hi còn nhỏ, tôi hay đọc tiểu thuyết của Kenzaburo Oe hay Inoue Hishashi - những nhà văn theo phong cách truyền thống và đậm chất con người, từ những bản dịch của bố tôi. Ông thích dịch sách của Nhật Bản, thi thoảng ông cung cấp những bản dịch đó cho những người bạn làm bên xuất bản, nhưng thường ông chỉ để đó, như một thú vui. Ông nói với tôi rằng những cuộc sống của con người giống như một cuốn sách. Câu nói đó mặc dù quá khó hiểu với một đứa bé khi đó mới mười tuổi, vẫn ăn sâu vào tiềm thức tôi và ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển và hình thành nhân cách của bản thân. Cũng vì thế, tôi rất có ấn tượng với những người làm những công việc liên quan đến sách. Hoặc ở đó có một định mệnh gì đó đối với tôi.

1. - Anh có bao giờ nghĩ là anh sẽ viết mãi không?

- Không, ai cũng sẽ có lúc cạn ý tưởng, anh có phải gà công nghiệp đâu.

- Thế à, buồn nhỉ, em thích đọc những thứ anh viết.

- Thì khi anh không viết, anh cũng có thể biên tập hay làm những việc khác mà. Như một cầu thủ không đá bóng nổi nữa thì sẽ làm huấn luyện viên vậy!

Chúng tôi nói điều này với nhau khi tôi và anh ngồi trong một quán trà nhỏ ở đường Văn Cao. Chúng tôi ngồi ngoài phố, tôi luôn thích ở đó, dù nắng hay mưa, tôi ghét bị đẩy vào bốn bức tường. Quán rất vắng, có lẽ vì thường bật nhạc buồn quá, mà không nhiều người trẻ có thể tìm được niềm vui ở những bản nhạc buồn. Hôm đó là Valentine, chúng tôi đã định đi xem một bộ phim của Quarentino, nhưng không sao kiếm được vé. Có lẽ tất cả mọi người đều đổ xô đi xem phim vào ngày này. Mọi nỗ lực lao vào các trung tâm mua sắm đều vô hiệu. Những con đường quanh hồ - mà ngày thường chúng tôi hay đi bộ cùng nhau - cũng bỗng đông như muốn chứng minh rằng thành phố này không thiếu dân. Cuối cùng, chúng tôi quyết định làm điều đang làm. Hít hà những bông hồng mỏng manh được bọc trong giấy báo mà Duy tặng tôi từ sáng sớm, tôi trò chuyện với anh về chiếc đèn để bàn tôi mới mua, về chiếc áo tôi mới tự sửa và bản nhạc tôi vừa tập chơi được. Duy ngồi nghe chăm chú, thi thoảng mỉm cười. Anh thường hay miết ngón tay trên cổ tay tôi khi nghe tôi kể lể, hành động này thường làm tôi ngẩn ngơ như con mèo được vuốt cằm.

- Nếu em đi học cao học ở nước ngoài, anh có đi cùng em không?

- Anh không biết. Có thể. Mà tại sao em lại muốn đi học tiếp?

- Em thích.

- Em có nhiều ước mơ nhỉ? - Câu hỏi tựa như lời khẳng định, cùng nụ cười dịu dàng.

- Vâng, nhiều ước mơ thì có gì xấu chứ. Ai như anh, em chẳng thấy anh có khao khát gì mãnh liệt cả. Nhiều lúc như kiểu anh bằng lòng với tất cả những thứ anh có bây giờ vậy! - Tôi bĩu môi.

- Như thế này chưa đủ sao em?

- Thế nào là đủ?

- Yêu một người yêu mình. Kiếm tiền để có thể làm những việc mình muốn làm. Sống như mình thích.

- Vậy có lẽ em muốn nhiều hơn anh. Anh suy nghĩ đôi khi cứ thiếu thực tế thế nào ý!

Nói xong câu này tự dưng tôi thấy hơi có lỗi. Nhưng Duy không phản ứng gì, anh chỉ cười, như thể đồng tình với những thứ tôi vừa áp đặt.

- Đúng, nhưng biết đâu vì thế anh làm được những thứ mà những người thực tế không làm được!

Ngoài phố, những ánh nắng chiếu xuống đan xen qua khe của hàng cây rợp lá. Chúng đùa giỡn với nhau. Tiếng còi xe inh ỏi trên con đường vắng, đầy xao động...

2. Anh viết rất nhiều. Ngoài những lúc anh dành cho tôi, Duy hầu như chỉ ngồi quán đọc sách, hoặc ở trong căn phòng nhỏ - có lẽ yên tĩnh nhất thành phố - nghe nhạc của Boney M và viết. Anh dành nhiều thời gian cho chữ nghĩa tới mức tôi phải tự đặt câu hỏi không hiểu có gì đang đuổi theo anh nữa! Khi nghe tôi phàn nàn về việc đó, anh thường rời ngay bàn làm việc, đưa tôi đi ăn ở những quán vỉa hè, hoặc cùng xem một bộ phim tình cảm bi kịch nào đó và lau nước mắt cho tôi đang sướt mướt. Mặc dù biết Duy yêu tôi, tôi thường hay càu nhàu về cuộc sống có vẻ quá đơn giản và cực đoan của anh, hay cả về lối tư duy cuộc sống của anh...

Tôi thích cách anh làm những món đồ gỗ nho nhỏ tặng tôi. Chúng rất tỉ mẩn. Sự thật là tôi từng say mê ngồi ngắm anh làm việc. Thích sự đau khổ trên khuôn mặt Duy mỗi khi nhân vật trong truyện trải qua một khó khăn, yêu cả cái cách anh thở phào mỗi khi viết xong một thứ gì đó. Điều đó diễn ra cả năm đầu khi chúng tôi yêu nhau, càng về sau tôi càng thấy như thế có lẽ chưa đủ, anh không định làm gì khác, thậm chí không có nhu cầu tiêu tiền nhuận bút từ những cuốn sách anh viết. Mỗi lần tôi nói về chủ đề đó, Duy thường cười:

- Biết đâu anh sinh ra chỉ để làm thế này. - Một chút sau anh nói thêm - Hoặc để làm một điều gì nữa mà có lẽ bây giờ anh cũng chưa biết.

Tôi không cách nào ngoài việc tiếp tục nhăn nhó nhưng đành mặc kệ anh lại với bàn làm việc. Duy bao giờ cũng xoa đầu con khỉ con là tôi:

- Ngoan, em. Em đã yêu anh vì anh như thế này mà!

3. Tôi còn nhớ đó là một chiều tháng Mười, khi ngồi ở nóc một tòa nhà cao tầng, uống café và ngắm những chiếc xe đủ màu sắc chạy xuôi ngược dưới đường, tôi đã nhìn thấy anh. Anh đang ngồi với một chiếc máy tính màu xám đặt hờ hững trên đùi và một cốc café trước mặt, anh đang đọc một cuốn sách bìa trắng với hàng chữ đỏ mà tôi không thể nhận ra. Thật sự, tôi cảm giác như đã mười triệu năm không còn thấy một chàng trai ngồi đọc sách ở café. Tôi không xét đoán gì những người chăm chú vào những tạp chí công nghệ, ngồi chém hoa quả trên Iphone hay một tay nhắn tin tay kia cắn hạt dưa,... tôi chỉ thấy họ quá nhiều, quá mờ hoặc quá vội. Sự đủng đỉnh và có phần hơi lơ đãng của anh làm tôi chú ý. Tôi đã bắt gặp anh đâu đó, một đám cưới, trên một con đường hoặc trong những cuốn tiểu thuyết cổ điển? Tôi không chắc rằng mình đã bước về phía anh và nói:

- Xin lỗi đã làm phiền anh, tôi có thể xin của anh vài phút được không?

- Tôi không đeo đồng hồ, nên tôi không nghĩ nhiều lắm về thời gian. - Anh vừa nói vừa đưa tay về chiếc ghế trống trước mặt.

- Tôi làm cho một tạp chí mạng chắc anh chưa bao giờ nghe tên. Tôi đang viết một bài về xu hướng trẻ. Liệu có thể phỏng vấn anh vài câu được không? - Tôi ngạc nhiên khi mình có thể nói trôi chảy những thứ không có thật.

- Nếu cô cho rằng tôi trẻ.

- Cảm ơn anh. - Tôi mỉm cười.

- Dạo này người ta ít nói câu này.

- Tôi sẽ bắt đầu ngay để không làm phiền anh lâu. Anh thường dành bao nhiêu thời gian trong ngày để ngồi café.

- Cũng còn tùy mùa. Mùa thu tôi ngồi nhiều hơn các mùa khác. Có thể là hai tiếng, hoặc mười hai tiếng.

- Có vẻ không ít. Anh thường làm gì khi ngồi quán?

- Như cô thấy đó, thường là đọc sách, thi thoảng viết lách, đôi khi là trả lời phỏng vấn.

Tôi thích cái khiếu hài hước ngày càng trở thành của hiếm này.

- Oh, vậy là anh viết!

- Không nhiều lắm. Thường là viết sách riêng. Có lúc tôi cũng cộng tác với một tờ báo, một tờ báo mạng chắc cô cũng chưa bao giờ nghe tên.

Tôi phá lên cười.

- Công việc hiện tại của anh có mang lại thu nhập đủ cho một người trẻ như anh ngồi quán tám tiếng mỗi ngày không?

- Thực ra thì đây là một quán đồ uống khá rẻ, thêm nữa nhân viên lại không bao giờ phàn nàn cho dù khách chỉ gọi một cốc Lipton và ngồi cả ngày. Liệu tôi có thể hỏi cô một câu được không?

- Anh cứ tự nhiên.

- Cô có thường làm như thế này khi muốn bắt chuyện với một chàng trai không?

- Tại sao anh biết? - Tôi giật mình, tự câu hỏi là một sự thú tội.

- Có lẽ vì tôi là một chàng trai cổ điển! - Anh mỉm cười.

Đó là ngày đầu tiên tôi gặp Duy, chúng tôi không mất quá lâu để yêu nhau. Anh khác tất cả những người tôi gặp trước và sau đó. Anh giống như một chàng trai được tạo ra cho giấc mơ được định đoạt lúc tôi mười tuổi: rất thông minh, đầy bình thản, cực kỳ lãng mạn và biết cách ra đi khi tôi không ngờ nhất.

Khi ấy, chúng tôi đang ngồi ngoài phố. Tôi vẫn thích ngồi ngoài phố mà. Valentine sao chúng tôi lại ngồi uống trà nhỉ? À vì không sao tìm được vé xem bộ phim ưa thích. Quán trà vắng quá. Đường cũng vắng. Chiếc xe Civic đã lao rất nhanh, lảo đảo trên đường như một người say. Và vật thể điên mất lái đó đã đâm thẳng về nơi chúng tôi đang ngồi với một tốc độ kinh hoàng. Tôi không còn nhớ gì ngoài hình ảnh Duy đã hất ghế lao rất nhanh đến chỗ tôi và đẩy tôi xuống sang một bên, khi tôi còn đang cứng đờ người. Tôi cảm thấy đầu óc mình choáng váng những hình ảnh lẫn lộn đan xen. Tôi nhớ ngày tôi gặp anh, tôi nhớ những điều lãng mạn anh đã làm cho tôi, tôi nhớ cách anh mỉm cười xoa đầu tôi mỗi khi tôi càu nhàu điều gì đó. Tôi nhớ đó là lần đầu tiên anh chạm vào tôi mạnh đến thế, anh đã đẩy tôi ra để thế chỗ cho tôi lúc chiếc xe lao đến. Chàng trai cổ điển của tôi đã làm một điều gì đó, một thứ gì đó khác với việc viết, như anh đã nói. Rất nhanh. Tôi còn không kịp thở...

Tôi đã ở đó, vùng dậy giữa những thứ ngổn ngang xung quanh, gạt tất cả ra, ôm lấy anh và khóc nức nở. Tôi cầm lấy tay anh và với sự nghẹn ngào không nói nên lời. Anh chớp mắt rất nhẹ. Một màu đỏ từ từ chảy xuống khóe miệng khẽ nhích lên. Duy miết nhẹ trên cổ tay tôi, dịu dàng - như thể muốn nói với tôi rằng hãy ngoan, anh sẽ ổn tôi. Nhưng từ sâu thẳm đáy lòng, tôi biết rằng chàng trai cổ điển của tôi đã khép lại cuốn sách của anh để tôi được đọc tiếp những dòng về mình. Nắng buông xuống con đường lặng lẽ...

Nhiều năm sau đó, tôi thường nhớ về Duy, và vẫn muốn khóc mỗi khi nụ cười của anh hiện lên trong tâm trí tôi. Rồi tôi kìm lại, khi nhớ đến những lời bố tôi thường nói: “Công việc với những con chữ giống như một viên đá mài, mài dũa tính kiên nhẫn và tâm hồn của con người. Con hãy luôn giữ tâm hồn bình yên và sống hết mình, dù điều gì xảy đến. Bởi chúng ta không bao giờ biết trước được số phận của nhân vật trước khi cuốn sách kết thúc...”