợi ý.

Người Truyền thụ phá lên cười; rồi Jonas cũng miễn cưỡng cười theo.

"Quyết định được đưa ra rất lâu trước thời của ta và cậu," Người Truyền thụ nói, "và trước cả Người Tiếp nhận tiền nhiệm, và..." Ông dừng lại chờ đợi.

"Từ ngày xửa ngày xưa," Jonas nhắc lại điệp ngữ quen thuộc. Có lúc cậu đã thấy câu đó thật hài hước, có lúc nó đã có vẻ ý nghĩa và quan trọng.

Nhưng giờ nó vang lên đầy đe dọa. Nó có nghĩa là, cậu hiểu, rằng chẳng thể thay đổi được gì cả.

Bé mới Gabriel đang lớn lên, và đã qua được đợt kiểm tra độ lớn mà những Người Nuôi trẻ tổ chức hàng tháng; giờ cậu bé đã có thể tự ngồi được, có thể với và chộp lấy những đồ chơi nhỏ, và nó đã có sáu chiếc răng. Bố cho biết, vào ban ngay, cậu nhóc rất vui vẻ và tỏ ra có trí tuệ bình thường. Nhưng đến đêm nó vẫn bồn chồn, hay khóc, khiến họ phải để mắt thường xuyên.

"Sau toàn bộ thời gian bổ sung mà bố đã bỏ ra với Gabriel," Bố nói vào một buổi tối, sau khi Gabriel đã được tắm rửa và đang tạm thời nằm ngoan ngoãn, ôm chú hà mã trong chiếc giường cũi nhỏ đã thay thế chiếc nôi, "bố hy vọng người ta sẽ không định phóng thích cậu bé."

"Có khi đó lại là cách tốt nhất," Mẹ thăm dò. "Em biết anh không ngại thức dậy trông nó vào ban đêm. Nhưng thiếu ngủ đối với em thật sự quá khó khăn."

"Nếu họ phóng thích Gabriel thì chúng ta có thể nhận một bé mới khác làm khách trong nhà không?" Lily hỏi. Cô bé đang quỳ bên chiếc giường cũi, làm mặt hề trêu Gabriel, và cậu bé cũng nhoẻn cười đáp lại.

Mẹ đảo mắt vẻ kinh hãi.

"Không đâu," Bố mỉm cười. Ông xoa đầu Lily. "Dù sao thì việc một bé mới có tình trạng treo như Gabriel cũng rất hiếm. Hiển nhiên sẽ không gặp lại chuyện đó trong thời gian dài."

"Dù sao thì," ông thở dài, "họ sẽ chưa vội quyết định ngay đâu. Ngay lúc này, bọn bố đang phải chuẩn bị cho một cuộc phóng thích mà có lẽ sẽ sớm diễn ra thôi. Tháng sau, một Mẹ đẻ sẽ cho ra đời hai bé trai song sinh."

"Ôi trời ơi," Mẹ lắc đầu. "Nếu chúng giống hệt nhau, em hy vọng anh sẽ không được phân công..."

"Có đấy. Theo danh sách thì đến lượt anh rồi. Anh sẽ phải chọn một đứa để nuôi dưỡng, và một đứa để phóng thích. Dù sao thì việc này thường không khó lắm. Thông thường đó chỉ là vấn đề về cân nặng khi sinh. Bọn anh sẽ phóng thích đứa nhỏ hơn."

Jonas lắng nghe và chợt nghĩ tới cây cầu, và nhớ lại, khi đứng trên đó, cậu đã tự hỏi ở Nơi Khác có những gì. Liệu có ai ở đó đang chờ đợi để nhận đứa bé song sinh bị phóng thích không? Có phải nó sẽ trưởng thành ở Nơi Khác mà không hề biết rằng tại cộng đồng này có một người giống hệt nó?

Trong thoáng chốc, cậu cảm thấy một hy vọng nhỏ đang xao xuyến dù hiểu rằng điều đó khá ngớ ngẩn. Cậu hy vọng rằng bà Larissa sẽ là người đang chờ đón đứa bé. Bà Larissa đã được cậu tắm cho. Cậu còn nhớ đôi mắt lấp lánh, giọng nói êm dịu và tiếng cười khe khẽ của bà. Mới đây, Fiona đã kể với cậu rằng bà Larissa đã được phóng thích trong một nghi lễ tuyệt vời.

Nhưng cậu biết rằng Người Già không được nhận nuôi trẻ con. Cuộc sống của bà Larissa ở Nơi Khác sẽ rất yên tĩnh và thanh bình, thích hợp với Người Già; bà sẽ không muốn phải chịu trách nhiệm nuôi nấng một bé mới luôn cần cho ăn và chăm sóc, và có thể sẽ khóc vào ban đêm.

"Mẹ à? Bố à?" Cậu nói một ý tưởng chợt hiện ra trong đầu, "sao tối nay mọi người không để giường Gabriel trong phòng con nhỉ? Con biết cách cho ăn và chơi đùa với nó, và như vậy bố mẹ sẽ có thể nghỉ ngơi chút ít."

Bố nhìn cậu đầy nghi hoặc. "Con ngủ say lắm, Jonas ạ. Nếu nó quấy mà con không tỉnh dậy thì sao?"

Nhưng Lily lại là người trả lời. "Nếu không có ai trông nom Gabriel," cô bé nói, "thì nó sẽ gào toáng lên. Dù anh Jonas vẫn ngủ thì nó cũng sẽ đánh thức cả nhà dậy."

Bố cười lớn. "Con nói đúng, Lily-chim ri ạ. Được rồi, Jonas, con thử xem, nhưng chỉ tối nay thôi nhé. Đêm nay bố sẽ nghỉ ngơi và chúng ta cũng để mẹ ngủ một chút."

Ban đầu Gabriel ngủ rất ngon lành, Jonas nằm trên giường, cố thức thêm một chút nữa, thỉnh thoảng lại tì tay nhỏm dậy quan sát chiếc giường cũi. Bé mới đang nằm sấp, tay đặt thoải mái bên cạnh đầu, mắt nhắm nghiền, hơi thở sâu và đều đặn. Cuối cùng Jonas cũng ngủ thiếp đi.

Một lúc sau, gần đến nửa đêm, tiếng động từ giường Gabe làm Jonas tỉnh giấc. Bé mới đang xoay trở dưới tấm chăn, hai tay huơ lên, và bắt đầu nhè.

Jonas bật dậy và tới bên cậu bé. Cậu dịu dàng vỗ lên lưng Gabriel. Đôi khi chỉ cần như vậy là cậu nhóc sẽ dễ dàng ngủ lại. Nhưng lần này, bé mới vẫn quẫy đạp vùng vẫy.

Vẫn đều đặn vỗ về, Jonas bắt đầu nhớ lại chuyến đi thuyền buồm tuyệt vời mà Người Truyền thụ vừa mới truyền cho cậu: một ngày trời quang đãng, gió hiu hiu thổi trên mặt hồ trong xanh như ngọc, và trên đầu cậu, cánh buồm trắng toát đang tung bay khi con thuyền lướt đi trong gió lộng.

Cậu không hề biết mình đang truyền ký ức đi; nhưng đột nhiên cậu nhận ra nó đang mờ dần, đang trượt qua tay cậu sang bé mới. Gabriel bỗng im bặt. Cậu giật mình, dùng hết ý chí để lôi lại mảnh ký ức còn sót. Cậu bỏ tay khỏi tấm lưng nhỏ nhắn và lặng lẽ đứng bên chiếc giường cũi.

Cậu thử gọi lại ký ức về chuyến đi thuyền cho mình. Nó vẫn còn đó, nhưng bầu trời không còn xanh như trước, chuyển động nhẹ nhàng của con thuyền chậm lại, nước hồ tối hơn và vẩn đục. Cậu giữ ký ức trong một lúc, cố làm dịu nỗi lo lắng về điều vừa xảy ra, rồi để nó trôi đi và quay về giường.

Khi trời gần hửng sáng, bé mới lại một lần nữa tỉnh giấc và gào khóc. Jonas lại tới bên cậu. Lần này, cậu thận trọng áp mạnh tay lên lưng Gabriel, và giải phóng nốt cái ngày yên bình trên hồ ấy. Và Gabriel lại thiếp đi.

Nhưng giờ thì Jonas không ngủ nữa, cậu nằm trên giường suy nghĩ. Trong đầu cậu lúc này chỉ còn lại một chút bóng dáng của ký ức đó, và cậu thấy hơi trống trải vì ký ức đã mất. Cậu biết mình vẫn có thể yêu cầu Người Truyền thụ một chuyến đi thuyền khác. Lần sau có thể sẽ là một chuyến đi biển, vì bây giờ Jonas đã có ký ức về biển, và biết nó là gì; cậu biết rằng ở biển cũng từng có những chiếc thuyền buồm, trong những ký ức còn chưa nhận.

Dù vậy, cậu vẫn tự hỏi, không biết có nên thú nhận với Người Truyền thụ là mình đã truyền ký ức đi không. Bản thân cậu chưa đủ tiêu chuẩn làm Người Truyền thụ; mà Gabriel cũng chưa được lựa chọn làm Người Tiếp nhận.

Việc sở hữu năng lực này khiến cậu hoảng sợ. Cậu quyết định không nói ra.

Jonas vào phòng Nhà Chái và lập tức nhận ra rằng hôm đó cậu sẽ bị đuổi về. Người Truyền thụ đang ngồi bất động trên ghế, gục mặt vào lòng bàn tay.

"Mai cháu sẽ quay lại, thưa ngài," cậu vội nói, nhưng sau đó lại lưỡng lự. "Trừ khi cháu có thể giúp điều gì đó."

Người Truyền thụ ngước nhìn cậu, khuôn mặt biến dạng vì đau đớn. "Xin cậu," ông hổn hển nói, "hãy lấy đi một ít cơn đau này."

Jonas đỡ ông đi tới chiếc ghế cạnh giường. Rồi cậu nhanh chóng cởi áo trùm và nằm úp mặt xuống. "Hãy đặt tay của ngài lên người cháu," cậu hướng dẫn, hiểu rằng trong cơn đau như vậy, Người Truyền thụ có thể cần được nhắc nhở.

Đôi tay ông chạm vào người cậu, và cơn đau đó truyền sang cậu. Jonas gồng mình bước vào ký ức đang hành hạ Người Truyền thụ. Cậu đang ở một nơi hỗn loạn, ồn ào và bốc mùi hôi thối. Lúc đó đang là ban ngày, sáng sớm, không khí dày đặc thứ khói vàng và nâu bay là là trên mặt đất. Khắp nơi xung quanh cậu, trải khắp khoảng không gian rộng lớn dường như là một bãi đồng trống, la liệt những con người đang rên rỉ. Một con ngựa với đôi mắt lạc thần, dây cương rách treo lủng lẳng, đang điên cuồng giẫm đạp vượt qua những đống người, nó bắt đầu, hí vang trong cơn hoảng loạn. Cuối cùng, nó loạng choạng, ngã xuống, và không đứng dậy nữa.

Jonas nghe có tiếng nói cạnh mình. "Nước," tiếng nói phát ra thều thào, khô khốc.

Jonas quay về hướng tiếng nói và nhìn vào đôi mắt nhắm hờ của một cậu bé xem chừng không lớn hơn cậu là mấy. Đất bết thành vệt trên mặt và trên mái tóc vàng rối bù của cậu. Cậu nằm sóng soài trên mặt đất, bộ đồng phục xám ánh lên đầm đìa máu tươi.

Cuộc tàn sát này có những màu sắc tươi một cách kệch cỡm: màu đỏ sẫm loáng ướt trên lớp vải thô lấm bụi, những vụn cỏ vương trên mái tóc vàng của cậu bé, xanh đến ngỡ ngàng. Cậu bé nhìn cậu chằm chằm. "Nước," cậu ta lại van xin. Khi mở miệng, một bụm máu ứa ra làm ướt lớp vải thô trên ngực và ống tay cậu.

Một cánh tay của Jonas tê cứng vì đau, và qua ống tay áo rách, cậu có thể thấy hình như da thịt đã nát, còn xương thì vỡ vụn. Cậu thử đưa tay còn lại ra và thấy nó cử động. Cậu chậm chạp sờ bên sườn cho tới khi chạm phải một bình kim loại, cậu mở nắp, thỉnh thoảng lại phải dừng cử động tay để chờ cho cơn đau đang dấy lên dịu bớt đi. Cuối cùng, khi đã mở được nắp, cậu chậm chạp vươn tay qua nền đất đẫm máu, từng chút một, và kề nó vào môi cậu bé kia. Nước nhỏ từng giọt vào cái miệng khao khát và chảy xuống chiếc cằm bám đầy cáu ghét.

Cậu bé thở dài. Đầu cậu ngật về sau, quai hàm trễ xuống như thể đang sửng sốt. Vẻ trống rỗng sầm tối từ từ kéo lên đôi mắt cậu. Cậu lặng yên.

Nhưng tiếng ồn từ khắp nơi vẫn tiếp tục: tiếng gào thét của những người bị thương, tiếng khóc xin nước, gọi mẹ và đòi được chết. Đám ngựa nằm kêu gào trên mặt đất, chúng cố rướn đầu và đạp bừa vào khoảng không.

Từ xa, Jonas có thể nghe thấy tiếng đại bác ùng oàng. Bị cơn đau bao trùm, cậu nằm đó giữa thứ mùi hôi thối đáng sợ trong hàng giờ liền, lắng nghe người và động vật đang hấp hối, và học được thế nào là chiến tranh. Cuối cùng, khi biết mình không thể chịu đựng thêm và sẵn sàng chờ chết, cậu mở bừng mắt và lại một lần nữa nằm trên giường.

Người Truyền thụ nhìn tránh đi chỗ khác, dường như không thể chịu đựng được việc phải chứng kiến những gì mình đã gây ra cho Jonas. "Tha lỗi cho ta," ông nói.