arius lặng lẽ trở về phòng mà không gặp ai. Một chập sau chàng nghe tiếng người chủ thuê chính, bà Burgon, ra ngoài. Cánh cửa ngôi nhà đóng lại. Bấy giờ khoảng năm giờ rưỡi. Ngồi trên giường, chàng trai nghe động mạch mình đập như người ta nghe tiếng đập của một chiếc đồng hồ nhỏ trong bóng tối. Tuy nhiên chàng vẫn không nao núng, sợ sệt. Tuyết không còn rơi nữa. Trăng đã ra khỏi sương mù và tạo cho mọi vật một dáng vẻ ma quái.

Tại phòng của gia đình Jondrette, một giọng nói vang lên. Cả gia đình đang có mặt.

- Không có ai ở phòng bên cạnh à? Jondrette hỏi.

- Không - bà vợ đáp - Anh ta chưa về và đây là giờ ăn chiều của anh ta.

- Không sao. Con gái, hãy lấy cây nến và đến đó xem.

Marius sụp xuống trên hai bàn tay và hai đầu gối, và lặng lẽ bò dưới gầm giường.

- Không có ai cả, cô gái kêu lên.

- Thế thì hãy trở lại đây, người cha nói, đây không phải là lúc đùa giỡn. Hãy lấy hai cái ghế của anh ta.

Marius nghe tiếng cánh cửa đóng lại. Chàng lấy hơi. Nhưng chàng không dám ra khỏi chỗ nấp của mình. Chàng chỉ đánh liều bò ra khi nghe cô con gái của Jondrette càu nhàu tiếp theo một cái lệnh của cha cô:

- Đi canh bằng chân trần trong tuyết. Chán thật!

- Ngày mai tụi mày sẽ đi giày có cổ bằng xoa màu bọ hung.

Marius nghe tiếng hai cô con gái bước xuống cầu thang. Rồi tiếng mở cửa phía dưới cho biết hai cô đã ra ngoài.

Trong nháy mắt, bằng sự dẻo dai của tuổi trẻ, Marius đã đến bên cái lỗ nơi vách ngăn. Chàng ghé mắt nhìn.

Trọn gian phòng của gia đình Jondrette được soi bằng ánh sáng của một lò lửa khá to bằng tôn đầy than đang cháy rực. Một cái kéo to được nung đỏ trong than.

Trong một góc cạnh cửa, có hai đống dường như là một đống sắt vụn và một đống dây, một cây nến đang cháy trên lò sưởi.

Jondrette vừa hút thuốc vừa nghĩ ngợi. Trong ánh sáng màu đỏ đó, vẻ mặt của ông ta trông như quỷ dữ đến đỗi Marlus muốn được sẵn sàng trước mọi bất ngờ, đã cầm lên một khẩu súng và lên cò, tạo thành một tiếng động khô khan.

- Ai đấy? - Jondrette giật mình kêu lên và nhổm dậy trên chiếc ghế của ông ta. Ông ta lắng nghe một hồi rồi bật cười - Mình ngốc thật, ông ta nói. Đó là tiếng kêu rắc của bức vách ngăn.

Marius giữ khẩu súng lục trong bàn tay.

Khi hồi chuông tại St-médard đổ sáu giờ, có tiếng gõ nhẹ nơi cánh cửa. Jondrette vội vàng bước ra.

- Xin vào đi, ân nhân, - Ông ta nói.

Con người nhân đức xuất hiện. Ông có một dáng vẻ thanh thản đáng kính. Ông đặt trên bàn bốn đồng tiền vàng.

- Ông Fabanton, ông nói, ông hãy dùng món tiền này để trả tiền nhà và các nhu cầu quan yếu của ông.

- Chúa trả lại nó cho ông, vị ân nhân hào hiệp của tôi, ông ta nói, rồi thấp giọng với vợ, ông ta tiếp lời: Hãy đuổi cỗ xe ngựa đi!

Bà vợ chuồn lẹ trong lúc chồng bà không ngớt tuôn ra những lời thăm hỏi và cám ơn. Một chập sau bà ta trở về. Tuyết rơi liên tục từ sáng đã trở nên dày đặc đến đỗi người ta không nghe tiếng cỗ xe ngựa tới và cũng không nghe nó đi.

- Cô bé bị thương thế nào rồi? - Người khách hỏi.

- Tệ - Jondrette đáp với nụ cười đau khổ và biết ơn - Chị nó đã đưa nó đi nhà thương để băng bó.

- Tôi thấy bà Fabanton có vẻ khỏe hơn.

- Bà ấy đang ngắc ngoải - Jondrette nói- Nhưng bà ấy can đảm làm sao! Đó không phải là một người đàn bà, đó là một con bò.

Xúc động vì lời khen, bà Jondrette kêu lên giọng nũng nịu của kẻ xấu như ma được tán tỉnh:

- Mình lúc nào cũng quá tốt với tôi, Jondrette ạ.

- Jondrette! - Người khách nói, giọng kinh ngạc.

- Fabanton tức là Jondrette. Biệt danh nghệ sĩ mà vợ tôi đã đặt cho tôi vì thương cảm. Chúng tôi luôn luôn hạnh phúc, ông ạ, người yêu dấu đáng thương này và tôi; Chúng tôi sẽ còn gì nếu không có điều đó? Chúng tôi khổ quá. Chúng tôi có đôi tay, có tấm lòng, nhưng không có công ăn việc làm. Thời kỳ sung túc của chúng tôi chẳng còn lại gì. Chỉ còn mỗi một món đồ, một bức tranh mà tôi quyết giữ nhưng buộc phải bán đi bởi phải sống.

Trong lúc Jondrette đang nói luôn mồm, Marius thấy một người rồi ba người nữa mặt mày bôi đen bước vào rất êm đến nỗi người ta không nghe tiếng bản lề cửa chuyển động. Họ ngồi trên một cái giường.

- Những người này là ai? - Người khách ngạc nhiên hỏi.

- Những người hàng xóm - Jondrette nói - Họ lấm lem bởi họ làm nghề than. Xin ông đừng bận tâm. Hãy nhìn vào bức tranh của tôi.

Ông ta đến bức tường nơi phía dưới chân có một tấm pa nô mà chúng ta đã nói, và giới thiệu nó cho người khách bấy giờ đang nhìn ra cửa. Bốn người đàn ông vẫn ngồi trên giường.

- Ông hãy mua giùm tôi bức tranh này, ân nhân ạ - Jondrette nói giọng van vỉ - Ông ước lượng nó bao nhiêu tiền?

- Nhưng mà, người khách vừa nói vừa nhìn thẳng vào mắt Jondrette như một con người bắt đầu đề phòng.

- Đây là một bảng hiệu bán rượu. Nó đáng ba frăng.

Jondrette dịu giọng:

- Ông có mang theo ví không? Tôi bằng lòng với ba nghìn frăng.

Ông lão đứng dậy tựa lưng vào bức tường. Bên trái ông là Jondrette về phía cửa sổ và bên phải ông là vợ của Jondrette cùng bốn người đàn ông phía cửa ra vào.

Bất chợt, Jondrette hét lên bằng một giọng oang oang - Không phải chuyện đó đâu. Ông có nhận ra tôi không?

Cửa phòng chợt mở toang, người ta thấy xuất hiện ba người đàn ông mặc áo bờ lu, mang mặt nạ bằng giấy màu đen, người thứ nhất vũ trang bằng một cây gậy bịt sắt, người thứ nhì, một tên khổng lồ, một cái búa giết bò, người thứ ba nắm chặt một cái khóa to tướng.

- Tất cả sẵn sàng chưa? - Jondrette hỏi người cầm gậy - Cỗ xe đã thắng ngựa chưa? Nó có chờ đúng nơi tao bảo không? Có một xe ngựa thuê ở phía dưới chứ? Montparnasse đâu rồi?

- Hắn đã dừng lại để nói chuyện với con gái đại ca. Ngoài ra tất cả đều sẵn sàng.

Con người nhân đức xanh mặt. Ông chú tâm nhìn quanh. Nhưng ông không có vẻ gì sợ hãi, ông biến cái bàn thành một lá chắn và nắm tay chắc khỏe của ông chống trên lưng chiếc ghế ông đang ngồi trong một cử chỉ đáng sợ.

- Thế là ông không nhận ra tôi à? - Jondrette hỏi và tiếp theo đó cất lên một tiếng cười khiếp đảm.

- Không.

- Ta không phải là Fanbanton lẫn Jondrette - bấy giờ tên cướp mới hét lên - Ta là Thénardier. Ta là người chủ quán ở Monfelmeil. Mi nghe rõ chưa? Thénardier. Mi đã nhận ra ta chưa?

Trán ông lão thoáng đỏ, nhưng ông vẫn trả lời một cách bình tĩnh, không chút run rẩy.

- Không.

Marius không nghe câu trả lời đó. Chàng hốt hoảng sững sờ. Cánh tay chàng sẵn sàng nổ súng đã từ từ hạ xuống. Thénardier! Người chủ quán ở Montelmeil! Cuối cùng chàng đã gặp ông ta! Và trong hoàn cảnh trớ trêu làm sao. Người cứu mạng cha chàng, người mà chàng, Marius, đang nóng lòng xả thân báo đáp, lại là một tên cướp, một con quỷ dữ! Marius run lên tê tái. Chàng đang nắm trong tay mình số phận những con người đang nhốn nháo dưới mắt chàng kia trong khi họ vẫn không hay biết. Chọn cái gì đây? Cuộc sống người cha của người anh yêu dấu hay tự do của Thénardier? Cả hai phía đều đem lại niềm ân hận. Chàng cảm thấy tâm hồn điên loạn, hai đầu gối của chàng khuy xuống.

Thénardier vẫn đi đi lại lại vẻ đắc thắng:

- À! - Ông ta lớn giọng - cuối cùng cũng gặp lại mi, tên triệu phú xơ xác, kẻ mua tặng búp bê? Nếu mi không nhận ra ta thì ta cũng nhận ra mi dù không có cái áo tơi vàng của mi, tên già từ thiện ạ! Với cái vẻ hiền lành của mi, mi đã nhạo báng ta bằng cách trả cho ta một ngàn năm trăm frăng để lấy đi một đứa con gái chắc chắn thuộc bọn có tiền và đã mang về cho ta nhiều tiền. À, mới đây mi đã sa vào sự đê tiện của ta! Ta thích thú với điều đó. Ta nghĩ thầm: tên ngốc! Ta đã tóm được mi! Ta đã liếm chân mi sáng nay, ta sẽ làm tan nát tim gan mi chiều nay!

- Tôi không biết ông muốn nói điều gì - Ông lão nói khi Thénardier ngừng để lấy hơi - Tôi chẳng hề là triệu phú. Ông lầm tôi với một ai khác đấy.

- Nhảm! - Thénardier đáp trả - Mi có điều gì cần nói trước khi bọn ta cho mi được say sưa? Phải không, các bạn. Ngài buộc phải nói thôi?

Ông ta quay lại vừa cười khẩy với bọn cướp đang đứng im gần cửa. Đó là lúc mà người lạ mặt tóc bạc phơ chờ đợi. Ông dùng chân xô chiếc ghế và cái bàn, và bằng một cú nhảy, với một vẻ nhanh nhẹn thần kỳ, ông đã đến cửa sổ, mở cửa sổ, leo lên bờ cửa, bước qua đó đối với ông chỉ là công việc của một giây. Ông đã một nửa người ở bên ngoài khi sáu nắm tay lực lượng chụp lấy ông và cương quyết đưa ông trở vào phòng. Bà Thénardier túm lấy tóc ông... Một tên dơ lên đầu ông một cây gậy bịt sắt.

Một ngón tay của Marius tìm cò súng. Phát súng sắp sửa bắn đi khi giọng Thénardier vang lên:

- Đừng làm hắn đau!

Một cuộc chiến quyết liệt bắt đầu. Ông lão khỏe mạnh đã quật ngã ba tên xông vào tấn công ông, nhưng bốn tên khác đã nắm chặt tay và gáy ông. Chúng đã quật ông ngã trên cái giường đó. Bà Thénadier vẫn chưa buông tóc ông ra.

Chúng lục lạo trên người ông. Ông chỉ có một túi da đựng sáu frăng và một chiếc khăn tay.

- Dù sao, một tên cướp nghĩ bụng, đây cũng là một lão già gan dạ.

- Hãy cột hắn vào chân giường - Thénardier nói. Rồi quay sang tên cầm gậy - Babet, tại sao mày đưa đến lắm thằng thế? - ông ta bảo.

- Biết sao bây giờ? Tất cả đều muốn đến. Thời tiết xấu. Chúng nó treo mõm cả.

Bọn cướp đã trói chặt ông lão và cột ông vào một thanh giường. Thénardier cầm một chiếc ghế và đến ngồi trước mặt nạn nhân:

- Ngài ạ, - Ông ta nói với một vẻ dịu dàng trầm tĩnh, càng trở nên quái dị hơn sau cảnh dữ dội vừa qua - Ngài đã lầm tường khi thử nhảy qua cửa sổ, ngài đã có thể gãy một chân rồi đấy. Bây giờ chúng ta sẽ nói chuyện một cách nhỏ nhẹ hơn. Và trước tiên tôi có nhận xét này, là ngài vẫn chưa cất lên một tiếng la nào. Tuy nhiên một tiếng gọi vẫn là điều tự nhiên chứ. Bọn này cũng không cần nhét giẻ vào miệng ngài bởi phòng này rất kín, chằng ai nghe được gì cả. Tôi kết luận rằng nếu ngài không kêu la chính vì ngài cũng ngại công lý và cảnh sát như bọn này. Chúng ta có cùng quyền lợi. Chúng ta có thể đồng ý với nhau. Tôi có lỗi khi mới đây đã nổi giận. Tôi không phải là hạng người lợi dụng sự thắng thế của mình. Tôi không biết tình trạng tài sản của ngài ra sao, nhưng tôi không muốn vơ vét hết của ngài. Tôi chỉ đòi ngài hai trăm nghìn frăng thôi.

Ông lão không nhíu mày. Thénardier vừa tiếp lời vừa liếc nhìn về phía lò lửa:

- Ngài sẽ bảo với tôi là ngài không có hai trăm nghìn frăng trong người. Tôi không quá đáng lắm đâu. Tôi không đòi hỏi điều đó. Tôi chỉ nói với ngài một điều: hãy vui lòng viết điều tôi sẽ đọc cho ngài.

- Hãy viết đi! - Ông ta vừa nói vừa xô cái bàn tới trước ông lão và đặt trước ông một bình mực, một ngòi bút và một tờ giấy.

- Ông muốn tôi viết thế nào đây? - Người tù hỏi - Tôi đang bị trói.

- Đúng, hãy cởi trói cho ngài.

Một tên cướp tuân theo lệnh của Thénardier. Khi bàn tay phải của ông lão được tự do, tên cướp nhúng ngòi bút vào bình mực và đặt nó vào các ngón tay ông.

Thénardier bắt đầu đọc:

"Con gái yêu của cha, hãy đến ngay..."

Ông ta chợt ngừng đọc.

- Ngài xưng cha con với cô ấy, phải không?

- Ai? - Ông lão hỏi.

- Cô bé, Sơn Ca ấy mà.

- Tôi không biết ông muốn nói gì.

- Hãy cứ viết, Thénardier nói và ông ta lại bắt đầu đọc:

" Hãy đến ngay. Cha tuyệt đối cần đến con. Người trao cho con mảnh giấy này có trách nhiệm đưa con đến với cha. Cha đang đợi con. Hãy cứ yên tâm mà đến. "...

- A! Hãy xóa câu "Hãy cứ yên tâm mà đến". Vì nó có thể gây ngờ vực.

Ông lão xóa câu đó.

- Bây giờ hãy ký vào - Thénardier tiếp lời - Ngài tên gì?

- Urbain Fabre, người tù nói.

Thénardier cầm lên chiếc khăn tay tịch thu trên người ông lão và nhìn mấy con chữ đầu.

- U F - Ông ta nói - Đúng rồi. Ngài hãy ký vào đi. Tốt lắm. Ngài hãy ghi địa chỉ. Ngài đã không nói dối tên mình thì sẽ không nói dối địa chỉ của ngài.

Người tù có vẻ nghĩ ngợi một hồi rồi cầm ngòi bút "Cô Fabre, nhà ông Urbain Fabre, đường Si- Dominique-enfer, số 17"

- Bà đâu! - Thénardier kêu lên giọng nóng nảy - Thư đây. Bà biết phải làm gì rồi. Hãy lấy xe đi và trở lại ngay. Còn mày, Gueulemer, đi theo bà ấy. Mày biết đã để cỗ xe ngựa ở đâu chứ? - Dạ, tên cướp nói.

- Cần nhất đừng để mất lá thư! - Thénardier nói.

Một phút chưa kịp trôi qua người ta đã nghe tiếng quất roi nhỏ dần và tắt hẳn.

Một khoảnh khắc im lặng trong gian phòng nhớp nhúa. Mấy tên cướp im thin thít. Thénardier sưởi ấm đôi chân. Người tù cúi đầu, ông không động đậy, tuy nhiên từng chập Marius nghe chừng như có một tiếng động ngầm bên ông.

- Ngài Fabre, - bất ngờ Thénardier nói - Như mới đây tôi đã nói với ngài chuyện gì sẽ xảy ra. Vợ tôi sẽ trở về, ngài đừng sốt ruột. Nhận được thư ngài, con gái ngài sẽ theo bà ấy không chút khó khăn. Cả hai người sẽ bước lên cỗ xe ngựa với bạn tôi ở phía sau. ở đâu đó bên ngoài hàng rào, có một cỗ xe với hai con ngựa thật tốt.

Người ta sẽ đưa con gái ngài lên đó. Bạn tôi sẽ lên đó với cô gái. Rồi, hãy quất roi đi tên đánh xe! Người ta sẽ đưa cô ấy tới nơi an toàn. Không ai làm hại cô ấy cả. Và bọn này sẽ trả cô ấy về cho ngài ngay khi ngài trao hai trăm nghìn frăng. Nếu ngài làm gì để tôi bị bắt, bạn tôi sẽ bóp cổ Sơn Ca. Thế đấy. Tôi báo trước để ngài hiểu.

Ngay khi vợ tôi trở về và bảo tôi "Sơn Ca đang trên đường", bọn tôi sẽ thả ngài ra và ngài sẽ được tự do về ngủ tại nhà ngài.

Marius cảm thấy tim mình ngừng đập. Khẩu súng mà bàn tay yếu ớt của chàng đang cầm một cách khổ sở, hơn bao giờ hết chàng thấy khó sử dụng được nó. "Nếu ngài làm gì để tôi bị bắt, bọn tôi sẽ bóp cổ Sơn Ca".

Giờ đây chàng cảm thấy mình kiềm chế không chỉ vì chúc thư của ông đại tá, vì lời dặn dò của ông đối với Thénardier, mà còn vì chính tình yêu của chàng, vì sự nguy kịch của người chàng yêu.

Thénardier lặng thinh. Nửa tiếng đồng hồ đã trôi qua như thế. Sự náo động trong tư tưởng của Marius đối nghịch với niềm im lặng bi thảm của gian phòng.

Bà Thénardier bước vào, mặt mày đỏ rần, miệng thở dốc, mắt đổ lửa.

- Địa chỉ giả! - Bà ta kêu lên.

Tên cướp đi theo bà ta xuất hiện phía sau bà ta và đi lấy lại cái búa bổ bò:

- Đúng, địa chỉ giả - bà ta lặp lại - Chẳng có ai cả!

- Đường St-dominique-enfer, số 17, không có Urbain Fabre nào cả. Không ai biết gì. Thế mà lão già này bắt ông phải đợi, ông quá tốt, ông thấy không? Tôi thì để bắt đầu có lẽ tôi phải cắt mõm lão ta làm bốn. Và nếu lão ta hung hăng tôi sẽ luộc sống lão ta tới chốn? Lão ta buộc phải nói, và nói con gái lão ta ở đâu và nói tiền giấu ở đâu?

Marius thở ra nhẹ nhõm: nàng đã thoát nạn.

Trong lúc vợ ông ta giận như điên, la lối om sòm, Thénardier ngồi trên bàn không nói tiếng nào, chân đong đưa và mắt nhìn vào lò lửa vẻ như đang trong cơn mộng tưởng đầy man rợ. Cuối cùng ông ta nói với người tù, uốn giọng chậm rãi và dữ dằn:

- Một địa chỉ giả à? Thế là mi hi vọng cái gì đây?

- Kéo dài thì giờ! - Ông già hét lên giọng sang sảng. Cùng lúc đó, ông giật mạnh những dây trói, chúng đã đứt phăng. Ông chỉ còn một chân bị cột vào giường.

Trước khi bảy người đàn ông kịp định thần lại và xông vào ông đã cúi xuống lò lửa và chụp cái kéo đang đỏ rực trong than, ông đưa nó lên khỏi đầu trong một động tác dữ dằn đáng sợ.

Cuộc điều tra tư pháp tiếp theo sau trận mai phục đã khám phá trong phòng một đồng xu lớn bị cắt đứt và đẽo gọt thật công phu trong nhà tù. Người ta còn tìm ra một cây cưa nhỏ bằng thép xanh có thể được giấu trong đồng xu.

Bọn cướp đã trở lại với sự kinh ngạc ban đầu của chúng. Chúng sắp sửa xông vào khi người tù cất cao tiếng nói:

- Bọn bay là những kẻ khốn khổ, ông nói, nhưng đời tao không đáng được bảo vệ đến thế. Khi nghĩ bọn bay buộc tao phải nói hoặc viết những điều tao không muốn! Hãy nhìn đây!

Ông vén tay áo nơi cánh tay trái của mình và đặt lên da thịt trần cái kéo nóng đỏ mà ông cầm nơi cái cán gỗ. Người ta nghe tiếng xèo xèo của thịt cháy.

Marius lảo đảo, sững sờ trong cơn khiếp đảm, bọn cướp cũng rùng mình: Khuôn mặt của ông lão chỉ hơi co rút. Và trong lúc sắt đỏ ấn sâu trong vết thương, điềm nhiên, không nao núng, ông nhìn đăm đăm vào Thénardier bằng cái nhìn sáng đẹp không vương chút hận thù.

- Bọn khốn khổ, ông nói, đừng quá sợ tao hơn tao sợ bọn bay?..

Và khi giật cái kéo ra khỏi vết thương, ông ném nó qua cửa sổ vẫn mở toang.

- Hãy cứ làm gì tao theo ý muốn bọn bay đi.

- Hãy túm lấy nó! - Thénardier hét lên. Hai tên cướp đặt bàn tay lên vai ông. Cùng lúc, Marius nghe câu chuyện thì thầm:

- Sao đây?

- Chỉ có một việc để làm là chém phăng lão ta đi. Thénardier từ từ bước về phía cái bàn, mở ngăn kéo và lấy ra một con dao.

Marius đưa mắt nháo nhác nhìn quanh trong cơn tuyệt vọng. Bỗng đâu chàng giật mình. Chàng vừa trông thấy trên bàn một tờ giấy trên đó cô con gái lớn của Thénardier đã viết sáng nay "Bọn cớm tới!"

Chàng cầm tờ giấy, gói một mớ thạch cao vụn tróc ra từ vách ngăn. Ném qua chỗ nứt nẻ giữa phòng. Bấy giờ, Thénardier bước về phía người tù.

- Có cái gì rơi xuống kìa! - Bà Thénardier kêu lên.

Người đàn bà xông tới, lượm mớ thạch cao vụn và tờ giấy đưa cho chồng.

- Cái này từ đâu đến? - Người chồng hỏi.

- Qua cửa sổ.

- Đây là nét chữ của Eponine. Quỷ thần ơi! Nhanh lên! Cái thang đâu? Hãy bỏ lão lại cho cảnh sát và chuồn ngay thôi.

- Không cắt cổ lão ta à? - Bà Thénardier nói.

- Chúng ta không có thì giờ. Hãy chuồn qua cửa sổ. Một tên cướp đeo mặt nạ đặt cái khóa to xuống đất, giơ cao hai cánh tay, xòe và nắm hai bàn tay ba lần, không nói tiếng nào.

Điều đó giống như một mật hiệu báo động trong một nhóm người. Những tên cướp đang giữ chặt ông lão đành buông ra, trong nháy mắt thang dây được ném ngoài cửa sổ và cột chặt vào bờ cửa bằng hai móc sắt.

- Bà đến đây! - Thénardier kêu lên trong cơn hối hả.

- Không được, lão hề à! Sau tụi này mới được! - Một tên cướp nói, tay nắm chặt cổ áo ông ta.

- Đúng rồi, sau tụi này mới được! - Những tên khác hét lên.

- Bọn bay là đồ con nít! - Thénardier nói - Chỉ mất thì giờ thôi. Bọn cảnh sát đã tới bên gót chân chúng ta rồi.

- Nào, tên cướp người ta vẫn gọi là Babet tiếp lời, chúng ta hãy rút thăm xem ai qua trước.

- Bọn bay có điên không? - Thénardier kêu lên - Đúng là một lũ khờ! Rút thăm hả? Thì viết tên ra? Bỏ vào một cái mũ..

- Các người có cần mũ của tôi không? - Một giọng nói vang lên từ ngưỡng cửa.

Mọi người quay đầu lại. Đó là Javert. Ông cầm chiếc mũ trong tay và đưa nó ra mỉm cười.

Vào lúc trời sụp tối, Javert cùng người của ông ta đã mai phục sau những thân cây đối diện với ngôi nhà.

Việc đầu tiên là ông bắt nhốt Azelma. Còn Eponine vì không có mặt ở chỗ của cô ta nên ông không tóm cô ta được. Ông vểnh tai nghe ngóng và chờ mật hiệu. Việc đi đi lại lại của cỗ xe đã khiến ông dao động không ít. Cuối cùng mệt mỏi vì mãi chờ đợi, tin chắc hốt trọn tổ chim, ông quyết định bước lên: ông đã tới đúng lúc. Những tên cướp trong cơn hốt hoảng đã nhào vào mớ khí giới mà chúng bỏ lại trong lúc lẩn trốn. Javert đội lại mũ và tiến hai bước trong phòng, hai cánh tay khoanh, cây gậy cắp trong nách.

- Tất cả đứng yên, ông nói, các người sẽ không qua ngã cửa sổ. Các người sẽ đi qua cửa chính như thế đỡ nguy hiểm hơn. Các người bảy, chúng tôi mười lăm. Đừng chống cự vô ích. Hãy ngoan ngoãn.

Balet đưa cho Thénardier một khẩu súng lục mà hắn giấu trong lớp áo bờ lu của hắn và hắn nói vào tai ông ta:

- Javert đấy. Tôi không dám bắn ông ta. Ông hãy bắn đi! Thénardier đón khẩu súng và nhắm vào Javert.

- Đừng bắn, hãy đi đi! - Javert vừa nói vừa nhìn ông ta đăm đăm. Phát súng của ông sẽ hỏng thôi!

Thénardier bóp cò, phát súng hỏng thật.

- Ông là vua của loài quỷ dữ - Babet nói với Javert.

- Tôi xin đầu hàng.

- Còn các anh thì sao? - Javert hỏi những tên cướp khác, giọng lạnh lùng.

- Chúng tôi cũng thế, bọn chúng đáp.

Một tiểu đội cảnh sát vũ trang bằng chùy xông vào nhà theo lệnh của Javert.

- Hãy xích tất cả lại! - Javert hét.

- Hãy đến đây một chút xem nào! - Bà Thénardier hét lên.

Bà ta đã đứng trước chồng và dùng thân mình che chở ông ta. Bà ta giơ cao khỏi đầu một tấm đá lát và ném về phía Javert. Ông này cúi mình xuống tránh. Tấm đá lát bay qua trên đầu ông và rơi xuống, lăn trong hành lang. Cùng lúc đó Javert đã tới bên vợ chồng Thénardier. Một bàn tay to khoẻ của ông chụp lên vai người đàn bà, bàn tay kia lên đầu người chồng.

- Hai đứa con gái tôi! - Bà Thénardler kêu lên ầm ĩ, bà ta vừa ngã xuống đất vừa khóc..

- Chúng nó đang trong bóng mát, Javert nói. Rồi quay sang sáu tên cướp đã bị trói cứng: Hãy giữ mặt nạ bọn bay lại, ông tiếp lời, tao biết bọn bay và nhận ra tất cả bọn bay. Chào Brigrenaille, chào Blujou, chào Deux- Milliaids, chào Gueulemer, chào Babet, chào Claquesous!

Bấy giờ ông trông thấy người tù của bọn cướp vẫn ngồi cúi đầu không nói gì từ lúc các nhân viên cảnh sát xông vào.

- Hãy mở trói cho ông kia? - Javert tiếp lời - Và không ai được ra khỏi đây!

Nói xong, ông ngồi một cách oai vệ trước bàn nơi vẫn còn cây nến và bình mực cùng ngòi bút, ông rút một tờ giấy có đóng dấu từ trong túi và bắt đầu lập biên bản.

Khi đã viết xong những dòng đầu vốn chỉ là những công thức quen thuộc, bao giờ cũng giống nhau, ông ngước mắt nhìn lên.

- Đưa người bị bọn cướp trói đến đây, ông nói.

Đám cảnh sát nhìn quanh. Người tù của bọn cướp đã biến mất. Cửa chính được canh gác, nhưng cửa sổ thì không. Vừa được cởi trói xong, và trong lúc ông Javert lập biên bản, người tù đã lợi dụng sự lộn xộn, sự bề bộn, bóng tối và khoảnh khắc mọi người không chú ý tới ông để phóng mình qua cửa sổ.

Một nhân viên chạy lên cửa sổ trên mái nhà và nhìn quanh. Không có ai bên ngoài. Cái thang dây hãy còn lay động.

- Quỷ tha ma bắt? - Javert rít qua kẽ răng - Đó phải là tên nổi cộm nhất.