hi ánh ban mai bừng trên mặt đất, con sư tử khổng lồ và con cọp cái vẫn nguyên chỗ. Chúng ngủ trên cái xác con hươu sao, trong một vệt nắng nhạt. Và ba người Oulhamr bị chôn sống trong hốc đá, không thể thờ ơ không nhìn vào cặp láng giềng kinh khủng.

Một niềm vui chứa chan hạnh phúc, tràn xuống rừng, đồng cỏ và con sông. Những con sếu dẫn bầy sếu con đi kiếm cá; những con chim bói cá lao xuống nước như một ánh chớp xà cừ; lũ chim non rình mò ở tất cả những túm cỏ và những búi cành. Mặt nước vụt long lanh báo hiệu con bói cá; con giẻ cùi trải dài bộ mã xanh biếc, ánh bạc và hung hung; và đôi lúc; con chim khách lắm điều quèng quẹc trên một chạc ba, ngọ nguậy cái đuôi trông như ở đó bóng tối và ánh sáng nối tiếp nhau hiện ra. Trong khi đó, diều và quạ kêu ồn ào trên khung xương con ngựa hoang và con hổ bị hẫng với những cái xương trơ trụi không còn dính chút thịt, chúng bỏ đi, bằng những đường bay chênh chếch, lại chỗ thịt hươu sao còn thừa. Ở đó, chúng bị hai con kền kền to xù màu tro chặn lại. Những con chim này, có cái vòng cổ trụi lông, đôi mắt như nước ao tù, chưa dám đụng đến đống mồi của hai con thú dữ. Chúng xoay quanh, chúng tạt ngang, chúng thò cái mỏ với đôi lỗ mũi ắp mủ thối khắm, rồi lại rụt về, lắc lư thân hình một cách ngu độn hoặc làm những động tác cất cánh bất ngờ. Thế rồi im lặng, chúng như đắm vào một giấc mơ, bất ngờ bị cái đầu gật mạnh cắt đứt. Trừ một con sóc, như một mớ hung hung di dộng và lại nhòa ngay mất giữa đám lá, chẳng còn có lấy một con thú nào. Mùi hơi của những con muông lớn đã chặn chúng lại trong bóng tối nhờ nhờ hoặc giữ chúng núp kín sâu trong những chỗ ẩn chắc chắn.

Naoh nghĩ rằng: nhớ lại những nhát giáo đâm, con sư tử khổng lồ có thể trở lại, anh hối tiếc việc làm vô ích đó. Và chàng trai Oulhamr không còn nghi ngờ chút nào rằng cặp thú dữ ấy có thể hiểu được nhau và như vậy thì chúng sẽ chia nhau mà rình gần hốc đá. Trong đầu óc anh lần lượt hiện ra những câu chuyện về sự thù oán và nhớ dai ở những con vật đã bị con người xúc phạm. Cũng có lúc cơn giận dữ căng lồng ngực anh lên, anh chồm dậy vung cây chùy hoặc chiếc rìu. Cơn giận tăng nhanh: mặc dầu anh đã chiến thắng con gấu xám, anh vẫn công nhận là con người còn thua kém những con thú ăn thịt cỡ lớn. Cái mẹo đã thành công dưới ánh tranh tối tranh sáng trong hang đá, còn ở đây sẽ không có hiệu quả gì đối với con sử tử khổng lồ hoặc con cọp cái. Tuy thế, anh cũng chẳng thấy lối thoát nào khác ngoài cuộc đấu sức. Chỉ có thể hoặc chịu chết đói dưới những tảng đá này hoặc lợi dụng cái lúc mà con cọp cái một mình. Liệu anh có thể hoàn toàn tin chắc được vào Nam và Gaw không?

Anh rùng mình như là bị lạnh; anh thấy mắt các bạn đương chăm chắm nhìn vào anh. Thần lực của anh thấy cần phải làm cho họ vững dạ.

- Nam và Gaw đã thoát khỏi hàm con gấu xám; các bạn sẽ thoát khỏi móng vuốt của con sư tử khổng lồ!

Hai chàng trai trẻ cùng quay mặt về phía cặp thú dữ kinh khủng đương ngủ. Naoh trả lời vào ý nghĩ của họ:

- Con sư tử khổng lồ và con cọp cái không thể luôn luôn cặp kè với nhau. Bị đói, chúng sẽ tách nhau. Khi con sử tử đã vào sâu trong rừng, chúng ta sẽ chiến đấu; nhưng Nam và Gaw phải làm theo lời Naoh chỉ bảo.

Lời nói của người chỉ huy khiến da thịt hai chàng thanh niên như nở ra, tràn trề hi vọng; và ngay cả cái chết, nếu họ cùng chiến đấu với Naoh, cũng sẽ ít đáng sợ hơn.

Con trai cây Sến, nhanh miệng hơn, reo lên:

- Nam sẽ tuân lời chỉ huy cho đến chết!

Anh kia giơ cao hai cánh tay:

- Cùng Naoh, Gaw chẳng sợ gì cả!

Người chỉ huy dịu hiền nhìn họ, có cái gì như là sinh lực của cả thế gian tuôn vào trong lồng ngực họ, với không biết bao nhiêu là cảm xúc, mà không cảm xúc nào gặp được những tiếng cần thiết để có thể biểu hiện lên được, và, cất cao tiếng thét chiến đấu, Nam và Gaw vung rìu lên.

Nghe tiếng ồn ào, hai con thú dữ giật mình dậy; ba người lữ hành càng la hét mạnh hơn, tỏ dấu hiệu thách thức, hai con thú gầm lên giận dữ... Tất cả trở lại yên tĩnh. Ánh nắng quay chuyển trên cánh rừng; giấc ngủ của hai con thú dữ khiến những con vật lanh lẹ yên lòng và thầm lặng, chúng qua lại dọc theo con sông; mấy con kền kền lâu lâu lại đớp vài mẩu thịt; những bụi hoa vươn cánh về phía mặt trời; cuộc sống dâng lên kiên trì và dồi dào vô kể đến mức như là nó sẽ phải chiếm lấy tất cả thinh không.

Cả ba người chờ đợi, cũng kiên tâm không kém các giống vật. Nam và Gaw chốc chốc ngả lưng một lúc. Naoh trở lại với những dự kiến chập chờn và đơn điệu như kiểu đã dự kiến về ma mút, về chó sói hoặc chó rừng. Họ vẫn còn đủ thịt để ăn một bữa, nhưng cái khát đã bắt đầu giày vò; tuy thế, cũng phải mấy ngày nữa mới tới mức không thể chịu nổi.

Mãi tới hoàng hôn, con sư tử khổng lồ mới đứng dậy. Phóng một cái nhìn rực lửa về phía những tảng đá, nó yên trí kẻ thù vẫn còn đó. Có thể nó cũng chẳng còn nhớ được thật rõ những gì đã xảy ra; nhưng bản năng báo oán của nó lại được nhóm lên và duy trì khi nó bắt lại được hơi những người Oulhamr; nó thở phì phì đầy giận dữ và đi quanh trước những lỗ hổng thông vào trong hốc đá. Chợt nhớ rằng không thể lại gần được và trong đó đã vút ra những chiếc móng sắc, nó thôi không rình rập nữa; nó dừng lại bên cái xác con hươu sao mà lũ kền kền chưa hớt được mấy chút. Con cọp cái đã lại đó rồi. Chẳng mấy chốc, chúng đã ăn hết sạch, rồi con sử tử đại cồ quay cái trán hồng hồng về phía con cọp cái. Có một vẻ gì là âu yếm toát ra từ con vật hung bạo, và con cọp cái đáp lại bằng một tiếng nhẹ nhàng như con mèo gừ gừ, tấm thân dài lướt nhẹ trong cỏ. Con sư tử giụi giụi cái mõm lên lưng con bạn, thè cái lưỡi ram ráp và mềm dẻo liếm nhè nhẹ. Con cọp cái vui nhận sự vuốt ve đó, mắt lim dim, rực lên ánh xanh lục; rồi nó nhảy lùi một bước, thái độ bỗng trở nên như de dọa. Con đực gầm gừ - một tiếng gầm ồm ồm và mơn trớn - trong khi đó con cọp cái đùa giỡn trong ánh hoàng hôn. Ánh nắng ngả màu da cam tô cho nó cái vẻ một ngọn lửa bập bùng nhảy múa; nó trườn bẹp xuống như một con rắn nước đồ sộ, bò rạp trong cỏ và nấp kín, vụt trở ra với những bước nhảy cực xa.

Con vật cùng sống với nó, trước tiên đứng yên, vụt duỗi những chiếc cẳng đen đen, mắt đỏ ngầu như mặt trời, xông thẳng tới con kia. Con cọp cái bỏ chạy, nó luồn vào lẩn trong một lùm cây tần bì và con kia cũng bò rạp vào theo.

Vừa thấy hai con thú dữ biến mất, Nam nói luôn:

- Chúng bỏ đi rồi... Ta phải qua sông thôi!

- Nam không còn đôi tai và mất cả tài đánh hơi rồi ư? - Naoh bảo - hay là anh bạn có thể tưởng mình có thể nhảy xa và nhanh hơn một con sư tử khổng lồ đấy?

Nam cúi đầu: Một tiếng thở ầm ì vang lên từ đám cây tần bì, làm cho lời nói của người chỉ huy có ý nghĩa nghiêm trọng. Người chiến sĩ nhận rõ nguy hiểm vẫn sát sườn không kém khi hai con thú ăn thịt ấy ngủ ngay trước tảng đá.

Tuy nhiên, một chút hi vọng vẫn le lói trong tâm trí những người Oulhamr: con sư tử và con cọp cái đã câu kết với nhau thì lại càng cần phải có hang ổ. Bởi lẽ những con thú dữ lớn rất ít khi chịu trú ẩn trên đất trống, nhất là trong mùa mưa.

Khi ba người thấy cái lò lửa của mặt trời tụt dần vào bóng tối, họ cũng có cảm giác, không khác gì những con thú ăn cỏ, cái khủng khiếp thầm kín trong cái mảnh đất rộng chỉ những cây và cỏ. Sự khủng khiếp ấy tăng lên khi kẻ thù lại hiện ra. Dáng đi của con sư tử khổng lồ thì nghiêm trang, có vẻ nặng nề, con cọp cái quẩn quanh bên nó trong một niềm vui ghê gớm. Chúng quay trở lại đánh hơi sự có mặt những con người, khi mặt trời đỏ rực đã lặn, khi mà một luồng run rẩy rộng lớn, những tiếng kêu vì đói dâng lên khắp trên mặt đồng bằng; những cái mõm kếch xù lượn qua lượn lại trước những người Oulhamr; những con mắt nảy lửa xanh lục nhảy nhót như những đốm sáng trên một bãi lầy. Sau cùng, con sư tử ngồi xổm, trong khi con bạn nó luồn vào cỏ rậm và đuổi bắt những con mồi trong những bụi cây ven sông.

Những ngôi sao lớn sáng lóe trong đại dương vũ trụ; rồi khắp khoảng không bao la bập bùng lên với những chấm lửa nhỏ xíu yên vị đó và dải Ngân hà phô bày rõ dần những vịnh, những eo, những đảo của nó.

Gaw và Nam không hề nhìn lên các vì tinh tú, nhưng Naoh lại không thể dửng dưng. Linh cảm mơ hồ của anh có thể nhờ đó mà cảm nhận hơn về ban đêm, về bóng tối và về không gian. Anh nghĩ rằng hầu hết những tinh tú chỉ xuất hiện như hạt bụi của lò lửa, mỗi đêm một khác, nhưng cũng có một số ngôi thì trở lại rất kiên trì. Sống rỗi rãi từ hôm qua đã trả lại cho anh chút ít sinh lực mất đi, anh mơ màng trước cái mảng đen của những cây cối và trước những điểm sáng tí xíu trên trời. Và trong tim anh có cái gì dâng lên, khiến anh càng hòa mình khăng khít thêm với mặt đất.

Trăng luồn qua lá cành. Ánh trăng chiếu sáng con sư tử khổng lồ ngồi chồm hổm và con cọp cái đương rình mò từ đồng cỏ đến rừng, tìm cách vồ con mồi nào đó. Hoạt động của chúng khiến người chỉ huy không được yên lòng.

Thế rồi, con cọp cái cũng sục sâu vào trong rừng rậm tới khoảng cách mấy người Oulhamr có thể chỉ còn phải đánh nhau với con bạn của nó. Nếu sức lực Nam và Gaw đều ngang với anh thì Naoh cũng thử liều một keo. Anh khổ sở vì khát. Nam còn khổ sở hơn nhiều; dù chưa đến phiên gác, anh vẫn không sao ngủ được. Anh thanh niên Oulhamr mở to đôi mắt ốm sốt trong ánh nhờ nhờ. Chính Naoh cũng buồn bã; chưa bao giờ anh cảm thấy khoảng cách ngăn anh với bầy, với cái hòn đảo sinh vật nhỏ nhoi ấy, ra khỏi đó là anh bơ vơ trong cõi bao la độc địa, lại xa như lúc này. Hình ảnh những người đàn bà chập chờn quanh anh như một sức mạnh êm ái hơn, tin cậy hơn, bền vững hơn là ở những người đàn ông.

Trong cơn mơ màng, anh chợp đi cái giấc ngủ của người canh gác mà một di chuyển nhỏ nào tới gần cũng thức tỉnh ngay. Thời gian trôi qua dưới các vì sao. Naoh chỉ tỉnh dậy khi con cọp cái quay trở lại. Nó không có mồi mang về, nó có vẻ mệt nhọc. Con sư tử đứng thẳng dậy, hít ngửi con cọp cái một chập rồi đến lượt nó đi săn mồi. Nó cũng lần theo bờ sông nấp kín trong những bụi rậm, chuyển dần cuộc săn vào xa trong rừng. Naoh bồn chồn dõi theo nó. Nhiều lúc anh đã định đánh thức các bạn (Nam đã không cưỡng được cơn ngủ), nhưng một bản năng như sắt đá luôn nhắc anh rằng con thú lớn chưa phải là đã thật xa. Cuối cùng, anh quyết định. Anh chạm vào vai các bạn và khi họ chồm dậy, anh thì thào:

- Nam và Gaw có sẵn sàng để chiến đấu không?

Cả hai người cùng trả lời một lúc:

- Con trai Dê núi xin theo Naoh!

- Nam sẽ chiến đấu bằng giáo và lao!

Hai chiến sĩ trẻ ngắm nhìn con cọp cái. Mặc dầu con thú đã nằm duỗi dài từ lâu, nó không ngủ chút nào: xa xa một chút, quay lưng về phía những tảng đá, nó rình. Bên này, trong khi canh gác, Naoh đã dọn sạch lối ra. Nếu con cọp cái nghe động và chú ý đến ngay thì một người và có thể hai người cũng đã có đủ thì giờ luồn ra khỏi nơi trú ẩn. Kiểm tra lại vũ khí và thấy vẫn tốt, trước hết Naoh đẩy ngọn lao và cây chùy của anh ra ngoài, rồi anh trườn ra hết sức thận trọng. Anh lại gặp may; những tiếng chó sói hú, những tiếng vọ kêu đã át tiếng động rất nhẹ khi người anh trườn sát mặt đất. Naoh đã ra tới bãi cỏ, cái đầu Gaw cũng vừa nhô khỏi lỗ hổng. Anh chiến sĩ trẻ cử động có kém nhẹ nhàng, con cọp cái quay lại và ngó sững những người lữ hành. Ngạc nhiên, nó chưa tấn công ngay; nhờ thế, Nam cũng kịp ra tới nơi. Và chỉ lúc đó, con cọp cái nhảy một bước, phát ra một tiếng gừ rồi nó tiến gần lại phía mấy con người, không chút vội vàng, cầm chắc họ không thể thoát, về phía họ thì họ lại giơ cao ngọn lao: Nam sẽ phóng trước tiên, tiếp ngay đến Gaw và cả hai đều phải nhằm vào cẳng con thú. Con trai cây Sến chớp được phút thuận lợi: ngọn lao vút ra, đích trúng có hơi cao lên, gần vai; có thể là khoảng cách còn quá xa, cũng có thể mũi lao đâm chếch, con cọp cái có vẻ chẳng hề hấn gì, nó gầm lên và tiến nhanh hơn. Đến lượt Gaw, anh bị hụt vì con thú né sang một bên. Cuối cùng là ngọn lao của Naoh; khỏe hơn hai bạn anh đã gây một vết thương sâu, anh phóng ngọn lao đúng vào lúc con cọp cái chỉ cách anh có hai chục cẳng tay và mũi nhọn cắm sâu vào gáy nó. Vết trọng thương ấy cũng không chặn được con thú đương lao hết đà.

Con thú xông ập đến ba người như một cơn lốc. Gaw ngã nhào xuống, bị một vết móng vào vùng vú. Nhưng cây chùy nặng của Naoh đã giáng xuống; con cọp cái gào lên, một cẳng gẫy gập, trong khi con trai cây Sến đâm ngọn giáo tới. Con thú uốn mình, gí Nam xuống đất, và đứng thẳng trên hai cẳng sau để vồ Naoh. Cái mõm quái tởm há ngoác trước anh, tuôn ra một hơi thở nóng hổi và thối hoắc, một chiếc móng cào vào da thịt anh. Ngọn chùy lại đập xuống mãnh liệt. Rống lên vì đau đớn con thú dữ choáng váng.

Naoh nhân cơ hội đó tránh ra và quật gãy chiếc cẳng thứ hai. Con cọp cái quay cuồng, kiếm một thế đứng thăng bằng, đớp vào khoảng không, trong khi cây chùy gỗ sồi cứ giội xuống không ngớt trên cẳng nó. Con thú ngã xuống, và kể ra thì Naoh có thể kết liễu đời nó; nhưng những vết thương của các bạn đồng hành khiến anh phải lo lắng tới hơn. Anh thấy Gaw vẫn đứng vững, mình nhuốm máu đỏ chảy từ vú ra, ba vết cào dài xé rách ra thịt. Còn Nam thì nằm bất động, những vết thương có lẽ cũng nhẹ thôi; ngực và ngang thắt lưng anh chàng đau nhói khiến anh ta không thể đứng dậy được. Nghe Naoh hỏi, Nam trả lời như người nửa ngủ nửa thức. Và lúc đó, người chỉ huy hỏi:

- Gaw có thể đi được tới bờ sông không?

- Gaw ra được tới bờ sông! - Anh chàng Oulhamr trẻ tuổi thều thào.

Naoh nằm bẹp xuống và ghé tai sát đất rồi anh hít dài trong không gian. Chẳng có gì chứng tỏ con sư tử khổng lồ về gần, và cũng vì sau cơn nóng bốc lên trong cuộc đấu sức, cơn khát lại không sao chịu nổi, người chỉ huy ẵm Nam trong cánh tay và đưa anh ta đến bờ nước. Anh giúp Gaw uống nước rồi anh mới uống thỏa thuê và cho Nam uống bằng cách vục nước vào lòng bàn tay rót vào miệng anh ta. Sau đó, anh ôm Nam vào người và đỡ Gaw vẫn loạng choạng cùng trở lại hốc đá.

Những người Oulhamr không biết cách chữa các vết thương; họ chỉ biết đắp một vài thứ lá do bản năng, có tính chất thú vật hơn là người, khiến họ tìm chọn những thứ lá có mùi thơm nào đó. Naoh trở ra ngoài đi kiếm lá liễu và lá bạc hà đưa về nghiền nhỏ đắp lên ngực cho Gaw. Máu chảy chậm lại, ít dần; không có gì chứng tỏ các vết thương có thể trầm trọng. Nam đã tỉnh táo, mặc dầu các chi, nhất là hai chân, vẫn chưa cử động được. Và Naoh không quên những lời khích lệ cần thiết: Nam và Gaw đã chiến đấu rất cừ... Những người con của bầy Oulhamr sẽ ca ngợi sự dũng cảm của các bạn. Má hai chàng trai ửng hồng trong niềm vui lại một lần nữa được nhìn thấy người chỉ huy của mình chiến thắng.

- Naoh đã hạ được con cọp cái, - con trai Dê núi thì thào, giọng đã khỏe khoắn, - cũng như đã quật ngã con gấu xám.

- Chẳng có dũng sĩ nào dũng mãnh bằng Naoh! - Nam nói trong tiếng rên.

Thế là con trai Báo đốm nhắc lại lời nói hi vọng hùng hồn đến mức những người bị thương cảm thấy ngay rằng tương lai sẽ êm ấm.

- Chúng ta sẽ đem Lửa về!

Và anh nói thêm:

- Con sư tử khổng lồ hãy còn xa... Naoh đi kiếm mồi thịt đây!

Naoh đi đi lại lại qua cánh đồng bằng, nhất là ven sông. Thỉnh thoảng, anh dừng bước trước con cọp cái. Nó vẫn sống. Dưới mảng thịt đẫm máu, đôi mắt lành lặn vẫn ánh lên: nó dõi theo người lữ hành cao lớn đương qua lại quanh nó. Những vết thương ở sườn và trên lưng thì nhẹ, nhưng đôi cẳng thì lâu ngày mới lành được.

Naoh dừng bên con thú thua trận và cũng gán cho nó những cảm xúc giống như ở con người, anh nói to:

- Naoh đã quậy gãy cẳng con cọp cái... Anh ta đã làm cho nó trở nên yếu hèn hơn một con sói cái!

Khi người chiến thắng lại gần con cọp cái nhổm dậy với một tiếng càu nhàu đầy giận dữ và kinh sợ.

Anh giơ cao cây chùy:

- Naoh có thể giết chết tươi con cọp cái, và con cọp cái thì không thể giơ nổi một chiếc vuốt chống lại Naoh!

Có tiếng ồn ào tới. Noah bò ngay vào trong cỏ cao rậm. Và nhiều con hươu cái xuất hiện chạy trốn bầy chó rừng còn chưa lộ mặt nhưng đã nghe tiếng sủa xa xa. Lũ hươu nhảy ào xuống nước ngay khi đánh hơi thấy có con cọp cái và có người. Nhưng ngọn lao của Naoh đã vút ra, một con hươu cái trúng vào cạnh sườn, trượt ngã xuống nước, trôi đi. Chỉ dăm sải bơi, anh kịp chộp nó. Anh vung chùy đập chết nó, đặt lên vai và mang về nơi trú ẩn, chạy nước đại bởi vì anh đánh hơi thấy nguy hiểm đang gần kề. Vừa chui tọt qua mấy tảng đá vào trong hang, con sư tử khổng lồ đã ra khỏi rừng.