ọ dùng những cái ly đó để đựng thứ nước uống nóng trong bình, cảm thấy ngon lành chẳng khác gì được uống trong những cái cốc bằng vàng của vua chúa. Bob rót cho cả nhà, mắt long lanh trong khi hạt dẻ trên bếp kêu xì xèo trước khi nứt toác ra đánh tách. Bob mở đầu:

- Chúc Giáng sinh vui vẻ cho tất cả chúng ta, gia đình thân yêu của bố. Cầu Chúa phù hộ cho tất cả chúng ta!

Cả nhà đồng thanh lặp lại.

- Cầu Chúa phù hộ cho tất cả chúng ta! - Tiny Tim nói cuối cùng.

Cậu ngồi sát cạnh bố, trên cái khung nạng của mình. Bob nắm lấy bàn tay bé bỏng, ủ rũ của con trong tay mình như muốn nói ông rất yêu nó và luôn muốn giữ con ở cạnh mình vì sợ rằng một ngày nào đó sẽ phải xa nó vĩnh viễn.

- Thưa ngài, - Scrooge nói trong sự thành tâm chưa từng có. - nói cho tôi biết đi, liệu Tiny Tim có sống tiếp được không?

- Ta thấy một cái ghế trống, - Hồn ma đáp. - trơ trọi bên góc lò sưởi và một cái nạng bỏ không được gìn giữ kỹ lưỡng. Nếu không có gì thay đổi trong Tương lai, thằng bé sẽ chết.

- Ôi đừng, đừng! - Scrooge khẩn khoản nài xin. - Xin đừng, hỡi Hồn ma tử tế! Hãy nói rằng thằng bé sẽ sống.

- Nếu những hình bóng này không thay đổi trong Tương lai, thì không có ai trong gia đình ta có thể trông thấy thằng bé nữa. - Hồn ma đáp. - Mà vậy thì sao nào? Nếu nó phải chết, thì tốt hơn cả là nó nên chết đi, để giảm bớt lượng dân số thừa.

Scrooge cúi gằm mặt xuống khi nghe Hồn ma lặp lại chính những lời của mình, lòng lão đầy ăn năn, đau khổ.

- Hỡi con người kia, - Hồn ma bảo. - nếu trái tim của ngươi không phải bằng sắt đá, ngươi sẽ biết kiềm chế những lời sáo rỗng độc địa kia cho đến khi hiểu được Cái gì và Nơi nào là thừa mứa. Tự thân ngươi sẽ quyết định người như thế nào thì nên sống, người như thế nào thì nên chết chăng? Dưới ánh sáng của Thiên đàng, có thể ngươi còn vô dụng và không xứng được sống hơn hàng triệu người giống như đứa con của người đàn ông nghèo khó này. Ôi lạy Chúa! Hãy đến mà nghe con Côn trùng sống trên lá thuyết giảng về cuộc đời giữa lúc anh em bằng hữu của nó chết đói trong cát bụi!

Scrooge cúi gục đầu trước lời quở trách của Hồn ma, run rẩy dán mắt xuống đất. Nhưng rồi lão lại nhanh chóng nhìn lên khi nghe có người gọi tên mình.

- Ngài Scrooge! - Bob nói. - Chúa phù hộ cho ngài Scrooge, người đã mang lại cho chúng ta bữa tiệc hôm nay!

- Người đã mang lại cho chúng ta bữa tiệc hôm nay! - Bà Cratchit phẫn nộ quát to, giận đỏ cả mặt. - Tôi ước gì lão có mặt ở đây. Tôi sẽ nói cho lão biết sự thật để mà chén tiệc, và hy vọng lão sẽ cảm thấy ngon miệng!

- Thôi mà, mình! - Bob nói. - Vì các con, vì Giáng sinh vui vẻ!

- Hãy nhân dịp Giáng sinh, - Bà Cratchit cố dằn cảm xúc lại. - mà uống mừng sức khỏe cho một con người đáng ghét, bủn xỉn, khó chịu, vô cảm như quý ngài Scrooge. Anh biết rõ ông ấy mà, Robert! Chẳng ai biết rõ ông ấy hơn anh, thật là một con người tội nghiệp!

- Thôi mà mình! - Bob dịu giọng. - Hôm nay là Giáng sinh mà!

- Vì anh, em sẽ uống mừng sức khỏe của ông ấy và vì ngày lễ Giáng sinh, - Bà Cratchit nói. - chứ không phải vì ông ấy. Chúc ông ấy sống lâu trăm tuổi! Và chúc Giáng sinh vui vẻ, Năm mới hạnh phúc! Em tin chắc là ông ấy sẽ vô cùng vui vẻ, vô cùng hạnh phúc!

Bọn trẻ cũng nâng ly theo mẹ nhưng thiếu hẳn sự nồng nhiệt. Tiny Tim uống sau cùng hết thảy, song cậu bé chẳng buồn quan tâm đến điều đó. Với gia đình họ, Scrooge là một con người xấu xa. Cái tên của ông ta phủ lên bữa tiệc một màu ảm đạm, u uất đến năm phút đồng hồ mới tan hết.

Sau khi bầu không khí u ám đã trôi qua, mọi người lại vui vẻ gấp chục lần vì đã được giải thoát khỏi cái tên Scrooge hiểm ác. Bob Cratchit báo cho cả nhà biết anh đã dọ tìm được một chỗ làm cho Peter, mà nếu được thì sẽ kiếm đến năm si-ling sáu xu mỗi tuần. Hai đứa bé cười rạng rỡ khi nghe Peter đi làm; còn Peter, đầu gần như lọt thỏm trong chiếc cổ áo, thì đăm chiêu nhìn về phía lò sưởi như thể cậu đang nghĩ sẽ tiêu món tiền khiến mình bối rối đó vào những món gì. Kế đến, Martha kể cho cả nhà nghe về công việc của mình - cô học việc ở một tiệm làm mũ cho phụ nữ - lẫn số giờ phải làm thêm và niềm ao ước được dậy thật trễ vào sáng mai để nghỉ ngơi cho thỏa thích nhân dịp nghỉ lễ ở nhà. Ngoài ra, cô còn kể cho mọi người nghe mình đã trông thấy vợ chồng ngài bá tước mấy hôm trước, và rằng “ngài bá tước cao như Peter nhà ta”. Nghe thế, Peter bèn dựng cổ áo lên rõ cao, đến nỗi bạn không thể trông thấy đầu của cậu đâu nữa. Trong lúc đó, hạt dẻ và bình nước được chuyền quanh khắp nhà và từng người một thay nhau hát bài hát về đứa trẻ lưu lạc trong tuyết, bắt đầu từ Tiny Tim, người tuy có giọng hát nhỏ và trầm buồn nhưng quả thực lại hát rất hay.

Bức tranh này chẳng có gì là nổi bật. Đó không phải là một gia đình dư dả; họ chẳng có quần áo đẹp; giày của họ ướt sũng nước; quần áo thì thiếu thốn; còn Peter thì có lẽ rất rành về tiệm cầm đồ. Thế nhưng họ rất hạnh phúc, lòng đầy biết ơn và vui vẻ với nhau, hài lòng với dịp lễ. Khi Hồn ma rẽ ngọn đuốc của ông sang hướng khác, hình ảnh của họ mờ dần đi thì họ lại càng trông hạnh phúc hơn. Scrooge cứ dõi mắt nhìn theo họ, nhất là Tiny Tim, cho đến khi khuất hẳn.

Bấy giờ trời đã tối và tuyết rơi khá dày; Scrooge và Hồn ma bước dọc theo những con phố, ánh sáng từ những lò sưởi đỏ rực trong nhà bếp, phòng khách và tất cả các gian phòng trông thật tuyệt. Ở đây, ánh lửa bập bùng chuẩn bị cho một bữa cơm tối ấm cúng với chén đĩa đã được hơ nóng trước ngọn lửa; còn những tấm màn dày màu đỏ được kéo lại để ngăn cái lạnh và vẻ tối tăm ảm đạm. Ở kia, tất cả trẻ con trong nhà ùa ra ngoài tuyết để làm người đầu tiên đón mừng các anh chị đã ra riêng nay lại quay về sum họp, họ hàng, cô dì chú bác. Rồi chỗ này, khung cửa sổ in rõ hình bóng của khách khứa đang ngồi quanh bàn ăn; và một nhóm các cô gái xinh xắn đầu đội mũ, mang giày cao cổ viền lông thú túm tụm lại một chỗ để tán gẫu và rồi tung tăng dạo bước sang các nhà lân cận, khiến cho bất cứ người đàn ông độc thân nào cũng sẽ gặp rắc rối bởi sẽ phải đỏ bừng mặt bối rối trước vẻ yêu kiều của họ.

Nếu căn cứ vào số người đang trên đường đến tham dự các buổi tiệc, bạn sẽ nghĩ rằng chẳng có ai ở nhà để tiếp đón họ thay vì những ngôi nhà hiếu khách đang chờ đợi với ngọn lửa thắp cao đến phân nửa ống khói. Ân phúc thay, Hồn ma hớn hở! Với bộ ngực vạm vỡ để trần và bàn tay to lớn mở rộng, Hồn ma thả ra cơ man nào là những trò vui vô hại lên mỗi thứ mà bàn tay mình chạm đến! Người thắp đèn, không ngừng chạy loanh quanh, mồi lửa, thắp sáng con đường mờ tối. Ông ta ăn mặc như thể đi tham dự tiệc tối ở đâu đó và cười rổn rảng khi Hồn ma đi qua, mặc dù ngoài Giáng sinh thì không có ai đồng hành cùng ông cả!

Và giờ đây, đột nhiên họ dừng lại trước một cánh đồng hoang vắng, lạnh lẽo chỉ toàn những mảng đá thô nằm rải rác đó đây, như thể đấy là nghĩa địa của những gã khổng lồ. Khắp nơi tràn ngập nước và mọi thứ bị cầm tù trong sương giá khiến cho không gì có thể mọc được ngoài rong rêu, cây kim tước và cỏ thô. Mặt trời cũng đã khuất dạng nơi chân trời phía tây, chỉ còn sót lại một vệt lửa hắt lên cảnh hoang tàn trong phút chốc, như con mắt u buồn ngày càng thêm tư lự, khó chịu và cuối cùng chìm lấp trong bóng đêm tối đen sầu thảm.

- Đây là đâu thế? - Scrooge hỏi.

- Là nơi gia đình các thợ mỏ sinh sống, những con người làm việc trong lòng đất. - Hồn ma đáp. - Nhưng họ biết ta. Hãy xem đây!

Một vệt sáng yếu ớt hắt ra từ cửa sổ của một túp lều, và họ liền tiến đến đó. Đi xuyên qua bức tường dày bằng đá chồng xếp lên nhau, với vữa kết dính chỉ là bùn đất, họ nhìn thấy một nhóm người vui vẻ đang ngồi quanh ngọn lửa lớn. Đôi vợ chồng già cùng với con cái và cả cháu chắt, tất cả đều vui tươi trong bộ quần áo hóa trang ngày lễ. Ông lão, với giọng nói trầm như tiếng gió hú trên những vùng đất cằn cỗi, đang hát cho mọi người nghe bài hát Giáng sinh. Đó là một bài hát từ rất xưa, khi ông còn là một cậu bé. Thi thoảng, tất cả bọn họ cùng hòa vào điệp khúc với ông. Mỗi khi họ cùng cất cao giọng, ông lão lại hát lớn, giọng thanh thản vô tư còn khi họ dừng lại, sự mãnh liệt trong ông lão lại lắng xuống.

Hồn ma không muốn nấn ná thêm bèn ra lệnh cho Scrooge nắm lấy áo của ông ta rồi lướt đi trên cánh đồng hoang. Điểm tiếp theo là đâu? Không phải là ra biển đấy chứ? Chính là như thế. Scrooge kinh khiếp khi nhìn lại, lão trông thấy vạt đất liền cuối cùng phía sau lưng chỉ còn là một dãy đá đáng sợ; trong khi đó, tai lão muốn điếc đặc vì những cuộn nước đang trào dâng và gào thét, nổi cơn thịnh nộ giữa những hốc đá bị bào mòn trông thật ghê rợn đang cố ngoạm sâu vào lòng đất một cách hung hãn.

Trên những dải đá ngầm buồn thảm đó, cách bờ chừng vài hải lý nơi mặt nước phồng lên vì những con sóng, có một ngọn hải đăng lẻ loi quanh năm quạnh vắng. Những mảng rong biển lớn bám vào chân ngọn hải đăng và những con chim báo bão - cứ như sinh ra từ những cơn gió, giống như rong biển từ nước - chao lên rồi liệng xuống liên hồi như những đợt sóng mà chúng bay qua.

Nhưng ngay cả ở đây hai người đàn ông trông coi hải đăng cũng đã thắp lửa và qua một cái lỗ nhỏ trên bức tường dày bằng đá, một luồng ánh sáng le lói tỏa ra trên mặt biển đáng sợ. Siết chặt hai bàn tay chai sạn với nhau trên mặt bàn gồ ghề, họ chúc nhau một Giáng sinh vui vẻ cùng can rượu grôc[43]. Người lớn tuổi hơn, với nét mặt dày dạn sương gió chẳng khác gì đầu tàu của một con thuyền đã nhiều năm đi biển, cất lên một bài hát sôi nổi như chở theo cả làn gió mạnh.

[43] Grog: một thứ rượu nặng pha nước khi uống, thường là nước nóng.

Hồn ma lại tiếp tục lướt đi trên biển cả tối đen và cuộn sóng, đi mãi, đi mãi cho đến khi đã rất xa khỏi mọi bến bờ thì nhẹ nhàng đáp xuống một chiếc tàu. Họ đứng cạnh người lái tàu bên bánh lái, người gác thì trực gác ở mũi tàu, thủy thủ đoàn đang canh chừng; lẩn khuất giữa màn đêm mịt mù, tất cả đều như những bóng ma, thầm lặng canh giữ vị trí của mình, ấy vậy mà ai cũng ư ử giai điệu bài hát Giáng sinh trong miệng, hoặc nghĩ đến Giáng sinh, hoặc thì thào kể cho người bên cạnh nghe về những kỳ Giáng sinh đã qua, lòng đầy hy vọng được về nhà dự Giáng sinh với mọi người. Và mọi người trên tàu, dù là đang đi lại hay đang ngủ, tốt hay xấu, đều dành cho nhau những lời tử tế trong cái ngày đặc biệt này nhiều hơn bất kỳ ngày nào khác trong năm, chia sẻ cho nhau những hoan hỉ hội hè, nhớ đến những người mình yêu mến ở phương xa và biết rằng họ cũng đang nhớ đến mình ở nơi đây.

Vừa lắng nghe tiếng gió than van rên xiết, Scrooge vừa nghĩ rằng việc băng qua vùng đen tối cô độc của đại dương sâu thẳm rình rập nhiều mối hiểm nguy, chết chóc thật là một chuyện chẳng thể đùa. Lão bất chợt kinh ngạc khi bỗng nghe thấy một tiếng cười sảng khoái. Càng ngạc nhiên hơn khi Scrooge nhận ra đó chính là người cháu của mình đang đứng trong một căn phòng sáng sủa, khô ráo và bập bùng ánh lửa. Hồn ma đứng ngay cạnh đó, nhìn người cháu với vẻ mặt trìu mến.

- Ha ha ha...! - Người cháu cười vang. - Ha ha ha...!

Tôi dám chắc là trên đời này chẳng có ai cười hạnh phúc hơn anh ta (còn nếu có thì bạn đừng quên giới thiệu cho tôi làm quen với nhé!).

Trên đời này mọi thứ thật công bằng, bởi con người tuy phải chịu nhiều bệnh tật, đau khổ nhưng bù lại cũng không thể cưỡng được những tràng cười sảng khoái và óc hài hước. Người cháu của Scrooge cười ngả nghiêng ngả ngửa, ngoẹo cả đầu và dúm dó cả khuôn mặt, trong khi đó cô cháu dâu của lão cũng cười cuồng nhiệt không kém. Những người bạn của họ cũng thế, tất cả đều cười rộ cả lên.

- Ha... ha.. ha...! Ha... ha... ha...!

- Bác ấy bảo rằng Giáng sinh là ngớ ngẩn! - Người cháu nói lớn. - Bác ấy nghĩ như vậy đó!

- Thật xấu hổ giùm cho bác ấy, Fred ạ! - Người cháu dâu của Scrooge phẫn nộ nói. Cầu Chúa phù hộ cho những phụ nữ như cô ấy, họ không bao giờ làm điều gì nửa vời. Lúc nào họ cũng đầy nhiệt tâm.

Đó là một cô gái xinh xắn, rất xinh nữa là đằng khác. Một gương mặt cực kỳ ưa nhìn với vẻ đẹp khiến người khác phải ngạc nhiên và lúm đồng tiền trên má; một cái miệng be bé xinh xắn với đôi môi đỏ mọng nhìn chỉ muốn hôn - mà rõ ràng là như thế; những nốt ruồi duyên be bé trên cằm cứ chụm lại khi cô cười lớn; một đôi mắt tươi sáng, lung linh nhất trên đời. Tất cả những đường nét đó khiến cô gái có một vẻ đẹp vừa khiêu khích vừa làm hài lòng người đối diện. Thật sự là hoàn toàn hài lòng.

- Bác ấy là một ông già khôi hài. - Người cháu nói. - Thật đấy, dù bác ấy ít khi tỏ ra vui vẻ, dễ chịu. Tuy nhiên, những gì bác ấy phạm phải đã là một sự trừng phạt rồi, nên anh cũng không muốn đôi co với bác ấy làm gì.

- Em chắc là bác ấy rất giàu, Fred ạ! - Người cháu dâu nói bóng gió. - Ít ra là anh luôn bảo em như thế.

- Thế thì sao nào, cưng! - Người cháu trai đáp. - Của cải chẳng có ích lợi gì cho bác ấy. Bác ấy chẳng làm được điều gì tốt đẹp với số của cải ấy cả. Bản thân bác cũng chẳng thoải mái với số của cải đó. Hẳn là bác ấy chẳng thấy thích thú gì với ý nghĩ, ha... ha... ha... lấy số của cải đó mà chia cho chúng ta đâu nhỉ!!

- Em chẳng thể kiên nhẫn với ông ấy được. - Người cháu dâu nhận xét. Các chị em gái của người cháu dâu lẫn tất cả những phụ nữ có mặt trong phòng đều đồng tình.

- Anh thì có! - Người cháu của Scrooge nói. - Anh cảm thấy tiếc cho bác ấy, có cố gắng mấy anh cũng không thể nổi giận với ông bác này được. Ai là người phải chịu đựng tính khí bệnh hoạn của bác ấy kia chứ? Chính là bản thân bác ấy đó thôi. Ví như bác cứ nghĩ trong đầu là không thích chúng ta, vì thế mà không đến chơi và ăn tối với chúng ta. Hậu quả là gì nào? Bác ấy bỏ mất dịp ăn tối.

- Thực ra, em nghĩ ông ấy đã đánh mất một bữa tối cực kỳ vui vẻ đấy chứ. - Người cháu dâu xen vào. Mọi người đều bảo y như thế và quả thật họ đã nhận xét đúng, bởi cả bọn vừa ăn tối xong và món tráng miệng hãy còn để trên bàn, giờ họ đang quây quần bên ngọn lửa và ánh đèn.

- Ừm, anh rất vui được nghe như thế, - Người cháu nói. - bởi anh không tin lắm bọn quản gia trẻ. Anh nói sao hả Topper?

Rõ ràng Topper nãy giờ chỉ để mắt đến một trong các chị em gái của người cháu dâu, bởi anh ta đáp rằng đàn ông độc thân là kẻ bơ vơ đáng thương và không có quyền đưa ra ý kiến về chủ đề này. Người mà anh ta để ý đến là cô gái đầy đặn choàng khăn ren chứ không phải cô có đôi má ửng hồng.

- Nói tiếp đi Fred! - Người cháu dâu vừa nói vừa vỗ tay tán thưởng. - Anh ấy chẳng bao giờ nói cho hết câu! Thật là buồn cười!

Người cháu của Scrooge lại thích thú cười to, khiến mọi người không thể không cười; kể cả món nước uống pha giấm thơm của cô gái đẫy đà cũng không ngăn cô cười theo Fred.

- Anh định nói là, - Người cháu trai của Scrooge nói. - theo anh thấy thì hậu quả của việc bác ấy không thích chúng ta, không vui vẻ với chúng ta là bác ấy đã đánh mất những giây phút vui vẻ vốn không gây hại gì cho bác ấy. Anh chắc rằng bác ấy đã đánh mất nhiều bè bạn vui vẻ hơn bác ấy nghĩ, dù là ở văn phòng tẻ nhạt hay trong căn phòng bụi bặm. Năm nào anh cũng cho bác ấy một cơ hội, cho dẫu bác ấy có thích hay không, vì thấy tội nghiệp bác. Bác ấy có thể xỉ vả Giáng sinh cho đến chết, nhưng nhất định rồi sẽ phải nghĩ khác đi, anh cược là như vậy nếu năm này qua năm khác mình cứ đến thăm hỏi bác với thiện ý. Chỉ cần nó khiến bác ấy nghĩ đến việc cho người thư ký nghèo khổ của mình năm mươi bảng thì cũng đã làm nên chuyện rồi. Anh nghĩ hôm qua mình đã lay chuyển được bác ấy đấy.

Đến lượt mọi người cười vang khi nghe Fred đã lung lay được Scrooge. Nhưng do bản chất tốt bụng lẫn không để tâm lắm đến cái mình cười cợt, tất cả họ đều cười đùa sảng khoái và vui vẻ chuyền nhau món nước uống pha giấm thơm.