gay sau bữa ăn tối hôm ấy, Briant kể cho các bạn lớn kết quả khảo sát của mình. Tóm lại là ở hướng đông, phía ngoài những cánh rừng, cậu thấy rất rõ một tuyến nước suốt từ bắc tới nam ở chân trời, không còn nghi ngờ gì nữa, đó là biển. Thật bất hạnh là tàu Sloughi bị mắc cạn ở một hòn đảo, chứ không phải ở đất liền.

Nghe những lời khẳng định ấy, thoạt đầu Gordon và các bạn xúc động mạnh. Sao? Họ đang ở trên một hòn đảo mà không có phương tiện gì để thoát ư? Phải chăng từ nay họ chỉ còn cơ may độc nhất là con tàu nào đó chạy qua đây?

- Nhưng liệu Briant quan sát có lầm không? - Doniphan nhận xét.

- Phải đấy! - Cross hùa theo - Briant ạ, liệu có nhìn chân mây ra biển không?

- Không! - Briant trả lời - Chắc chắn mình không lầm. Rõ ràng mình thấy một tuyến nước cong cong về phía chân trời.

- Xa không? - Wilcox hỏi.

- Cách mũi đất khoảng sáu dặm.

- Còn xa hơn nữa có núi non gì không? - Cross hỏi thêm.

- Không, chỉ còn bầu trời.

Briant đã khẳng định đến mức ấy mà còn tỏ vẻ nghi ngờ là không biết điều.

Tuy nhiên, cũng như mỗi khi bàn bạc với Briant, Doniphan vẫn khăng khăng:

- Còn mình, mình nhắc lại, Briant có thể lầm chừng nào chúng mình chưa thấy tận mắt…

- Đó là việc chúng ta sẽ làm - Gordon trả lời - để biết chắc tình hình.

- Và mình xin thêm là chúng ta không được bỏ phí một ngày nào, - Baxter nói - nếu muốn ra đi trước mùa thời tiết xấu, trong trường hợp nơi đây là lục địa.

- Từ ngày mai, nếu thời tiết cho phép, - Gordon nói tiếp - chúng ta sẽ tiến hành một cuộc thám hiểm chắc là phải kéo dài nhiều ngày. Mình nói là nếu thời tiết tốt vì liều lĩnh xông vào các khu rừng rậm rạp phía trong khi trời xấu sẽ là một hành động dại dột.

- Nhất trí, - Briant trả lời - và khi ta tới bờ bên kia của đảo…

- Nếu đây là đảo!… - Doniphan nhún vai, không chút nể nang.

- Đây là một hòn đảo! - Briant phác ra một cử chỉ bực bội - Mình không lầm! Rõ ràng là mình đã thấy biển ở hướng đông! Doniphan luôn luôn phản đối mình theo thói quen của cậu ấy…

- Hừ! Có phải cậu là người không bao giờ mắc sai lầm đâu, Briant!

- Không! Mình không phải là người như thế. Nhưng lần này thì rồi mọi người hãy xem mình có lầm không! Tự mình sẽ tới cái biển ấy, và nếu Doniphan muốn cùng đi…

- Nhất định là mình sẽ đi!

- Cả chúng tớ nữa! - Ba, bốn bạn lớn khác cùng nói.

- Tốt! Tốt! - Gordon đáp - Hãy từ từ đã, các cậu! Chúng ta còn là trẻ con thật, nhưng hãy cố gắng hành động như người lớn! Tình thế của chúng ta thật là nguy hiểm, một hành động dại dột có thể làm cho nó nghiêm trọng hơn nữa. Cả bọn không thể xông qua rừng cùng một lúc. Trước hết là các em bé không thể theo kịp chúng ta, sau nữa ta cũng không thể để chỉ có các em ở lại tàu Sloughi với nhau được. Hãy để Doniphan và Briant thực hiện chuyến khảo sát này, có thêm hai bạn nữa cùng đi.

- Mình! - Wilcox nói.

- Mình nữa! - Service nói.

- Cứ thế nhé! - Gordon trả lời - Bốn người là đủ. Nếu các cậu về chậm, vài đứa bọn tớ có thể đi đón, còn thì ở lại tàu. Các cậu đừng quên đây là nơi ta cắm trại, là nhà, là “tổ ấm” của chúng ta và chỉ khi nào biết chắc rằng đây là lục địa ta mới rời bỏ nó.

- Chúng mình đang ở trên một hòn đảo! Mình khẳng định lần cuối cùng! - Briant trả lời.

- Rồi sẽ biết thôi! - Doniphan đáp.

Lời bàn khôn ngoan của Gordon chấm dứt sự bất đồng của hai cái đầu trẻ. Hiển nhiên là - mà Briant cũng thấy thế - cần phải xuyên qua rừng rậm ở trung tâm để tới được tuyến nước mà cậu đã thoáng nhận ra. Hơn nữa, dù cho ở hướng đông có đúng là biển, thì cũng có thể có những hòn đảo cách đảo này không xa, có thể vượt sang được và nếu những đảo ấy lại thuộc về một quần đảo, nếu lại có những điểm cao xuất hiện ở chân trời, thì phải xác minh cho rõ rồi mới đi đến một quyết định có ý nghĩa sống còn. Về hướng tây thì không phải nghi ngờ gì nữa, suốt từ đây tới New Zealand không có mảnh đất nào cả. Vì vậy đám trẻ nạn nhân này chỉ còn có hướng mặt trời mọc để tìm cơ may liên lạc với nơi có người ở mà thôi.

Dẫu sao, khôn ngoan là phải tiến hành khảo sát khi thời tiết tốt, như Gordon vừa nói là không được nghĩ và làm như trẻ con. Trong hoàn cảnh hiện tại, biết bao bất trắc đang đe dọa tương lai, nếu trí thông minh của các em không sớm phát triển, để cho sự nhẹ dạ, sự dại dột của lứa tuổi lấn át, thêm nữa nếu xảy ra bất hòa thì tình thế đã nguy kịch này sẽ càng trầm trọng hơn. Chính vì vậy mà Gordon quyết bằng mọi cách duy trì cả bọn trong vòng trật tự.

Tuy Doniphan và Briant rất nóng lòng ra đi nhưng thời tiết thay đổi đã buộc các cậu phải hoãn lại. Ngay hôm sau trời chuyển mưa lạnh cách quãng. Khí áp kế hạ thấp liên tục báo hiệu một đợt tố lốc chưa biết bao giờ mới chấm dứt. Đi thám hiểm trong những điều kiện như vậy là quá liều lĩnh!

Tóm lại, có đáng tiếc hay không? Đã đành là trừ các em nhỏ, tất nhiên, ai chẳng nóng lòng muốn biết mình có bị biển bao vây tứ phía hay không. Nhưng giả dụ đã tin chắc đây là lục địa thì liệu có thể nghĩ đến việc xông pha vào một xứ sở xa lạ khi mùa thời tiết xấu bắt đầu chăng? Nếu phải vượt hàng trăm dặm thì liệu các em có chịu đựng mệt nhọc được không? Không! Xử lí khôn ngoan thì phải lùi việc lớn dường ấy đến mùa ngày dài hơn đêm, khi không còn phải e ngại sự dở chứng thất thường của thời tiết mùa đông. Vậy thì phải ở lại tàu Sloughi cho qua mùa rét.

Trong khi đó, Gordon vẫn không thôi tìm cách xác định xem con tàu bị nạn ở nơi nào trên Thái Bình Dương. Atlas Stieler của tàu có một bộ bản đồ Thái Bình Dương. Khi tìm cách vạch con đường đã đi từ Auckland đến châu Mỹ thì về phía bắc, xa hơn nhóm đảo Pomotou chỉ có đảo Phục Sinh và quần đảo Juan Fernandez mà Selkirck*, một Robinson có thực, đã sống khá lâu ở đó.

Về hướng nam, không có một dải đất nào cho tới khoảng không gian bất tận của Nam Đại Dương. Đi nữa về phía đông thì chỉ còn quần đảo Chiloe hoặc Madre-de-Dios rải rác ven bờ biển Chile, thấp hơn nữa là eo biển Magellan và Đất Lửa, nơi hứng những con sóng từ miền biển dữ quanh mũi Horn xô tới.

Vậy nếu du thuyền bị ném vào một trong những đảo hoang ngoài khơi bờ biển vùng Pampas thì phải vượt hàng trăm dặm mới tới được những nơi có người ở của Chile, của La Plata hoặc của Argentina hay sao? Và ở giữa những vùng hoang vắng mênh mông đầy rẫy hiểm nguy ấy, biết trông cậy sự cứu giúp từ đâu?

Trước những bất trắc dường ấy, cần hành động cực kì khôn ngoan, đừng để phải đối mặt với cái chết vì liều lĩnh xông vào nơi xa lạ. Gordon nghĩ như vậy là đúng. Briant và Baxter cũng tán đồng. Chắc chắn cuối cùng thì Doniphan và mấy cậu bạn cũng phải chấp nhận.

Tuy các cậu vẫn giữ nguyên dự định khảo sát xem phía đông có biển hay không, nhưng suốt mười lăm ngày sau đó họ vẫn không tiến hành được. Thời tiết chuyển biến thật tồi tệ, ngày nào cũng mưa suốt từ sáng tới chiều kèm theo tố lốc dữ dội, không thể đi xuyên rừng được. Dù mong muốn giải đáp câu hỏi đất liền hay đảo quan trọng đến mức nào thì cũng đành gác lại.

Trong những ngày dài dông gió đó, Gordon và các bạn phải tụ họp trong con tàu, nhưng không rỗi rãi. Không kể những việc cần làm do nhu cầu vật chất hằng ngày, phải không ngừng sửa chữa những chỗ hư hỏng trên tàu do thời tiết gây ra. Vỏ tàu phía trên nứt ra, boong tàu thì bị dột. Ở nhiều chỗ, nước mưa làm cho xơ gai trám các mối nối bở ra, phải kịp thời bịt lại.

Vi thế việc tối khẩn là phải tìm được nơi trú ẩn an toàn hơn. Cứ cho rằng có thể di chuyển sang hướng đông thì cũng phải năm, sáu tháng nữa mới khởi hành được và chắc chắn là con tàu Sloughi không thể trụ nổi trong khoảng thời gian ấy. Vậy nếu phải rời tàu giữa mùa thời tiết xấu thì biết trú ở đâu khi mặt vách đá phía tây không có một hang hốc nào sử dụng được? Thế thì nên tìm ở mặt khuất gió bên kia vách đá và nếu cần thì dựng một chỗ ở đủ cho nhóm người nhỏ bé này.

Trong khi chờ đợi phải cấp bách chống dột đồng thời chống cả gió lọt vào khoang tàu, gia cố các ván bưng bị bong. Gordon đã định dùng vải buồm dự phòng, nhưng lại tiếc vì những tấm vải dày dặn ấy có thể dùng để dựng lều nếu buộc phải cắm trại ngoài trời nên đành lấy bạt quét nhựa đường để phủ boong tàu.

Mọi hàng hóa trên tàu đều được đóng vào các ba lô, đánh số thứ tự và ghi vào sổ của Gordon để khi cần kíp có thể chuyển nhanh đến dưới các tán cây.

Khi trời tạm lặng gió mưa vài giờ, Doniphan, Webb và Wilcox đi săn chim câu núi mà Moko cố chế biến làm nhiều món và ít nhiều thành công. Một nhóm khác gồm Garnett, Service, Cross và các chú bé, đôi khi có cả Jacques, do anh ruột kiên quyết bắt phải tham gia, thì đi đánh cá. Ở vùng biển lắm cá này, nguồn hải sản trong vịnh thật dồi dào. Giữa đám rong ở dải đá ngầm đầu tiên có những con cá tuyết cực to, còn giữa đám tảo nâu khổng lồ dài đến bốn trăm bộ thì nhung nhúc những con cá bé có thể bắt bằng tay không. Hãy nghe tiếng reo ầm ĩ của những tay đánh cá nhí đang kéo lưới hoặc dây câu bên rìa dải đá ngầm.

- Mình bắt được rồi! Hay quá! - Jenkins reo lên - Ối! To quá!

- Con của tớ… còn to hơn! - Iverson kêu to và gọi Dole đến giúp.

- Chúng sắp thoát mất! - Costar hét.

Và có ngay người tới giúp.

- Giữ chặt vào! Giữ chặt vào! Nâng lưới cao lên! - Hoặc là Garnett, hoặc là Service luôn miệng nhắc nhở và chạy từ em này sang em kia.

- Nhưng em không thể! Em không thể! - Costar lại gọi. Cu cậu cố ghì lại mà vẫn bị mẻ lưới kéo đi.

Và tất cả chung sức kéo được lưới lên bãi cát. Thật đúng lúc vì ở chỗ nước trong có rất nhiều lươn đá đớp rất nhanh những con cá mắc lưới. Mặc dầu vì vậy mà mất mát khá nhiều, nhưng số còn lại vẫn khá dồi dào cho bàn ăn. Cá tuyết ngon tuyệt, được dùng ăn ngay hoặc ướp muối để dành. Còn ở cửa lạch thì chỉ có những loại cá xoàng xĩnh như cá đục. Moko chỉ có mỗi cách rán lên thôi.

Ngày 27 tháng 3, việc bắt một con vật lớn hơn gây nên một tình tiết khá vui nhộn.

Chiều hôm ấy tạnh mưa, bọn trẻ mang đồ nghề ra phía lạch. Bỗng vang lên những tiếng reo hò vui vẻ xen lẫn tiếng kêu cứu. Gordon, Briant, Service và Moko vội bỏ việc đang làm trên tàu, lao về phía ấy, chỉ chốc lát đã vượt qua khoảng cách năm, sáu trăm bước chân.

- Lại đây! Lại đây! - Jenkins gọi.

- Đến mà xem Costar cưỡi ngựa! - Iverson nói.

- Nhanh lên, Briant! Nhanh nữa lên không nó xổng mất! - Jenkins kêu tiếp.

- Thôi! Thôi! Cho em xuống! Em sợ! - Costar vừa thét vừa làm những cử chỉ tuyệt vọng.

- Ếp! Ếp! - Dole quát. Cu cậu ngồi sau Costar trên một đống thù lù đang chuyển động. Cái đống ấy chính là một con rùa kếch xù thuộc họ vích cực lớn thường nằm ngủ trên mặt biển. Lần này, bất chợt nó bị bắt gặp trên bãi cát, khi đang tìm về nơi trú ngụ quen thuộc. Lũ trẻ đã buộc một sợi dây thừng vào cái cổ thò ra ngoài mai của nó, cố sức kéo mà không ngăn được con vật cực khỏe ấy tiếp tục di chuyển. Nó bò không nhanh nhưng ít ra lũ trẻ cũng không cưỡng lại được sức mạnh của nó, bị kéo theo sau. Jenkins tinh nghịch đã đặt Costar chễm trệ trên lưng rùa, có Dole cưỡi phía sau ôm ngang lưng. Cậu bé không ngừng hét lên vì sợ và con rùa càng ra gần biển thì tiếng hét càng chói tai.

- Ngồi cho vững! Ngồi cho vững! - Gordon nói.

- Chú ý đừng để “ngựa” cắn hàm thiếc đấy! - Service kêu.

Briant không nhịn được cười vì chẳng có gì nguy hiểm. Chỉ cần Dole buông tay là Costar tụt xuống được và hết sợ thôi. Điều cần kíp bây giờ là bắt được con vật. Hiển nhiên là dù có thêm bọn Briant góp sức cũng không buộc được con rùa dừng lại. Phải chặn nó lại chứ để nó xuống nước được thì nó sẽ thoát mất. Mấy khẩu súng ngắn Gordon và Briant mang theo từ tàu thì vô dụng vì đạn không xuyên qua được mai nó, còn lấy rìu bổ thì nó rụt đầu, rụt chân vào là chẳng hề hấn gì.

- Chỉ còn một cách là lật ngửa nó ra! - Gordon nói.

- Sao mà lật được! - Service đáp - Chúng ta không thể… nó nặng dễ đến ba trăm…

- Thanh gỗ! Thanh gỗ! - Briant reo lên rồi cùng Moko ba chân bốn cẳng chạy về con tàu.

Lúc đó con vích còn cách biển khoảng ba mươi bước chân. Gordon nhấc Costar và Dole xuống, rồi tất cả nắm dây thừng ra sức kéo nhưng vẫn không buộc được con vật bò chậm lại. Dễ nó đủ sức kéo theo cả đám học trò trường Chairman cũng nên. May sao, Briant và Moko trở lại trước khi con rùa ra tới biển. Hai thanh gỗ được luồn xuống bụng rùa để làm đòn bẩy và tuy khá khó nhọc, đám trẻ cũng lật ngửa được nó. Thế là cu cậu bị bắt vì không tự lật sấp lại được. Hơn nữa, nó chưa kịp rụt đầu thì Briant đã kết liễu đời nó bằng một nhát rìu chính xác. Cậu hỏi:

- Thế nào, Costar? Còn sợ nữa không?

- Không! Không! Nó chết rồi mà!

- Tốt! - Service nói to - Nhưng hẳn chú mày không dám ăn thịt nó đâu!

- Ăn được à?

- Được chứ!

- Thế thì em sẽ ăn, nếu ngon! - Costar trả lời và bắt đầu liếm môi.

- Ngon chứ! - Moko đáp và chú không quá lời khi khẳng định là thịt rùa thật tuyệt.

Không thể nghĩ đến chuyện đưa con rùa về tàu được mà phải làm thịt ngay tại chỗ. Việc đó cũng ghê ghê, nhưng các nạn nhân trẻ đã bắt đầu thích nghi với những việc cần làm để bảo đảm nhu cầu của mình, dù đôi khi có những việc không mấy dễ chịu. Khó nhất là làm sao phá vỡ được bộ giáp cứng như sắt, có khi phải làm mẻ cả lưỡi rìu! Các cậu dùng mũi đục đóng vào các kẽ của yếm rùa rồi bẩy lên. Thịt rùa được xẻ thành từng súc đưa về tàu. Và ngày hôm ấy, ai cũng phải công nhận rằng món canh thịt rùa ngon tuyệt, chưa kể món thịt rùa nướng dẫu hơi bị cháy vì Service để than quá hồng. Ngay Phann cũng chứng tỏ rằng nòi nhà cẩu không chê những gì còn lại.

Con vích đã cung cấp trên năm mươi livre thịt đỡ cho khoản thực phẩm để dành của du thuyền.

Tháng 3 trôi qua như thế đó. Trong ba tuần lễ kể từ khi gặp nạn, ai cũng góp hết sức mình cho cuộc sống phải lưu lại dài ngày trên bờ biển này. Bây giờ chỉ còn phải giải đáp dứt khoát vấn đề quan trọng đất liền hay hải đảo trước khi mùa đông tới.

Ngày 1 tháng 4 thấy rõ là thời tiết sẽ thay đổi. Khí áp tăng dần và gió chuyển sang hướng từ đất thổi ra, có chiều hướng lặng đi. Đó là dấu hiệu không thể lầm được của một đợt trời êm biển lặng có thể khá dài. Điều kiện ấy cho phép tiến hành một cuộc thám hiểm vào sâu trong đất này. Hôm ấy các cậu lớn họp bàn và chuẩn bị cho cuộc xuất hành mà ai cũng hiểu là quan trọng.

Doniphan nói:

- Mình nghĩ rằng chẳng có gì ngăn trở ta đi ngay từ sáng mai.

- Đúng thế, ta phải sẵn sàng ra đi từ sáng sớm. - Briant đáp.

Gordon nói:

- Mình đã ghi là cái vạch nước mà cậu thấy ở phía đông cách mũi biển khoảng sáu, bảy dặm…

- Đúng! - Briant trả lời - Nhưng vì vũng biển này ăn sâu vào đất nên có thể tính từ chỗ chúng ta đang ở thì khoảng cách sẽ gần hơn.

- Vậy là các cậu chỉ vắng mặt khoảng hai mươi bốn giờ chứ gì? - Gordon hỏi tiếp.

- Phải, nếu có đường đi thẳng về phía đông. Nhưng sau khi vòng được sang bên kia vách đá, liệu có con đường như thế không?

- Ồ! Khó khăn ấy ngăn sao được chúng ta! - Doniphan nhận xét.

- Cứ cho là thế, - Briant đáp - nhưng có thể có những chướng ngại vật, một con suối, một đầm lầy, biết đâu đấy! Do đó phải mang mấy ngày lương thực đi đường…

- Và cả đạn dược nữa! - Wilcox bổ sung.

- Tất nhiên rồi, - Briant nói tiếp - và Gordon ạ, ta hãy thỏa thuận là trong vòng bốn mươi tám giờ mà chúng mình chưa về, cậu cũng đừng lo.

- Tớ lo ngay cả khi các cậu chỉ vắng mặt nửa ngày. - Gordon trả lời - Với lại vấn đề không phải là lo hay không lo. Bởi vì chúng ta đã quyết định thực hiện cuộc thám hiểm này, vậy các cậu cứ tiến hành đi. Vả lại, mục đích không chỉ là khảo sát xem có hay không có biển đã thoáng thấy ở phía đông mà còn cần phải tìm hiểu xem vùng đất ở phía bên kia vách đá như thế nào. Phía này không có hang động nào và khi ta buộc phải rời tàu Sloughi thì ta phải tới được nơi nào khuất gió từ ngoài khơi thổi vào. Tới mùa thời tiết xấu thì không thể nào ở trên bãi cát này được.

- Cậu nói đúng, Gordon, - Briant trả lời, - bọn mình sẽ tìm một chỗ khả dĩ trú tạm được…

- Ít nhất là cho đến khi chứng minh được rằng chúng ta không thể rời bỏ hẳn cái nơi được cho là hòn đảo này! - Doniphan vẫn bám lấy ý mình, nhận xét.

- Đồng ý thôi, tuy rằng mùa thời tiết tốt chẳng còn mấy nữa, không thuận tiện cho việc đi xa. - Gordon đáp - Tóm lại, chúng ta hãy cố hết sức. Vậy là sáng mai khởi hành.

Việc chuẩn bị chẳng mấy mà xong. Bốn ngày lương thực được chia ra các túi để đeo, bốn súng dài, bốn súng ngắn, hai rìu nhỏ, một la bàn, một kính viễn vọng khá mạnh cho phép quan sát một vùng có bán kính ba, bốn dặm, mọi thứ đủ cho một chuyến đi ngắn ngày, nhưng không ít nguy hiểm. Vì vậy, Briant và Doniphan, cũng như Service và Wilcox cùng đi, phải luôn thận trọng đề phòng mỗi bước chân và không bao giờ rời nhau.

Gordon biết rằng sự có mặt của mình giữa Briant và Doniphan không phải là vô ích. Nhưng cậu thấy mình ở lại du thuyền để trông nom các em là phải hơn. Vì thế cậu gặp riêng Briant, bắt cậu này hứa là tránh mọi chuyện có thể dẫn đến bất hòa, cãi lộn.

Khí áp kế dự báo đúng. Gần tối, ở hướng tây, những đám mây cuối cùng tan biến, biển vồng lên phía chân trời trong suốt. Những chòm sao tuyệt đẹp nhấp nháy trên bầu trời Nam bán cầu. Sao Chữ Thập Nam sáng ngời phía cực nam của vũ trụ.

Đêm ấy, Gordon và các bạn thấy tim mình thắt lại vì cuộc chia tay. Liệu điều gì sẽ xảy ra cho toán thám hiểm với biết bao bất trắc khôn lường? Mắt ngước lên bầu trời nhưng lòng họ quay về với cha mẹ, với gia đình, với quê hương mà rất có thể họ không còn được thấy lại nữa. Và thế là họ quỳ xuống trước sao Chữ Thập Nam như đã từng quỳ trước cây thập giá ở nhà thờ. Phải chăng ngôi sao đã nhắc họ hãy cầu nguyện Đấng Sáng Thế toàn năng của các vì tinh tú diệu kì và đặt niềm hi vọng vào Người?