óa ra là ở đây có điện. Và sau tiếng công tắc bật, hiện ra dưới ánh điện vàng vọt là ngôi nhà mái bằng nho nhỏ, hành lang lát đá đỏ chạy hai mặt. Bên trái là dãy nhà lợp ngói, tường toóc si, nửa làm bếp, nửa là chuồng lợn, chuồng gà. Dẫn vào ngôi nhà mái bằng là một lối đi rải sỏi. Một khu vườn quen thuộc ở cách kiến trúc tổng thể với việc tuyển chọn các giống cây thể hiện một năng khiếu thẩm mỹ sơ sài, chăng chớ. Hai cây Hồng xiêm cằn. Một cây Dừa còi. Hai cây Ổi cao vống cạnh một cây Táo dại. Gốc cây Táo dại, dựng một cái xẻng cán tre cao hơn đầu người. Tất cả cây cối đều xác xơ, trong khi cây lá ở những luống hoa Lay ơn và hoa Hồng bạch nơi chân vòng Tường vi, ở bên cạnh cái giếng xây, không hiểu được nuôi dưỡng bằng chất liệu gì mà rậm ròa, xanh um một sắc độ đậm đặc rất khác thường.

Đứng ngẩn dưới ánh đèn ở hàng hiên, người đàn bà lắng tai nghe. Chị nhớ lại hình như cách đây vài hôm chị cũng nghe thấy tiếng người gọi và chị đã lờ đi, cũng không bật đèn. Còn bây giờ thì hình như cũng lại là tiếng gọi ấy, nhưng ở ngay ngoài cổng và chị không thể không bật đèn, lên tiếng và đi ra:

- Chào chị.

- Đêm hôm khuya khoắt, ai gọi gì đấy?

- Chào chị! Anh Thuyên có nhà không, chị?

Cánh cổng mở, hai bóng trai trẻ vừa nhẹ nhàng lọt vào vừa đánh tiếng. Từ trong ngôi nhà mái bằng, hắt ra một giọng đàn ông khàn re, hụt hơi và ngay sau đó, người đàn ông gạt tấm màn trúc che cửa bước ra,

- Chào anh, một người trai trẻ bước nhanh lên bậc tam cấp, nhìn người đàn ông, nhanh nhảu tiếp lời: Anh chị chắc không biết chúng tôi đâu. Chúng tôi ở bộ phận đời sống của xí nghiệp. Muốn đến nhờ anh Thuyên một việc. Ngõ gì mà sâu quá. Đi từ lúc sớm mà mò mẫm mãi mới tới.

Hành lang ướt át đặt sẵn bộ bàn ghế mây đan trắng ngà. Cạnh nó là một cái thớt đại, trên thớt loạng xoạng một đống những là dao phay, dao nhọn, dùi thép, những đồ nghề hàng thịt, mới mài sáng rợn. Người đàn bà ra mở cổng đã quay vào, vội vã nhặt đống đồ nghề và chiếc thớt đại cho vào cái thúng lớn đặt ở cạnh cây cột hiên. Trạc ba mươi lăm tuổi, nhưng phát phì, bụng xệ, ngực chảy, trông chị ta như một đụn thịt. Tuy nhiên đáng chú ý hơn ở người đàn bà này là khuôn mặt có thần có cặp môi vẩu, hàm răng hở lợi và cặp lông mày dựng đứng, trông không thuận mắt chút nào.

- Hai anh ngồi chơi. Cái ngõ sâu khiếp lên được - Người phụ nữ nói, tay rót nước, lấy lại vẻ tự nhiên - Đã về đến nhà là chẳng muốn đi. Đã đi là chẳng muốn về. Nhất là những hôm mưa gió. Đang định bán quách ra phố ở. Thôi, để nhà tôi nói chuyện với hai anh.

- Mời hai anh ngồi!

Người đàn ông ra khỏi tấm màn trúc cất tiếng khàn khàn. Ngáp dài một hơi. Xốc lại chiếc áo lông Đức rồi khom lưng, kéo ghế, anh ta ngồi xuống và từ từ ngẩng dậy. Một cái đầu lởm khởm tóc và gồ ghề, méo mó, với một dải trán hẹp bẹp dí, một cập lông mày đen nhẫy giao nhau và xoắn ốc. Một khuôn mặt nửa kín nửa hở với cặp mắt lồi trành ra ba góc, vàng ệch, đỏ lừ tia máu. Một cái sống mũi vặn vẹo. Một đôi môi rúm ró không che nổi hàm răng nhọn như răng chó. Tỏa ra từ gương mặt dị tướng nọ, không gì khác hơn là cảm giác về sự lại giống, mông muội, biển lận và bất lương.

Linh cảm, kết tinh chiều dày kinh nghiệm và tính nhạy cảm tinh tế vẫn là một trạng thái thực thể khiến mặt hai người trai trẻ thoáng chút ngây ngây như đang ở trong chiêm mộng, nhưng họ lại tỏ ra là những kẻ giàu năng lực chủ động, đặc biệt là người trai trẻ da ngăm có vóc người vạm vỡ. Người này đặt chén nước xuống bàn, nhập vai khách tức thì và bắt chuyện hết sức thoải mái:

- Nghe nói anh chị muốn bán nhà, hả? Đặt giá đi! Tôi mách mối cho. Bộ phận đời sống của tôi có hai vị đang nhờ tôi tìm hộ nhà đấy.

- Họ đang làm việc ở chỗ anh à?

- Làm ở bộ phận tôi. Nhưng ở khu Tập thể Đường sắt đầu phố Hoàn Thiên ấy.

- A, cái chỗ năm nào đó bị hỏa hoạn!

- Thì nó đấy! Chỗ ấy vốn chật hẹp. Mà nhà họ sáu người, tám mét vuông, đến không khí còn không đủ để thở. Ấy là chưa kể đất ấy ông thầy bói bảo: Đấy không phải là đất làm ăn, ở đấy mà kinh doanh thì sáng mặc quần dài đi làm, chiều về chỉ còn độc cái quần đùi thôi.

- À...

Như gặp một đứt gẫy, người đàn bà đáng lẽ phải nói, bỗng ngừng phắt. Không gian đã vi vút một ám hiệu được đánh đi từ tia mắt vàng ệch của người đàn ông và người đàn bà bỗng như nhận ra điều gì đó như là bất cẩn của mình? Sao y lại bán nhà lúc này? Đã đến một khúc ngoặt. Người trai trẻ da ngăm vạm vỡ nghiêng một bên vai, thò tay vào túi áo bu dông, vẫn giữ giọng thản nhiên như vô tình:

- Thôi! Xin lỗi anh chị Thuyên nhé. Nói thật với anh chị là đêm hôm nay chúng tôi đến đây là có tí, việc phải làm phiền đến gia đình đấy.

Và thấy người đàn ông bỗng đặt chén nước xuống bàn đánh kịch, anh liền đứng dậy, tay xòe tấm chứng minh thư bọc trong ni lông cứng đỏ chót, giọng hơi cao lên tí chút:

- Không nói giấu anh chị nữa. Tôi là Hà Văn Trừng. Còn đây là đồng chí Lê Nhâm. Chúng tôi là Công an Quận 1, đang đi điều tra về cái chết của anh Bội, Xí nghiệp cơ khí Nam Đồng. Hiện nay chưa biết kẻ nào đã giết anh ấy. Nhưng được biết anh Thuyên là bạn của anh Bội, nên chúng tôi đến đây để đề nghị anh giúp đỡ.

Xoảng! Cái thúng đựng dao thớt, bỗng như buột khỏi tay người đàn bà, rơi xuống đất, phát tiếng loạng xoạng cùng lúc với tiếng kêu thất thanh của thị:

- Ai giết cậu Bội?

- Bây giờ thì chưa trả lời chị được. A mà này!

Trừng đột ngột ngắt giọng. Người đàn bà ngẩng lên, nao nuốt:

- Cái gì cơ ạ?

- Gia đình ta làm nghề giết mổ à?

- Vâng ạ. Nhưng mà làm sao cơ ạ?

Nhâm đưa mắt qua đống dao dao thớt tung tóe trên sàn hiên, khỏa lấp:

- Về việc anh Bội bị giết hại, anh Thuyên và chị nữa, xin lỗi tôi chưa biết tên, nhưng trước hết là anh, anh Thuyên ạ, anh có trách nhiệm công dân là phải giúp đỡ chúng tôi làm sáng tỏ vụ án. Công việc thì nhiều. Phải xác minh hiện vật. Phải khai báo... Để khỏi phiền phức cho gia đình, chúng tôi đề nghị anh Thuyên cùng chúng tôi ra trụ sở Quận ngay bây giờ.

Phắt đầu lên, người đàn bà tay đang nhặt con dao nhọn, tiếng nói như buột ra vành môi, khê đặc:

- Thế tôi có phải đi cùng không?

- Không cần. Nhìn người đàn bà như cố tìm xem trên mặt y còn điều gì bí ẩn, Trừng hạ giọng: Khi nào cần, chúng tôi sẽ hỏi thêm chị.

- Trời lạnh đấy!

Bước nhanh vào cửa buồng, giọng người đàn bà xao xác hẳn đi. Ngẫu nhiên hay chứa đựng thông tin gì trong câu nói nọ? Người đàn ông từ trong buồng bước ra, vẫn là cái áo lông Đức khoác ngoài, nhưng bây giờ y phồng to như gấp đôi. Có lẽ vì đã ních thêm mấy cái áo len vào người.

Cây ngoài vườn nổi gió ào ạt.

Nhâm nhìn ra, mắt đã chạm phải cái xẻng từ lúc bước chân vào căn nhà này. Giờ, anh nhận ra, trực giác đã lên tiếng mách bảo, rằng anh đã đúng, khi anh chợt nhìn thấy ngoài chiếc xẻng cán tre rất dài dựng ở gốc cây Táo dại và sau đó là cái giếng miệng tròn vạnh, chiếc gầu mới bằng tôn hoa cùng vùng cây lá xanh đặc như nhiễm độc. Ở những luống hoa nơi chân vòng Tường vi, những chi tiết không thể bỏ qua trong cuộc điều tra này. Nhâm đã gặp may mắn ngẫu nhiên? Có thể. Nhưng, những may mắn ngẫu nhiên thật tình chỉ đến với con người khi anh ta có được trạng thái tinh thần mạnh mẽ và sáng láng thôi. Cho nên cũng là dễ hiểu, trong cuộc truy tìm tên sát nhân man rợ này, gần nửa tháng nay, Nhâm đều gặp những tình huống thuận lợi và những cộng sự đắc lực. Xí nghiệp nạn nhân Bội đã cung cấp cho anh nhiều dữ kiện và đã giúp anh thu hẹp dần vòng lưới những kẻ bị nghi ngờ, để sau rốt còn lại một đối tượng duy nhất này; và tiếp đó, cơ sở bí mật đã bám sát người này, phát hiện được cả trạng thái tâm thần đang hoang mang cực độ của y. Trước nay đã có bao giờ anh ta đem thân mình đến tìm thú vui ở cái quán Karaoke, động mại dâm trá hình ở số nhà 125 phố Dân Chủ nọ? Chưa kể, từ cái đêm lần mò đi vào con ngõ như đường thông liên với địa phủ, tới bây giờ nhìn lại một lần nữa khu vườn, cái giếng, cái xẻng thì Nhâm hiểu, công việc của anh và Trừng đã có một bước nhảy vọt, họ đã tới một vạch chuẩn quan trọng. Cái giếng miệng tròn và trên bờ thành cao chừng nửa thước lúc này là một chiếc gầu làm bằng tôn hoa sáng bóng, thả xuống đất một khúc dây ni lông xanh cứng quèo. Chiếc gầu bằng tôn còn mới đủ để nhắc nhở ta rằng, vậy chiếc gầu cũ đâu? Một chiếc gầu bằng cao su chẳng hạn. Chưa hết! Lặn lội ở đâu đó hôm qua trở về Trừng còn cho biết: Cơ sở báo cáo, cách đây ba tuần không hiểu và lý do gì mà nhà này kéo nước giếng kỳ cọ sân sướng, nhà cửa suốt mấy đêm liền!

Trời đêm thăm thẳm. Đi trước, soi đèn pin là Trừng. Tiếp đó là gã đàn ông tên Thuyên. Nhâm nhận ra y bước thập thễnh như chân có có tật. Đang đi, bỗng dưng Trừng dừng bước, quay lại, bất thần kêu ơ ơ và loạng choạng chực đổ siêu, vội ôm choàng vai gã đàn ông, rồi như bị trượt chân tiếp, hai tay tụt từ lưng xuống bụng y. Nhâm hiểu đó là một động tác nhà nghề nhằm kiểm tra xem đối tượng có dắt theo vũ khí không.

- Anh làm cái gì thế!

Gã đàn ông vằng tay, càu nhàu. Trừng cười hì một tiếng cụt ngủn. Nhâm khe khẽ:

- Không có chuyện gì đâu!

- Các anh định giở trò gì với tôi? Đột ngột gã đàn ông đứng sững lại, hai con mắt ba góc của y trành rộng: Tôi với các ông oan oan tương báo đ. gì mà rắc rối!

Trừng xô lại, như sừng sộ: "Ông vừa nói cái gì thế”! Nhâm đẩy Trừng sang một bên, dấn lên.

Oan oan tương báo nào! Nhâm nghĩ. Người đàn ông tên Thuyên này quẫn rồi chăng? Giữa Nhâm và anh ta làm gì có mối thù hận nào. Thậm chí nếu không có vụ án này thì Nhâm đâu biết đến anh ta. Cũng chẳng thừa hơi mà lần mò vào cái ngõ hoang này. Không! Không thù oán, không từng tồn tại một mối liên hệ cá nhân nào hết giữa anh và Thuyên. Nhưng, bây giờ thì hóa ra hai người lại ở thế tương liên, không xa cách nhau được nữa rồi. Bây giờ bỗng như chợt nhớ và Nhâm mới nhận ra ý nghĩa thâm thúy của những lời ông Tầm nói hôm nào. Anh có quyền khiêm tốn, nhưng có nghĩa vụ phải tự hào về công việc của anh. Anh cũng như ông Tầm. Anh vào nghề này không phải từ một nỗi cảm hận cá nhân, cụ thể nào hết. Cha mẹ anh, họ tộc anh không phải là nạn nhân của một tội ác đòi hỏi anh phải trả thù. Không, anh vào nghề này, bây giờ nghĩ lại theo cách nói của ông Tầm, thì có lẽ là do trong bản tính sâu xa, anh không có thói quen dửng dưng, lãnh đạm trước mọi trạng thái nhân thế; trong khi ở Trừng động lực quyết định lại thuộc về bản tính mạnh mẽ, ưa phiêu lưu mạo hiểm và tình yêu chân lý rạch ròi của anh.

- Trừng này, lúc ở nhà Thuyên mình có để ý tới cái xẻng, nhưng nhìn mãi không thấy chiếc xe đạp Favorit. Còn những luống hoa sao nó xanh thế?

- Chốc nữa anh hỏi nó xem.

- Ừ! Còn cái xẻng cán dài ấy, ông có thấy nó dựng ở gốc cây Táo dại không? Tôi nghi đó là hung khí đã đánh chết ngất cậu Bội.

Đang thì thầm, thấy Trừng đưa tay che miệng ngáp, Nhâm vội im tiếng. Phía trước, Thuyên vừa quay đầu lại. Và Trừng vội đẩy vai hắn, thúc hắn đi nhanh rồi quay lại, rọi đèn pin xuống vùng đất trước mặt Nhâm.

- Có mệt lắm không? Chuyến đi Hải Dương vừa rồi ấy!

- Mệt nhất là vì cái xe Ural khốn khổ!

- Nghỉ một vài hôm đi. Đêm nay để việc hỏi cung Thuyên cho mình, Trừng à.

- Chưa xuống sức đến mức ấy, nhưng trở về, qua Sở, nghe mấy thông tin thấy chán ngán thế nào.

- Tin gì thế?

- Nói sau, nhưng này...

Trừng quay lại, bóng cao lêu nghêu đen sầm nổi trên nền trời sao thưa nhạt, ngật ngưỡng, như đang trong cơn say:

- Trưa, tưởng ông ở nhà Quyến, tạt vào, chỉ gặp Quyến và con bé Thùy Dương. Quyến thắc mắc, sao đã lâu rồi không thấy ông đến? Mà này, sao ông không cưới Quyến đi!

Nhâm im lặng. Dấn bước, anh đã đuổi kịp Thuyên. Vậy đó, anh đã vào cái ngõ này và lôi được Thuyên ra. Tính anh, đã làm việc gì thì làm cho đến nơi đến chốn, không dở chừng, không đứt đoạn.