ôi trở lại London vào chiều thứ Sáu. Chuyến vượt biển sóng gió khiến tôi quá mệt không thể ra phố trở lại ngay tối đó, và mãi đến sáng thứ Bảy tôi mới đến bệnh viện gặp James. Anh không có trong phòng, nhưng cửa phòng mở ngỏ và tôi vào trong ngồi chờ.

Bức màn lớn đã kéo ra. Dãy kệ mà bức màn này đã che giấu lúc tôi đến đây lần đầu bây giờ cho thấy nó chứa một cái cân đĩa nhỏ, một bầu thủy tinh úp ngược, vài chai lọ nhỏ. Trong lúc chờ bạn về, tôi nhìn những bức ảnh chụp một người phụ nữ bày trên bệ lò sưởi và trên bàn viết, và rồi tôi nhận ra (điều mà tôi không chú ý vào ngày đầu tiên) là tất cả đều là chân dung của cùng một người, một cô gái, thật sự là trông giống một cô bé. Vẻ mặt cô ấy dịu dàng và lanh lợi, có những đường nét quyến rũ, và mái tóc vàng sáng tới mức gần như màu trắng. Trong tất cả những bức ảnh chân dung này, người phụ nữ trẻ ấy hầu như chỉ mặc toàn y phục của thời đã qua.

Cô ta là diễn viên chăng? Cô muốn tôn thêm nhan sắc bằng các trang phục khác nhau chăng? Tôi đang chìm đắm trong những ý tưởng mơ màng mà sự bí ẩn của một gương mặt yêu kiều luôn khơi gợi tâm trí ta thì nghe tiếng bước chân. Tôi quay lại. James đã ở đằng sau. Anh đặt một bàn tay lên vai tôi, rồi chính anh cũng thoáng nhìn qua những bức ảnh chụp ấy. Cuối cùng anh lên tiếng, giọng khàn khàn:

– Đây rồi! Anh mới quay lại đấy à? “Thành phố vui nhộn” của anh ra sao rồi?

– Rất thích... Tôi không biết có thành phố nào quyến rũ hơn Paris vào mùa xuân không... Nhưng chuyện đó không quan trọng. James này, tôi nghĩ là tôi đã tìm được một gợi ý có giá trị cho các nghiên cứu của anh đó.

– Cho các nghiên cứu của tôi? Như thế nào đây?

Tôi kể anh nghe việc tôi đã khinh suất lỡ lời, nhưng nói rõ là việc ấy không gây nguy hại gì đến bản thân anh. Tôi kể lại những gì đã thấy trong phòng thí nghiệm của Monestier, và cố gắng tường thuật chính xác những lời của nhà khoa học này.

– Anh có hiểu không, James? Tôi thấy có khả năng là nếu anh làm sao cho một luồng tia tử ngoại chiếu qua bên trên tử thi khi anh nghĩ là có gì đó từ xác chết thoát ra, biết đâu anh sẽ thấy được cái lưu chất ấy phát sáng... Tất nhiên thực tế cũng có thể hoàn toàn ngược lại... nhưng sao không thử coi? Bệnh viện này chắc chắn là có máy phát tia tử ngoại chứ?

– Ồ, phải đó, - anh nói, giọng trầm ngâm. - Khó khăn duy nhất là đưa cái máy đó vào phòng mổ tử thi. Nhưng chuyện đó không phải là không thể làm được... Phải đó, cảm ơn anh nhiều lắm... đúng là một ý kiến hay... Tôi đã từng thấy những thí nghiệm với chất phát quang, nhưng tôi chưa hề nghĩ tới việc ứng dụng vào đây. Đằng nào tôi cũng có thể thử trong phòng riêng của tôi với một mẫu động vật nhỏ nào đó. Tối mai anh ghé đến nhé? Chúng ta sẽ cùng làm thí nghiệm này.

Tôi hứa sẽ đến, nhưng tôi yêu cầu James, nếu như anh phải giết một con chuột hay một sinh vật nào khác, thì hãy làm việc đó trước khi tôi đến, vì tôi rất ghét chứng kiến cái cảnh ấy. Anh cười nhạo tôi một chút, rồi bảo là những con vật ấy sẽ không đau đớn, vì trước đó anh đã tiêm thuốc mê cho chúng rồi.

Buổi tối hôm sau tôi thấy James trong trạng thái nôn nóng không thể tưởng tượng nổi. Vừa nghe tiếng chân tôi bước lên thang lầu là anh đã lao ra khỏi phòng, và khi tôi lên đến thềm cầu thang là anh đã chìa cả hai bàn tay về phía tôi.

– Nhìn này, anh bạn, - anh nói thầm, - chúng ta đã có giải pháp, nhờ anh đó.

– Ý anh là sao?

– Vào đây mà xem.

Căn phòng tối đen, nhưng James ở đằng sau đặt hai bàn tay lên hai vai tôi dẫn đường đi.

– Cẩn thận, - anh nói. - Cái máy đó đang ở giữa phòng... Bước qua bên trái một chút... Chút nữa... Được rồi... Qua bên trái chút nữa... Có thấy gì không?

Đằng kia về phía lò sưởi tôi có thể nhận ra một đốm ửng sáng lờ mờ, bằng cỡ hạt dẻ nhưng thon dài hơn. Tiến gần lại, tôi thấy bên trong của cái nhân phát sáng này chứa những luồng màu sậm hơn đang xoay tròn cực chậm. Toàn bộ cảnh tượng này khiến tôi nhớ đến những bức ảnh nào đó chụp hình dạng của một tinh vân vũ trụ.

– Anh có được thứ gì trong đó? - Tôi hỏi. - Trông thật lạ kỳ, và cũng có phần khá là đẹp...

– Tôi sẽ cho anh nhìn nó trong ánh sáng, - anh nói.

Anh rời khỏi tôi một lúc. Ngọn đèn ở giữa phòng bật lên, tôi thấy trên bệ lò sưởi là một chuông thủy tinh nhỏ, bên dưới là xác một con chuột chết nằm dài nghiêng một bên. Cái đốm nóng sáng ấy đã biến mất. Tôi nhìn James dò hỏi.

– Trông anh ngạc nhiên quá, - anh nói. - Nhưng tôi đã áp dụng cái ý tưởng anh đã gợi ý cho... Cái anh vừa mới thấy đó là một lượng nhỏ của... tôi không dám nói đó là vật chất... nếu anh muốn thì ta cứ tạm gọi đó là một lượng nhỏ của lưu chất phát quang, được hiển thị qua một chùm tia tử ngoại chiếu trên chóp chuông thủy tinh, hai mươi phút sau khi con vật này chết.

Tôi bàng hoàng, không thể tin vào điều mình vừa được thấy và được nghe.

– Nhưng chuyện này phi thường, James... Chưa từng có ai nghĩ đến bao giờ... Đúng là một khám phá lớn, anh không thấy vậy sao? Và bây giờ thì nó đâu rồi, cái lưu chất của anh? Tôi không thấy gì trong bình cầu ấy.

– Hoàn toàn đúng. Không thấy được gì cả trong ánh sáng bình thường, và điều đó giải thích tại sao cả tôi lẫn mọi người khác trước giờ đều không chú ý tới hiện tượng này... Nhưng phương pháp của anh, hay của ông bạn vật lý gia của anh, nếu anh muốn gọi thế, là phương pháp đúng.

– Tôi muốn nhìn thấy lại điều đó.

Anh tắt đèn và bật máy lên. Lập tức hạt nhân nhỏ xíu thuôn dài kia ửng sáng lên cái ánh tinh vân mờ dịu của nó.

– James, thật tình tôi bắt đầu nghĩ là anh đang trên đường đi tới một tương lai tuyệt vời khôn lường. Anh có nghĩ là đặc tính của con chuột này... anh có nghĩ là cái cá thể vô hình của sinh vật này vẫn tiếp tục tồn tại trong một hình thức nào đó có liên quan đến đốm sáng này không?

– Tôi không biết gì hơn anh cả, anh bạn thân... Tôi chỉ có thể nói là với tôi thì điều đó có thể, thậm chí có khả năng là thật... và cũng nói thêm, tôi đã quyết định làm lại thí nghiệm này với một con người ngay khi nào tôi có cái chuông thủy tinh lớn hơn... Ngoài ra, hãy lưu ý là cái lưu chất này, may cho chúng ta, nó nhẹ hơn không khí và tích tụ lại trên chóp bình cầu, một điều giúp cho ta dễ dàng giữ lại cái chất đó cho dù có phải nhấc chuông thủy tinh lên để lấy cái xác ra.

Chúng tôi đứng im lặng một hay hai phút trong bóng tối, chăm chú nhìn cái đốm sáng có thể là biểu hiện của một sự tồn tại bí ẩn nào. Cuối cùng James lại bật đèn lên.

– Kỳ lạ quá, - tôi nói, - những sự thật quan trọng và đơn giản như vậy mà bao lâu nay loài người không biết được!

– Tại sao? - James nói. - Chẳng phải đó là câu chuyện của mọi hiện tượng khoa học ư? Dữ kiện của mọi khám phá lớn đều tồn tại trong tự nhiên suốt hàng ngàn năm qua. Cái thiếu là thiếu một bộ óc để giải thích được chúng. Khi người tiền sử trong hang động thả một hòn đá xuống dòng suối bên cạnh hang đá thì y lẽ ra đã khám phá được các quy luật gia tốc của vật thể rơi, như Galileo đã làm sau này... Y đã không nghĩ đến điều đó... Ngay từ khi trái đất hình thành, bão giông sấm chớp đã cung cấp cho con người những thí nghiệm kỳ diệu mà lẽ ra qua đó con người phải biết đến sự tồn tại của điện lực... Nhưng hiện tượng đó lại được con người giải thích rằng đó là cơn thịnh nộ của thần Jupiter... Xưa nay con người luôn được bao bọc, và bầu khí quyển luôn được soi thấu bởi những tia xạ mà các nhà vật lý ngày nay ứng dụng; thế nhưng những tia xạ này vẫn không nhìn thấy được và không giải thích được, giống như lực sống của con chuột này.”

– Con vật đáng thương! Mang nó đi đi, James... Tôi không thích nhìn thấy cái xác đó nằm giữa những bức ảnh của người phụ nữ kiều diễm kia...

Sau một lúc ngần ngừ, tôi nói thêm:

– Cô ấy là ai vậy?

– Anh không biết sao? - James nói. - Đó là Edith Philipps. Cô diễn viên trẻ ấy, anh biết mà... cả London ngay lúc này đang đổ xô đi xem cô ta diễn vai Ophelia... Anh chưa xem? Một tối nào đó tôi sẽ đưa anh đi xem.

– Mang con chuột đi đi, James.

Anh cẩn thận nhấc bình cầu lên, và nắm cái đuôi dài kéo con vật ra, anh gói kín xác chuột trong một tờ giấy.

– Rồi, - anh nói, - giờ ta xem thử đốm sáng của chúng ta có còn đấy không.

Anh làm lại thí nghiệm. Cái đốm tròn sáng nhỏ bé ấy vẫn ửng lên trên chóp bình thủy tinh.