ng có mê tín không, ông cảnh sát trưởng?

Maigret cưỡi ngựa trên chiếc ghế tựa, hai chân dạng hai bên, hai khuỷu tay tì trên ghế, bắt đầu một cái bĩu môi. Viên bác sĩ không ngồi.

- Thực ra, có một lúc nào đấy, tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta đều thế cả, hay là nếu anh muốn khi mà chúng ta bị ám chỉ?

Anh ho vào trong một chiếc khăn tay, nhìn vào đấy một cách lo lắng, rồi nói tiếp:

- Tám hôm trước, tôi đã trả lời ông rằng tôi không tin những lời sấm truyền.

Ấy thế mà… Có lẽ đã năm năm rồi, chúng tôi và mấy người bạn với nhau cùng ăn tối ở nhà một nữ diễn viên hài ở Paris. Ở quầy cà phê, một người nào đấy đã đề xuất bói bài. Ông có biết người ấy đã nói gì với tôi không? Ông hãy để ý khi tôi cười! Tôi đã cười, và kỳ lạ nhất là điệp khúc quen thuộc: con đầm xòe tóc hoe, ông già muốn đem về điều lành cho anh, bức thư từ xa đến, v.v…và v.v…

Về phần tôi, người ta đã nói rằng: Anh sẽ gặp một điều đau khổ. Một điều đau khổ quá đáng. Anh hãy dè chừng những con chó vàng.

Ernest Michoux chưa chú ý đến người cảnh sát trưởng, người mà anh đã nhìn trong một lát. Maigret vẫn bình thản.

- Điều này không làm ông ngạc nhiên chứ? Suốt nhiều năm tôi không bao giờ nghe nói đến con chó vàng. Ngày thứ sáu, một thảm kịch xảy ra. Một người bạn của tôi là nạn nhân của thảm kịch. Tôi cũng đã hoàn toàn có thể như bạn tôi ẩn náu trên thềm cửa và bị dính đạn. Rồi bỗng một con chó vàng hiện ra! Một người bạn khác biến mất trong những tình tiết hết sức lạ lùng… Và con chó vàng lai tiếp tục lượn quanh! Hôm qua đến lượt Le Pommeret. Con chó vàng! Và ông muốn tôi không xúc động sao được?

Anh ta không bao giờ có can đảm nói chừng ấy bằng một câu hỏi và càng nói anh càng lấy lại được can đảm. Thay cho hành động khích lệ, người cảnh sát trưởng thở dài:

- Tất nhiên… Tất nhiên…

- Bối rối ư… Tôi nhận thấy rằng có lẽ tôi đã gây cho ông ấn tượng của một tên hèn nhát. Quả đúng thế! Tôi đã sợ hãi, một sự sợ hãi mơ hồ chặn ngang cổ họng ngay từ thảm kịch đầu tiên và nhất là khi có vấn đề của con chó vàng.

Anh vừa bước từng bước ngắn trong phòng giam vừa nhìn xuống đất, nét mặt linh hoạt hẳn lên.

- Tôi đã định xin ông che chở cho, nhưng tôi sợ phải thấy ông mỉm cười. Tôi còn sợ sự khinh miệt của ông nhiều hơn, bởi vì những người đầy nghị lực coi thường những kẻ hèn nhát.

Giọng nói của anh trở nên the thé.

- Và tôi thú nhận điều ấy, ông cảnh sát trưởng ạ, tôi là một kẻ hèn nhát. Thế là tôi đã sợ mất bốn ngày, bốn ngày tôi đau khổ vì sợ hãi. Đấy không phải là lỗi của tôi. Tôi đã phải khám bệnh để biết rõ một cách chính xác tình trạng sức khỏe trong trường hợp của tôi. Khi mới sinh ra, tôi đã phải đặt trong một cái lồng ấp nhân tạo. Và tuổi thơ của tôi, đã phải chịu đựng tất cả các bệnh của trẻ con. Rồi khi chiến tranh nổ ra, các thầy thuốc khám bệnh mỗi ngày năm trăm người đã tuyên bố sức khỏe tôi tốt và đã gửi tôi ra mặt trận. Thế mà không những tôi bị yếu phổi với những vết sẹo của thương tổn cũ, mà hai năm trước đây, người ta đã lấy của tôi đi một quả thận. Tôi rất sợ… Sợ, vì thế mà trở thành điên. Các y tá đã nâng tôi lên khi tôi bị vùi lấp trong một cái hố của quả đại bác.

Và cuối cùng người ta đã nhận thấy rằng tôi không đủ khả năng phục vụ trong quân đội.

- Điều tôi kể cho ông có lẽ chẳng hay ho gì. Nhưng tôi đã quan sát ông. Tôi có cảm tưởng là ông có thể hiểu được.

Thật dễ hiểu, sự khinh miệt của những người quả cảm đối với một kẻ hèn nhát. Có lẽ người ta còn lo lắng để biết được những nguyên nhân sâu xa của sự hèn nhát.

- Ông xem! Tôi hiểu rằng ông nhìn nhận cái nhóm ở quầy cà phê Amiral của chúng tôi không được thiện cảm. Người ta đã nói với ông rằng tôi chăm lo việc bán đất đai… Là con trai của một cựu nghị sĩ, bác sĩ y khoa… Rồi những buổi tối xung quanh chiếc bàn cà phê với những kẻ bất đắc chí khác.

- Nhưng tôi có thể làm được gì? Cha mẹ tôi đã hao tổn rất nhiều tiền của, tuy nhiên ông bà không phải là giàu có. Điều ấy, ở Paris không phải là hiếm. Tôi đã được nuôi dạy trong sự xa hoa. Rồi cha tôi qua đời, còn mẹ tôi bắt đầu buôn chứng khoán, dung mánh khóe, vẫn là nguời đàn bà quý phái như trước, vẫn kiêu hãnh, nhưng hay bị các chủ nợ quấy rầy.

- Tôi đã giúp đỡ bà! Đấy là những gì mà tôi có thể làm được. Việc phân lô đất, chẳng có gì là lạ lùng. Và cuộc sống ấy từ nay… Những người có địa vị…

Nhưng có cái gì đấy không được bền chặt.

- Bỗng nhiên trong ba hôm, ông quan sát tôi và tôi đã muốn nói thật, cởi mở với ông. Tôi đã cưới vợ. Vợ tôi đã xin li dị vì cô ấy muốn một người đàn ông sôi nổi có nhiều tham vọng hơn.

- Thiếu mất một quả thận, cứ ba đến bốn ngày một tuần tôi ốm khật khừ, mệt mỏi, kéo lê từ giường đến ghế bành.

Anh ngồi xuống chán nản:

- Emma, có lẽ đã nói với ông rằng tôi là tình nhân của cô ấy. Dại dột, có phải không? Vì rằng đôi khi người ta cần một người đàn bà. Không thể giải thích những chuyện ấy với mọi người được.

- Ở quầy cà phê Amiral, có thể rồi tôi cũng trở thành điên mất. Con chó vàng… Servières biến mất. Những vệt máu trong chiếc xe hơi của anh ấy, và nhất là cái chết hèn hạ của Le Pommeret.

- Tại sao lại anh ấy. Tại sao không phải là tôi? Trước đấy hai giờ chúng tôi còn ngồi cùng bàn với nhau trước những chiếc cốc. Và tôi, tôi đã linh cảm rằng nếu tôi ra khỏi nhà thì đấy là đến lượt tôi. Rồi tôi cảm thấy rằng cái vòng tròn xiết lại, ngay cả ở khách sạn dù tôi có ngồi trong phòng đóng chặt cửa thì mối nguy hiểm vẫn cứ đeo đuổi tôi…

- Tôi đã vui mừng đến run lên khi tôi trông thấy ông ký lệch bắt tôi. Thế nhưng…

Anh nhìn những bức tường xung quanh anh, cửa sổ có ba thanh sắt mở ra sân.

- Tôi cần phải thay đổi ghế nằm, cần phải đẩy nó vào góc kia. Làm sao, phải, làm sao người ta có thể nói với tôi về một con chó vàng cách đây năm năm, trong khi con chó ấy dĩ nhiên chưa đẻ? Tôi sợ, ông cảnh sát trưởng ạ! Thú thật với ông, điều mà nhiều người sẽ biết tôi bị tù, với tôi chẳng có hệ trọng gì. Điều mà tôi không muốn, đấy là chết! Và người nào đấy rình rập tôi, người nào đấy mà tôi không quen biết đã giết Le Pommeret, có thể hắn đã giết Goyard, đã bắn vào Mostaguen. Tại sao? Ông nói cho tôi biết điều ấy đi! Tại sao, chắc là một thằng điên. Và người ta chưa giết được hắn. Hắn còn tự do! Có lẽ hắn đang lảng vảng xung quanh chúng tôi. Hắn biết rằng tôi đang ở đây. Hắn sẽ đến cùng với con chó ghê tởm của hắn, con chó có cái nhìn của con người.

Maigret từ từ đứng lên, gõ cái tẩu vào gót giầy. Và người bác sĩ nhắc lại bằng một giọng thảm hại:

- Tôi biết tôi đã gây cho ông ấn tượng là một tên hèn nhát. Thế đấy. Tôi chắc đêm nay tôi sẽ đau khổ như một kẻ bị sa địa ngục vì quả thận của tôi.

Maigret đã đứng vững ở đấy như sự phản diện của tên tù, của sự phiến động, của bệnh hoạn, của sự sợ hãi không lành mạnh và ghê tởm ấy.

- Anh có muốn tôi gửi đến cho anh một thầy thuốc không?

- Không. Nếu tôi biết là người nào đấy phải đến đây, thì tôi còn sợ hơn. Tôi ngờ những gì đã xảy ra khi người ấy đến, người đàn ông và con chó, tên điên rồ, kẻ giết người - Anh ta còn lập bập thêm - Ông nghĩ rằng ông sẽ bắt được hắn, hay hạ sát hắn như một con vật hung dữ à? Nhưng hắn hung dữ thật? Người ta không giết hắn như thế, không có lí do gì…

Còn ba phút nữa và đấy sẽ là một cơn khủng hoảng thần kinh. Maigret định bước ra trong khi người bị giam đưa mắt nhìn theo ông, đầu rụt lai, mi mắt đỏ ngầu.

- Ông đã hiểu rõ tôi nói rồi chứ, ông đội trưởng. Không được để ai vào trong buồng giam, trừ ông ra. Ông là người tự mang thức ăn cho anh ta và những thứ anh ta yêu cầu. Trái lại đừng đem vào thứ gì mà anh ta có thể dùng được để làm vũ khí tự sát. Ông hãy tước hết dây buộc giày, cà vạt. Ngoài sân phải được giám sát kỹ đêm cũng như ngày. Phải chú ý, hết sức chú ý.

- Một con người hết sức đặc biệt. Người đội trưởng thở dài. Ông tin là chính anh ta là…?

- Anh ta là nạn nhân trực tiếp… Ông phải chịu trách nhiệm với tôi về cuộc sống của anh ta!

Rồi Maigret đi dọc theo đường phố hẹp, lội bì bõm trong các vũng nước.

Toàn thành phố đã biết ông. Những tấm màn che run rẩy khi ông đi qua. Những chú bé ngừng chơi đùa nhìn ông với sự cung kính sợ sệt.

Khi đi qua chiếc cầu rút nối liền thành phố cũ với thành phố mới thì gặp thanh tra Leroy đang đi tìm ông.

- Có gì mới chưa, Người ta chưa đặt tay lên con người thô lỗ của tôi chứ, ít ra là như vậy có phải không?

- Người thô lỗ nào cơ?

- Người có đôi bàn chân lớn.

- Chưa! Ông thị trưởng đã ra lệnh ngừng những cuộc truy lùng làm khích động dân chúng. Ông đã để vài người lính mật thám làm nhiệm vụ canh gác ở những địa điểm chiến lược, nhưng không phải việc ấy, mà tôi đang định nói với ông về… Đấy là vấn đề của anh nhà báo Goyard tức là Jean Servières. Một người khách buôn biết anh ta. Ông này vừa mới đến và khẳng định ngày hôm qua đã gặp anh ta ở Brest… Goyard đã giả vờ như không gặp ông và quay đầu đi nơi khác.

Viên thanh tra ngạc nhiên về sự điềm đạm của Maigret, và nhờ vậy mà ông ta đã nhận được tin này.

- Ông thị trưởng nghĩ là người khách buôn đã nhầm. Những người đàn ông thấp và mập có nhiều khắp đây đó ở các thành phố. Và ông có biết điều gì mà tôi đã nghe ông ấy nói thầm với người phó của ông ấy không, giọng nói có vẻ như muốn để tôi nghe được, nguyên văn là: Ông sẽ thấy ông cảnh sát trưởng lao theo dấu vết giả này kể từ Brest và để lại tên giết người thật trên lưng của chúng ta!

Maigret im lặng bước. Trên bãi chợ, người ta đã tháo dỡ các lán tạm.

- Tôi suýt trả lời ông ấy là…

- Là sao?

Leroy đỏ mặt, quay đầu đi.

- Đúng! Tôi không biết. Tôi cũng vậy, tôi có cảm giác là ông không cho việc bắt tên du đãng là quan trọng nhất có phải không ạ.

- Sức khỏe của Mostaguen ra sao rồi?

- Tốt hơn. Ông ta không giải thích được cuộc tấn công mà ông ta là nạn nhân. Ông ấy đã xin lỗi vợ, xin lỗi đã ở lại muộn tại quầy cà phê, xin lỗi là đã quá chén. Ông ấy đã khóc và thề là không còn uống một giọt rượu nào nữa.

Maigret dừng lại trước cảng, cách khách sạn Amiral năm mươi mét. Các thuyền bè trở về thả chùng những lá buồm nâu xuống, vòng qua đê chắn sóng và từ từ đẩy mái chèo, lướt đi.

Nước triều xuống, để lộ ra những bãi bùn quánh lại có lẫn những chiếc xoong cũ và rác rưởi dưới chân các bức tường thành của thành phố. Người ta phỏng đoán mặt trời nấp sau vòm mây một màu đơn điệu.

- Cảm tưởng của anh thế nào, Leroy?

Viên thanh tra càng bối rối hơn.

- Tôi không biết. Tôi nghĩ rằng nếu chúng ta bắt người đàn ông ấy. Ông để ý là con chó vàng vẫn còn biến mất đấy thôi. Có thể làm được gì trong biệt thự của tay bác sĩ? Ở đấy chắc phải có thuốc độc. Tôi suy ra như vậy.

- Đúng, dĩ nhiên! Nhưng tôi thì không bao giờ suy diễn.

- Dù sao, tôi cũng tò mò muốn thấy được tên du đãng thật gần. Những dấu vết chứng tỏ rằng đấy là một tên khổng lồ.

- Đúng!

- Ông muốn nói gì cơ.

- Chẳng nói gì cả.

Maigret không nhúc nhích, đường như ông vui thích khi ngắm nhìn toàn cảnh cái cảng nhỏ bé, mũi Cabélou ở bên trái cùng với rừng cây lãnh sam và những mỏm đá nhô ra, những cọc tiêu đỏ đen, những phao tiêu màu hồng điều đánh dấu lạch đi đến quần đảo Glénan mà vẻ âm u không đễ gì cho phép ta nhìn thấy được.

Viên thanh tra đang có nhiều điều cần nói:

- Tôi đã gọi điện về Paris để có được những thông tin về Goyard, vì y đã sống ở đấy.

Maigret nhìn anh với vẻ mỉa mai trìu mến, Leroy chạm tự ái, nói một thôi rất nhanh:

- Những thông tin rất tốt hoặc cũng rất xấu. Tôi có đầu mối, một ông đội trưởng mật thám cũ ở Mondaine đích thị quen biết anh ta. Có vẻ như anh ta đã hoạt động lâu ngày bên lề của giới báo chí. Thoạt đầu là người viết tin vặt, rồi làm thư ký của một nhà hát nhỏ, rồi giám đốc một tiệm hát ở Montmartre. Hai lần phá sản. Chủ bút trong hai năm của một tờ báo tỉnh, ở Nevers. Tôi nghĩ là…

Cuối cùng thì anh ta đứng đầu một hộp đêm. Một con người tháo vát. Đấy là những lời lẽ mà người đội trưởng đã dùng. Ông ta còn nói thêm: một anh chàng tử tế anh ta nhận thấy rằng chung quy anh chỉ đến ăn trong vòng bốn xu của mình hay sáng tạo ra những câu chuyện, anh ta ưa vùi đầu ở tỉnh lẻ hơn.

- Rồi sao nữa?

- Khi ấy tôi tự hỏi tại sao anh ta lai bịa ra vụ tấn công này. Vì tôi đã xem lại chiếc ô tô, có những vệt máu, những vệt máu thật. Và nếu có cuộc tấn công, thì tại sao lại không đưa ra dấu hiệu là còn sống, vì bây giờ anh ta đang dạo chơi ở

Brest?

- Khá lắm.

Viên thanh tra nhìn thẳng vào Maigret để biết ông có nói đùa không. Nhưng không! Ông cảnh sát trưởng rất nghiêm trang, ánh mắt dán chặt vào một vệt nắng hiện lên rất xa trên biển.

- Còn về Le Pommeret.

- Anh có những tin gì?

- Người anh của anh ta có đến khách sạn để nói chuyện với ông. Ông ấy không có thì giờ chờ đợi. Ông ấy đã hết lời nói xấu người chết với tôi… Nhưng ít ra trong đầu óc của ông ấy có cái rất nghiêm trọng: một kẻ lười biếng. Hai điều đam mê: những người đàn bà và săn bắn… Còn nữa là sính vay nợ và làm ra vẻ hào phóng… Của có ít xít ra nhiều. Người anh, gần như là nhà công nghiệp lớn của miền đã nói với tôi rằng. Tôi bằng lòng may quần áo ở Brest, không xa hoa nhưng bền, thoải mái. Yves đến Paris thửa quần áo. Và đôi giày của chú ấy phải có đóng dấu là xưởng làm giày nổi tiếng! Chính vợ tôi cũng chẳng đi giầy đo chân thửa đóng.

- Chết cười thật… Maigret ngơ ngác nói, nếu không vì sự phẫn nộ của người đồng hành.

- Tại sao?

- Tuyệt vời, nếu anh thích! Theo như anh nói lúc nãy thì đấy là sự lặn ngụp thực sự vào cuộc sống tỉnh thành mà chúng ta đánh giá. Biết Le Pommet đi giày đóng sẵn hay đi giày đo chân. Như vậy không có vẻ gì cả. Này, anh hãy tin tôi nếu anh muốn, nhưng đấy hoàn toàn là cái nút của thảm kịch. Nào, ta đi làm tí khai vị cái đã, Leroy… Những con người kia ngày nào cũng uống cả… Đến quầy cà phê Amiral nhé!

Viên thanh tra lại thêm một lần nữa quan sát cấp trên của mình và tự hỏi có phải ông ấy đang chế giễu mình phải không. Anh đã trông chờ những lời khen ngợi về sự hoạt bát của anh sáng nay và cả những sáng kiến nữa. Còn Maigret thì có vẻ coi là chuyện đùa.

Dù sao cũng vẫn có sự lộn xộn khi thầy giáo bước vào một lớp học của trường tiểu học mà học sinh đang nói chuyện riêng. Những sự bàn cãi chưa ngừng hẳn. Các nhà báo đổ xô đến trước viên cảnh sát trưởng.

- Chúng ta đã có thể thông báo việc bắt giữ ông bác sĩ chưa? Ông ấy đã thú nhận rồi phải không?

- Chẳng có gì cả đâu.

Maigret ra hiệu cho họ giãn ra rồi nói với Emma:

- Hai ly Pernod, cô bé!

- Nhưng cuối cùng thì ông đã bắt ông Michoux.

- Các ông muốn biết sự thật à?

Họ đã cầm sẵn giấy bút trong tay, họ chờ để chiếc bút của họ bắt đầu ngoáy lia lịa trên giấy.

- Ấy chưa có sự thật đâu. Có lẽ một ngày nào đấy mới có được. Có thể là chưa…

- Người ta khẳng định là Jean Goyard.

- Còn sống! Càng hay cho anh ta!

- Tuy nhiên có một người đàn ông đang ẩn nấp người ta truy nã nhưng vô hiệu…

- Cái ấy chứng tỏ sự bất lực của kẻ đi săn đối với con mồi.

Maigret nắm ống tay áo của Emma giữ lai dịu dàng nói:

- Cô cho tôi ăn sáng trong phòng của tôi.

Ông uống một hơi hết rượu khai vị rồi đứng dậy.

- Một lời khuyên tốt cho các ông. Không có những kết luận sớm hơn được.

Và nhất là không có những lời suy diễn.

- Nhưng người phạm tội?

Ông so đôi vai rộng, thốt lên:

- Ai mà biết được?

Ông đã ở chân cầu thang. Thanh tra Leroy liếc ánh mắt dò hỏi về phía ông.

- Không, anh bạn thân mến, anh hãy ăn ở bàn của khách. Tôi cần phải nghỉ ngơi.

Người ta nghe tiếng bước chân nặng nề leo lên cầu thang. Mười phút sau, đến lượt Emma bước lên với một mâm đầy những món ăn nhập bữa. Rồi người ta nhìn thấy cô mang lên một vỏ chai Saint-Jacques, một đĩa thịt bê quay và rau ê-pi-na.

Trong phòng ăn, cuộc đàm thoại trở nên thiếu sinh động. Một nhà báo có điện thoại gọi đã nói:

- Đến bốn giờ, vâng… Tôi hy vọng sẽ ra cho các ông một bài báo gây được ấn tượng mạnh. Chưa đâu. Cần phải chờ…

Một mình sau chiếc bàn, Leroy ăn uống với cách của những chàng trai có giáo dục, mỗi lúc lại lau mép bằng góc của chiếc khăn ăn. Những người ở chợ quan sát mặt trước của quầy cà phê Amiral chờ đợi có chuyện gì xảy ra ở đấy không.

Một lính mật thám dựa lưng vào góc đường hẻm, nơi tên du đãng biến mất.

- Ông thị trưởng gọi điện thoại cho ông cảnh sát trưởng Maigret!

Leroy hối hả bảo Emma: Cô lên trên ấy báo cho ông cảnh sát trưởng.

Nhưng cô hầu phòng đã trở lại, nói:

Ông ấy không còn trên ấy nữa!

Viên thanh tra leo lên cầu thang bốn bậc một, trở lại mặt tái mét, cầm ống điện thoại.

- Alô! Vâng, thưa ông thị trưởng. Tôi không biết ạ. Tôi, tôi rất lo. Ông cảnh sát trưởng không còn ở đây nữa. Alô!… Không! Tôi không thể nói được gì với ông. Ông ấy đã ăn trưa trong phòng riêng. Tôi không thấy ông ấy đi xuống…

Tôi… Lát nữa tôi sẽ gọi lại cho ông.

Và Leroy không bỏ chiếc khăn ăn ra, dùng nó để lau trán.