uổi chiều, cả nhà dạo chơi và trò chuyện, nhưng tránh đi về phía quán hàng Bournier. Mãi sau bữa ăn chiều, trời tối hẳn, Moutier mới cùng Jacques đến đấy để dò xét tình hình thằng Torchonnet tội nghiệp. Họ phải vòng ra xa để đến phía sau quán hàng. Jacques dắt Moutier đi theo những ngõ xóm vắng đến dãy nhà vệ sinh. Trời tối om và im ắng. Cửa đóng chặt, không có lối vào trong nhà. Chỉ riêng nhà kho để trống. Hai chú cháu vào đấy thì một lúc thấy cửa sau mở. Một người khẽ khàng đi ra. Qua ánh sáng lờ mờ của ngọn đèn dầu người ấy cầm tay, Moutier nhận ngay ra chủ quán. Anh ta đến chỗ để than, cách nhà kho một vách gỗ, thận trọng mở cửa.

"Buổi tối của mầy đây - Tên chủ quán nói giọng cục cằn nhưng khẽ - Người khách lạ đi rồi. Ngày mai mày trở lại công việc. Phải coi chừng, nếu mày hé ra với ai những gì mầy đã nghe thấy, trông thấy và rằng mầy đã bị nhốt trong lúc người khách trọ ở quán này, tao sẽ đánh giập xương và thiêu sống. Nghe chưa, đồ súc vật."

- Vâng ạ, thưa ông - Torchonnet trả lời, giọng run run.

Lão chủ quán đi ra, đóng cửa, vào nhà.

Khi đã tin chắc không ai có thể nghe được, Moutier lại gần vách gỗ bảo Jacques khẽ gọi Torchonnet.

"Torchonnet! Anh Torchonnet tội nghiệp! Sao anh bị nhốt ở phòng tối này?"

Torchonnet: Anh đấy à, anh Jacques? Sao anh biết con người độc ác ấy nhốt tôi ở đây? Tôi cũng chẳng biết tại sao hắn nhốt tôi.

Jacques: Anh bị nhốt từ bao giờ?

Torchonnet: Từ hôm một ông người đẹp đẽ đi chiếc xe lịch sự, mang đến một hộp đựng đầy vàng, Ông ấy thương tôi, bảo chủ tôi là tôi có vẻ ốm yếu lắm, muốn trả tiền để đưa tôi đi chổ khác. Chủ tôi từ chối. Thấy vậy ông khách đưa tôi một đồng tiền vàng, bảo đi mua một franc thuốc lá, chỗ tiền còn thừa cho tôi. Chủ tôi đi theo, tôi chưa kịp ra ngoài đường, ông ta đã giật lấy đồng tiền. Tôi muốn kêu nhưng ông ấy túm cổ tôi lôi vào kho than này, bảo hể kêu ông ấy giết. Chiều đến, ông ấy đem cho tôi một miếng bánh và một bình nước.

Moutier: Tội nghiệp cháu!

Tiếng nói của Moutier làm Torchonnet giật mình.

Torchonnet: Trời ơi! Ai đến với anh đấy. Chủ tôi biết sẽ giết tôi.

Moutier: Cháu yên tâm! Chú đây. Ba năm trước chú đã vác hộ cháu tải than. Chú là bạn, là bố của Jacques, chú không phản cháu đâu. Ông khách đi bao giờ?

Torchonnet: Ông chủ bảo là đã đi, nhưng cháu không tin. Vì chiều nay cháu còn nghe thấy ông khách nói to tiếng. Chủ cháu chửi, rồi có tiếng huỳnh huỵch như đánh nhau. Em ông chủ và vợ ông chủ cũng to tiếng rồi không nghe gì nữa. Sau đấy ông chủ đến đem bánh cho cháu."

Moutier tức run người. "Chúng giết người chăng? Hay chuẩn bị giết? Làm thế nào để ngăn chặn? Cửa đóng kín cả. Làm thế nào vào được mà không gây tiếng động? Không phải ta sợ. Với con dao găm Angiêri và mấy khẩu súng ngắn này, ta có thể giải quyết dể dàng. Nhưng nếu người khách lạ còn sống, nghe tiếng ta phá cửa, chúng sẽ giết người ấy trước khi ta vào sào huyệt của chúng. Lạy Chúa, hãy mách bảo con! Chậm một phút là nguy cho tính mạng người khách lạ".

Moutier đứng lặng một lúc, rồi bảo Jacques:

- Con về nhà đi, ở đây vướng chân chú.

Jacques: Cháu không về. Cháu biết chú định vào xem có gì nguy hiểm cho ông khách không. Cháu ở lại đây để hổ trợ.

Moutier: Cháu không giúp được gì đâu, chỉ quẩn chân chú. Cháu về đi! Chú bảo rồi đấy!

Mấy tiếng này chú nói nhỏ nhưng với giọng cương quyết làm cho Jacques không dám cãi lại. Nó hôn tay Moutier và ra về. Khi nó đi xa rồi, Moutier ra khỏi nhà kho, thì cửa quán lại mở. Chủ quán Bournier rón rén đi ra, lắng nghe và quay lại nói khẽ:

"Không có ai đâu! Nhanh lên! Trăng mọc thì nhỡ việc."

Lão quay vào, để cửa mở. Moutier lướt theo sao, dừng lại truớc ăn phòng lão vừa vào, ánh sáng lờ mờ soi một thân người nằm dài trên mặt đất, tay chân bị trói, mồm nhét giẻ. Người em trai và vợ lão chủ quán xốc vai, còn lão nắm hai chân. Chúng sắp khiêng đi thì Moutier lao vào bắn gẫy đùi lão chủ quán bằng một phát súng, lấy báng súng đánh vợ đầu thằng em, quật ngã mụ vợ bằng một quả đấm vào đầu. Cả ba ngã vật, riêng lão chủ quán kêu được một tiếng. Moutier đẩy lão vào một xó, lấy dao cắt dây trói người khách lạ tội nghiệp, rút giẻ trong mồm ông. Trói lão chủ quán lại, anh chạy vào phòng, mở cửa ra đường, bắn một phát súng và hét lớn:

"Có kẻ trộm, có kẻ giết người!"

Nghe tiếng kêu, nhiều nhà mở cửa, nhiều đầu ló ra.

"Ơ quán này! Moutier hét to - Cứ lại đây, không sợ nguy hiểm đâu".

Câu nói trấn an làm một số người hăng hái lên. Họ vác dao, các gậy đến quán trọ, trong bụng vẫn run. Đến cửa quán, họ dừng lại nghe ngóng, chưa dám vào ngay, vì chưa biết tình hình bên trong thế nào.

Họ đang do dự và hỏi nhau, thì Elfit đến. Nghe tiếng súng báo động của Moutier, cô chạy lại và gọi dân làng đến cứu anh và Jaques mà cô tưởng cũng đang ở đây.

Elfit: ở đây xảy ra việc gì thế? Sao các bác không vào xem? Anh Moutier đâu? Vào đi chứ!

Một người cất tiếng: Chưa hiểu thế nào, cô Elfit ạ. Vào mà không biết bên trong có chuyện gì, có những ai, thì dễ nguy hiểm lắm. Lão Bounier là một tên xấu. Không ai muốn dây với lão.

Elfit: Vậy chả nhẽ cứ để cho kẻ nào đấy giết người à. Cứ phải vào xem sao chứ. Tôi là phụ nữ đấy, nhưng tôi không sợ. Tôi vào đây.

Elfit giật dao trong tay một người, lao vào trong nhà gọi:

- Anh Moutier, anh ở đâu? Jacques ở đâu? Cái gì xảy ra với anh vậy? Tôi lại hỗ trợ anh đây.

Elfit đã vào đến nơi. Cô thấy tên chủ quán cựa quậy, mụ vợ bất tỉnh nhân sự. Moutier đang vẩy nước vào mặt người khách lạ đang nằm trên đất. Chỉ thấy mặt ông bê bết máu, nhưng không biết do vết thương nào hay từ trong mũi chảy ra. Nghe tiếng Elfit, anh ngửng lên, đi về phía cô.

"Cô Elfit quý mến, cô vào đây tôi sợ lắm. Cô đi ra, đừng ở đây. Cô ra gọi người đến. Sao cô vào đây được đây vậy?"

Elfit: Tôi nghe tiếng súng và tiếng anh kêu. Tôi sợ có chuyện không may xảy đến cho anh, nên tôi chạy lại. Dân làng đã đến, đang ở ngoài kia, hơn chục người. Nhưng họ sợ không dám vào. Tôi vào trước.

- Cô không sợ nguy hiểm à? - Moutier nói và âu yếm nắm tay Elfit - Cô gọi mấy người vào săn sóc ba tên này, mấy người đi báo cảnh sát và đưa ông khách này ra ngoài. Chắc chúng muốn giết người để cướp tiền. Còn Jacques tôi đã bảo về với cô rồi mà".

Elfit không hỏi gì thêm, quay ra cửa, nói lại những điều Moutier yêu cầu cho mọi người biết, rồi chạy vội về quán "Thiên Thần" báo cho bà chị biết để yên tâm. Lúc ra cửa quán Bournier, cô gặp Jacques vừa chạy đến. Nó nghe tiếng súng vội vàng đến ngay hỗ trợ, nhưng phải đi đường vòng nên đến sau. Cô nói tóm tắc cho nó biết sự việc và bảo nó quay về với cô. Nó đến chả được việc gì lại vướng chân Moutier.

Mấy người còn đang đứng run ở cửa, nghe Elfit giải thích chạy luôn vào gặp Moutier để giúp.

Moutier: Các bác giúp đưa chúng về trại giam nào gần nhất của thành phố. Tôi chỉ là người ở nơi xa đến, không biết ai. Một vài bác giúp đưa ông khách lạ này ra ngoài, bọn chúng định giết để lấy của. Cần tìm một thày thuốc đến săn sóc cho ông ta.

Mấy người trông thấy Moutier mặc quân phục đeo lon đại úy và gắn huân chương nên trọng nể, sẵn sàng nhận nhiệm vụ. Hai người đi báo cảnh sát, bốn người canh gác những tên hung thủ. Moutier cử một người đến nhà bà Blidot hỏi xem bà có đồng ý nhận người khách lạ này đến ở không, và bảo người vào mở cửa kho than cho Torchonnet ra.

Người đi về cho biết bà Blidot đồng ý sẵn sàng để người khách lạ đến lúc nào cũng được.

Moutier để cái đệm xuống đặt người khác lên. Thêm ba người khỏe mạnh giúp anh đưa người khách về quán bà Blidot, đặt lên giường trong căn phòng bà đã chuẩn bị sẵn. Bà giúp thay quần áo, lau vết máu trên mặt ông khách. Lau sạch rồi, Moutier nhìn mặt ông khách kêu lên:

- Phúc đức làm sao, bà Blidot ơi! Bà có biết người tôi cứu khỏi lưỡi dao tàn bạo là ai không? Vị tướng tù binh tội nghiệp của tôi đấy! Ma quái run rủi thế nào mà ông lại vào đấy? Ông ấy mở mắt ra. Sắp tỉnh hẳn rồi.

Vị tướng đã tỉnh lại, nhìn chung quanh, nhìn bà Blidot, nhưng chưa nhìn thấy Moutier còn bị tấm riđô che khuất. Nhưng khi vị tướng hỏi: " Tôi ở đâu thế này? Chuyện gì đã xãy ra?

Moutier xuất hiện nắm tay ông và nói:

"Tướng quân đang ở nhà các bà bạn tôi, Tướng quân đã lọt vào nhà tên kẻ cướp. Tôi đã bắn gẫy chân nó, đánh vỡ sọ thằng em, nện một đấm làm vợ nó bất tỉnh nhân sự.

Vị tướng: Thế nào! Lại vẫn là anh à, anh Moutier quý mến? Tôi vì anh mà sa cơ, anh lại là người cứu tôi ra. Một lần nữa anh là cứu tinh của tôi.

Moutier: Tôi rất sung sướng đã giúp Tướng quân một việc nhỏ. Nhưng sao Tướng quân lại đến đây để lọt vào tay bọn đầu gấu?

Vị tướng xin một cốc rượu, uống xong thấy khỏe lại, ông mới kể với Moutier:

"Anh đã có lần nói với tôi rằng anh muốn về đây với hai đứa trẻ và hai bà bạn thân. Tôi muốn đem xe đến đây đón anh cùng đi điều dưỡng tại suối nước nóng, để anh khỏi phải đi bộ vất vả. Vậy là tôi vào quán trọ này và tí nữa thì bị chúng cắt cổ.

Moutier: Sao chúng bắt ông, vào sao muốn giết ông?

Vị tướng: Tôi va chạm với lão về chuyện một thằng bé quá ốm yếu, quá khổ sở. Tôi thấy thương nó, đưa cho nó hai mươi franc đi mua một franc thuốc lá, còn thừa cho nó. Lão chủ quán lưu manh đã cướp của nó. Hôm sau tôi đã hỏi lại. Tôi được biết thằng bé là con một bà ăn xin. Bà cho lão để giúp việc. Thằng bé bị đối xử tàn nhẫn quá. Tôi muốn trả tiền để đưa nó đi học việc nơi khác, nhưng lão chủ không nghe. Tôi nói sẽ đến đề nghị Xã trưởng. Lão nổi nóng với tôi và ăn nói thô lỗ. Tôi đã hớ hênh để lão nhìn thấy cái hộp đựng đầy tiền và vàng và nói là lão bỏ lỡ một cơ hội kiếm tiền. Lão xuống thang, đồng ý nhường thằng bé; nhưng tôi lại từ chối, bỏ tiền và vàng vào hộp. Lão nhìn tôi căm ghét và bỏ đi. Một giờ sau, vợ lão đưa tôi sang một phòng nhỏ ở xa và đưa xuất ăn đến cho tôi. Tôi ăn xong thì thằng chồng vào. Vào rồi nó lại ra, khóa trái cửa. Tôi nhảy ra cửa, lay và gọi. Không ai thưa. Không sao mở ra được. Tôi đến cửa sổ và mở; nhưng có chấn song, không nhảy ra được. Tôi sợ quá. Trong tay không có vũ khí. Tôi gào lên. Không ai trả lời. Làm thế nào? Chỉ còn cách là chờ đợi. Định bụng khi họ đem xuất ăn đến tôi sẽ lao ra. Nhưng lại không làm thế. Họ đưa qua chấn song cửa.

"Bánh và nước đây". Lão chủ quán nói và đóng cửa sổ.

"Tôi ở như thế hai ngày, mệt muốn chết, chỉ có một chiếc ghế dựa để ngồi, bánh và nước để sống. Tôi rất lo nhưng biết rồi sẽ ra sao. Tôi phát điên người lên khi nghĩ rằng anh chỉ ở đây cách độ năm trăm bước mà không đến cứu được. Đến ngày thứ ba, tôi nghe có những tiếng động thái bất thường phía cửa. Tôi định hễ cửa mở sẽ lao ra. Rồi tiếng động đến gần, tiếng chìa khóa tra vào ổ, cửa mở từ từ. Vì trong buồng tối, chúng không nhìn thấy tôi. Tôi đợi cửa mở rộng thêm sẽ lao ra. Nhưng một quả đấm nện vào mũi tôi, máu ộc ra, lấp cả mắt. Chúng đông quá, ra sức nện vào đầu, vào lưng, vào mặt tôi tới tấp. Tôi kêu, tôi gọi, tôi cầu cứu. Chúng quật tôi ngã xuống đất. Một đứa ngồi lên ngực tôi, những đứa khác trói chân tay tôi, nhét mùi soa vào mồm tôi. Tôi bất tỉnh...Không biết anh đã giải thoát cho tôi thế nào?

Moutier: Tôi sẽ kể để Tướng quân nghe khi Tướng quân đỡ mệt. Tướng quân có vẻ mệt lắm. Cần có thày thuốc săn sóc.

Vị tướng: Tôi chỉ muốn nằm nghỉ thôi. Không cần thày thuốc. Để cho tôi ngủ một lát. Về ở đây gần anh và các bạn anh, tôi thấy yên tâm, muốn ngủ một giấc.

Nói rồi vị tướng uống thêm một cốc rượu, quay đầu và ngủ thiếp đi.